Defensiespecialist: 'Verschijnselen duiden niet op gifgasaanval in Marioepol'
19:46 | In de belegerde Zuidoost-Oekraïense stad Marioepol hebben de Russen een giftige stof ingezet tegen burgers en Oekraïense militairen. Dat melden althans het daar vechtende Azovbataljon en verscheidene Oekraïense media. Maar defensiespecialist Peter Wijninga denkt dat de gifgasaanval niet heeft plaatsgevonden. 'Er zijn te weinig aanwijzingen voor.'
Russische oligarch herbergt 1 miljard in Nederland
19:36 | De Russische oligarch en sigarettentycoon Igor Kesajev die afgelopen vrijdag op de Europese sanctielijst belandde, heeft naar schatting 1 miljard van zijn vermogen geparkeerd in Nederlandse bv's. Dat meldt Het Financieele Dagblad.
Kesajev is oprichter en mede-eigenaar van Megapolis Distribution. Een Nederlandse bestuurder van Megapolis Distribution meldt het FD per mail dat Kesajev geen meerderheids- of controlerend belang heeft in het bedrijf en hij per 11 april is teruggetreden uit de raad van commissarissen. Of Kesajev nog een controlerend belang heeft in twee andere Nederlandse vennootschappen wil de bestuurder niet zeggen aan de zakenkrant. In deze vennootschappen zitten distributieactiviteiten in Kazachstan en Kesajevs minderheidsbelang in het Megapolis-concern, met bezittingen ter waarde van 1 miljard euro.
Airbus wil geen verbod op titanium uit Rusland
18:55 | De Europese vliegtuigfabrikant Airbus pleit ervoor om titanium uit Rusland niet te boycotten. Het metaal is volgens topman Guillaume Faury erg belangrijk voor de luchtvaartindustrie, terwijl een importverbod Rusland amper pijn zou doen.
'Dit zou een kleine impact hebben op Rusland en grote gevolgen voor andere landen en de luchtvaartindustrie', zei Faury op de algemene aandeelhoudersvergadering van Airbus. Om die reden vindt hij sancties tegen titanium uit Rusland 'niet geschikt'.
Airbus zelf heeft volgens Faury genoeg voorraden aan titanium opgebouwd om op de korte en middellange termijn door te kunnen produceren als de EU besluit titanium uit Rusland in de ban te doen. Het bedrijf is tot nu toe nog in staat om het metaal te kopen van de Russische metalenproducent VSMPO-AVISMA. Rusland is goed voor ongeveer de helft van alle titanium die Airbus nodig heeft.
Boeing, de Amerikaanse rivaal van Airbus, is wel gestopt met de import van titanium uit Rusland. Airbus is volgens Faury bezig meer titanium van andere producenten dan Russische te vinden.
Titanium is geliefd in de luchtvaart omdat het relatief licht is. Daarnaast verroest het minder snel en blijft het materiaal stijver dan andere metalen bij temperatuurwisselingen. Tot nu toe hebben EU-landen titanium uit Rusland nog niet verboden.
Burgemeester Marioepol: 21.000 burgers gedood
18:50 | De burgemeester van Marioepol meldt dat sinds het begin van de Russische invasie ongeveer 21.000 burgers in de stad zijn gedood. Het precieze aantal slachtoffers is volgens hem lastig vast te stellen.
President Volodimir Zelenski zei eerder te denken dat Russische troepen in Marioepol 'zeker tienduizenden' sterfgevallen op hun geweten hebben. De stad is het doelwit van zware aanvallen van het Russische leger. Door de omsingeling kan humanitaire hulp de inwoners niet bereiken en worden vluchtpogingen bemoeilijkt.
Burgers kunnen Marioepol alleen via humanitaire corridors verlaten, maar zij kunnen geen gebruik maken van bussen. Volgens afspraken tussen Oekraïne en Rusland over de vluchtroutes kunnen burgers alleen met eigen vervoer vertrekken.
Wereldbank stuurt 1,5 miljard dollar aan noodhulp naar Oekraïne
18:22 | De Wereldbank gaat 1,5 miljard dollar (1,4 miljard euro) aan noodhulp sturen naar Oekraïne om zo belangrijke overheidsdiensten te financieren tijdens de oorlog met Rusland. Dat zei Wereldbank-president David Malpass bij een bezoek aan de Poolse hoofdstad Warschau. Het geld gaat onder meer naar salarissen voor ziekenhuispersoneel, pensioenen en sociale programma's in Oekraïne.
Het geld komt bovenop een steunpakket van 923 miljoen dollar dat vorige maand al werd goedgekeurd door de Wereldbank. Het instituut heeft tot dusver in totaal al 3 miljard dollar aan onmiddellijke hulp toegezegd aan Oekraïne. Ook buurland Moldavië moet financiële steun van de Wereldbank krijgen. Moldavië vangt veel vluchtelingen uit Oekraïne op.
Malpass zei in Warschau dat de Wereldbank in 1944 werd opgericht om Europa te helpen met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. 'We zullen nu Oekraïne helpen met wederopbouw', aldus Malpass. Afgelopen weekend zei de Wereldbank nog dat de economie van Oekraïne dit jaar bijna kan halveren door de Russische invasie.
Verder houdt de Wereldbank ook de impact van de stijgende energie- en voedselprijzen door de oorlog wereldwijd in de gaten. Veel arme landen hebben daardoor problemen en volgens Malpass moeten zij geholpen worden. Door die gestegen prijzen dreigen veel meer mensen in de wereld in extreme armoede te belanden. Vooral kinderen lopen gevaar op ondervoeding en honger, aldus Malpass.
In totaal 20 jachten vast in Nederland om sancties tegen Rusland
18:18 | De Nederlandse Douane heeft nog eens zes jachten onder verscherpt toezicht gesteld wegens sancties tegen Rusland en Belarus. Vorige week werd al bekend dat veertien luxeschepen Nederland niet uit mochten omdat ze in verband werden gebracht met personen of instellingen die op de sanctielijst van de Europese Unie staan.
Van de twintig jachten zijn er veertien in aanbouw. Daarnaast zijn er vier schepen in Nederland wegens onderhoud en zijn er twee in opslag. De schepen liggen bij negen werven en handelaren die zich bezighouden met luxejachten, meldt de Belastingdienst.
De Douane heeft bij twee jachten vastgesteld dat er een link is met een persoon op de sanctielijst van de EU. Naar drie andere jachten loopt nog onderzoek.
Werven of handelaren mogen de schepen onder verscherpt toezicht niet leveren of overdragen aan andere partijen. De vaartuigen liggen overigens niet letterlijk "aan de ketting". Proefvaarten zijn nog wel toegestaan, maar onder toezicht van de Kustwacht en de Douane.
De Britse krant The Guardian meldde het afgelopen weekend dat een luxejacht van de Russische miljardair Roman Abramovitsj in Nederland ligt voor onderhoud. De Douane doet geen mededelingen over individuele jachten in verband met de privacywetgeving.
De schepen die vastliggen in Nederland variëren erg in omvang. De kleinste is 8,5 meter lang, terwijl het grootste jacht 120 meter lang is.
Oekraïne slaat aanbod af voor bezoek van Duitse president
17:54 | De Duitse president Frank-Walter Steinmeier heeft aangeboden naar Kiev af te reizen, maar dat voorstel is afgewezen door de Oekraïense regering. Het bezoek zou 'niet gewenst' zijn, aldus Steinmeier.
De Poolse president Andrzej Duda had volgens Steinmeier voorgesteld samen met de staatshoofden van Litouwen, Letland en Estland naar de Oekraïense hoofdstad af te reizen. Steinmeier zei dinsdag tijdens een werkbezoek aan Warschau dat hij hiertoe bereid was, maar dat de autoriteiten in Oekraïne er anders over dachten.
Steinmeier was voor zijn presidentschap twee keer minister van Buitenlandse Zaken. Volgens critici trad hij als minister niet hard genoeg op tegen Rusland. Ook toenmalig bondskanselier Angela Merkel wordt ervan beschuldigd te pro-Russisch te zijn geweest. Steinmeier gaf begin april voor het eerst toe dat er fouten zijn gemaakt in het beleid.
Oekraïne: meer dan 870.000 vluchtelingen teruggekeerd
17:28 | Meer dan 870.000 mensen die Oekraïne sinds het begin van de Russische invasie hebben verlaten, zijn teruggekeerd. Er arriveren volgens de Oekraïense grensdienst nu dagelijks 25.000 tot 30.000 Oekraïners.
Aan het begin van de oorlog kwamen bijna alleen mannen terug om mee te vechten tegen Russische troepen. Nu komen steeds meer vrouwen en kinderen terug. Dat komt volgens een woordvoerder omdat zij zien dat het veiliger is geworden in het westen van Oekraïne. Rusland focust zich in Oekraïne nu op de oostelijke regio's.
Het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken zei op 3 april dat 537.000 mensen waren teruggekeerd. Volgens de Verenigde Naties zijn sinds het uitbreken van de oorlog op 24 februari meer dan 4,6 miljoen Oekraïners naar het buitenland vertrokken. Die groep bestaat voor 90 procent uit kinderen en vrouwen. De meeste mannen kunnen het land niet uit omdat ze beschikbaar moeten blijven voor het leger.
Poetin: Oekraïense delegatie vertraagt onderhandelingen
17:11 | De onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne lopen vertraging op door de Oekraïense delegatie, claimt de Russische president Vladimir Poetin. De landen proberen al weken een oplossing te vinden voor de oorlog in Oekraïne, maar een doorbraak lijkt nog niet in zicht.
De Oekraïense delegatie heeft volgens Poetin 'weer iets veranderd'. Omdat Oekraïne niet consistent zou zijn over fundamentele punten, 'creëren ze moeilijkheden bij het bereiken van een definitieve overeenkomst.' Over de 'militaire operatie' in Oekraïne vertelde Poetin dat deze zal worden voortgezet zolang er geen vredesakkoord is.
Poetin zou volgens staatsmedia ook hebben gezegd dat de onderhandelingen op een dood spoor zitten. Oekraïne heeft dat ontkend. Een presidentieel adviseur zegt dat het overleg moeizaam verloopt, maar wel doorgaat.
Poetin deed zijn uitspraken na een bezoek aan een lanceerbasis van het Russische ruimteagentschap Roskosmos in het oosten van Rusland. Tegen het personeel verklaarde hij dat een conflict met het Westen onvermijdbaar is en dat Rusland te groot is om het van de rest van de wereld te isoleren.
De president had ook een ontmoeting met zijn Belarussische ambtsgenoot Aleksandr Loekasjenko. Poetin zei volgens het Russische persbureau RIA Novosti dat Moskou zich zal verzetten tegen pogingen om Rusland en Belarus te isoleren. Beide landen hebben vanwege de Russische invasie in Oekraïne veel sancties opgelegd gekregen. Om die reden moeten de twee landen volgens Poetin juist meer samenwerken.
Amerikaanse overheid: geen bewijs chemische wapens Marioepol
16:52 | De Verenigde Staten kunnen niet bevestigen of er chemische wapens zijn ingezet in Marioepol vanochtend. Dat meldt een defensiewoordvoerder van de VS. De Amerikanen voerden dat onderzoek uit nadat de Oekraïense staatssecretaris voor Defensie Hanna Malyar zei dat er mogelijk chemische wapens waren gebruikt in de aanval op Marioepol.
Burgemeester Boetsja: ruim 400 doden gevonden
15:53 | In de Oekraïense stad Boetsja zijn volgens de burgemeester tot nu toe de lichamen van 403 mensen gevonden die zouden zijn omgebracht door Russische troepen tijdens de bezetting van het gebied.
Anatoli Fedoroek zei tijdens een briefing dat het dodental nog steeds oploopt en benadrukte dat het nog te vroeg is voor inwoners om terug te keren. De aantallen die Fedoroek noemt zijn niet te verifiëren.
Oekraïne beschuldigt het Russische leger van grootschalige gruweldaden en moordpartijen in Boetsja, een voorstad van Kiev. Het Kremlin ontkent en zegt dat de ontluisterende beelden die uit de stad kwamen in scène zijn gezet door Oekraïne. De Russische president Vladimir Poetin zei dinsdag volgens staatspersbureau TASS nog tegen verslaggevers dat de foto's van overleden mensen in de Oekraïense stad 'nep' zijn.
Vriezenveen wil snel einde opvang Oekraïners
15:49 | Veertig Oekraïners dreigen hun opvang in het Twentse Vriezenveen te moeten verlaten. 'Het is honderd procent zeker dat een vergunning voor deze opvang geweigerd wordt', stelde de gemeente Twenterand dinsdag in de rechtbank in Zwolle.
Op het bedrijventerrein van ondernemer Herry Holland zitten sinds anderhalve week veertig voor de oorlog in Oekraïne gevluchte vrouwen, veelal moeders met hun kinderen. De opvang in negen kampeerchalets is echter volgens de gemeente Twenterand illegaal. Een dwangsom van zo'n 350.000 euro hangt de ondernemer boven het hoofd. Beide partijen legden de kwestie dinsdag voor aan de bestuursrechter in Zwolle.
De gemeente Twenterand vindt dat het historische 'slagenlandschap' in Vriezenveen, waar de kavels uit smalle stroken bestaan, verhindert dat daar een grootschalige opvang op zijn plaats is. 'Het college is daar stringent in. Ook al is het voor een halfjaar, jaar of twee jaar. Dat zou betekenen dat het planologische beleid van de gemeente wordt uitgewist.' Bovendien heeft de gemeente alternatieve locaties, stelt ze. Binnen twee dagen kunnen de veertig vluchtelingen daar terecht. Ze wil dan ook dat de opvanglocatie binnen vier dagen na uitspraak van de rechter wordt opgedoekt.
De advocaten van de initiatiefnemers van de opvang noemden de alternatieven van de gemeente weinig concreet. 'Veldbedjes naast elkaar op opvanglocaties, dat is de huidige situatie in ons land. Zo'n prachtige locatie als dit moet je niet afbreken', zei advocaat Erhard Koekoek. Zijn collega Jaco van den Brink meent dat als er dan geen vergunning komt, 'het maatschappelijk belang maakt dat de tijdelijke situatie moet voortduren in afwachting van een bezwaarprocedure.'
Onwil van de gemeente, noemde ondernemer Herry Holland het. 'Als lintbebouwing boven de opvang van deze mensen gaat, dan schaam ik mij om Nederlander te zijn.'
De bestuursrechter doet binnen een week uitspraak.
WTO voorziet groeivertraging wereldeconomie door Oekraïne
15:26 | De Wereldhandelsorganisatie (WTO) verlaagt de verwachting voor de groei van de wereldwijde economie vanwege de oorlog in Oekraïne. De groei komt dit jaar nu naar verwachting uit op 2,8 procent, terwijl eerder werd gerekend op een plus van 4,1 procent.
Volgens de WTO wordt het economische herstel van de coronapandemie geraakt door het conflict in Oekraïne. Zo worden toeleveringsketens verder verstoord en wordt de inflatie verder aangejaagd door de sterk gestegen energieprijzen. Ook de groei van de wereldhandel zal daardoor minder sterk uitvallen dan eerder gedacht, aldus de organisatie.
De WTO zegt dat de economische gevolgen van de oorlog tot ver buiten de grenzen van Oekraïne gevoeld zullen worden. Zo zijn vooral arme landen kwetsbaar voor de stijgende energie- en voedselprijzen als gevolg van het conflict. Directeur-generaal Ngozi Okonjo-Iweala van de WTO zegt dat arme landen geholpen moeten worden om te voorkomen dat mensen honger lijden.
Artsen zonder Grenzen: toestand rond Kiev verbeterd maar nog altijd zorgelijk
15:05 | Hoewel de Russische troepen zich grotendeels hebben teruggetrokken uit noordelijke delen van Oekraïne en de belegering van Kiev is beëindigd, is de toestand voor de bevolking in de rest van het land nog altijd uitermate zorgelijk. Dat zegt de Duitse noodhulpcoördinator Frauke Ossig (49) van hulporganisatie Artsen zonder Grenzen (AzG).
Ossig was na het uitbreken van de oorlog vijf weken in Oekraïne om samen met driehonderd collega's uit diverse landen, onder wie ook veel artsen uit Oekraïne, medische en humanitaire hulp te bieden aan de plaatselijke bevolking. Dat ging vooral om mensen die niet in staat waren om via de ziekenhuizen geholpen te worden en om mensen met aandoeningen als astma, diabetes, hoge bloeddruk en hiv.
Ondanks de verminderde dreiging is er volgens Ossig nog altijd schrik onder de bevolking. 'Mensen hebben weer wat meer bewegingsvrijheid, maar dat wil nog niet zeggen dat de toestand weer normaal is in de grote steden van Oekraïne. De bevolking leeft nog altijd in angst na de Russische aanvallen op de steden.'
Het werk van Ossig was vooral psychologisch lastig. 'Het was voor mezelf erg moeilijk en emotioneel. Met name de situatie op de metrostations in de steden Kiev en Charkov, waar mensen met angst voor hun leven schuilden voor de Russische bombardementen viel me zwaar.' Zorgen zijn er bij AzG ook voor de gebieden waar nog hevig gevochten wordt en waar het te gevaarlijk is om hulp te bieden, zoals Marioepol.
De artsen en medewerkers van AzG hebben volgens Ossig de beschikking over voldoende medische hulpmiddelen. De organisatie heeft een groot distributiemagazijn in de westelijke stad Lviv en opende daarna meer opslagplaatsen op andere plaatsen in het land. Volgens de hulporganisatie heeft Oekraïne ook na de Russische aanvallen nog een 'robuuste zorginfrastructuur die op indrukwekkende wijze de problemen te lijf gaat.'
De afgelopen periode zijn, vooral via het spoor, zo'n 225 ton medische hulpmiddelen en andere goederen aangevoerd in Oekraïne. De treinverbindingen zijn door de hulporganisatie ook gebruikt om tientallen gewonden uit Loehansk en Donetsk te vervoeren naar veiliger oorden. 'Er zijn wel enkele sporen beschadigd, maar deze infrastructuur is op veel plaatsen nog bruikbaar en van onschatbare waarde', aldus Ossig.
Ruim 4,6 miljoen Oekraïners zijn land ontvlucht
14:45 | Ruim 4,6 miljoen Oekraïners zijn naar het buitenland gevlucht vanwege het Russische oorlogsgeweld, meldt VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in het jongste overzicht. De VN schatten het aantal binnenlandse ontheemden op 7,1 miljoen. In totaal hebben dus bijna 12 miljoen mensen sinds het begin van de Russische inval op 24 februari hun huis moeten verlaten.
Een UNHCR-woordvoerder zegt dat de vluchtelingenstroom richting het buitenland afneemt. Wel verkeren mensen die nu de grens oversteken volgens de VN-organisatie in een kwetsbaardere toestand en hebben ze minder middelen tot hun beschikking. Ongeveer 90 procent van de vluchtelingen bestaat uit vrouwen en kinderen. De Oekraïense autoriteiten verbieden het vertrek van mannen die kunnen vechten.
Voor de oorlog woonden meer dan 37 miljoen mensen in de door de regering in Kiev gecontroleerde gebieden in Oekraïne, dus zonder de Krim die in 2014 door Rusland werd geannexeerd en de oostelijke gebieden die datzelfde jaar onder controle kwamen van pro-Russische separatisten.
Overbelast Moldavië krijgt extra humanitaire hulp van EU
14:38 | Moldavië krijgt extra hulp van de Europese Unie bij het opvangen van vluchtelingen uit buurland Oekraïne. De EU richt in de Moldavische hoofdstad een magazijn in met tenten en dekens.
In het armste land van Europa verblijven meer dan 100.000 Oekraïners die de Russische oorlog tegen hun land zijn ontvlucht. Het overgrote deel van hen zijn vrouwen en kinderen.
Het magazijn in Chisinau wordt gevuld met 1200 tenten en 4000 dekens waarmee hulporganisaties vluchtelingen kunnen helpen, meldt de Europese Commissie. Ze worden met een 'humanitaire luchtbrug' aangevoerd. Alle kosten zijn voor rekening van Brussel.
Eerder trok de EU al 8 miljoen euro uit voor humanitaire hulp aan Moldavië. Dat was bedoeld voor noodhulp aan de grens, in opvangcentra en om aangekomen vluchtelingen wat geld in de hand te geven voor hun eerste levensbehoeften. EU-landen hebben voorts zelf hulpgoederen en geld gestuurd en er is ook geput uit de Europese noodopslag voor medicamenten in onder meer Nederland.
Ook oorlog gaat op sociale media over onszelf, stelt onderzoeker
14:36 | Oorlogsbeelden op sociale media worden vaak in korte tijd veel gedeeld, maar al snel verschuift de aandacht naar de emoties van de gebruikers zelf, concludeert onderzoeker Marloes Geboers van de Hogeschool van Amsterdam. Achterliggende oorzaken van het oorlogsleed krijgen nauwelijks aandacht.
Sociale media sporen ons volgens Geboers aan vooral onszelf te laten zien. We reageren ook vooral op slachtoffers die op onszelf lijken. 'Je ziet nu veel socialemediacampagnes ontstaan rond Oekraïne. Mensen zijn enorm betrokken bij de slachtoffers. Het medeleven wordt bijvoorbeeld vergroot dankzij TikTok-filmpjes die Oekraïense burgers maken van hun dagelijkse leven midden in een oorlog.'
De betrokkenheid die we voelen is logisch, maar we moeten ons er wel bewust van zijn welke beelden we zien op sociale media, aldus de onderzoeker. 'En hoeveel mede bepaald wordt door algoritmische media, die zich weinig van journalistieke regels aantrekken.' Een algoritme is een formule, die op sociale media bepaalt welk bericht je als eerste of volgende te zien krijgt.
Voor haar onderzoek analyseerde Geboers de manier waarop socialemediagebruikers op Instagram, Facebook en Twitter omgaan met menselijk lijden op afstand. Ze nam de oorlog in Syrië als uitgangspunt.
Zo analyseerde ze wat er online gebeurde met de wereldberoemde foto van de verdronken Syrische kleuter Alan Kurdi in 2015. De foto verscheen in internationale media en kreeg al snel miljoenen reacties op sociale media. Binnen 24 uur verdrongen daar echter bewerkte beelden van de kleuter de nieuwsbeelden, zegt Geboers. In de bewerkte beelden stond vooral de emotie van de gebruiker centraal. Door de werking van algoritmes worden dit soort beelden vervolgens veel zichtbaarder.
Duits beleggersvertrouwen verder onderuit door oorlog Oekraïne
14:10 | Het vertrouwen van Duitse beleggers is in april verder gedaald door de oorlog in Oekraïne en de sterk stijgende inflatie. Dat meldde het Duitse onderzoeksinstituut ZEW. De index voor de economische verwachtingen voor de komende zes maanden staat nu zelfs op het laagste niveau sinds maart 2020 bij het begin van de coronapandemie.
In maart liet de vertrouwensindex van het ZEW-instituut al een historisch scherpe daling zien vanwege de zorgen over Oekraïne. Beleggers vrezen volgens het onderzoek dat de economische omstandigheden nog verder zullen verslechteren. ZEW-president Achim Wambach stelt in een toelichting dat de vooruitzichten voor een periode van stagflatie, waarbij de economie afzwakt en de inflatie hoog is, aanblijven voor de komende zes maanden.
De Duitse economie heeft veel last van de hoge inflatie als gevolg van de sterk gestegen energieprijzen door het conflict in Oekraïne. Duitsland is voor zijn energievoorziening, met name aardgas, erg afhankelijk van Rusland. Berlijn heeft gezegd die Russische afhankelijkheid tegen te willen gaan.
Het Duitse federale statistiekbureau zei eerder op de dag dat de inflatie op basis van de geharmoniseerde Europese meetmethode in maart is gestegen naar 7,6 procent. Dat is het hoogste niveau sinds de Duitse eenwording in 1990. Vooral de hoge energieprijzen jagen de inflatie aan, maar ook levensmiddelen zoals plantaardige oliën worden steeds duurder. Oekraïne is een belangrijke exporteur van zonnebloemolie.
ING meldde in maart dat ook het Nederlandse beleggersvertrouwen een flinke knauw heeft gekregen door de oorlog Oekraïne. Die index daalde ook naar het laagste niveau sinds het begin van de coronacrisis.
'Duitsland kan tot en met de zomer door op eigen gasreserves'
13:55 | Duitsland kan tot en met de zomer door op eigen gasreserves, mocht de toevoer uit Rusland nu worden stopgezet. In een interview met de Duitse krant Die Zeit zegt Klaus Mueller dat de reserves er beter uitzien dan ongeveer een maand geleden. Mueller zegt dat Duitslands gas het zelfs tot de herfst zou kunnen uithouden als de aanvoer wordt stopgezet, meldt BBC.
In een videoboodschap heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski opnieuw kritiek geuit op de Europese Unie, waaronder Duitsland, omdat landen hun afhankelijkheid van Russische energie niet verminderen. Zelenski vraagt de EU om de import van olie en gas uit Rusland op te nemen in het volgende sanctiepakket waarover de lidstaten het nog eens moeten worden.
AFM is positief over naleving sancties in financiële sector
13:32 | Met de naleving van de sancties tegen Rusland in de Nederlandse financiële sector gaat het best goed. Dat is vooralsnog de inschatting van topvrouw Laura van Geest van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Ze heeft de indruk dat beleggingspartijen 'liever te voorzichtig zijn dan te wild opereren'.
Met die laatste opmerking bedoelt Van Geest dat veel instellingen heel zenuwachtig geworden zijn van alles wat Russisch is. Er lijkt daarom sprake te zijn van een tendens om Rusland meer te mijden dan de sancties specifiek verlangen.
Instellingen onder het toezicht van de waakhond hebben inmiddels zo'n 5 miljoen euro vastgezet en er zijn ongeveer twintig meldingen binnengekomen. Dat lijkt misschien weinig, maar volgens Van Geest zijn bedragen en cijfers uit andere landen niet per se met de Nederlandse situatie te vergelijken. Daarbij is volgens haar niet elke actie in geld uit te drukken en er worden eveneens ingrepen gedaan die niet direct onder het sanctiebeleid vallen.
Er zijn bijvoorbeeld ook twee beleggingsfondsen gesloten omdat zij relatief sterk in Russische aandelen zaten. Daarmee zijn tientallen miljoenen euro's gemoeid. Om welke fondsen het precies gaat en hoeveel beleggers hierdoor tijdelijk niet bij hun geld kunnen, zegt de AFM niet. Wel geeft de toezichthouder aan dat beide fondsen zichzelf hadden gemeld.
De AFM gaat nog nauwkeuriger onderzoek doen of beleggingsinstellingen en -ondernemingen de financiële sancties goed toepassen. Maar vooralsnog is de verwachting niet dat daarbij veel misstanden aan het licht zullen komen, heeft Van Geest aangegeven bij de presentatie van het jaarverslag van de organisatie.
De AFM is niet de enige Nederlandse toezichthouder die toeziet op de naleving van de sancties. Dit doet bijvoorbeeld ook De Nederlandsche Bank (DNB). Verder is bijvoorbeeld ook het Kadaster bij het sanctiebeleid betrokken omdat Russen op de sanctielijst ook vastgoed in Nederland kunnen hebben. Het kabinet heeft eerder aangegeven dat financiële instellingen en trustkantoren in Nederland al meer dan een half miljard euro aan tegoeden hadden bevroren. Ook was voor zeker 155 miljoen euro aan transacties tegengehouden.
2,7 miljoen Oekraïense vluchtelingen naar Polen gegaan
13:30 | Sinds het begin van de oorlog zijn 2,681 miljoen Oekraïners naar Polen gevlucht. Dat heeft de Poolse grenswacht gezegd, meldt BBC.
Een deel van hen heeft Polen inmiddels verlaten. Er zijn nu nog ongeveer 1,2 tot 1,4 miljoen Oekraïense vluchtelingen in Polen, schat Maciej Duszczyk van de Universiteit van Warschau. Meer dan 800.000 Oekraïense vluchtelingen hebben zich geregistreerd voor een Pools ID-nummer.
Pro-Russische seperatisten ontkennen gifgasaanval
12:49 | Pro-Russische separatisten ontkennen beschuldigingen van Oekraïense militanten en media dat ze een gifgasaanval hebben uitgevoerd in Marioepol. Dat laat een woordvoerder van de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk aan het Russische staatspersbureau Interfax weten.
De Oekraïense autoriteiten hebben de maandag door het Azov-bataljon gemelde aanval met chemische wapens niet bevestigd, maar laten weten de melding te onderzoeken. Volgens het Oekraïense ministerie van Defensie is mogelijk fosformunitie gebruikt. Maar definitieve conclusies kunnen pas later komen, aldus een woordvoerder van het ministerie.
Al wekenlang wordt er keihard gevochten om de strategisch belangrijke zuidelijke havenstad Marioepol. Volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski wordt de stad belegerd door ongeveer 10.000 door Rusland geleide soldaten. Volgens eerdere berichten wordt de stad verdedigd door 3000 Oekraïense eenheden, van wie honderden zich sindsdien hebben overgegeven.
In de stad zijn vele doden en gewonden gevallen, ook onder de burgerbevolking. Hoe groot de verliezen precies zijn, is onbekend. President Zelenski meldde maandag dat het zou gaan om tienduizenden doden.
Een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie maakte melding van hevige gevechten in Marioepol in de nacht van maandag op dinsdag. Volgens hem hebben Oekraïense militairen bij een fabriek een mislukte poging gedaan de stad te ontvluchten. Het zou gaan om honderd soldaten, van wie de helft zou zijn gedood. Deze informatie kon niet worden geverifieerd.
Israël wil helpen van Russisch gas af te komen
12:30 | Israël wil Europa helpen bij het minder afhankelijk worden van gas uit Rusland. Het land in het Midden-Oosten wil gasreserves aanspreken waarna de belangrijke energiebron door nieuwe pijpleidingen via Griekenland of Turkije naar Europa kan. Ook een bestaande lijn die loopt via Egypte zou kunnen worden uitgebreid. Daar moet het gas dan vloeibaar worden gemaakt en naar Europa worden verscheept.
De Europese Commissie denkt dat de EU in 2027 geen aardgas en andere fossiele brandstoffen uit Rusland meer nodig heeft. Rusland is nu nog goed voor zo’n 45 procent van het gas dat de unie invoert en levert ook olie en kolen, maar sinds de Russische inval in Oekraïne wil de EU van die afhankelijkheid af. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid zei onlangs in Athene dat 'de oorlog in Oekraïne de Europese en Midden-Oosterse energiemarkt zal veranderen'. Israël wil ook meer economische samenwerking met Europa, waarbij de nadruk moet komen te liggen op energie.
Frictie in Duitse regering door oorlog
09:57 | De oorlog in Oekraïne zorgt voor scheurtjes in de regeringscoalitie in Duitsland. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock wil snel zware wapens leveren en roept bondskanselier Olaf Scholz op tot pragmatisch en creatief handelen. Maar volgens correspondent Derk Marseille past dit niet in de denkwijze van Scholz.
Volgens Marseille vindt Baerbock dat er op dit moment nog te weinig wordt geleverd aan Oekraïne. 'Zij zegt nu: je moet creatiever zijn, je moet pragmatischer zijn'. Daarbij luistert Baerbock vooral naar hoe er in andere landen naar de Duitse houding wordt gekeken. 'Zij is natuurlijk degene die de wereld rondreist en met alle andere wereldleiders spreekt en daar ook veel informatie uit die gesprekken krijgt van, ja, hoe vinden jullie nu op dit moment dat Duitsland zich opstelt.'
Ook bedrijven hamsteren erop los door oorlog
10:44 | De hamsterwoede is niet alleen bij consumenten aanwezig door de oorlog in Oekraïne, ook bedrijven zijn massaal aan het inslaan. Door de grotere onzekerheid rondom de toelevering en hogere transportkosten, willen bedrijven massaal grotere voorraden aanleggen, schrijft het FD.
Vooral opslagbedrijven merken de hamsterwoede, vertelt Richard Smit, journalist van het FD. 'Die moeten als een gek bijbouwen. Zowel de bedrijven die slimme systemen leveren voor de opslag, als distributiebedrijven merken het.'
Marioepol lijkt te gaan vallen: 'Munitie raakt op'
09:33 | De val van de Oekraïense havenstad Marioepol lijkt niet ver weg te zijn. De Oekraïense 36e brigade liet in een Facebook-bericht weten dat de munitie opraakt en het 'de dood voor sommigen van ons en gevangenschap voor de rest' van de Oekraïense troepen betekent.
Over de socialmediapost is enige discussie. De locoburgemeester van Marioepol noemt het bericht 'fake', terwijl diverse experts de authenticiteit van het bericht wel zien. Toch valt het bericht serieus te nemen, nu de stad al wekenlang omsingeld wordt door Rusland. 'Ik vind het een wonder hoe lang die stad het volhoudt', vertelt buitenlandcommentator Bernard Hammelburg. 'De definitieve klap is nog steeds niet gevallen. Maar de stad is veranderd in een soort maanlandschap, met slechts 100.000 inwoners over.' Voor de oorlog woonden er ruim 400.000 inwoners in de stad.
Negen vluchtcorridors geopend
08:54 | De Oekraïense autoriteiten hebben voor dinsdag negen zogenoemde humanitaire corridors aangekondigd. Een van de vluchtroutes is voor inwoners van Marioepol. Zij kunnen de belegerde stad volgens vicepremier Irina Veresjtsjoek alleen met eigen vervoer verlaten.
Veresjtsjoek liet in een verklaring weten dat burgers via vijf van de negen overeengekomen vluchtroutes veilig uit de oostelijke Oekraïense regio Loehansk kunnen vertrekken. In dit gebied zijn volgens Oekraïense functionarissen zware beschietingen gaande.
Loekasjenko op bezoek in Rusland en spreekt Poetin
08:05 | De president van Belarus, Aleksandr Loekasjenko, is in het oosten van Rusland aan een werkbezoek begonnen. Russische media melden dat hij tijdens het bezoek zijn ambtgenoot Vladimir Poetin spreekt. Loekasjenko arriveerde in Blagovesjtsjenk aan de Chinese grens circa 875 kilometer ten noordwesten van de havenstad Vladivostok.
Hij gaat onder meer samen met Poetin naar een kosmodroom, een lanceerbasis van het Russische ruimtevaartagentschap Roskosmos, ten noorden van Blagovesjtsjenk, De twee gaan daar in gesprek over onder meer de strijd in Oekraïne en de gevolgen van de westerse sancties tegen beide landen. Loekasjenko brengt woensdag een bezoek aan Vladivostok en een eiland ten zuiden van de stad.
'Oekraïne staat lot zoals Tsjetsjenië te wachten
08:02 | Nu Rusland zich uit het noorden van Oekraïne heeft teruggetrokken, en het meer focust op de totale verovering van de Donbas, verandert ook de stijl van de oorlogsvoering. 'Ze lijden teveel verliezen in de stedelijke gebieden. Dat is slecht voor mogelijke interne onrust', merkt Hidde Bouwmeester, historicus gespecialiseerd in Rusland, op.
Bouwmeester vermoedt dat Rusland in eerste instantie een soort 'blitzkrieg' wilde uitvoeren om zo vrijwel het hele land te veroveren. De Oekraïense hoofdstad Kiev zou dan de kers op de taart van de verovering zijn 'als bakermat van de Russische cultuur', volgens Bouwmeester. Nu die 'blitzkrieg' geen optie meer is, lijkt Rusland de oude oorlogsvoering van stal te halen, die lijkt op wat er in Syrië en Tsjetsjenië is gebeurd: totale verwoesting. 'De rest van Oekraïne staat een heel zwaar lot te wachten, in vergelijking met de Tsjetsjeense oorlog, waar alle steden tot as werden gebracht', denkt de historicus.
Gemeenten zijn wekelijks 'twee tot vier miljoen euro' kwijt aan opvang vluchtelingen
07:07 | Ondanks dat de overheid nog geen geld aan gemeenten hebben verstrekt om Oekraïense vluchtelingen leefgeld te geven, keren de lokale overheden het geld al wel uit. Dit gebeurt bijvoorbeeld al in verschillende gemeenten in West-Brabant en in Utrecht, maar ook de grote steden als Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven keren het geld al uit.
De gemeenten lopen vooruit, omdat de regeling vanuit het Rijk nog enkele weken gaat duren, is de verwachting. Het is de bedoeling dat de vluchtelingen een basisbedrag van bijna 60 euro per persoon per week krijgen. Het geld is bedoeld voor voeding, openbaar vervoer en andere persoonlijke uitgaven. Vluchtelingen die worden opgevangen door gastgezinnen krijgen daar bovenop een aanvulling, afhankelijk van het aantal mensen. Dit bedrag ligt tussen 75 en 125 euro per week.
In totaal zullen gemeenten wekelijks tussen de 'twee en vier miljoen euro' kwijt zijn aan de uitkeringen, zo vertelt Rob Bouman van BDO Accountants & Adviseurs. 'Het vraagt aan gemeenten een behoorlijke registratie, omdat vluchtelingen niet de bevolkingsregisters staan en tussendoor ook nog van woonplek kunnen veranderen.'
Hongarije is het lelijke eendje van Centraal-Europa
06:30 | De ministers van Buitenlandse Zaken van Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Oostenrijk en Slovenië komen vandaag bijeen in Tsjechië om de oorlog in Oekraïne te bespreken. De ontmoeting komt op een spannend moment, omdat er spanningen zijn tussen deze Centraal-Europese landen, zo vertelt Oost-Europa-correspondent Stefan Bos.
De landen die ook vertegenwoordigd zijn in de Visegrad-groep (met uitzondering van Oostenrijk en Slovenië en inclusief Polen), liggen in conflict met elkaar over de behandeling van Rusland. Vooral de Hongaarse premier Viktor Orban ligt overhoop met de rest. Hij staat op relatief goede voet met Rusland en president Vladimir Poetin. Zo vertelde Orban afgelopen week nog bereid te zijn om Rusland in roebels te betalen voor het Russische gas, als het land eist dat er in die valuta betaald moet worden. 'Je ziet nu dat Hongarije steeds meer geïsoleerd in die groep landen, doordat Orban goede banden wil onderhouden met Poetin', merkt de correspondent in Hongarije op.
Twenterand wil vluchtelingenkamp ruimen
03:45 | De gemeente Twenterand in Overijssel wil een tijdelijk vluchtelingenkamp voor Oekraïners in Vriezenveen weg hebben en staat daarom dinsdag in de rechtbank. Een groep particulieren heeft een tijdelijk vluchtelingenkamp voor Oekraïners opgetuigd, terwijl de gemeente nog niet heeft besloten over de vergunning.
Op het terrein wonen inmiddels veertig vluchtelingen, volgens advocaat van de initiatiefnemers Erhard Koekoek. Ze verblijven in stacaravans die daar speciaal voor hen zijn neergezet door een groep particulieren, op het terrein van een van hen. De groep vroeg een vergunning aan bij de gemeente, die daarop eiste dat het kamp werd weggehaald tot er over de vergunning is besloten.
De gemeente wilde dat het kamp binnen twee dagen werd geruimd en heeft een last onder dwangsom opgelegd. Daarop stapte de groep naar de rechter, die de maatregel schorste, volgens de advocaat onder meer omdat de termijn van twee dagen om het kamp op te ruimen als niet reëel werd gezien. Een aantal dagen na de uitspraak hebben de vluchtelingen de stacaravans in gebruik genomen.
Dinsdag bekijkt de rechter of de schorsing in stand blijft, of dat deze wordt opgeheven. Het kan ook zijn dat de schorsing deels wordt opgeheven en dat het kamp over bijvoorbeeld een aantal weken alsnog weg moet zijn.
Elektrische producten dreigen duurder te worden door oorlog
03:30 | Veel huishoudens zijn nog maar nauwelijks bekomen van de stijgende energierekening, of er dreigt een golf aan nieuwe producten duurder te worden. Laptops, bouwmaterialen, accu’s voor auto’s en elektrische apparaten: allemaal spullen die in prijs zullen gaan stijgen, verwacht Rabobank volgens De Telegraaf.
Dat komt door schaarste aan grondstoffen zoals nikkel, hout en staal. Daarvoor waarschuwt de bank in een dinsdag gepubliceerd rapport waarover de krant bericht.
Tot nu toe bleek het effect van de oorlog op de economie vooral uit de torenhoge prijzen voor energie en dan vooral gas. Bedrijven teerden volgens Rabo-econoom Maartje Wijffelaars in op hun reserves, en vingen de prijsstijgingen eerst zelf op. 'Het effect van schaarsere grondstoffen werkt dus met vertraging door in de economie.' Maar hoe langer de oorlog duurt, hoe moeilijker bedrijven dat vol kunnen houden. Dan moeten ze de hogere prijzen ook aan de consument doorberekenen, verwacht Wijffelaars.
'Russen hebben giftige stof ingezet in Marioepol'
00:15 | In de belegerde Zuidoost-Oekraïense stad Marioepol hebben de Russen een giftige stof ingezet tegen burgers en Oekraïense militairen. Dat melden althans het daar vechtende Azovbataljon en verscheidene Oekraïense media. Maar de Oekraïense president Volodimir Zelenski zei in zijn dagelijkse toespraak op het einde van de dag niet dat er al chemische wapens zijn ingezet. Oekraïne neemt de dreiging wel serieus dat het Russische leger die gaat gebruiken, aldus Zelenski.
Volgens eerdere berichten, onder meer op Twitter, zouden troepen van de Russische bezetter met een drone een 'giftige substantie van onbekende oorsprong' hebben gedropt die onder meer ademhalingsproblemen, duizeligheid en misselijkheid veroorzaakte. Zeker drie soldaten zouden gewond zijn geraakt.
De Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss zei op Twitter dat ze 'samen met partners' er hard aan werkt details te verifiëren. 'Elk gebruik van dit soort wapens zou een gevoelloze escalatie in dit conflict betekenen en we zullen Poetin en zijn regime ter verantwoording roepen', aldus Truss.