Nadat Lee had aangekondigd zich kandidaat te stellen, vertelde hij tegen verslaggevers dat zijn ambtstermijn 'een nieuwe symfonie' zou opleveren met hem als 'dirigent'. En dat zal Hong Kong weten, Lee geldt als een hardliner. Want had zijn voorganger Carrie Lam haar sporen verdiend in ambtelijke regionen als Huisvesting, Gezondheid en Handel, heeft Lee een meer dan stevig track record op het gebied van ordehandhaving. Lee werd als enige gekozen door het 1.500 koppen tellende Comité dat over de benoemingen gaat.
Lee kwam in 1977 bij de politie en beklom daarna gestaag de ladder in het Chinese veiligheidsapparaat: in 2003 adjunct-commissaris, tussen 2012 en 2021 ondersecretaris van Veiligheid en vervolgens secretaris van Veiligheid. Anders dan zijn voorgangers staat hij, als oud-politieagent, buiten het politieke establishment van Hong Kong en geldt daarmee als een ideale kandidaat voor Beijing.
Lees ook | Hong Kong toetst veiligheidswet in rechtszaak
No-nonsense
De buitenwereld kent Lee sinds de massaprotesten in 2019 toen hij op persbriefings het gezicht van de lokale regering werd en waar hij het Chinese beleid met verve verdedigde. Buitenlandse analisten beschrijven tegenover Al Jazeera zijn leiderschapsstijl als 'no-nonsense, naar de letter van de wet, schijnbaar zonder rekening te houden met afwijkende meningen of veel respect te tonen, ongeacht de vragen en onzekerheden die voor het grote publiek worden gecreëerd'.
De in de VS gehuisveste Hong Kong Democracy Council noemt Lee, in 2014 hoofd van het veiligheidsbureau, verantwoordelijk voor de hardere opstelling van de politie ten aanzien van demonstranten sinds 2014. Werden die gewoonlijk opgepakt en vervolgens weer vrijgelaten, vanaf 2014 werden ze ook aangeklaagd en werd er 'aanzienlijk meer geweld' gebruikt.
In 2018 bezocht Lee als secretaris voor Veiligheid de westelijke provincie Xinjiang. China wordt ervan beschuldigd daar met een brute campagne de overwegend islamitische etnische Oeigoerse minderheid te onderdrukken, waarbij meer dan 1 miljoen mensen in interneringskampen zitten opgesloten. Volgens de Council vertelde Lee daar veel te hebben geleerd over antiterrorisme-mechanismen. Hij zou ook expliciet gezegd hebben dat Hongkong 'er iets van kan leren'.
Lees ook | Hong Kong mogelijk tot 2024 dicht
Zorgwekkend
Ook het in Londen gevestigde SOAS China Institute maakt zich zorgen over Lee's aanstelling. Tegenover Al Jazeera verklaarde directeur Steve Tsang dat Lee's staat van dienst als politieagent zorgwekkender is dan zijn gebrek aan bestuurlijke ervaring. 'Dat Beijing iemand kiest met zo'n staat van dienst toont aan dat Beijing er in de eerste plaats voor wil zorgen dat er in Hong Kong geen afwijkende meningen worden geuit', verklaart Tsang.
Sinds 2020 houdt Lee toezicht op de nationale veiligheidswetgeving van Hongkong als lid van het Comité voor de bescherming van de Nationale Veiligheid. Sinds de invoering daarvan zijn de meeste vooraanstaande leiders en activisten van de democratiseringsbeweging opgepakt of hebben het land verlaten.
Lees ook | China pakt vrije pers Hong Kong aan
Donkere wolken
De toekomst lijkt niet veel goeds voor Hong Kong in petto te hebben. Niet alleen verlaten veel buitenlandse professionals de stad, Hong Kong geniet voor de VS geen speciale handelsprivileges meer omdat het gebied niet meer autonoom is ten opzichte van China. Vanwege ondermijning van die autonomie hebben de VS sancties opgelegd aan ambtenaren van Hongkong, waaronder Carrie Lam en haar opvolger Lee. Lee zal daar waarschijnlijk niet slechter van slapen, hij heeft al laten doorschemeren tijdens zijn ambtstermijn voorrang te zullen geven aan veiligheidskwesties.
Eerder zei Lee dat Hong Kong een lokale versie moet aannemen van de door Beijing opgelegde nationale veiligheidswetgeving, bekend als 'artikel 23'. Dat artikel bepaalt dat de stad haar eigen wetgeving moet vaststellen om 'iedere daad van verraad, afscheiding, opruiing en subversie tegen de Centrale Volksregering te verbieden', waarmee Beijing bedoeld wordt. In 2003 deed de regering van Hong Kong al een poging om de wet in te voeren, maar moest dat plan laten varen nadat naar schatting 500.000 mensen de straat op waren gegaan.
Lees ook | Leider Hong Kong tevreden over verkiezingen ondanks lage opkomst