Volgens Scandinavië-correspondent Koen Verhelst is het voor de Zweden duidelijk: Rusland en het Kremlin zijn niet te vertrouwen. 'Dat Zweden nu aanstalten maakt om lid te worden van de NAVO zegt heel veel.' Volgens Verhelst zal er echter een periode bestaan tussen moment van aanvraag en het moment dat NAVO-parlementen die aanvraag moeten accepteren. 'Er is een onduidelijke periode waarin die kwetsbaarheid aanwezig is. Dan geldt Artikel 5 nog niet. Anderzijds, het gaat niet zo heel goed met het Russische leger in Oekraïne. Ik betwijfel of ze het goed uitgeruste Finland binnen vallen.'
Het verlangen om zich bij de NAVO aan te sluiten - en afstand te doen van de neutrale status - komt voort uit de oorlog die nu in Oekraïne woedt. Zweden voelt de Russische dreiging ook, onder meer doordat er steeds vaker Russische onderzeeërs gespot worden in de Zweedse wateren. De sociaaldemocratische partij was er altijd tegen, maar heeft volgens de krant nu besloten toe te willen treden tot de alliantie. De oppositie had premier Andersson vorige maand gevraagd om aansluiting bij de NAVO, maar toen vond ze nog dat dat de veiligheid in Europa zou bedreigen.
De minderheidsregering in Stockholm heeft al wapens naar Oekraïne gestuurd, waaronder 5000 antitankwapens, helmen, uitrusting en veldrantsoenen. Zweden brak daarmee met het beleid geen wapens te sturen naar landen die in oorlog zijn verwikkeld.
Lees ook | Rusland waarschuwt Zweden en Finland
Rusland zal aanvraag als provocatie zien
Voor Poetin zal de Zweedse aanvraag een doorn in het oog zijn. Aan het begin van de invasie in Oekraïne stelde Poetin ook als eis dat Zweden nooit lid zou worden van de NAVO. Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg zei eerder dat Poetin zo'n aanvraag dan ook als een 'provocatie' zal zien. Eerder deze week waarschuwde Rusland Zweden (en Finland) nog voor het aanvragen van het NAVO-lidmaatschap. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov noemde de NAVO een instrument 'dat gericht is op confrontatie' en zei dat toetreding van Zweden en Finland geen stabiliteit in Europa zou brengen.
Lees ook | Finland en Zweden flirten met NAVO-lidmaatschap, Rusland woedend
Spoedprocedure
De verwachting is dat ook Finland zich opmaakt om het NAVO-lidmaatschap aan te vragen. Vandaag vindt er in het Finse parlement een debat plaats over het aanvragen van het NAVO-lidmaatschap. Binnen enkele weken zal er vervolgens gestemd worden over het lidmaatschap, zo meldde de Finse premier.
Overigens worden Zweden en Finland niet direct lid van de NAVO, als ze eenmaal de aanvraag hebben gedaan. Er gaat een lange procedure aan vooraf waarbij allerlei protocollen gevolgd moeten worden. Wel is het de verwachting dat de landen te maken krijgen met een spoedprocedure. Ook liet NAVO-topman Jens Stoltenberg weten dat de deur van de alliantie open staat voor de twee landen.
'Grijze zone'
Finland is bang dat Rusland juist de boel probeert te destabiliseren als de aanvraag voor het NAVO-lidmaatschap wordt verwerkt. De aanvraag zal normaal gesproken vier maanden tot een jaar duren, omdat alle andere NAVO-landen zo'n aanvraag moeten ratificeren. Volgens de Finse oud-premier Alexander Stubb heeft Finland altijd geprobeerd weg te blijven uit deze 'grijze zone' maar is zijn land in staat om eventuele Russische agressie en hybride oorlogsvoering te weerstaan. Hoewel Finland slechts een bevolking heeft van 5,5 miljoen, beschikt het over een relatief groot leger van 280.000 mensen en in totaal 900.000 getrainde reservisten.
In een officiële reactie laat de Finse regering weten dat als Finland het NAVO-lidmaatschap aanvraagt, het zich moet voorbereiden op oplopende spanningen aan de Fins-Russische grens. De twee landen delen een grens van 1340 kilometer.