Op korte termijn staan we met onze rug tegen de muur, zegt gas- en olie-expert Ronald de Zoete. ‘Het Duitse bedrijfsleven heeft al aangegeven dat hun bedrijven in zwaar weer gaan komen en we in een economische recessie gaan komen wanneer er echt een stop komt op aardgas. En dat willen we niet na corona en de economische situatie.’
Volgens De Zoete is het dichtdraaien van de gaskraan vooral een signaal vanuit Rusland om te kijken hoe de EU hierop reageert. ‘Binnenkort gaat er een EU-afgezant naar Poetin. Door deze actuele dreiging zal het een heel ander onderhandelingsplaatje worden.’
Het enige wat het Westen nu kan doen, is volgens De Zoete 'haar poot stijf houden'. Als ik het zo zie, zal nog wel een ander land gaan volgen wanneer de levering in mei betaald moet worden.'
Chantage
Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov benadrukte dat westerse landen Russische reserves bij buitenlandse centrale banken blokkeerden. 'Of, om het bot te zeggen, dat ze dat van ons gestolen hebben.' Volgens Peskov is er bij het stopzetten van de gaslevering dan ook geen sprake van chantage, zoals president Ursula von der Leyen van de Europese Commissie eerder woensdag zei.
Rusland had eind maart al aangekondigd dat kopers uit zogeheten onvriendelijke landen hun gas in roebels moesten gaan betalen. Tot die categorie behoren alle landen van de Europese Unie. Lang bleef echter onduidelijk of Rusland ook zou durven de gaskraan dicht te draaien. Dat is nu dus gebeurd bij twee landen, maar grotere klanten als Duitsland en Italië worden nog gewoon van gas voorzien.
Ook Slowakije, dat voor 85 procent van zijn gasbehoefte afhankelijk is van Rusland, liet weten geen problemen te voorzien bij de levering van gas en olie. Als buurland van Oekraïne is Slowakije een van de landen waar een gasleiding vanuit Rusland de EU binnenkomt.