Liveblog | Zware Russische luchtaanvallen op Oekraïne

Rusland meldt zware luchtaanvallen op Oekraïne

20:04 | Rusland heeft donderdag zware luchtaanvallen op Oekraïne gemeld. De luchtmacht zou 76 militaire objecten hebben gebombardeerd. Nog eens 38 militaire objecten waren het doelwit van raketten. Daaronder waren zes munitiedepots, aldus het Russische ministerie van Defensie.

De berichten konden niet onafhankelijk worden geverifieerd. Rusland gaf ook niet aan waar het toesloeg, maar volgens de burgemeester van Kiev werd de Oekraïense hoofdstad donderdag getroffen door een Russische aanval.

Oekraïne meldde ook Russische beschietingen van de zuidelijke steden Odessa en Mikolajiv, waar tientallen woningen, auto's en bedrijven beschadigd raakten. Over schade in Odessa is nog niets bekend.

Heesen kan breuk met Russische eigenaar niet via rechter forceren

15:38 | Superjachtenbouwer Heesen Yachts in Oss is er niet in geslaagd een notaris via de rechter te dwingen mee te werken aan het verbreken van de banden met de Russische eigenaar Vagit Alekperov. Het bedrijf wilde de aandelen die Alekperov, diens vrouw en zoon in Heesen Yachts hebben onderbrengen in een stichting, om zo problemen rond eventuele sancties te voorkomen. De notaris was bang dat met die actie juist Europese sancties kunnen worden ontdoken.

De beslissing van de notaris om niet aan de overdracht van de aandelen mee te werken was gerechtvaardigd, besloot de rechtbank in Amsterdam donderdag. De notaris hoefde dan ook geen andere belangen, zoals een dreigend faillissement voor Heesen, mee te wegen.

Heesen stelt dat het nu al problemen ondervindt omdat Alekperov door Australië en het Verenigd Koninkrijk op sanctielijsten is gezet. Zo levert een Brits bedrijf al geen motoren meer en mogen sommige klanten geen termijnbetalingen meer doen.

Biden wil bevroren Russische tegoeden aan Oekraïne geven

15:10 | De Amerikaanse president Joe Biden wil bevroren tegoeden van Russische oligarchen aan Oekraïne geven. Het geld kan vervolgens door de regering in Kiev worden gebruikt voor het herstel van schade veroorzaakt door de Russische invasie.

Het voorstel maakt deel uit van een groter pakket aan maatregelen die de Verenigde Staten willen nemen om Moskou te straffen voor de invasie in Oekraïne. Biden zal het Congres ook vragen om meer geld voor steun aan Oekraïne. Sinds het begin van de oorlog is al meer dan 3 miljard dollar (bijna 2,9 miljard euro) aan militaire hulp toegezegd.

De VS en Europese bondgenoten hebben sinds het begin van de oorlog zo'n 30 miljard dollar (29,5 miljard euro) aan bezittingen in beslag genomen. Naast geld gaat het ook om bijvoorbeeld jachten, vastgoed en kunst.

Oorlog en leveringsketen drukken advertentie-inkomsten Twitter

14:43 | De inkomsten van Twitter zijn in de eerste drie maanden van het jaar minder hard gegroeid dan in de voorgaande kwartalen. Het bedrijf merkte dat adverteerders door de oorlog in Oekraïne en problemen in de leveringsketen minder happig zijn om veel reclame te maken als ze artikelen mogelijk toch niet kunnen leveren. De inkomsten uit abonneediensten, zoals Twitter Blue, daalden zelfs met een derde.

De totale omzet van Twitter kwam uit op 1,2 miljard dollar, omgerekend ruim 1,1 miljard euro. Dat was een toename van 16 procent en in anderhalf jaar groeide het bedrijf niet zo langzaam. De kosten groeiden daarentegen met een derde, waardoor Twitter een operationeel verlies boekte.

Onder de streep hield Twitter een winst van 513 miljoen dollar over. Dat er überhaupt zwarte cijfers te schrijven waren, kwam door de opbrengst van de verkoop van mobiel advertentienetwerk MoPub voor ruim 1 miljard dollar.

'Het strijdtoneel aan de Oekraïense kant wordt steeds opgevoerd en het lukt Poetin niet om daar grip op te krijgen'

14:42 | Althans, niet volledig, door de vele wapens uit het Westen, vindt BNR-buitenlandcommentator Bernard Hammelburg: 'De redenering van de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov, die zei dat de NAVO in oorlog is met Rusland, wordt ook voor Poetin steeds meer een feit', vervolgt hij.

Gouverneur Donetsk: Rusland staat geen corridors toe

14:06 | De Oekraïense gouverneur van Donetsk zegt dat Rusland niet toestaat dat burgers in de regio via humanitaire corridors naar veiligere gebieden van het land worden gebracht. Moskou zou ook niet toestaan gewonde Oekraïense militairen uit de belegerde Azovstal-fabriek in Marioepol te evacueren.

In de schuilkelders van de staalfabriek zitten volgens Oekraïense bronnen zo'n vijfhonderd gewonden militairen. Naast troepen zouden op het enorme fabrieksterrein ook ongeveer duizend burgers verblijven. Zij durven niet te vertrekken uit angst voor beschietingen door Russische troepen.

De door Oekraïne gecontroleerde gebieden in Donetsk telden voor de Russische invasie bijna 1,7 miljoen inwoners. Inmiddels is dat aantal afgenomen tot 370.000, aldus de gouverneur van de oostelijke regio. Zo zijn bijvoorbeeld veel inwoners gevlucht vanuit het zwaar gebombardeerde Marioepol.

Rusland 'gealarmeerd over terreurdaden' in Transnistrië

13:32 | Rusland zegt 'gealarmeerd' te zijn over de situatie in Transnistrië, een separatistische regio in Moldavië die gesteund wordt door Moskou. Het ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt over 'terreurdaden' die erop gericht zouden zijn om de regio te destabiliseren.

Volgens de separatisten zijn er de afgelopen dagen beschietingen en explosies geweest. De angst groeit dat de oorlog in Oekraïne overslaat op Transnistrië. Een NAVO-functionaris zei dinsdag beducht te zijn voor een Russische operatie onder valse vlag in Moldavië. Rusland zou een in scène gezette aanval in Transnistrië gebruiken om een nieuw westelijk front tegen Oekraïne te openen.

Rusland ontkent de beschuldigingen en zegt juist tegen escalatie in het gebied te zijn. Eerder verklaarde een Russische generaal al dat de inval in Oekraïne het doel heeft een zuidelijke corridor van Rusland tot Transnistrië te vormen. Sinds de Moldavische regio zich in 1992 eenzijdig afscheidde, zijn er Russische troepen gevestigd.

Gestage stijging in aantal Oekraïners in de opvang

13:23 | De opvangcapaciteit voor Oekraïense vluchtelingen is gestaag verder gestegen. De gemeenten hebben nu plek voor 43.792 mensen, ruim 1400 meer dan maandag. Er worden 32.956 mensen opgevangen, een toename van bijna 1200. Het aantal lege bedden blijft dus ongeveer gelijk.

De veiligheidsregio's hebben zich ten doel gesteld om 50.000 Oekraïense vluchtelingen te kunnen opvangen. Nu dat aantal in beeld komt, moeten ze zien of die capaciteit uit te breiden is tot 75.000. Momenteel staan 10.836 bedden leeg. Het kabinet vindt het vooral belangrijk dat die marge niet te ver slinkt.

Lang niet alle Oekraïners die in Nederland zijn, verblijven op een opvanglocatie van de gemeente. Er staan 47.930 mensen ingeschreven. Ongeveer een derde heeft dus elders onderdak gevonden. Ook kan het zijn dat in de gemeentelijke opvang mensen zitten die zich (nog) niet officieel hebben ingeschreven.

TASS: 600.000 Russische banen in gevaar door vertrek bedrijven

12:36 | Door het massale vertrek van buitenlandse bedrijven uit Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne staan ongeveer 600.000 Russische banen op de tocht. Dat zei een functionaris van de Russische regeringspartij tegen persbureau TASS. Economen verwachten dan ook dat de werkloosheid in Rusland flink zal stijgen.

Vanwege de westerse sancties tegen Rusland hebben grote bedrijven als bijvoorbeeld McDonald's, Adidas en BMW de activiteiten in Rusland stilgelegd. Veel buitenlandse bedrijven betalen de lonen van Russisch personeel nog wel voor enige tijd door. Volgens de secretaris van regeringspartij Verenigd Rusland waren bedrijven uit "onvriendelijke landen" voor het uitbreken van de oorlog goed voor ongeveer 2 miljoen arbeidsplaatsen. Hij vindt dat alles moet worden gedaan om arbeidsplaatsen van die werknemers te beschermen.

Uit onderzoek zou blijken dat inmiddels meer dan 750 buitenlandse bedrijven hun activiteiten in Rusland in meer of mindere mate hebben afgebouwd. De werkloosheid in Rusland lag in maart op 4,1 procent, wat het laagste niveau ooit was. Economen denken dat de werkloosheid dit jaar kan oplopen naar ruim 7 procent, wat voor het eerst in meer dan tien jaar zou zijn.

Naast de grote impact op de Russische arbeidsmarkt door de oorlog zal ook de economie van het land waarschijnlijk grote schade oplopen. Het Russische ministerie van Economische Zaken zei eerder deze week dat er dit jaar een krimp van wel meer dan 12 procent kan zijn.

Hongarije betaalt Russisch gas via Gazprom in roebels

12:24 | De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken geeft in een interview met CNN toe dat zijn land Russisch gas afrekent in roebels. Volgens Péter Szijjártó heeft Hongarije simpelweg 'geen keus' omdat het land 85 procent van het gas en 65 procent van de olie uit Rusland haalt.

'Hongarije betaalt in euro's bij de Gazprombank die het vervolgens in roebels omwisselt en overmaakt naar Gazpromexport', zegt Hongarije-correspondent Stefan Bos in gesprek met BNR.

Buurland Slowakije gaat hetzelfde doen. 'Critici vinden dat Hongarije roebels faciliteert. Het is een manier om aan de kritiek van Brussel te ontkomen, maar feitelijk betaalt Hongarije gewoon in roebels', zegt Bos.

In zowel Polen als Bulgarije komt geen Russisch gas meer binnen omdat beide landen weigeren om in roebels te betalen. Over het Hongaarse standpunt begint Polen dan ook geïrriteerd te raken. 'Dat is geen goed nieuws voor de Hongaarse premier Viktor Orbán die Polen best wel nodig heeft in zijn strijd tegen de Europese Unie.'

Bos benadrukt dat de EU ook niet vooraan in de rij staat om Hongarije te helpen. 'Ze zijn nogal boos op de premier over de manier waarop Hongarije omgaat met de rechtstaat. Er is nu ook een brief gestuurd naar Hongarije. Wellicht dat Hongarije zelfs geen EU-steun meer kan krijgen straks. Dat gaat om miljarden als het land hier niet goed op reageert naar de mening van de EU. Dus ik denk niet dat de EU meteen over de brug zal komen om Hongarije in dat opzicht te helpen.'

Oekraïne vindt aanvallen op militaire doelen in Rusland legitiem

12:23 | Oekraïne heeft het recht zich te verdedigen door aanvallen uit te voeren op militaire bases en wapenopslagplaatsen in Rusland, zegt een adviseur van president Volodomir Zelenski. Michailo Podoljak claimt op Twitter dat de internationale gemeenschap dat recht erkent, verwijzend naar de uitspraak van de Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken dat Oekraïne zelf moet besluiten of het militaire doelen aanvalt.

De Russische regering beschuldigt het Westen van het openlijk aanmoedigen van Oekraïne tot het bestoken van doelen in Rusland. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou herhaalde dat westerse landen het dreigement dat aanvallen op Rusland tot tegenactie leiden serieus moeten nemen.

Het Kremlin voegde daaraan toe dat westerse wapenleveranties aan Oekraïne een gevaar vormen voor de Europese veiligheid. Zeker het 'pompen' van zware wapens naar Oekraïne bedreigt de veiligheid in Europa en zorgt voor instabiliteit, aldus woordvoerder Dmitri Peskov.

Rusland meldde de afgelopen dagen een reeks explosies in het zuiden van het land, onder meer op een munitiedepot. Podoljak suggereerde eerder dat Oekraïne daarachter zit, maar erkende dat niet.

AIVD: oorlog Oekraïne zet spanningen in Nederland op scherp

11:59 | De AIVD denkt dat de oorlog in Oekraïne de tegenstellingen in Nederland verder aanscherpt. Directeur-generaal Erik Akerboom zegt dat mensen de oorlog inpassen in de ideeën die ze al hadden 'door tegen de huidige instituties, de rechtsstaat te zijn'.

Akerboom presenteerde het jaarverslag over 2021, dus voor de Russische inval in Oekraïne. Toch zou hij het 'een beetje vreemd' vinden om niet op de oorlog in te gaan. Die raakt namelijk aan verschillende thema's waar de dienst het voorbije jaar mee bezig is geweest, waaronder inmenging van andere landen in de Nederlandse politiek, cyberdreiging en ook de opkomst van gewelddadig rechts-extremisme.

'Je ziet dat in het narratief van rechts-extremisten, soms geldt dat overigens ook voor anti-overheidsextremisme, het narratief van [de Russische president Vladimir] Poetin ook zijn weg vindt naar het narratief. Dat is geïnspireerd door tegen de overheid te zijn, tegen de instituties te zijn', aldus Akerboom.

De AIVD zegt in zijn jaarverslag vastgesteld te hebben dat de geweldsdreiging uit extreemrechtse hoek 'een groeiend probleem' is. 'Hun ideeën worden steeds meer salonfähig. Als rechts-extremistische ideeën breder worden omarmd, zien wij dat ook als een dreigende aantasting van de democratische rechtsorde en de instituties', aldus Akerboom. Dit heeft volgens hem onder meer geresulteerd in bedreigingen van politici, wetenschappers en journalisten.

Hoewel de radicalisering van vooral jonge, kwetsbare jongens is aangewakkerd door de coronacrisis, denkt Akerboom niet dat die dreiging met het wegebben van die crisis snel zal verdwijnen. 'We zien dat de verdeeldheid en spanningen in de samenleving die we zien niet eindigen bij minder vaccinaties of minder problemen. Het lijkt iets te zijn dat een redelijk structureel karakter heeft gekregen.'

Duitse Bondsdag stemt voor levering zware wapens aan Oekraïne

11:33 | De Duitse Bondsdag, het lagerhuis van het parlement, heeft donderdag in grote meerderheid ingestemd met het leveren van zware wapens aan Oekraïne. Dat ligt gevoelig gezien het Duitse oorlogsverleden.

De parlementariërs riepen de regering op voort te gaan op de ingeslagen weg en de levering van zware wapens en complexe wapensystemen uit te breiden. 586 afgevaardigden stemden voor, 100 tegen en 7 onthielden zich van stemming.

De regering kreeg ook steun voor de tot dusver genomen stappen, waaronder sancties tegen Rusland, hulp bij onderzoeken naar oorlogsmisdaden en de inspanningen om onafhankelijk te worden van Russische fossiele brandstoffen. 'De Duitse Bondsdag veroordeelt in de sterkst mogelijke bewoordingen Ruslands brute agressieoorlog tegen Oekraïne. Daarmee overtreedt Rusland op flagrante wijze het internationaal en humanitair recht en probeert het de Europese vredesorde permanent te vernietigen', aldus het parlement.

De regering in Berlijn maakte deze week bekend luchtafweergeschut te gaan leveren aan Oekraïne. Het gaat om zogenoemde Gepard-tanks, die lucht- en gronddoelen kunnen raken. Oekraïense soldaten krijgen in Duitsland training om het materieel te gebruiken.

Rusland zet dolfijnen in rondom Oekraïne

11:30 | Rusland gebruikt dolfijnen bij de verdediging van hun marinebasis op de Krim. Het zou gaan om twee dolfijnen die worden ingezet om mijnen en vijandelijke duikers op te sporen. Dat meldt het bedrijf Maxar Technologies aan de Washington Post. Analisten melden dat de dolfijnen pas sinds de invasie in de havenstad te zien zijn.

De Russische marinebasis in Sebastopol speelt een belangrijke rol in de oorlog met Oekraïne. Rusland heeft een groot deel van zijn vloot hier ondergebracht omdat de basis buiten bereik van Oekraïense raketten ligt. Het schip de Moskva, dat begin april door Oekraïne tot zinken gebracht werd, lag eerder ook in Sebastopol.

NAVO-chef: Finland en Zweden kunnen snel en gerust toetreden

11:19 | Finland en Zweden kunnen snel toetreden tot de NAVO als ze dat willen en zouden in afwachting daarvan niet hoeven vrezen voor hun veiligheid. Dan is al duidelijk dat die voor de NAVO-landen belangrijk is, zegt NAVO-baas Jens Stoltenberg.

Finland en Zweden willen door de dreiging van Rusland hun neutraliteit laten varen en vragen naar verwachting over een week of drie het lidmaatschap aan van de westerse militaire alliantie. De dertig huidige NAVO-landen zouden daarmee eind juni kunnen instemmen, waarna nog een paar maanden nodig zijn voor de zegen van hun parlementen.

In de wachtkamer kunnen Finland en Zweden nog geen beroep doen op de beroemde NAVO-afspraak dat ze een aanval op één als een aanval op allen beschouwen. Helsinki en Stockholm zoeken daarom naar manieren om hun veiligheid in de tussentijd te waarborgen.

'Zo gauw we besluiten ze uit te nodigen, zenden we al een krachtige politieke boodschap uit dat de veiligheid van Finland en Zweden belangrijk is voor alle NAVO-bondgenoten', zei Stoltenberg op bezoek in het Europees Parlement. 'Ik ben ervan overtuigd dat we methoden kunnen vinden om die interim-periode te overbruggen op een manier die goed genoeg is en werkt voor zowel Zweden als Finland.'

Canadees parlement noemt Russische aanval in Oekraïne genocide

10:56 | Het parlement van Canada heeft unaniem een motie aangenomen waarin het Rusland beschuldigt van genocide in Oekraïne. Volgens sommige parlementariërs is er 'bewijs in overvloed van grote en systematische oorlogsmisdaden tegen de mensheid' door het Russische leger.

In de motie gaat het om het opzettelijk vermoorden van Oekraïense burgers, het onteren van lijken, deportatie van kinderen, martelingen en verkrachtingen. Met het aannemen ervan erkent het parlement ook dat de Russische president Vladimir Poetin verantwoordelijk is voor de volkerenmoord die het Russische leger uitvoert.

Eerder deze maand liet de Canadese premier Justin Trudeau al weten dat hij het goed vond dat steeds meer mensen de term "genocide" gebruiken. Dat deed hij een dag nadat de Amerikaanse president Joe Biden de Russische aanval voor het eerst als zodanig bestempelde.

Rusland heeft het zelf nog altijd over een speciale militaire operatie en ontkent dat het genocide pleegt. Moskou beschuldigt juist Oekraïne ervan een genocide op de Russischtalige bevolking te plegen.

De parlementen van Oekraïne, Estland en Letland stemden eerder ook al voor een erkenning van de Russische genocide.

Steeds meer gasimporteurs bereid tot aankloppen bij Gazprombank

10:47 | Steeds meer grote Europese importeurs van Russisch gas lijken bereid om een rekening te openen bij Gazprombank, om gas uit Rusland in roebels af te kunnen rekenen. Met die stap zouden ze het doorgaan van de levering van Russisch gas veilig kunnen stellen, maar het is nog wel de vraag in hoeverre de Europese Commissie dit allemaal zal toestaan.

Persbureau Bloomberg heeft van ingewijden gehoord dat het Italiaanse energieconcern Eni werkt aan een rekening bij Gazprombank. Volgens zakenkrant Financial Times doet het Oostenrijkse OMV hetzelfde. Eerder zei Bloomberg al dat zeker vier Europese bedrijven inmiddels met roebels betaald zouden hebben en dat tien bedrijven al rekeningen hadden geopend bij Gazprombank.

Uniper, de grootste Duitse importeur van Russisch gas en ook eigenaar van energiecentrales in Nederland, gaf zelf aan gebruik te willen maken van de mogelijkheid, omdat het zijn betalingen dan eigenlijk zou kunnen blijven voldoen in euro's. Bij de Russische regeling opent een bedrijf een eurorekening en een roebelrekening bij Gazprombank. Die bank is dan verantwoordelijk voor de omzetting van het in euro's gestorte bedrag naar roebels.

Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft gewaarschuwd dat Europese bedrijven de EU-sancties schenden als zij hun aankopen in roebels betalen als contractueel is bepaald dat de rekening in euro's of dollars moet worden voldaan. Ze benadrukte woensdag nogmaals dat Europese bedrijven niet moeten buigen voor Russische druk om in roebels te betalen.

Bedrijven mogen volgens de commissie wel meewerken aan de Russische regeling, zolang ze maar duidelijk maken dat ze met de betaling in euro's of dollars aan hun verplichtingen hebben voldaan. Het inwisselen voor roebels is dan verder helemaal aan de Russen. Maar rond de kwestie leeft ook nog veel onduidelijkheid. Later op de dag zal Brussel naar verwachting meer uitleg geven.

Ruim 3 miljoen mensen uit Oekraïne aangekomen in Polen

10:38 | Sinds de Russische aanval op Oekraïne ruim twee maanden geleden zijn 3 miljoen mensen naar Polen gevlucht. De Poolse grenswacht maakte bekend dat woensdag 24.800 mensen de grens vanuit het buurland overstaken.

Andersom gingen 18.400 mensen de grens over naar Oekraïne, waarmee het totaal van terugkeerders sinds het begin van de oorlog op 904.000 komt. Het gaat vooral om Oekraïense staatsburgers die veelal reizen naar gebieden die het Oekraïense leger heeft heroverd.

Hoeveel vluchtelingen in Polen zijn gebleven en hoeveel er zijn doorgereisd naar andere EU-landen is niet duidelijk.

In totaal zijn 5,37 miljoen Oekraïners hun land ontvlucht sinds 24 februari en zijn er 1,23 miljoen Oekraïne binnengekomen, blijkt uit cijfers van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.

TotalEnergies verkoopt meer lng door onzekerheid Russisch gas

10:37 | Het Franse olie- en gasbedrijf TotalEnergies heeft veel geld verdiend door de sterk gestegen prijzen van olie en gas. Die gingen het afgelopen kwartaal verder omhoog door de Russische inval in Oekraïne. Hoewel TotalEnergies iets minder fossiele brandstoffen produceerde, verkocht het wel een derde meer vloeibaar gemaakt aardgas (lng). Daar is meer vraag naar nu met name Europese landen af willen van Russisch gas.

Onder meer de handel in brandstoffen leverde TotalEnergies verder veel geld op. Het Franse bedrijf voorziet de komende maanden nog altijd hoge olie- en gasprijzen door aanhoudende onzekerheid en pogingen van landen om hun gasreserves te vullen in de zomerperiode.

De omzet van TotalEnergies kwam uit op 9 miljard dollar, omgerekend 8,5 miljard euro. Dat is drie keer zo veel als een jaar eerder. Daar houdt het bedrijf een nettowinst van 4,9 miljard dollar van over. Om zijn aandeelhouders te belonen gaat het bedrijf voor 3 miljard dollar aan eigen aandelen inkopen, de helft meer dan het eerder van plan was. Ook gaat het dividend met 5 procent omhoog.

TotalEnergies kondigde onlangs ook aan uit een gasproject in Rusland te stappen. Daarop schrijft het concern 3,9 miljard euro af.

Unilever verwacht nog hogere grondstofkosten door oorlog Oekraïne

10:07 | Levensmiddelen- en consumentengoederenconcern Unilever verwacht dat de kosten voor grondstoffen dit jaar nog hoger zullen uitvallen door de oorlog in Oekraïne. Dat zal de winstgevendheid dan ook raken, aldus het bedrijf achter merken als Hellmann's, Dove, Knorr en Ben & Jerry's. Om die hogere kosten op te kunnen vangen is Unilever de verkoopprijzen flink aan het verhogen.

Unilever denkt dat de grondstofkosten in de tweede helft van dit jaar met 2,7 miljard euro zullen stijgen. In de eerste helft van dit jaar ligt die extra kostenpost al op 2,1 miljard euro. Het Britse concern zegt dat de operationele winstmarge dit jaar door de hogere kosten waarschijnlijk aan de onderkant van de eerder afgegeven bandbreedte van 16 tot 17 procent zal uitkomen. Daar staat tegenover dat Unilever wel positief is over de omzetgroei dit jaar dankzij de hogere verkoopprijzen.

In het eerste kwartaal verhoogde Unilever de verkoopprijzen in doorsnee met 8,3 procent. Volgens topman Alan Jope is dat de sterkste prijsstijging in decennia. Hij spreekt van een zeer uitdagend en ongekend kostenklimaat voor het bedrijf door de oorlog in Oekraïne. Met name de kosten van landbouwgoederen zoals zonnebloemolie, suiker en granen zijn gestegen, maar ook energie en transport zijn duurder geworden. Verdere prijsverhogingen zullen dan ook nodig zijn, aldus het concern.

De totale omzet ging in het afgelopen kwartaal met bijna 12 procent omhoog naar 13,8 miljard euro in vergelijking met een jaar eerder. Daarbij profiteerde het bedrijf ook van gunstige wisselkoerseffecten. De hoeveelheid verkochte goederen zakte licht. In onder meer Europa daalde het verkoopvolume van Unilever omdat mensen vanwege de hoge inflatie meer de hand op de knip hielden of voor goedkopere producten kozen.

Al met al spreekt Unilever van grote onzekerheid aan het kostenfront. Het bedrijf verwacht dat het wel twee jaar kan duren voordat de winstgevendheid terug is op het niveau van 2021.

Jope zei verder dat Unilever nog doorgaat met de lokale activiteiten in Rusland in het belang van de circa duizend werknemers in het land. Het concern heeft wel alle import en export met Rusland stopgezet, net als marketing en investeringen in het land.

VN-chef hekelt 'absurde' oorlog op bezoek in Oekraïne

10:05 | VN-chef António Guterres heeft tijdens een bezoek aan Borodjanka, ten noordwesten van Kiev, scherpe kritiek geuit op de Russische aanval op Oekraïne. 'Een oorlog in de 21e eeuw is een absurditeit, geen enkele oorlog is aanvaardbaar in de 21e eeuw', zei de secretaris-generaal in een van de plaatsen waar Oekraïners de Russen beschuldigen van oorlogsmisdaden gedurende hun bezetting.

Guterres, die woensdag in Kiev arriveerde voor zijn eerste bezoek aan Oekraïne sinds het begin van het conflict, sprak terwijl hij in puin geschoten huizen aanschouwde. 'Ik stel me mijn familie voor in een van deze huizen, ik zie mijn kleindochters in paniek rennen.'

Guterres bezoekt ook nog Irpin en Boetsja, eveneens plaatsen waar de Oekraïense bevolking onder de Russische agressie heeft geleden. Daarna spreekt hij de Oekraïense president Volodimir Zelenski en buitenlandminister Dmitro Koeleba.

De VN-topman was eerder deze week in Moskou voor een ontmoeting met president Vladimir Poetin. Hij probeert een weg naar vrede te zoeken en humanitaire ondersteuning en evacuaties van burgers uit met name Marioepol te bevorderen.

Poetin waarschuwt landen

08:36 | De Russische president Vladimir Poetin heeft gezegd dat landen die proberen tussenbeide te komen in het conflict met Oekraïne, geconfronteerd zullen worden met een snelle militaire reactie van Moskou. Poetin sprak tegen parlementsleden in Sint-Petersburg. Hij zei dat alle beslissingen over hoe Moskou in zo'n situatie zal reageren al zijn genomen.

‘Poetin probeert alle landen die steun geven aan Oekraïne te beïnvloeden' zegt Frans Osinga, bijzonder hoogleraar oorlogsstudies in Leiden.

Zo dreigt de Russische president rond Finland en Zweden met een nucleaire escalatie in die omgeving. Maar het energie-instrument wordt ook gebruikt. ‘De grote doelstelling daarachter is de eenheid van het Westen ondermijnen. Hij wil steeds een land uitlichten en beïnvloeden om een andere koers te gaan nemen.’

Hongarije betaalt Russisch gas via Gazprom met roebels

07:50 | De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken geeft in een interview met CNN toe dat zijn land Russisch gas afrekent in roebels. Volgens Péter Szijjártó heeft Hongarije simpelweg 'geen keus' omdat het land 85 procent van het gas en 65 procent van de olie uit Rusland haalt.

Woensdag meldde persbureau Bloomberg dat zeker vier Europese inkopers Russisch gas al hebben afgerekend in roebels. Dat gebeurde nadat de Russische president Vladimir Poetin van 'onvriendelijke landen' had geëist dat zij bij Gazprombank, onderdeel van staatsbedrijf Gazprom, voor de gasaankopen twee rekeningen openen, één in roebels en één in euro's. Daarbij is Gazprombank verantwoordelijk voor het omzetten van de valuta en het overmaken van de roebelbetaling.

Szijjártó erkent tegenover CNN gebruik te hebben gemaakt van dit aanbod van Poetin. 'Niet voor de lol, we hebben niet voor deze situatie gekozen', aldus de buitenlandminister, die benadrukt wegens de bestaande infrastructuur 'geen alternatief' te zien.

Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen waarschuwde Europese importeurs van Russisch gas woensdag dat zij de EU-sancties schenden als zij hun aankopen in roebels betalen als contractueel is bepaald dat de rekening in euro's of dollars moet worden voldaan. Ze benadrukt dat Europese bedrijven niet moeten buigen voor Russische druk om in roebels te betalen. Rusland stopt de gasstromen naar Polen en Bulgarije omdat de twee landen weigerden gasleveringen in de Russische munteenheid te voldoen. Volgens Brussel is dit chantage.

Eerder deze maand zei de Hongaarse minister al dat hij de sancties die zich richten op Russische olie en gas niet steunt. Hongarije is van de EU-landen het meest Ruslandgezind.

Kremlin: Dichtdraaien gaskraan gevolg van stappen tegen Rusland

07:13 | Dat Rusland de gaskraan dicht heeft gedraaid voor Polen en Bulgarije is het gevolg van 'onvriendelijke stappen' van Europese landen. Dat heeft Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov gezegd. 'De noodzaak voor een nieuwe betaalmethode ontstond door nooit eerder vertoonde onvriendelijke stappen tegen Rusland op economisch en financieel gebied door onvriendelijke landen.'

Op korte termijn staan we met onze rug tegen de muur, zegt gas- en olie-expert Ronald de Zoete. ‘Het Duitse bedrijfsleven heeft al aangegeven dat hun bedrijven in zwaar weer gaan komen en we in een economische recessie gaan komen wanneer er echt een stop komt op aardgas. En dat willen we niet na corona en de economische situatie.’

Stemming ondernemers industrie verbetert ondanks oorlog Oekraïne

07:01 | De stemming onder ondernemers in de Nederlandse industrie is in april wat verbeterd, ondanks de economische impact van de oorlog in Oekraïne. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn bedrijven vooral positiever geworden in hun verwachtingen voor de bedrijvigheid.

Het is bekend dat de Russische invasie van Oekraïne wereldwijd gevolgen heeft voor de prijzen en beschikbaarheid van materialen en grondstoffen. Ruim een derde van de ondernemers gaf in het onderzoek van het CBS aan belemmerd te worden door een tekort aan onder meer productiemiddelen. Dat aandeel is niet eerder zo hoog geweest.

Maar daar staat tegenover dat er al een tijd heel veel vraag is naar tal van producten. Het aantal ondernemers dat verwacht dat hun productie de komende drie maanden zal toenemen, is groter dan het aantal ondernemers dat een afname van de productie voorziet. De groep producenten die te maken heeft met een sterke orderinstroom heeft daarbij de overhand op het aantal ondernemers dat de orderportefeuille te klein vindt.

De graadmeter waarop het CBS zich baseert steeg van 8,7 in maart naar een score van 10,8 in april. Daarmee lag het producentenvertrouwen ruim boven het langjarig gemiddelde van 0,9. Maar de graadmeter was nog niet terug op het sterke niveau van een paar maanden terug. Het vertrouwen van de ondernemers bereikte in november vorig jaar de hoogste waarde (12,7) en in april 2020 een dieptepunt (-28,7).

Voor miljarden aan Russische olie en gas via Rotterdamse haven

05:44 | Sinds de Russische inval in Oekraïne is voor miljarden aan olie, gas en kolen in de haven van Rotterdam gearriveerd. Het gaat in de eerste twee maanden van de oorlog om een bedrag van 2,8 miljard euro dat via de Maasvlakte en de Rotterdamse haven Europa is binnengekomen.

Dat komt naar voren in een woensdag verschenen onderzoek van het Finse onderzoekscentrum voor Energie en Schone Lucht (CREA). De grootste gebruiker van Russische fossiele brandstoffen is Duitsland, dat sinds het begin van de oorlog voor 9,1 miljard euro importeerde. Italië (6,9 miljard) en China (6,7 miljard) volgen. Nederland staat met 5,6 miljard euro op de vierde plek van wereldwijde grootgebruikers.

De onderzoekers schatten dat Rusland gedurende de oorlog 63 miljard euro heeft verdiend met de brandstoffen die via pijpleidingen en olietankers werden geëxporteerd. Verreweg het grootste deel (71 procent) ging naar Europa en geen enkele andere haven ter wereld verwerkte zoveel Russische olie, gas en kolen als Rotterdam, melden de onderzoekers. Daarnaast werd er door Rusland veel geëxporteerd naar Triëst in Italië, Yeosu in Zuid-Korea en Gdansk in Polen.

Experts: Rusland beschermt marinebasis op de Krim met dolfijnen

05:11 | De voor Rusland belangrijke marinebasis van Sebastopol aan de Zwarte Zee wordt beschermd door twee oorlogsdolfijnen. Amerikaanse analisten melden dat aan The Washington Post op basis van satellietbeelden van het bedrijf Maxar Technologies.

De dolfijnen worden volgens de analisten ingezet om bijvoorbeeld mijnen en vijandelijke duikers op te sporen. Een woordvoerder van Maxar bevestigt de theorie van de analisten en stelt dat de twee dolfijnen pas sinds het begin van de Russische invasie in de havenstad te zien zijn.

De toenmalige Sovjet-Unie ontwikkelde in de jaren zestig een trainingsprogramma voor oorlogsdolfijnen. De Oekraïense marine kreeg de dolfijnen na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in handen, maar verloor de dieren na de Russische annexatie van de Krim in 2014. Sindsdien zou Rusland ook weer begonnen zijn met het trainen van dolfijnen.

Een groot deel van de Russische vloot ligt momenteel in Sebastopol aangemeerd omdat de havenstad op de Krim buiten bereik van Oekraïense raketten is. Ook het vlaggenschip de Moskva lag in deze haven, voordat het eerder deze maand op de Zwarte Zee zonk na een brand.

In 2019 werd in Noorwegen een witte dolfijn gevonden met een tuig om zijn nek, hetgeen wereldwijd tot vragen leidde. Hoewel het nooit bevestigd werd, hadden veel experts het vermoeden dat het om een door Rusland getraind dier ging dat vanuit een noordelijke Russische militaire haven was weggezwommen.

Niet alleen Rusland traint dolfijnen. Ook de Verenigde Staten zetten al decennialang intelligente zeezoogdieren in voor militaire doeleinden.

Explosies in Cherson, waar Rusland gebruik roebel aankondigt

04:20 | Een aantal raketten heeft woensdagavond het centrum van de Zuid-Oekraïense stad Cherson getroffen, met een reeks explosies tot gevolg. Dat gebeurde op vrijwel hetzelfde moment dat Rusland aankondigde de roebel te gaan gebruiken in het gedeeltelijk bezette gebied.

De explosies vonden onder meer plaats vlakbij een belangrijke tv-toren, meldt CNN op basis van geverifieerde video's op sociale media. Het Russische staatspersbureau RIA stelt dat de explosies het gevolg zijn van drie door Oekraïne afgevuurde raketten. Russische troepen zouden twee daarvan hebben neergeschoten. Dit kan niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Intussen meldden de Russische autoriteiten volgens RIA dat de regio rondom de stad overgaat op de roebel. De Russische munteenheid wordt begin volgende maand geïntroduceerd en zal gedurende vier maanden naast de Oekraïense hryvnia te gebruiken zijn.

Veel is onduidelijk over de situatie in en rondom Cherson. De regio werd de afgelopen weken gedeeltelijk bezet, dinsdag meldde het Russische ministerie van Defensie dat het volledige gebied door troepen is 'bevrijd'. Het Kremlin mag dan wel beweren dat Cherson is ingenomen, uit Kiev komen andere geluiden.

Zo prees de Oekraïense president Volodimir Zelenski in de nacht van woensdag op donderdag juist het verzet van de inwoners, die onder meer met Oekraïense vlaggen de straat op gingen. Dat protest zou door de Russen zijn beëindigd met traangas.

Eerder deze week waarschuwden de Oekraïense autoriteiten en het Britse leger voor een Russisch schijnreferendum in de regio. Die tactiek paste Rusland in 2014 toe op de Krim, waar een overweldigende meerderheid van de kiezers had gezegd zich bij Rusland te willen voegen. Dat referendum werd veroordeeld door de Oekraïense regering en het Westen.

VN-topman Guterres ontmoet Zelenski in Kiev

03:30 | VN-chef António Guterres spreekt in Kiev met de Oekraïense president Volodimir Zelenski en minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba. Het bezoek komt twee dagen na Guterres’ gesprek met de Russische president Vladimir Poetin in Moskou. De secretaris-generaal verkent de mogelijkheden voor vrede in de inmiddels ruim twee maanden durende oorlog.

Guterres kreeg in Moskou geen concrete toezeggingen. Hij liet na het bezoek weten dat de VN er alles aan willen doen om levens te redden in het door de Russen veroverde Marioepol. Een nog op te richten ‘humanitaire contactgroep’ zou de burgers die vastzitten in de Oekraïense havenstad moeten ontzetten. De Russische minister Sergej Lavrov van Buitenlandse Zaken toonde wel bereidheid om samen te werken, maar verwierp het Oekraïense voorstel om in Marioepol zelf te overleggen.

Zelenski had vraagtekens bij de volgorde van de bestemmingen van Guterres. Hij had liever gezien dat de VN-chef eerst naar Kiev was gekomen.

Britse minister: overwinning Oekraïne voor Westen noodzakelijk

02:36 | De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Liz Truss, heeft woensdag in een toespraak laten weten hoe zij over de oorlog in Oekraïne denkt. Ze vertelde onder meer dat Rusland 'volledig uit Oekraïne moet vertrekken' en vindt een overwinning van het belaagde land 'voor het Westen strategisch noodzakelijk'.

De BBC noemt de toespraak die Truss in Londen gaf 'de duidelijkste verklaring van de oorlogsdoelen van het Verenigd Koninkrijk tot nu toe'. Met haar uitspraken impliceert de buitenlandminister volgens de Britse omroep 'dat Rusland ook moet vertrekken uit eerder bezette en geannexeerde gebieden zoals de Krim en delen van de Donbas-regio'.

Truss wil verder dat het Westen meer wapens stuurt naar landen die bedreigd worden door Rusland. 'We moeten ervoor zorgen dat, naast Oekraïne, ook landen als Moldavië en Georgië de veerkracht en capaciteiten hebben om hun soevereiniteit en vrijheid te behouden', aldus Truss, die benadrukt dat 'de oorlog in Oekraïne nu ook onze oorlog is'.

Als het aan Truss ligt moet het Westen daarom dieper in de buidel tasten en 'zware wapens, tanks en vliegtuigen' leveren. Of zij hiermee bedoelt dat ook Oekraïne vliegtuigen kan krijgen, is niet duidelijk. Hoewel de Oekraïense president Volodimir Zelenski hier meermaals om heeft gevraagd, leverde het Westen tot dusver geen straaljagers uit angst voor verdere escalatie van het conflict.

'Het lot van Oekraïne ligt in de weegschaal. Als Poetin krijgt wat hij wil, zal er onnoemelijk veel meer ellende in Europa komen en merken we de verschrikkelijke gevolgen overal ter wereld', aldus Truss.

Hongarije betaalt Russisch gas via Gazprom met roebels

01:49 | De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken geeft in een interview met CNN toe dat zijn land Russisch gas afrekent in roebels. Volgens Péter Szijjártó heeft Hongarije simpelweg 'geen keus' omdat het land 85 procent van het gas en 65 procent van de olie uit Rusland haalt.

Woensdag meldde persbureau Bloomberg dat zeker vier Europese inkopers Russisch gas al hebben afgerekend in roebels. Dat gebeurde nadat Poetin van 'onvriendelijke landen' had geëist dat zij bij gasbedrijf Gazprom voor de gasaankopen twee rekeningen openen, één in roebels en één in euro's. Daarbij is Gazprombank verantwoordelijk voor het omzetten van de valuta en het overmaken van de roebelbetaling.

Szijjártó erkent tegenover CNN gebruik te hebben gemaakt van dit aanbod van Poetin. 'Niet voor de lol, we hebben niet voor deze situatie gekozen', aldus de buitenlandminister, die benadrukt wegens de bestaande infrastructuur 'geen alternatief' te zien.

Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen waarschuwde Europese importeurs van Russisch gas woensdag dat zij de EU-sancties schenden als zij hun aankopen in roebels betalen als contractueel is bepaald dat de rekening in euro's of dollars moet worden voldaan. Ze benadrukt dat Europese bedrijven niet moeten buigen voor Russische druk om in roebels te betalen. Rusland stopt de gasstromen naar Polen en Bulgarije omdat de twee landen weigerden gasleveringen in de Russische munteenheid te voldoen.

Eerder deze maand zei de Hongaarse minister al dat hij de sancties die zich richten op Russische olie en gas niet steunt. Hongarije is van de EU-landen het meest Ruslandgezind.

Zelenski focust in toespraak op wederopbouw Oekraïne na de oorlog

01:16 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft in zijn gebruikelijke videoboodschap de blik op de toekomst gericht. In de nacht van woensdag op donderdag maakte hij bekend welke plannen zijn regering heeft voor wanneer de oorlog is afgelopen. Er moet onder meer huisvesting komen voor alle politieagenten, militairen en andere rijksambtenaren.

Zelenski vraagt lagere overheden alvast een inventarisatie te maken van beschadigde gebouwen en infrastructuur, zodat de wederopbouw snel kan beginnen. 'Niet alleen willen we alles herstellen wat door de bezetters is verwoest, we willen ook oude problemen aanpakken', stelt de Oekraïense president.

In zijn toespraak prijst de president ook het verzet van Oekraïners in het zuiden van het land. Hij doelt op de inwoners van het bezette Cherson die met Oekraïense vlaggen de straat op zijn gegaan. 'Des te sterker onze weerstand nu is, des te sneller het normale leven weer terugkeert', aldus Zelenski.