Internationaal28 apr '22 18:26Aangepast op 29 apr '22 08:31

'Het conflict dreigt te ontwikkelen tot een directe confrontatie tussen de NAVO en Rusland'

Auteur: Remy Kock

Steeds meer Westerse landen doen de belofte om zware wapens leveren aan Oekraïne. Van tanks tot gevechtsvliegtuigen. Ook Nederland, Frankrijk en Duitsland hebben die belofte gedaan. Materieel van een andere orde, wat betekent dat voor de oorlog?

Roemeense Gepard-tanks.
Roemeense Gepard-tanks. (EPA)

Volgens oud-commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp is er sprake van een geleidelijke opbouw. 'Het begon met lichte wapens en munitie', stelt hij. 'Daarna werden het zwaardere wapens uit Oostelijke lidstaten, omdat dat Russisch materiaal was wat snel geleverd én gebruikt kon worden. En nu zie je dat er technologisch hoogwaardiger materiaal wordt aangeleverd: Gepards uit Duitsland, houwitsers uit Nederland, een stuk hoogwaardiger allemaal. Dus het is zeker een verandering.'

Lees ook | Poetin waarschuwt landen zich buiten het Oekraïne-conflict te houden

Door de nieuwe wapens denkt Middendorp dat er een nieuwe fase aanbreekt in de oorlog. 'We gaan onze hulp verder intensiveren en dus krijgt het meer betekenis. Daar zit dus ook een signaalwerking in naar Rusland toe: dat we Oekraïne niet in de steek laten en dat Oekraïne over wapens gaat beschikken waar de Russen wel degelijk rekening mee moeten houden. Het heeft dus ook een soort afschrikkende werking.'

Twijfel

Dat Duitsland zich nu committeert aan het leveren van zwaardere wapens, terwijl het lange tijd aarzelde, heeft volgens BNR's buitenlandcommentator Bernard Hammelburg verschillende oorzaken. 'In de eerste plaats: hun verleden in de Tweede Wereldoorlog. Daarna zijn ze altijd terughoudend geweest met hun leger', stelt Hammelburg. 'Het was sindsdien puur een defensieve krijgsmacht. Zo deden ze ook nooit mee met internationale operaties.'

Hammelburg benadrukt die terughoudendheid als hij kijkt naar de vorming van het Duitse leger. 'Alle regeringen - inclusief die van Angela Merkel - zijn terughoudend geweest met het streven naar het bereiken van die bekende 2 procents-norm. En je kunt ook zeggen dat de Duitse politiek altijd in de greep is geweest van wat Willy Brandt de 'Ostpolitik' noemde. Dus Duitsland zag zich ook door historische redenen altijd als een soort brug tussen Rusland en het Westen. Dat is nu weg aan het vallen.'

100 miljard

Als voorbeeld noemt Hammelburg het verhoogde defensiebudget van Duitsland. 'Kanselier Scholz heeft gezegd dat hij 100 miljard euro extra wil investeren in defensie, dat is nogal wat. En in de kwestie Oekraïne zegt hij ook dat hij inziet dat ze zich al die jaren in Rusland hebben vergist, terwijl hij enorme risico's loopt met het gasprobleem. Daarom is hij tot de conclusie gekomen dat Duitsland Oekraïne moet steunen met zwaardere wapens.'

Lees ook | Britse staatssecretaris noemt aanval Oekraïne op Russisch grondgebied legitiem

En daar is Poetin allesbehalve blij mee. In een statement kondigde hij aan dat het leveren van die wapens 'niet vrijblijvend is', en dat als er 'onaanvaardbare wapens geleverd worden', hij het als 'actieve bemoeienis waar bliksemsnel op gereageerd zal worden' zal zien. Een subjectieve omschrijving, zo erkent ook Middendorp: 'Het is vooral retoriek', denkt hij. 'Hij probeert daarmee verdeeldheid te zaaien en het Westen terughoudend te laten zijn in hun steun aan Oekraïne. Het Westen zelf vindt natuurlijk dat ze volledig in hun recht staan om een land dat door een agressor wordt aangevallen te helpen. Het is dus vooral schermen met woorden om te voorkomen dat het Westen ermee verder gaat.'

Lees ook | Russische buitenlandminister: 'Derde wereldoorlog reëel gevaar'

Maar, zo stelt Middendorp, Poetin doet juist precies hetzelfde. 'In de Donbas wordt ook al acht jaar gevochten met Russische wapens. Dus in die zin heeft hij niet veel recht van spreken.'

Rechtstreekse confrontatie

Hammelburg voegt daaraan toe dat het conflict steeds meer dreigt te escaleren tot een rechtstreekse confrontatie tussen Rusland en de NAVO. 'Op woensdag heeft de Britse minister van Buitenlandse Zaken gezegd niet te willen rusten voordat er geen enkele Russische soldaat meer op Oekraïens grondgebied te vinden is', stelt hij. 'Dat is nogal wat. Zijn Russische equivalent Lavrov heeft daarop - en niet helemaal ten onrechte - gezegd dat het zich begint te ontwikkelen tot een rechtstreekse confrontatie tussen de NAVO en Rusland. Als je dat écht nastreeft, dan gebeurt er nog wat.'

Lees ook | VS voert druk op Duitsland op met Oekraïne-conferentie

Volgens Hammelburg waren het Frankrijk en Duitsland die direct daarna aan de bel trokken. 'Ze hebben Engeland samen teruggefloten, maar toch. Het signaal is er, dus er is wel degelijk iets aan het veranderen. Het is toch een soort mijlpaal in deze kwestie', concludeert hij.


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen