'Het belangrijkste argument voor de betalingen in roebels is zorgen dat de Russische centrale bank iets kan doen', zegt internationaal econoom aan de Universiteit Utrecht Hein Roelfsema. 'Die zit nu onder sancties, en als je het in euro's betaalt, hoe krijgt de Russische bank dan dat geld binnen? Dat is in euro's, en daar kunnen zij niet mee betalen. Het is een technisch verhaal, maar het is ook een beetje schaken.'
Speciale constructie
De gevolgen van de sancties zijn inmiddels goed voelbaar in Europa, omdat een aantal landen voor een groot deel afhankelijk is van Russisch gas en olie. Zo kwam deze week het nieuws naar buiten dat Hongarije via een speciale constructie in roebels betaalt voor Russisch gas. Roelfsema denkt dat dat ook in Nederland kan gebeuren. 'De Europese lidstaten zeggen: dit is een constructie waarvan wij vinden dat het de bedoeling was hoe we wél konden betalen. Ik denk dat er veel lidstaten zijn die precies deze constructie voor ogen hadden.'
Volg in ons liveblog het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne
Het gaat erom dat Westerse energiebedrijven een tweede rekening openen bij de bank van Gazprom, naast de rekening die ze al in Europa bij het bedrijf hadden. Daar storten ze dan betalingen in euro's op, die door de bank worden omgezet in roebels. 'Het is nog even ingewikkeld om te zeggen waarom dat precies in strijd zou zijn met de sancties', aldus Roelfsema.
Koers roebel
De waarde van de roebel kelderde begin dit jaar keihard naar beneden. Maar deze week steeg de koers opeens flink. 'De roebel is eigenlijk al wat langer weer gestegen, maar er zit één groot verschil: voor de oorlog werd de koers bepaald op de markt, maar nu zitten er allerlei kapitaalrestricties op Rusland. In zekere zin wordt de koers nu bepaald vanuit de Russische centrale bank, dus je kan het moeilijk met elkaar vergelijken. Het heeft ook zeker te maken met het feit dat wat we nog hebben in roebels, wordt gebruikt voor die oliebetalingen. Dat zal vast een factor zijn, maar ik denk niet dat dat op dit moment zo belangrijk is voor Rusland.'
