Poetin tegen Macron: Oekraïne niet serieus in vredesbesprekingen
17:35 | De Russische president Vladimir Poetin heeft zijn Franse collega Emmanuel Macron volgens het Kremlin te verstaan gegeven dat het Westen moet ophouden met de wapenleveranties aan Oekraïne. Bovendien beschuldigde hij Kiev ervan de gesprekken die een eind kunnen maken aan het conflict niet serieus te nemen.
Parijs liet weten dat het telefonisch overleg tussen Macron en Poetin meer dan twee uur heeft geduurd, maar gaf verder geen details over de inhoud. Beide leiders spraken elkaar voor het eerst sinds 29 maart. Het hernieuwde contact volgt op het telefoongesprek dat het Franse staatshoofd zaterdag had met zijn Oekraïense ambtgenoot Volodimir Zelenski.
Volgens het Kremlin beschuldigde Poetin de Oekraïense strijdkrachten van oorlogsmisdaden die door de EU worden 'genegeerd'. De Russische president zou tegen tegen Macron hebben gezegd dat 'het Westen kan helpen die wreedheden te voorkomen door de autoriteiten in Kiev onder druk te zetten en geen wapens meer te leveren'. Kiev is volgens Poetin ook niet consequent of klaar voor het 'serieuze werk' om het conflict te beëindigen. 'De Russen staan nog altijd open voor dialoog.'
Macron merkte volgens het Kremlin op dat de voedselzekerheid in de wereld gevaar loopt door het conflict. Poetin linkte die dreiging vervolgens aan de westerse sancties tegen Rusland en 'vestigde de aandacht op het belang van een onbelemmerd functioneren van de mondiale logistiek en transportmogelijkheden'.
Macron is een van de weinige westerse leiders die nog met Poetin sprak na de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari. Dat hield op na de ontdekking van het bloedbad in Boetsja, nabij Kiev.
Oorlogsverklaring levert Poetin meer troepen op
16:20 | Poetin zou op maandag 9 mei formeel de oorlog kunnen verklaren aan Oekraïne. Dat meldt CNN vandaag op basis van Amerikaanse en westerse functionarissen. 'het is ingrijpend, maar niet verrassend en we moeten er rekening mee houden dat hij dat maandag zal doen', zegt geopolitiek analist Alex Krijger.
Ruim honderd burgers uit fabriek Marioepol in veiligheid
16:00 | Ruim honderd geëvacueerde burgers die vastzaten op het door Russen omsingelde terrein van de Azovstal-fabriek in Marioepol zijn veilig aangekomen in de stad Zaporizja. Sommigen van hen zijn gewond. De reddingsoperatie met hulp van de Verenigde Naties en het Rode Kruis nam vijf dagen in beslag.
Volgens de VN kunnen 101 mensen na twee maanden duisternis in de bunkers onder de fabriek eindelijk daglicht zien. Bij het konvooi met bussen en ambulances sloten zich families en personen aan in eigen voertuigen, meldt het Rode Kruis, dat sinds eind februari met de strijdende partijen overlegt over veilige evacuaties.
Rode Kruis-chef Peter Maurer is 'immens opgelucht' en zegt in een verklaring dat zijn organisatie er alles aan doet om de resterende burgers weg te krijgen van het belegerde fabriekscomplex. Ook Osnat Lubrani van het VN-bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken (OCHA) is opgelucht over de geslaagde evacuatie. 'De mensen met wie ik reisde vertelden me hartverscheurende verhalen over de hel die ze hebben doorgemaakt.'
Volgens de burgemeester van Marioepol zijn er nog meer dan tweehonderd burgers in de bunkers onder het complex. Hij had gehoopt dat dinsdag een deel van hen kon vertrekken, maar die kans lijkt klein aangezien de Russische troepen weer zijn gaan bombarderen. Moskou stelt dat Oekraïense militairen in de fabriek het tijdelijke staakt-het-vuren hebben gebruikt om nieuwe posities in te nemen.
Oekraïense ambassadeur in Berlijn vindt dat Scholz naar Kiev moet
15:10 | De Oekraïense ambassadeur in Berlijn, Andrij Melnik, heeft kritiek geuit op de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Melnik vindt het niet bij een staatsman passen dat Scholz voorlopig niet naar Kiev komt.
Scholz herhaalde maandagavond niet blij te zijn dat president Frank-Walter Steinmeier eerder geweigerd werd. Steinmeier wilde Kiev bezoeken met zijn Poolse en Baltische collega's, maar kreeg naar eigen zeggen kort daarvoor te horen dat hij niet welkom was. Steinmeier zou in zijn jaren als minister van Buitenlandse Zaken te pro-Russisch zijn geweest en daardoor de dreiging voor Oost-Europa niet serieus hebben genomen.
Het zit Scholz nog niet lekker dat Steinmeier niet mocht komen. Volgens de regeringsleider is het onacceptabel dat een staatshoofd van een land dat zo veel financiële en militaire hulp biedt wordt geweigerd. Melnik noemde Scholz een 'beledigde leverworst' en vindt dit niet het moment om zich met dit soort ruzietjes bezig te houden. 'Het is geen kleuterschool.' Melnik benadrukt dat Scholz welkom blijft in Kiev, mocht hij van gedachten veranderen.
De leider van oppositiepartij CDU, Friedrich Merz, reisde dinsdag via Irpin naar Kiev om zijn respect aan de Oekraïense strijdkrachten te betuigen.
De oppositieleider benadrukte in Irpin dat Duitsland verplicht blijft om Oekraïne ook verder te helpen met de wederopbouw van het land. Merz heeft in Kiev nog afspraken met onder anderen premier Denis Sjmihal en de voorzitter van het Oekraïense parlement.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, heeft wel plannen om binnenkort naar Kiev te reizen.
Rusland trekt keutel niet in: Israël steunt 'neonazistische' regering in Kiev
14:50 | Rusland lijkt niet van plan om de omstreden uitspraken van buitenlandminister Sergej Lavrov terug te trekken. Lavrov noemde joden de 'grootste antisemieten' en zei dat Adolf Hitler net als de Oekraïense president Zelenski 'ook joods bloed had'. De uitspraken konden rekenen op veel kritiek, vooral uit Israël.
'Als Rusland officieel oorlog verklaart aan Oekraïne, heeft dat gevolgen'
14:50 | De Russische president Vladimir Poetin verklaart mogelijk op 9 mei officieel de oorlog aan Oekraïne. Dat denken westerse functionarissen, schrijft CNN dinsdag. 'Daarmee zou Rusland de gevechtskracht enorm kunnen versterken', zegt defensiespecialist Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies.
Russen vallen laatste bolwerk Oekraïens verzet in Marioepol aan
14:20 | De Russen en pro-Russische rebellen vallen het laatste bolwerk van het Oekraïense verzet in de Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol aan. Russische troepen zijn begonnen de staalfabriek Azovstal te beschieten en te bombarderen nadat Oekraïense soldaten een staakt-het-vuren hadden gebruikt om nieuwe posities in te nemen, zo citeren Russische persbureaus het ministerie van Defensie in Moskou.
Er werd een staakt-het-vuren afgekondigd om burgers te evacueren van het Azovstal-terrein. Het Azov-bataljon en Oekraïense militairen, die in de fabriek zijn gestationeerd, 'profiteerden hiervan', beweert het ministerie. Eenheden van het Russische leger en de zogenoemde Volksrepubliek Donetsk zijn nu bezig deze vuurposities te vernietigen, aldus Defensie over het jongste offensief.
Rusland ontloopt wanbetaling op buitenlandse leningen
14:10 | Rusland lijkt op het nippertje wanbetaling op zijn leningen in buitenlandse valuta te ontlopen. Drie investeerders, die anoniem willen blijven, verklaarden, rentebetalingen op hun leningen aan Rusland te hebben ontvangen.
Ten minste één zogeheten clearinghouse, een organisatie die zorg draagt voor een veilige afwikkeling van transacties tussen twee partijen, zou betalingen hebben ontvangen en verwerkt voor obligatieleningen in euro's, die in 2022 en 2042 moeten worden afbetaald.
De complicaties met de rentebetalingen op de buitenlandse leningen en de terugbetaling van de hoofdsom van obligaties zijn het resultaat van de financiële en economische sancties die de westerse landen aan Rusland hebben opgelegd vanwege de oorlog in Oekraïne. Rusland probeerde de sancties te omzeilen door in roebels te betalen, maar dat mag niet volgens de voorwaarden van de obligaties. Die moeten in dollars of euro's worden betaald anders is er alsnog sprake van wanbetaling.
Ondanks dat Rusland wanbetaling voorlopig lijkt te ontlopen houden financiële markten steeds meer rekening met een faillissement van het land door de aanscherping van de Amerikaanse financiële sancties tegen het Kremlin. De Amerikanen blokkeren sinds april al iedere afbetaling van schulden door de Russische overheid met dollars die bij financiële instellingen in de VS worden aangehouden.
Washington hoopt daarmee de financiën van Rusland verder te verzwakken. Het Kremlin moet hierdoor mogelijk de buitenlandse tegoeden aanbreken die in eigen land beschikbaar zijn. Bij een eerdere sanctieronde bevroren westerse landen al de buitenlandse bezittingen van de Russische centrale bank.
Duitsland: Rusland kan ook andere landen aanvallen
13:55 | Na de Russische inval in buurland Oekraïne houdt Duitsland er rekening mee dat Rusland ook andere landen binnenvalt. 'Niemand kan aannemen dat Rusland geen andere landen zal aanvallen', waarschuwde de Duitse regeringsleider Olaf Scholz.
De bondskanselier verklaarde dat na een ontmoeting met zijn collega's uit Zweden en Finland in het Duitse Meseberg ten noorden van Berlijn. De twee Noord-Europese landen overwegen sinds de Russische agressie toe te treden tot het westerse defensiebondgenootschap NAVO.
Scholz zei een aansluiting te ondersteunen: 'Als deze twee landen besluiten dat ze deel willen uitmaken van de NAVO-alliantie, kunnen ze op onze steun rekenen.' Duitsland is een van de NAVO-lidstaten die veiligheidsgaranties kunnen bieden in de tussentijd, tot ze lid zijn. Rusland dreigde al met tegenmaatregelen. Volgens Scholz kunnen landen 'altijd rekenen op de steun van Duitsland', ongeacht een NAVO-lidmaatschap en ook, indien nodig, tot een besluit over hun toelating tot het bondgenootschap.
Burgers omgekomen bij beschietingen Donetsk
13:40 | Minstens negen burgers zijn gedood in de Oekraïense regio Donetsk. De regionale gouverneur Pavlo Kirilenko meldt via Telegram dat zij om het leven kwamen door Russische beschietingen.
Drie van hen stierven door een bombardement op de stad Avdiivka. Drie andere burgers zijn gedood bij beschietingen in Voehledar en weer drie anderen bij beschietingen in Liman. De gouverneur houdt er rekening mee dat er nog meer burgers zijn gestorven.
Ook in andere plaatsen in de Donbas wordt hevig gevochten, volgens medewerkers van president Volodimir Zelenski. Sinds de Russen zich terugtrokken uit andere regio's van Oekraïne, is de strijd in de Donbas juist geïntensiveerd. Rusland ontkent nog altijd burgers aan te vallen.
Rusland: Israël steun 'neonazistische' regering in Kiev
13:15 | Rusland beschuldigt Israël van steun aan 'het neonaziregime in Kiev', een dag nadat de Israëlische regering woedend had gereageerd op de uitspraak van de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov dat Adolf Hitler ook joods bloed zou hebben. De bewindsman zei ook dat joden de 'grootste antisemieten' zijn.
Lavrovs ministerie deed er nog een schepje bovenop door Israël te beschuldigen van samenwerking met neonazi’s. 'De geschiedenis kent helaas tragische voorbeelden van samenwerking tussen joden en nazi’s.'
Premier Naftali Bennett en buitenlandminister Yair Lapid reageerden woest op Lavrov. De laatste noemde zijn uitspraken 'schandelijk, onvergeeflijk en een vreselijke historische fout'. De Russische ambassadeur in Israël werd ontboden om uitleg te geven. De Oekraïense president Volodimir Zelenski, die zelf een joodse achtergrond heeft, zei dat Rusland kennelijk totaal geen lering heeft getrokken uit de Tweede Wereldoorlog.
Rusland verbiedt export als vergelding voor sancties
13:10 | Rusland gaat de export van grondstoffen naar bepaalde personen of bedrijven verbieden als vergelding voor 'onvriendelijke acties van bepaalde staten en internationale organisaties'. De Russische president Vladimir Poetin heeft een decreet ondertekend waar dat in staat. Uit dit document wordt niet duidelijk wie precies door deze sancties wordt geraakt.
Westerse landen hebben tal van economische sancties afgekondigd tegen Rusland uit afschuw over de inval in Oekraïne. De Russische regering wil nu terugslaan door de komende tien dagen een eigen sanctielijst op te stellen met buitenlandse personen en bedrijven die op een zwarte lijst komen. Zij zouden vervolgens geen grondstoffen uit Rusland kunnen kopen. Het land is onder andere rijk aan gas, olie, metaalertsen en nikkel.
Volgens het decreet hebben Russische bedrijven of personen ook het recht om bestaande verplichtingen aan partijen op de sanctielijst niet na te komen.
Meer dan 400.000 Oekraïense vluchtelingen in Duitsland
11:50 | In Duitsland zijn meer dan 400.000 vluchtelingen uit Oekraïne aangekomen sinds het begin van de oorlog. Het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken meldt op Twitter dat het vooral gaat om vrouwen, kinderen en ouderen die Oekraïens staatsburger zijn.
Doordat er binnen de Europese Unie geen grenscontroles zijn, is het precieze aantal onbekend. De Duitse politie controleert meer bij grenzen, treinen en stations, maar het is niet te doen om alle vluchtelingen te tellen. Ook is er geen overzicht van het aantal vluchtelingen dat is doorgereisd binnen de EU of juist weer terug is gegaan naar Oekraïne.
In Nederland stonden maandag 49.810 vluchtelingen uit Oekraïne geregistreerd. Volgens de Verenigde Naties zijn er in totaal nu bijna 5,6 miljoen mensen het land ontvlucht, maar zijn er ook al bijna 1,4 miljoen mensen terug naar Oekraïne gegaan.
'Rusland komt met oorlogsverklaring'
11:15 | De Russische president Vladimir Poetin verklaart mogelijk volgende week officieel de oorlog aan Oekraïne, een stap die het mogelijk maakt reservisten te mobiliseren nu de invasie hapert. Nieuwszender CNN meldt dat op basis van Amerikaanse en andere westerse functionarissen.
Tot nu omschrijft Moskou de oorlog als een 'speciale militaire operatie' om Oekraïne te demilitariseren en 'denazificeren'. De oorlogsverklaring zou gepland staan op 9 mei, de dag dat Rusland de overwinning op de nazi's in de Tweede Wereldoorlog viert.
Er zijn ook geluiden dat Poetin dan aankondigt de voornaamste doelen in het buurland te hebben bereikt, maar het scenario van de oorlogsverklaring wordt volgens westerse bronnen steeds waarschijnlijker. De Britse defensieminister Ben Wallace sprak onlangs al de verwachting uit dat Poetin gaat zeggen dat Rusland in Oekraïne een oorlog tegen de nazi's voert, wat mobilisatie van reservisten en dienstplichtigen mogelijk maakt.
Graantekorten dreigen in Midden-Oosten door oorlog
10:09 | Het Midden-Oosten worstelt met de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. Veel landen in de regio halen hun graan namelijk uit Oekraïne en Rusland en door alle onrust dreigen er nu grote tekorten te ontstaan.
Volgens correspondent Tara Kenkhuis importeren landen in het Midden-Oosten gemiddeld tussen de 50 en 70 procent van al hun graan uit Rusland en Oekraïne. In Jemen gaat het zelfs om 90 procent. 'Veel landen hebben ofwel nu al tekorten of tekorten doordat er geen nieuwe invoer gaat komen de komende maanden.'
'Nog ruim 200 burgers vast in Azovstal'
09:15 | Meer dan tweehonderd burgers zitten nog vast op het terrein van de Azovstal-fabriek in Marioepol, zo heeft de burgemeester van de havenstad bekendgemaakt. Na de eerste evacuaties van de afgelopen dagen wordt ook dinsdag geprobeerd om burgers naar veiligere gebieden te brengen.
De burgers en Oekraïense verdedigers op het grote industrieterrein leven in erbarmelijke omstandigheden, met een tekort aan voedsel, water en medicijnen. Afgelopen weekend werden volgens Kiev meer dan honderd burgers uit de ondergrondse faciliteiten gehaald. Maandagavond zouden nog eens twintig personen zijn geëvacueerd.
Paus wil naar Moskou
08:30 | Paus Franciscus heeft gevraagd om een onderhoud met Vladimir Poetin in Moskou om met de Russische president te praten over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Maar hij heeft geen reactie gekregen, zegt hij in een interview met de Italiaanse krant Corriere della Sera.
De paus heeft in het vraaggesprek forse kritiek op patriarch Kirill, de geestelijk leider van de Russisch-Orthodoxe Kerk. Die heeft steun uitgesproken voor de oorlog, maar het kan volgens zijn katholieke collega niet zo zijn dat hij 'Poetins misdienaar' wordt.
Russische opmars in Donbas stokt
08:25 | De Russische opmars in de Donbas, het oostelijke gebied in Oekraïne, lijkt niet nog steeds niet vlot te verlopen. 'De tangbeweging die we verwacht hadden, de Russische opmars vanuit het noorden en zuiden om de Oekraïense troepen in te sluiten, lijkt minder goed te gebeuren dan verwacht', ziet Dick Berlijn, voormalig Commandant der Strijdkrachten.
Berlijn ziet ook dat de Oekraïense troepen veel dorpjes weet te heroveren op de Russen. 'De strijd daar lijkt minder goed te gaan dan verwacht werd.' Het doel van Russen lijkt inmiddels ook om Oekraïne af te sluiten van de zee van Azov. De troepen van Poetin richten zich inmiddels op de Oekraïense havenstad Odessa.
Durft de EU een ban op Russische olie aan?
07:40 | De Europese Commissie komt dinsdag met een voorstel voor een zesde sanctiepakket tegen Rusland. Grote vraag is: is een Europees embargo op Russische olie onderdeel van dat pakket? Of er een ban op de import van ruwe aardolie komt, hangt volledig af van Hongarije. Het conservatieve land dat goede banden onderhoudt met het Kremlin dreigt namelijk een veto uit te spreken over de ban. Volgens Europaverslaggever Geert Jan Hahn is een olieban dan nog ver weg. 'Er is geen eensgezindheid en een volledige olieban gaat er nog niet komen. Toch ziet de Commissie toch voldoende draagvlak om een olieboycot onderdeel te maken van het sanctiepakket.' Maar daarvoor is dan wel een akkoord van alle 27 EU-landen nodig.
Hoe de 'goede banden' tussen Rusland en Israël nu onder druk staan
06:29 | Er is consternatie in de diplomatieke wereld over uitspraken die de Russische Buitenlandminister Sergej Lavrov deed. Hij noemde joden de 'grootste antisemieten' en zei dat Adolf Hitler net als de Oekraïense president Zelenski 'ook joods bloed had'. Minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid noemt de uitspraken 'schandelijk, onvergeeflijk en een vreselijke historische fout. De Russische ambassadeur in Israël is vervolgens ontboden om tekst en uitleg te geven. De uitspraken kunnen ook grote gevolgen hebben voor de rest van de 'goede relatie' die Rusland en Israël hebben, denkt buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.
Moskou: 2000 kinderen naar Rusland gebracht
03:45 | Het Russische ministerie van Defensie zegt dat er maandag bijna 2000 kinderen waren onder de 11.500 mensen die volgens Moskou op eigen verzoek vanuit Oekraïne naar Rusland zijn gebracht.
Sinds het begin van de oorlog zijn volgens het Russische ministerie van Defensie bijna 200.000 kinderen en 1,1 miljoen mensen in totaal 'geëvacueerd' van Oekraïne naar Rusland. Volgens Oekraïne gaat het niet om evacuaties maar om deportaties.
Maandag kwamen ook de eerste vluchtelingen uit de kelders van de Azovstal-fabriek in Marioepol in de Oekraïense stad Zaporizja aan.
Zelenski veroordeelt uitspraken Lavrov
00:15 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft maandag gezegd dat de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov met zijn bewering dat nazileider Adolf Hitler een joodse achtergrond had, heeft aangetoond dat het Kremlin kennelijk totaal geen lering heeft getrokken uit de Tweede Wereldoorlog.
'Ik heb er geen woorden voor. Niemand heeft enige tegenspraak of enige rechtvaardiging uit Moskou gehoord. Wat we hebben is complete stilte. Dat betekent dat het Russisch leiderschap alle lessen uit de Tweede Wereldoorlog is vergeten', zei Zelenski, zelf telg uit een joodse familie, in zijn dagelijkse videoboodschap. 'Of misschien hebben ze die lessen nooit geleerd'.
Eerder op de avond veroordeelde de Italiaanse premier Mario Draghi de uitlatingen die Lavrov deed in een polemisch interview op de Italiaanse tv. Hij zei tegen verslaggevers dat Italië, in tegenstelling tot Rusland, vrijheid van meningsuiting toestaat en dat daarom Lavrov de kans kreeg zijn zegje zondag te doen 'hoe fout en abnormaal ook. Het deel over Hitler was obsceen'.