Lek
Roberts gaf opdracht voor een onderzoek naar het lek, melden Amerikaanse media. Hij sprak over 'verraad' van de vertrouwelijkheid van de rechtbank, bedoeld 'om de integriteit van onze operaties te ondermijnen'. Maar dat zal niet lukken, meende Roberts: 'Het zal op geen enkele manier invloed hebben op het werk van de rechtbank.'
Uit het ontwerpbesluit blijkt dat een meerderheid van de negen opperrechters het grondwettelijk recht op abortus wil verbieden, een halve eeuw nadat hetzelfde hof dat mogelijk had gemaakt in de baanbrekende zogenoemde Roe versus Wade-uitspraak. Conservatieve rechters hebben nu een duidelijke meerderheid. Een deel is door de vorige Republikeinse president Donald Trump voorgedragen. De Democratische president Joe Biden kondigde al aan zich tegen het besluit van het hof te gaan verzetten. Hij noemt de keuzevrijheid van vrouwen 'fundamenteel' en 'deel van de persoonlijke vrijheid'.
'Onderwerp van gesprek'
'De Roe versus Wade-uitspraak is altijd controversieel geweest', zegt Jit Peters, emeritus hoogleraar Staatsrecht en journalist. 'Het is nooit iets geweest waar het hele land achter stond, en ook tussen de rechters onderling waren en zijn veel meningsverschillen.'
Volgens Amerika-kenner Laila Frank is abortus dan ook een groot onderwerp dat in het land speelt. 'Als je je door het land beweegt, kun je er niet omheen. Langs de snelwegen zie je grote foetussen die schreeuwen om het leven, je hoort spotjes op de radio, het is altijd onderwerp van gesprek.' In de afgelopen twee tot drie jaar heeft zij dat toe zien nemen. 'Ook bij mijn afgelopen reis. Het maakte niet uit waar ik kwam, er werd altijd gedemonstreerd voor- of tegen abortus.'
Strategie
Het altijd een hele bewuste strategie geweest van de anti-abortusbeweging om in staten wetten aan te nemen die in strijd zijn met de uitspraak van het gerechtshof, legt Frank uit. Dit omdat die juridische basis op het gebied van abortus zo wankel is. 'Pro-abortusbewegingen moeten die aangenomen wetten dan aanvechten tot het Hooggerechtshof, of ze doen niks en laten het gebeuren dat de wet aangenomen wordt.' Dat de zaak uiteindelijk bij het Hooggerechtshof terecht komt, is wat de anti-abortusbeweging wil, volgens de Amerika-kenner. 'Het Hooggerechtshof kan daar dan opnieuw een uitspraak overdoen.'
Lees ook | Amerikaanse Hooggerechtshof wil recht op abortus vernietigen
Peters: 'Het hof kan zelf bepalen of het zaken wil horen of niet. Tot nu toe heeft het hof zaken over abortus geweigerd, sinds de Roe versus Wade-uitspraak. Maar de conservatieve rechter Samuel Alito wil nu wel een zaak aanhoren. Het gaat om een zaak uit de staat Mississippi, over of een vrouw na vijftien weken zwangerschap nog recht op abortus heeft.'
Lees ook |Hooggerechtshof VS heeft twijfels bij strenge abortuswet
Pas over ongeveer twee maanden wordt een definitieve versie van de uitspraak verwacht en het is mogelijk dat er nog rechters van mening veranderen. Als het Hof het federale recht op abortus afschaft, mogen de individuele staten beslissen of ze abortus toestaan. Een aantal staten, waaronder de meest bevolkte staat Californië, heeft wetten aangenomen die het recht op abortus beschermen.