29% van de stemmen met de eerste voorkeur werden gehaald door Sinn Féin, vergeleken met 21,3% door de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), dat bleek uit de officiële resultaten.
Sinn Féin noemde zijn eerste verkiezingsoverwinning in de geschiedenis van Noord-Ierland als een 'bepalend moment' voor de door de Britten gecontroleerde regio, en riep op tot een debat over de oprichting van een verenigd Ierland. Aan de partijleider van de Noord-Ierse tak van de partij Michelle O'Neill werd gevraagd of zij verwachtte de eerste Ierse nationalistische premier van de regio te worden, zei ze: 'De mensen hebben gesproken.'
Lees ook | Britse gemeenteraadsverkiezingen, wat doet Noord-Ierland?
Sinn Féin is een nationalistische linksgeoriënteerde partij en staat ideologisch lijnrecht tegenover de DUP (Democratic Unionist Party). De partij wil referenda over de aansluiting van het Britse Noord-Ierland bij EU-lidstaat Ierland. De DUP wil daarentegen dat Noord-Ierland deel blijft uitmaken van het Verenigd Koninkrijk en ergert zich aan afspraken in het Brexitakkoord.
Noord-Ierland kreeg na het Britse vertrek uit de EU een aparte status. Het gebied ligt naast Ierland en die grens moet open worden gehouden, vinden alle partijen. Om douanecontroles te voorkomen worden goederen gecontroleerd die vanuit de rest van het Verenigd Koninkrijk naar Noord-Ierland worden gebracht.
Sinn Féin
Sinn Féin wordt ook vaak geassocieerd met de Noord-Ierse burgeroorlog, toen ze de politieke tak waren van de IRA, het verboden Ierse republikeinse leger. De partij haalde destijds een groot aantal stemmen onder de katholieke minderheid en ging een serieuze rol spelen in de Noord-Ierse politiek. Maar van harde nationalistische koers heeft Sinn Féin zich nu wel degelijk gedistantieerd, zegt historicus en journalist Keshia Hederman in gesprek met BNR. ‘Het is niet meer de partij van toen (…). En dat is ook één van de redenen dat ze nu een brede groep aanspreken.’
Patstelling
Met Sinn Féin als de grootse partij, dreigt er een patstelling, legt BNR-econoom Han de Jong uit, die sinds 1992 in Ierland woont. ‘Het is interessant om te zien wat er in Noord-Ierland gaat gebeuren. Een lokale regering kan alleen functioneren en bestaan als er een premier is van de grootste partij en een vice-premier van de op één na grootste partij. Het is echter de vraag of de DUP wil deelnemen aan een regering die wordt geleid door iemand van Sinn Féin.’
Lees ook | Premier Noord-Ierland neemt ontslag, hoe nu verder?
Er zit veel pijn bij de protestantse flank, zegt Hederman. ‘Voor een partij die erop gebrand is om bij het Verenigd Koninkrijk te horen, is het wel even slikken als Sinn Féin, een nationalistische partij van de katholieken, de eerste en de belangrijkste post zou krijgen. Dat slikken ze niet', zegt Hederman.
Samenwerken
'Behalve dat Sinn Féin voor hereniging van beide delen van het eiland is, is de partij op sociaaleconomisch gebied een stevig linkse partij, vergelijkbaar wellicht met onze SP, legt De Jong uit. FF en FG zijn feitelijk centrum partijen met FG wat meer aan de rechterkant.'
De Jong vervolgt: ‘De vraag is wat er gaat gebeuren: de andere grote partijen willen niet met Sinn Féin samenwerken zolang die partij geen afstand en verantwoordelijkheid neemt voor het geweld van enkele decennia geleden. Ook zijn er nog altijd theorieën dat er nog steeds een geheime militaire raad is in Sinn Féin die feitelijk de lakens uitdeelt. Het gebrek aan transparantie is voor FF en FG ook reden zich niet met Sinn Féin te willen inlaten.'
Lees ook | EU maakt weer knieval voor Britten
Referendum
Hederman legt uit dat een referendum nu steeds realistischer wordt. ‘Maar dan moet een meerderheid van de Ieren in de republiek en van de Noord-Ieren wel een vereniging willen.’ Laatst is dat gepeild bij de Noord-Ieren en dat belooft volgens Hederman niet veel goeds. ‘Slechts 17 procent vindt een vereniging een prioriteit. Dus je ziet het al: ze zijn eigenlijk met andere dingen bezig.’