Kabinet heeft nog geen oplossing voor drukte in Ter Apel
16:15 | Het kabinet heeft vrijdag geen besluit kunnen nemen over een noodoplossing voor het overvolle aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel. De hoop was dat er in de ministerraad een besluit genomen kon worden, maar er zijn volgens staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) nog een aantal "puntjes op de i" te zetten. Hoe de noodoplossing er ongeveer uitziet, wilde de bewindsman nog niet kwijt. Hij verwacht dinsdag een besluit.
Het is al lange tijd erg druk in Ter Apel, waardoor het de laatste weken meerdere keren voorkwam dat mensen buiten in het gras dreigden te moeten slapen. Steeds weer moest gezocht worden naar een noodoplossing voor het overvolle centrum, bijvoorbeeld door mensen te laten overnachten op een stoel in de gang of door ze met bussen naar een andere plek te brengen. Ook de komende week zal er nog geïmproviseerd moeten worden, verwacht Van der Burg.
Er is een aantal mogelijkheden om de druk te verminderen. Zo is Van der Burg in gesprek met een burgemeester en een commissaris van de Koning over de mogelijkheid om een tweede opvanglocatie elders te openen. In welke plaats of regio dat centrum moet komen, wil de staatssecretaris ook nog niet zeggen.
Verder lopen er gesprekken over manieren om mensen onder te brengen in overheidsgebouwen die leegstaan, zonder dat gemeenten daar eerst toestemming voor moeten geven. Toch wil Van der Burg de burgemeesters niet zomaar passeren. 'Als we een locatie op het oog hebben, dan gaan we altijd eerst in gesprek met de desbetreffende burgemeester en gemeente. Wat voor constructie er ook komt.' De gemeente kan dan ook de omgeving inlichten.
Minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) zegt dat er ongeveer 100.000 vierkante meter aan ruimte in gebouwen van het Rijksvastgoed is geselecteerd voor de opvang van asielzoekers. Met ongeveer twaalf gemeenten zijn daar gesprekken over, aldus de minister.
De kern van het probleem is volgens Van der Burg vooral dat er te weinig woningen zijn om mensen onder te brengen die in Nederland mogen blijven. 35 procent van de plekken in de asielzoekerscentra wordt momenteel bezet gehouden door deze zogenoemde statushouders. 'Zouden die in een woning zitten, dan hadden we leegstand', zo zegt de staatssecretaris. Er is ook wetgeving in de maak waarmee gemeenten verplicht kunnen worden om opvang te regelen voor asielzoekers die nog geen recht hebben op een woning. Van der Burg verwacht dat die wet niet voor december van kracht zal zijn.
Duitsland tekent energieovereenkomst met Qatar
15:58 | Duitsland en Qatar gaan op het gebied van energie nauwer samenwerken. Daarbij staat vooral de handel in waterstof en vloeibaar gemaakt aardgas (lng) centraal. De grootste economie van Europa is naarstig op zoek naar alternatieven voor Russisch gas sinds de Russische invasie in Oekraïne.
De deal betekent onder andere dat autoriteiten van beide landen met regelmaat met elkaar zullen overleggen. Ook wordt een werkgroep opgericht die zich bezighoudt met de ontwikkeling van handelsbetrekkingen op het gebied van lng en waterstof. Een andere werkgroep zal inzetten op hernieuwbare energie.
De emir van Qatar, sjeik Tamim bin Hamad al-Thani, was in Duitsland voor de ondertekening van de overeenkomst. Dat deed hij in het bijzijn van de Duitse minister van Economie Robert Habeck, die in maart naar Qatar reisde. Behalve de minister waren ook afgevaardigden van de Duitse nutsbedrijven RWE en Uniper daar toen aanwezig. Destijds werd ook gesproken over lng-leveringsdeals op lange termijn.
Duitsland zou echter nog geen handtekening hebben gezet onder een overeenkomst met Qatar over de levering van lng. Dat zou onder andere komen door de voorwaarden die de Golfstaat stelt. Qatar zou een looptijd van het contract van minstens twintig jaar willen.
Rusland is momenteel nog de grootste gasleverancier van Duitsland. Maar dat moet anders, aldus Duitsland. Het land heeft sinds de invasie van Oekraïne al verschillende initiatieven gelanceerd om de afhankelijkheid van Rusland te verminderen.
Amsterdam vangt Oekraïners op in leeg bedrijfspand Weesp
14:38 | Ongeveer tweehonderd vluchtelingen uit Oekraïne verhuizen binnenkort naar een leegstaand bedrijfsgebouw in Weesp. Vanaf eind juni kunnen ze er terecht en het is de bedoeling dat ze er een jaar lang kunnen worden opgevangen.
De gemeente Amsterdam, waar Weesp sinds dit jaar onder valt, vangt momenteel ongeveer duizend Oekraïners op. Zij zitten vooral in hotels, maar die zijn niet geschikt om er langer te blijven. Volgens Amsterdam kunnen later misschien ook vluchtelingen uit andere landen in Weesp worden opgevangen.
G7 akkoord over ruim 18 miljard euro aan steun voor Oekraïne
14:23 | De leden van de G7 hebben in totaal 19,8 miljard dollar (18,4 miljard euro) aan giften en leningen toegezegd aan Oekraïne. Daarnaast hebben ze het land dat in oorlog is met Rusland beloofd nog meer financiële steun te bieden als dat nodig is. Het steunpakket is het resultaat van overleg tussen de ministers van Financiën en leiders van centrale banken uit de zeven rijke geïndustrialiseerde landen.
Het geld is bedoeld als hulp voor de korte termijn. Terwijl Oekraïne een oorlog uitvecht met Rusland moet het land in staat blijven zijn kortlopende rekeningen te betalen, is de redenering. Volgens de Duitse minister voor Financiën, Christian Lindner, zijn de financieringsproblemen voor Oekraïne in de "nabije toekomst" opgelost met het miljardenbedrag.
Door de inval van Rusland komt Oekraïne iedere maand 5 miljard euro tekort op zijn begroting. Daarnaast is er waarschijnlijk veel geld nodig voor de wederopbouw van het land na de oorlog. De Oekraïense regering schat dat de schade van de oorlog, inclusief indirecte verliezen, kan oplopen tot 560 miljard dollar.
De ministers van Financiën van de G7-landen zijn de afgelopen dagen samengekomen in de Duitse stad Bonn voor overleg over onder andere hulp aan Oekraïne. Het verbond voor overleg bestaat uit zeven rijke geïndustrialiseerde landen, namelijk Duitsland, Frankrijk, Canada, Italië, Japan, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Ook de Europese Unie maakt deel uit van de G7, maar wordt niet bij de zeven onafhankelijke staten opgeteld.
Oud-Kanselier Schröder weg bij Rosneft
13:25 | Voormalig Duits bondskanselier Gerhard Schröder wil de raad van commissarissen van de Russische oliemaatschappij Rosneft verlaten. Schröder heeft laten weten dat het voor hem onmogelijk is om zijn mandaat in de raad te verlengen, aldus het bedrijf. Er werden geen details gegeven.
Het vertrek van Schröder lijkt een typisch gevalletje Aangekondigde Dood. Op donderdag 19 mei moest de sociaaldemocratische oud-bondskanselier en Poetin-vriend binnen enkele uren tijds enkele flinke klappen incasseren. Zijn ambt in de Bondsdag in Berlijn werd hem ontnomen en hij werd door het Europees Parlement vanuit Brussel met sancties bedreigd. Inzet was zijn aperte weigering om de functies op te geven die hij bekleedt bij verschillende Russische energieconcerns, ondanks de oorlog die Vladimir Poetin in Oekraïne voert.
Voorzitter Tiny Kox vraagt top over versterking Raad van Europa
13:24 | De Raad van Europa moet versterkt worden, vindt de Nederlandse voorzitter van het parlement van de verdragsorganisatie voor mensenrechten en democratie, Tiny Kox. Hij roept de regeringsleiders van de nu 46 lidstaten tellende organisatie op tot een top. Rusland is er in maart uitgezet vanwege de invasie van Oekraïne
'Die top zou moeten leiden tot een Raad van Europa met nieuwe bevoegdheden, beter toegerust om de democratische veiligheid te beschermen en te bevorderen', zei hij in een speech in Turijn. Kox, tevens SP-fractievoorzitter in de Eerste Kamer, vindt dat de raad meer 'tijdige en effectieve actie' moet kunnen ondernemen om beter om te gaan met bestaande en opkomende bedreigingen in Europa. 'De eenzijdige oorlog van agressie van Rusland in Oekraïne toont de dringende noodzaak aan om de multilaterale architectuur van de Raad van Europa te versterken.'
Kox werd eind januari voor twee jaar tot parlementsvoorzitter gekozen. Hij bepleitte toen "praten en praten en praten, ook al ziet dat er niet zo sexy uit. Als we in Europa stoppen met praten, gaan we schieten." Nu zei hij in zijn speech: "Onze burgers vragen terecht van ons een veiliger en duurzamer Europa. Eenvoudige oplossingen zijn er niet. Wij zijn politici, geen goochelaars. Maar als er een wil is dan is er een weg naar een veiligere toekomst voor de burgers van onze 46 lidstaten."
De parlementaire vergadering van de Raad van Europa geldt als het ideeënplatform van de organisatie. Van de ruim driehonderd leden van de vergadering komen er zeven uit Nederland. Zij doen aanbevelingen aan een comité waarin minister Wopke Hoekstra en de andere buitenlandministers van de lidstaten zitten.
De Raad van Europa is gevestigd in het Franse Straatsburg maar is geen EU-instelling en wordt vaak verward met de Raad van de Europese Unie (de vergaderingen van EU-ministers) of de Europese Raad (de bijeenkomsten van de regeringsleiders en staatshoofden van de EU). Alle 27 EU-landen zijn lid van de Raad van Europa en daarnaast ook landen als Oekraïne, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en Azerbeidzjan.
Rusland: meer militaire bases in westen wegens NAVO-dreiging
12:50 | Rusland gaat nieuwe militaire bases inrichten in het westen als antwoord op de dreiging die de uitbreiding van de NAVO volgens Moskou betekent. De Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe zei dat er meer bases en eenheden gaan komen in de westelijke militaire zone van het uitgestrekte land.
Die zone grenst aan het noorden van Oekraïne, Belarus, de Baltische staten en het zuidoosten van Finland. Oekraïne wilde tot voor kort NAVO-lid worden tot ergernis van het Kremlin. De voorheen neutrale staten Finland en Zweden zijn inmiddels op weg NAVO-lid te worden, omdat Rusland Oekraïne in februari is binnengevallen.
Sjojgoe sprak over de verplaatsing van twaalf militaire eenheden en divisies naar de westelijke zone voor het einde van het jaar.
Finland: Russisch Gazprom stopt met leveren gas
12:30 | Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom stopt aanstaande zaterdag met het leveren van aardgas aan Finland. Dat meldt het Finse Gasum, een groothandelaar in gas van de Finse overheid. Gasum zal vanaf dit weekend gas leveren uit andere landen. Finland kondigde onlangs aan bij het militaire bondgenootschap NAVO te willen. Rusland ziet die uitbreiding van de NAVO naar een land waar het een ruim duizend kilometer lange grens mee deelt als grote bedreiging.
Rusland: bijna 2000 strijders Marioepol krijgsgevangen
11:55 | Sinds maandag hebben zich 1908 Oekraïense strijders die zich hadden verschanst in de Azovstal-fabriek in Marieopol zich overgegeven, zegt de Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe. Een dag eerder stond het aantal volgens Moskou op 1730.
Volgens de minister zijn ook 177 burgers, onder wie 85 vrouwen en 47 kinderen uit het complex gehaald, noteerde persbureau TASS. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Oekraïne heeft het liever over evacuaties en wil niet zeggen hoeveel mensen er nog op het industriecomplex zijn. Presidentieel adviseur Michailo Podoljak spreekt van "heel moeilijke, heel fragiele" gesprekken met Rusland. Hij herhaalde dat Oekraïners moeten zwijgen over de operatie totdat die is afgerond.
Als dat het geval is, controleert Rusland een belangrijk deel van Oost-Oekraïne. Marieopol ligt in de zuidoostelijke regio Donetsk waar Oekraïners op meerdere plekken standhouden. Maar de regio Loehansk is volgens Sjojgoe bijna geheel in handen van Russische strijdkrachten. In beide regio's hebben pro-Russische separatisten zelfverklaarde republiekjes opgericht. Kiev zegt dat het Russische offensief weinig succesvol is.
Het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) is sinds dinsdag bezig de honderden Oekraïense krijgsgevangen die het Azovstal-complex hebben verlaten te registeren.
Betalingen in roebels aan Gazprom blijven doorgaan
11:25 | Ongeveer de helft van de buitenlandse klanten van Gazprom heeft een roebelrekening en een rekening in vreemde valuta geopend. Volgens de Russische vicepremier Aleksandr Novak hebben een aantal grote bedrijven ook al in roebels betaald.
'Het is vrij onduidelijk of dit nou wel of niet mag volgens de Brusselse sancties', zegt internationaal econoom Hein Roelfsema van de Universiteit Utrecht. 'Het gaat er vooral om wie de valuta omzet. Dat zou gewoonlijk de Russische centrale bank moeten zijn, maar die valt onder de sancties. Maar als je een nieuwe entiteit hebt die dat voor je doet, en die is er nu, dan mag het misschien wel.'
Reuters: leegloop buitenlandse managers bij Russisch Rosneft
11:05 | Het Russische staatsolieconcern Rosneft wordt geconfronteerd met een leegloop van buitenlandse managers. Vijf buitenlandse vicepresidenten van de grootste oliemaatschappij van Rusland hebben al ontslag genomen, meldt persbureau Reuters op basis van bronnen. Het vertrek van de leidinggevenden komt door de sancties van de Europese Unie, die Europese burgers of Russen die in de EU wonen verbieden om bij Rosneft te werken.
De managers die zijn opgestapt komen uit België, Frankrijk, Ierland, Kroatië en Oezbekistan. Volgens de Rosneft-website kwamen ze alle vijf in 2012 of begin 2013 bij het Russische staatsbedrijf. Rosneft weigerde commentaar te geven. De vijf managers waren niet bereikbaar voor commentaar.
De managers zouden Rosneft enkele dagen voor de nieuwe EU-sancties, die op 15 mei van kracht werden, hebben verlaten. De topman van Rosneft, Igor Setsjin, een nauwe bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin, heeft altijd gezegd dat hij wil concurreren met het Amerikaanse olieconcern ExxonMobil door buitenlandse managers in dienst te nemen en de beste westerse technologie en expertise te gebruiken.
Met de aanscherping van de sancties hoopt de EU de groei bij Rosneft te vertragen en het moeilijker te maken om nieuwe projecten te ontwikkelen, zoals het Vostok-olieproject in Oost-Siberië, een van de grootste olieprojecten sinds de val van de Sovjet-Unie.
Herstelbetalingen Rusland? 'Een typisch Von der Leyen-ding'
10:20 | De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen heeft gezegd dat ze wil laten onderzoeken of het mogelijk is om de bevroren Russische tegoeden te gebruiken om de heropbouw van Oekraïne te financieren. Dat idee deed al een paar weken de ronde, maar nu gaan Europese advocaten kijken wat er mogelijk is. Volgens BNR's buitenlandcommentator Bernard Hammelburg is het allemaal niet zo eenvoudig.
Duitsland: G7 akkoord over 18 miljard euro voor Oekraïne
09:45 | De landen van de G7 zijn het eens geworden over 18 miljard euro aan financiële hulp voor Oekraïne. Dat zegt althans de Duitse minister voor Financiën, Christian Lindner, in een interview met persbureau Bloomberg.
Shell neemt voormalige Russische gasschepen weer in gebruik
08:30 | Olie- en gasconcern Shell heeft vier voormalige Russische tankers voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng) weer in gebruik genomen na de verkoop van de schepen aan een in Singapore gevestigde onderneming. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. De stap zou enige verlichting kunnen brengen op de krappe gasmarkt doordat Shell nu weer meer lng kan leveren.
Shell, dat ongeveer 90 tankers of één vijfde van de lng-vloot ter wereld controleert, besloot in maart om de schepen buiten dienst te houden uit angst voor reputatieschade en de westerse sancties tegen Rusland in verband met de oorlog in Oekraïne. De schepen werden gecharterd van het door de Russische staat gecontroleerde Sovcomflot.
Het in Singapore gevestigde Eastern Pacific Shipping kocht de vier schepen van een consortium van banken onder leiding van ING Bank. Voor de verkoop aan Eastern Pacific Shipping had het in Moskou gevestigde Sovcomflot de schepen overgedragen aan de banken als onderdeel van een herstructurering van zijn schulden.
Shell heeft volgens de ingewijden onlangs nieuwe charterovereenkomsten voor de lange termijn getekend met Eastern Pacific Shipping voor de vier schepen. Eastern Pacific Shipping en ING wilden geen commentaar geven op de deal. Shell en Sovcomflot waren niet direct bereikbaar voor commentaar.
Het weer in gebruik nemen van de schepen kan mogelijk ook de druk op de chartertarieven voor lng-schepen verlichten, die de afgelopen drie maanden zijn verdrievoudigd. De Russische vloot van gas- en olietankers is een stuk minder actief sinds de invasie van Oekraïne. Sommige gaskopers weigerden de Sovcomflot-tankers te accepteren na de toevoeging van het bedrijf aan de Britse sanctielijst, waardoor ook internationale verzekeraars afstand namen van de onderneming.
Beelden van betrokkenheid Russische troepen bij executies Boetsja
05:20 | The New York Times heeft video's bemachtigd die bewijzen dat Russische paratroepers betrokken waren bij executies in het Oekraïense Boetsja. De Russen hielden het voorstadje van Kiev ruim een maand bezet. Na hun aftocht in april werden er honderden lichamen van burgers gevonden.
Op een van de video's, afkomstig van een bewakingscamera, is te zien hoe twee paratroepers negen Oekraïense mannen in ganzenpas door de straat drijven. De gevangenen lopen gebukt en houden een hand achter hun hoofd en met de andere de riem van hun voorganger vast. De tweede video is gemaakt vanuit een nabijgelegen huis. Daarop is te zien hoe de mannen naar een binnenplaats worden gebracht. De video houdt op, maar ooggetuigen vertelden verslaggevers van de krant dat de soldaten de gevangenen daarvandaan naar het nabijgelegen Russische hoofdkwartier brachten. Daar zijn ze doodgeschoten.
De beelden dateren van 4 maart. De paratroepers namen Boetsja een dag eerder in. Op beelden die op 5 maart door een drone zijn gemaakt zijn de lichamen van acht van de mannen te zien. Ze liggen bij het hoofdkwartier en worden bewaakt door Russische soldaten. De negende gevangene, die door The New York Times is getraceerd, raakte gewond bij de moordpartij en overleefde door zich dood te houden. Alle slachtoffers zijn door de krant geïdentificeerd. Ze maakten deel uit van een burgermilitie die Boetsja verdedigde.
Toen na de Russische aftocht uit Boetsja de eerste beelden opdoken van doodgeschoten burgers, veroorzaakten die afschuw over de hele wereld. Zelfs het woord volkenmoord viel. Moskou ontkende elke schuld en zei dat Oekraïne alles in scène had gezet, zonder met bewijs te komen. De video's die The New York Times heeft, tonen nu aan dat mensen die in Boetsja zijn geëxecuteerd voor hun dood in hechtenis waren van het Russische leger.
Von der Leyen: gebruik geld oligarchen voor wederopbouw Oekraïne
00:55 | De Europese Commissie onderzoekt of de bevroren tegoeden van Russische oligarchen gebruikt kunnen worden voor de wederopbouw van Oekraïne. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei donderdagavond tegen de Duitse zender ZDF dat ze vindt 'dat Rusland zijn bijdrage moet leveren'.
Sinds het begin van de oorlog hebben de VS en Europa zo'n 30 miljard dollar aan Russische bezittingen in beslag genomen. Naast bankrekeningen gaat het ook om bijvoorbeeld jachten, vastgoed en kunst. Von der Leyen zei dat juristen momenteel kijken wat de mogelijkheden zijn om die middelen te gebruiken voor Oekraïne.
De commissievoorzitter wil ook dat hulp voor de wederopbouw gekoppeld wordt aan de hervormingen die nodig zijn voor de eventuele toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie. 'We moeten de wederopbouw van Oekraïne meefinancieren', zei Von der Leyen. 'Het is logisch om tegelijkertijd hervormingen aan te pakken, bijvoorbeeld tegen corruptie of om de rechtsstaat op te bouwen.'
Zelenski: maandelijks tekort van 5 miljard dollar door oorlog
00:35 | Het begrotingstekort in Oekraïne is als gevolg van de oorlog tegen Rusland opgelopen tot 5 miljard dollar (4,7 miljard euro) per maand. Die last kan het land alleen dragen met buitenlandse financiële hulp, zei de Oekraïense president Volodimir Zelenski donderdagavond in zijn dagelijkse videoboodschap.
Zelenski bedankte de Verenigde Staten daarom voor de extra militaire hulp die het land ter beschikking stelt. De Amerikaanse Senaat stemde donderdag in met een hulppakket ter waarde van 40 miljard dollar. Ook zei hij dankbaar te zijn met de 9 miljard euro die de Europese Unie op woensdag toezegde.
Het buitenlandse geld moet niet gezien worden als een gift, maar als een 'bijdrage aan de eigen veiligheid', benadrukte Zelenski. 'Want de verdediging van Oekraïne betekent ook de eigen verdediging tegen nieuwe oorlogen en crises die Rusland kan uitlokken.'
Donderdag
Topgeneraals VS en Rusland praten voor het eerst sinds invasie (3)
23:30 | De hoogste Amerikaanse militaire officier, generaal Mark Milley, en de Russische stafchef Valeri Gerasimov hebben elkaar voor het eerst sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne gesproken, meldt het Pentagon. Zoals vooraf afgesproken, blijft de inhoud van het telefoongesprek geheim.
'De militaire leiders bespraken verschillende veiligheidsgerelateerde problemen en kwamen overeen om de communicatielijnen open te houden', zei een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie. De VS en Rusland hebben na de invasie van Oekraïne op 24 februari een hotline geopend om misverstanden en een eventuele uitbreiding van het conflict te voorkomen.
Het gesprek was voorafgegaan door een gesprek vorige week tussen de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin en zijn Russische ambtgenoot Sergej Sjojgoe. Daarin riep Austin op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Oekraïne.
'Ik hoop dat we als gevolg van dit gesprek een stap dichter bij een diplomatieke oplossing komen', zegt de commandant van de NAVO-troepen in Europa. Generaal Todd Wolters overlegde donderdag in Brussel met de hoogste militair van iedere NAVO-lidstaat.
Zij bespraken ook de toetredingsplannen van Zweden en Finland, die Rusland nog kwader hebben gemaakt. Meer nog dan hun mogelijke aansluiting bij de westerse militaire alliantie ontstemt het vooruitzicht van mogelijke NAVO-troepen of zelfs -kernwapens voor de deur het Kremlin.
Wolters sluit niet bij voorbaat uit dat de NAVO bijvoorbeeld troepen in Zweden en Finland zal legeren als die eenmaal lid zijn van het bondgenootschap. 'We zullen samen gaan oefenen en dat zal uitwijzen of er kwetsbaarheden zijn', aldus de Amerikaanse generaal. Daar kunnen dan versterkingen worden aangebracht. 'Elke lidstaat beslist zelf of het meer NAVO-troepen wil', zegt de Nederlandse admiraal Rob Bauer, die het militair comité van de alliantie voorzit.
VS kunnen Oekraïne wapens geven tegen Russische vloot
20:15 | De Amerikaanse regering bekijkt of het Oekraïne zware wapens kan leveren om de Russische vloot in de Zwarte Zee te bestrijden. Het Witte Huis werkt aan een plan om geavanceerde anti-scheepsraketten aan het Oekraïense leger te geven. Het kan een einde maken aan de Russische zeeblokkade.
Maar tegelijkertijd bestaat de vrees dat de inzet van krachtigere wapens die Russische oorlogsschepen tot zinken kunnen brengen, het conflict kan vergroten. Het Russische regime zou keihard kunnen terugslaan.
Oekraïne maakt er geen geheim van dat het geavanceerdere, zwaardere Amerikaanse wapens wil dan de huidige artillerie, Javelin en Stinger-raketten en andere wapens. Op het verlanglijstje van Kiev staan bijvoorbeeld raketten die de Russische marine uit de havens aan de Zwarte Zee zouden kunnen verdrijven, waardoor de belangrijke uitvoer van graan en andere landbouwproducten kan worden hervat.
Huidige en voormalige Amerikaanse functionarissen en bronnen in het parlement wijzen op problemen voor het verzenden van wapens met een groter bereik naar Oekraïne. Het vereist langdurige training en specifiek onderhoud van apparatuur. Daarnaast zijn er zorgen dat Amerikaanse wapens door Russische troepen kunnen worden buitgemaakt, naast dus de angst voor escalatie. Toch wordt het sturen van twee soorten krachtige anti-scheepsraketten overwogen: de Harpoon gemaakt door Boeing en de Naval Strike Missile gemaakt door Kongsberg en Raytheon Technologies.
Volgens het Britse ministerie van Defensie bevinden zich ongeveer twintig Russische marineschepen, waaronder onderzeeërs, in de Zwarte Zee bij Oekraïne. Een Amerikaanse marine-expert denkt dat twaalf tot 24 anti-scheepsraketten met een bereik van meer dan 100 kilometer voldoende zouden zijn om Russische schepen te bedreigen en Moskou kunnen overtuigen de blokkade op te heffen. Als de Russische president Poetin volhoudt, 'kan Oekraïne de grootste Russische schepen uitschakelen omdat ze zich nergens kunnen verstoppen in de Zwarte Zee', aldus de deskundige van denktank en onderzoekscentrum Hudson Institute.
Rusland heeft al verliezen geleden op zee. Vooral het zinken van de kruiser Moskva, het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zee-vloot, geldt als een enorme tegenslag.
Rutte: niet meer pantserhouwitsers naar Oekraïne
19:45 | Nederland gaat niet meer pantserhouwitsers aan Oekraïne leveren. 'Ik denk echt dat het hier voorlopig bij blijft', zei premier Mark Rutte tijdens een persconferentie met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Nederland en Duitsland hebben samen twaalf pantserhouwitsers aan de regering in Kiev geschonken.
'Nog meer leveren? Dat zie ik op dit moment niet gebeuren', aldus Rutte. Dat komt omdat Defensie al een gebrek aan materieel heeft. 'Er zijn grenzen aan wat we nu kunnen doen.' De pantserhouwitser is het zwaarste geschut van de landmacht. Van de 54 houwitsers bij Defensie zijn er vijf aan de Oekraïners gegeven.
Op dit moment worden Oekraïense militairen in Duitsland opgeleid om de pantserhouwitser te kunnen bedienen. Voorlopig zal het zware geschut nog niet op het slagveld worden ingezet. Er is 'weken training nodig en misschien wel langer', aldus Rutte. Duitsland verzorgt de training en levert munitie voor de wapensystemen.
Senaat VS keurt militair hulppakket Oekraïne van 40 miljard goed
De Amerikaanse Senaat heeft een militair hulppakket ter waarde van 40 miljard dollar (zo'n 38 miljard euro) goedgekeurd om Oekraïne te steunen. Dat land is in oorlog met Rusland. Eerder stemde het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden al in met het voorstel.
Het voorstel kreeg veel steun in de Senaat. De Amerikaanse senatoren stemden met 86 stemmen voor en 11 tegen. De tegenstemmers waren allemaal Republikeinen. President Joe Biden hoeft de wet nu alleen nog te ondertekenen.
Het totaal van 40 miljard dollar komt neer op ruim 5 procent van het totale Amerikaanse defensiebudget (782 miljard dollar). Het nieuwe pakket is exclusief de 4,5 miljard dollar aan 'veiligheidshulp' die de VS sinds het aantreden van de regering-Biden aan Oekraïne hebben gegeven. Ongeveer 3,8 miljard dollar daarvan is gegeven sinds de Russische invasie op 24 februari.
Nu worden voor zo'n 11 miljard dollar aan wapens en uitrusting rechtstreeks vanuit Amerikaanse militaire voorraden aan Oekraïne overgedragen. Het pakket omvat ook bijna 20 miljard dollar voor het ministerie van Defensie. Het Pentagon gaat dat geld grotendeels gebruiken om het Oekraïense leger te bewapenen. Nog eens 3,9 miljard dollar wordt vrijgemaakt voor meer troepeninzet en andere militaire operaties in Europa om de NAVO te versterken. De Amerikanen hebben nu voor ruim 50 miljard dollar aan steun toegezegd.