Zelenski bij Nieuwsuur: 'Vechten tot laatste snik, niet tot laatste mens'
18:07 | Nieuwsuur bezocht president Volodimir Zelenski in Kiev, waar presentatrice Mariëlle Tweebeeke hem vandaag uitgebreid interviewde. In dat interview zei de Oekraïense president er zeker van te zijn dat zijn land de oorlog tegen Rusland gaat winnen. Maar dat het niet ten koste moet gaan van alles. 'We willen vechten tot de laatste snik, niet tot de laatste mens', zegt hij in het interview met Tweebeeke.
2,9 miljoen Oekraïners trokken vanuit buurland verder Europa in
17:01 | Van de ruim 6,6 miljoen Oekraïners die het land vanwege de oorlog zijn ontvlucht, zijn er 2,9 miljoen vanuit een buurland doorgereisd naar een ander Europees land. Een woordvoerster van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR deelde dat getal vrijdag mee.
Polen is het belangrijkste buurland van Oekraïne waar mensen naartoe zijn gevlucht. Begin maart kwamen daar 100.000 vluchtelingen per dag aan. Dat aantal is in mei gezakt naar zo'n 20.000. De meeste Oekraïners die verder Europa introkken zijn naar Duitsland, Tsjechië en Italië gegaan.
'De pas gearriveerde vluchtelingen komen veelal uit gebieden die zwaar getroffen zijn door de strijd, sommigen hebben wekenlang in kelders en schuilkelders ondergedoken gezeten', zegt woordvoerster Olga Sarrado. 'Ze komen vaak met angst en zorgen aan, hebben familieleden moeten achterlaten, zonder een duidelijk plan waar naartoe te gaan en met minder economische middelen en relaties dan degenen die eerder zijn gevlucht.'
In Nederland hebben sinds het begin van de oorlog op 24 februari ruim 60.000 Oekraïense vluchtelingen zich bij een gemeente ingeschreven.
Streefgetal van 50.000 bedden voor Oekraïners in zicht
16:31 | Gemeenten realiseerden sinds maandag ruim 2500 extra bedden voor gevluchte Oekraïners. Met de nu 49.393 beschikbare bedden is het streefgetal van 50.000 bijna gehaald.
In maart stelden de 25 veiligheidsregio's zich ten doel om 50.000 opvangplekken vrij te maken voor Oekraïense vluchtelingen. Dat aantal moest halverwege mei worden gehaald, maar komt nu dus in zicht. In aanloop naar de zomer moet het aantal opvangplekken doorgroeien naar 75.000.
Deze week meldden zich relatief veel Oekraïners bij de gemeentelijke opvang. Door zowel deze stijging als de stijging van het aantal beschikbare bedden, bleef de bezettingsgraad van de bedden steken op 82 procent. Wel zijn er de afgelopen weken sterke schommelingen zichtbaar in de beschikbaarheid van opvangplekken en het aantal mensen dat zich meldt.
Sinds dinsdag schreven 1450 Oekraïense vluchtelingen zich in bij Nederlandse gemeenten. In totaal zijn er daarmee 61.060 Oekraïners geregistreerd. 40.522 mensen hebben onderdak gevonden bij de gemeentelijke opvang. Ruim 20.000 vluchtelingen hebben onderdak elders, bijvoorbeeld bij gastgezinnen.
Kiev: Oekraïense boeren hebben vijfde minder granen gezaaid
16:24 | Oekraïense boeren hebben het zaaien deze lente bijna afgerond. Het oppervlak dat met granen zoals tarwe is gezaaid is ruim een vijfde kleiner dan vorig jaar, meldt het Oekraïense ministerie van Landbouw. Het zaaigebied is een stuk kleiner door de oorlog in het land.
Het ministerie gaf geen vooruitzichten voor de graanoogst van dit jaar. Oekraïne is wereldwijd een belangrijke graanexporteur. Veel landen, bijvoorbeeld in Noord-Afrika, zijn afhankelijk van de goedkope tarwe uit Oekraïne.
In mei is de export uit het land sterk gedaald, maakte het ministerie van Landbouw vorige week bekend. Doordat Russische strijdkrachten de Oekraïense havens aan de Zwarte Zee blokkeren kan er veel minder graan het land uit. Vorige week beschuldigde Duitsland de Russen ervan honger in te zetten als wapen in de strijd met Oekraïne. Door in het Oost-Europese land havens te blokkeren en silo's en spoorwegen te vernietigen wakkert het Russische leger een wereldwijde voedselcrisis aan, stelde minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock.
Separatisten claimen verovering van Oost-Oekraïense stad Lyman
16:13 | Pro-Russische separatisten claimen vrijdag de stad Lyman in het oosten van Oekraïne te hebben veroverd. Lyman is een strategisch belangrijke plaats, die op de weg ligt die leidt naar Slovjansk en Kramatorsk, steden die in Oekraïense handen zijn. Ook is de stad een knooppunt van spoorwegen.
Een hoge functionaris van de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk stelt op Telegram dat separatistische militairen met behulp van de Russen nu 'de volledige controle' hebben over Lyman. Het Russische leger heeft daar nog geen mededelingen over gedaan.
Oekraïense functionarissen bevestigen dat het grootste deel van de stad ingenomen is, maar zeggen dat in het noodoosten en zuidwesten van Lyman nog steeds gevochten wordt. Daarmee zouden de strijdkrachten voorkomen dat het Russische leger doorstoot richting Slovjansk, dat zich zo'n dertig kilometer ten zuidwesten van de stad bevindt.
Lyman ligt in de provincie Donetsk in de Donbas-regio. Rusland heeft een offensief gelanceerd om het volledige gebied in handen te krijgen en is aan een opmars bezig. In de Donbas woedde voor de Russische inval jarenlang een burgeroorlog tussen de separatisten en de Oekraïense regering. De rebellen riepen in Donetsk en Loehansk eenzijdig hun eigen republiekjes uit, die kort voor de invasie door Rusland werden erkend.
VN: meer dan 4000 burgerdoden in Oekraïne
15:07 | Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn daar meer dan 4000 burgers omgekomen. Volgens het mensenrechtenkantoor van de Verenigde Naties is van 4031 mensen de dood vastgesteld. Begin mei meldde de VN nog dat meer dan 3000 burgerdoden waren geteld.
Het merendeel van de burgerslachtoffers viel in de provincies Donetsk en Loehansk, in de Donbas-regio, waar de Russische troepen sinds enkele weken hun aanvallen hebben geïntensiveerd. Daar zijn volgens de VN onder de burgerbevolking tot nu toe 2274 doden gevallen en 2673 mensen gewond geraakt.
Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk veel hoger, aangezien veel plekken niet toegankelijk zijn en het soms lang duurt om een sterfgeval officieel bevestigd te krijgen. De meeste slachtoffers kwamen om door lucht- en raketaanvallen, waarbij de VN niet aangeeft wie daarvoor verantwoordelijk is.
Volgens Oekraïne zijn er veel meer burgerslachtoffers gevallen. Alleen al in de door de Russen verwoeste havenstad Marioepol zijn volgens de lokale autoriteiten tienduizenden burgers omgekomen.
Geen doorbraak in NAVO-overleg tussen Turkije, Zweden en Finland
14:41 | Gesprekken tussen Turkse functionarissen en delegaties uit Zweden en Finland deze week in Turkije hebben niet tot een doorbraak geleid in de NAVO-kwestie, melden meerdere bronnen. De Noord-Europese landen willen toetreden tot de militaire alliantie, maar huidig lid Turkije dreigt de toetreding te blokkeren.
Ankara beschuldigt de landen ervan terroristen te herbergen, onder wie Koerdische militanten van de in Turkije verboden PKK. Ook in de Europese Unie wordt de groepering als terroristisch beschouwd. Er zou bij het overleg weinig vooruitgang zijn geboekt bij het wegnemen van de Turkse zorgen.
Het is niet duidelijk wanneer de drie landen verder zullen praten en of dat nog zal gebeuren voor de NAVO-top op 29 en 30 juni in Madrid. Een Turkse functionaris heeft tegen persbureau Reuters gezegd dat het "niet om een makkelijk proces" gaat. 'Ze moeten concrete stappen zetten die moeilijk zullen zijn. Verdere onderhandelingen gaan door.'
Zweden en Finland kunnen alleen lid worden van de NAVO als alle dertig huidige lidstaten akkoord gaan. De wens om snel tot het bondgenootschap toe te treden is ontstaan door de Russische invasie in Oekraïne.
Doden bij Russische raketaanval op militaire basis in Dnipro
13:37 | Bij Russische raketaanvallen op een militaire basis in de Centraal-Oekraïense stad Dnipro zijn vrijdag ongeveer tien doden gevallen en zo'n dertig mensen gewond geraakt, zegt een lokale defensiefunctionaris.
Het zou gaan om een trainingscentrum van de Oekraïense Nationale Garde die geraakt werd. Dnipro is de derde stad van het land en ligt aan de Dnjepr, de belangrijkste rivier van Oekraïne die midden door het land naar de Zwarte Zee stroomt.
Gouverneur Valentin Reznittsjenko zei eerder op vrijdag dat de stad "serieuze schade" heeft opgelopen door de raketinslagen en dat er onder het puin van beschadigde gebouwen gezocht wordt naar overlevenden.
Dnipro werd al snel na de Russische inval een toevluchtsoord voor Oekraïners die het geweld in het oosten ontvluchten. Daar boekten de Russen de afgelopen tijd terreinwinst in hun offensief om de Donbas-regio te veroveren.
Zelenski blijft aandringen op vredesoverleg met Poetin
11:36 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski blijft aandringen op een ontmoeting met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin. Hij laat vrijdag weten meerdere keren tevergeefs te hebben geprobeerd met Poetin in overleg te gaan over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.
Oekraïners zijn volgens Zelenski niet gretig om te gaan praten met Poetin, maar moeten volgens de president de realiteit onder ogen zien dat dit waarschijnlijk noodzakelijk is. Zelenski wil na de stukgelopen onderhandelingen tussen Oekraïense en Russische delegaties zelf met Poetin praten over vrede. ´Wat we van de ontmoeting willen; we willen onze levens terug.´
Het Kremlin sloot eerder een ontmoeting tussen de leiders niet uit, maar ziet deze pas plaatsvinden in een later stadium van de onderhandelingen. Rusland en Oekraïne geven elkaar de schuld van het uitblijven van een doorbraak. De twee delegaties kwamen al snel na het begin van de oorlog samen, maar hebben elkaar volgens Russische persbureaus sinds 22 april niet meer gesproken
Duitse minister: akkoord G7-landen over uitfasering kolen
11:05 | De groep van zeven vooraanstaande industriële landen heeft concrete afspraken gemaakt over het uitfaseren van de opwekking van kolen en het uitbreiden van de productie van duurzame energie. Dat zei de Duitse minister van Milieu Steffi Lemke tegen de Duitse nieuwszender n-tv, onderdeel van RTL.
De belofte zou de eerste toezegging van de G7-landen zijn om te stoppen met opwekking van energie uit kolen. Het gebruik van kolen moet wereldwijd omlaag om de ergste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen. De G7 bestaat uit Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. De Europese Unie schuift ook aan.
Op de laatste dag van de driedaagse G7-bijeenkomst in Berlijn zou ook sterk de nadruk liggen op de bescherming van biodiversiteit en bestrijding van plasticvervuiling, zei de milieuminister van gastland Duitsland.
De G7-bijeenkomst werd gehouden tegen de achtergrond van stijgende energiekosten en zorgen over de brandstofvoorziening als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Het conflict heeft geleid tot een strijd tussen sommige landen om niet-Russische fossiele brandstoffen te kopen en meer steenkool te verbranden om hun afhankelijkheid van olie en gas uit Rusland te verminderen. Daardoor is de vrees ontstaan dat de energiecrisis de inspanningen om klimaatverandering te bestrijden zou kunnen ondermijnen.
Duitsland heeft gezegd dat het vinden van alternatieve fossiele brandstoffen niet ten koste mag gaan van milieudoelstellingen.
Separatisten claimen verovering van Oost-Oekraïense stad Lyman
11:04 | Pro-Russische separatisten claimen vrijdag de stad Lyman in het oosten van Oekraïne te hebben veroverd. Lyman is een strategisch belangrijke plaats, die op de weg ligt die leidt naar Slovjansk en Kramatorsk, steden die in Oekraïense handen zijn. Ook is de stad een knooppunt van spoorwegen.
Een hoge functionaris van de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk stelt op Telegram dat separatistische militairen met behulp van de Russen nu "de volledige controle" hebben over Lyman. Het Russische leger heeft daar nog geen mededelingen over gedaan en ook vanaf Oekraïense zijde is nog niet gereageerd op die bewering.
Lyman ligt in de provincie Donetsk in de Donbas-regio. Rusland heeft een offensief gelanceerd om het volledige gebied in handen te krijgen. In de Donbas woedde voor de Russische inval jarenlang een burgeroorlog tussen de separatisten en de Oekraïense regering. De rebellen riepen in Donetsk en Loehansk eenzijdig hun eigen republiekjes uit, die kort voor de invasie door Rusland werden erkend.
Oekraïne meldt 1500 slachtoffers in zwaar belegerd Severodonetsk
10:06 | In de zwaarbevochten Oost-Oekraïense stad Severodonetsk zijn volgens de lokale overheid sinds het begin van de Russische invasie zo'n 1500 mensen omgekomen. Het zou gaan om zowel gesneuvelde soldaten als burgerslachtoffers.
Severodonetsk is een van de laatste steden van Loehansk die Oekraïne in handen heeft. Het Russische leger is aan een offensief bezig met als doel de gehele Donbas-regio te veroveren, dat bestaat uit de 'oblasten' Loehansk en Donetsk, een soort provincies.
Er wordt al dagenlang hevig gevochten om Severodonetsk, dat aan de rivier de Donets ligt. Militaire deskundigen vrezen dat de Russen de Oekraïense strijdkrachten in de stad proberen te omsingelen. Volgens de lokale regering zijn er veel mensen gevlucht. De stad had voor de oorlog begon zo'n 130.000 inwoners, daar zou nu nog ongeveer een tiende van achter zijn gebleven.
President Volodimir Zelenski zei in een videoboodschap donderdag te vrezen dat de Donbas ontvolkt raakt door het Russische offensief. 'Het aanhoudende offensief van de bezetters in de Donbas zou de regio verlaten kunnen achterlaten', zei Zelenski. Hij noemde de situatie 'een duidelijk beleid van genocide'.
Onderzoeker: recordhoeveelheid Russische olie in tankers op zee
09:23 | Er is momenteel een recordhoeveelheid Russische olie in tankers op zee, grotendeels onderweg naar India en China nu westerse landen de import van olie uit Rusland aan banden leggen vanwege de oorlog in Oekraïne. Dat meldde marktonderzoeker Kpler. Volgens het bureau ging het afgelopen week om 74 miljoen tot 79 miljoen vaten aan Russische olie die nu op zee zijn.
Dat is veel meer dan de hoeveelheid olie op zee kort voor de Russische invasie van Oekraïne in februari. Toen ging het om 27 miljoen vaten (van 159 liter), aldus Kpler. Azië heeft vorige maand voor het eerst Europa vervangen als de grootste koper van Russische olie en dat verschil zal waarschijnlijk verder oplopen. Vanwege de oorlog in Oekraïne kopen Europese landen en bedrijven veel minder olie uit Rusland. De Verenigde Staten hebben een importverbod opgelegd en ook de Britten gaan de invoer van Russische olie verbieden.
Moskou moet daarom naar landen als China en India kijken voor de verkoop van ruwe olie. Die landen kopen nu miljoenen vaten op om gebruik te maken van de hoge kortingen die worden geboden door Rusland.
Risico op escalatie als VS geavanceerde raketwapens aan Oekraïne levert
07:23 | De Verenigde Staten overwegen om geavanceerde raketwapens te leveren aan Oekraïne. Dat meldt CNN. President Zelensky zegt de lange afstandssystemen nodig te hebben om de Donbas-regio beter te kunnen verdedigen. Er kleeft wel een flink risico aan het leveren van die wapensystemen, want het kan een grote escalatie van de oorlog zijn als Oekraïne besluit om daarmee terug te gaan schieten richting Rusland.
'Het zijn raketten waarmee je op veertig kilometer afstand de vijand kan raken', zegt Rusland-correspondent Joost Bosman. 'Deze wapens heb je nodig om van afstand de vijand te kunnen treffen, zonder dat je daar zelf al teveel verliezen mee lijdt. Dat is de reden waarom Zelensky zegt dat ze de wapens nu nodig hebben. Want in de regio Loehansk hebben de Oekraïners het ontzettend moeilijk.'
CNN: VS bereid om Oekraïne geavanceerde raketsystemen te geven
03:28 |De Amerikaanse regering wil geavanceerde raketsystemen aan Oekraïne leveren. Volgens CNN wordt de beslissing mogelijk al volgende week bekendgemaakt als onderdeel van een groter hulppakket. Het gaat om mobiele artilleriesystemen die meerdere raketten tegelijk afvuren en die, afhankelijk van de munitie, een bereik hebben tot 300 kilometer. Dat is veel verder dan de wapens waarover het Oekraïense leger nu beschikt.
Oekraïne vraagt al langer om dergelijke wapens, omdat die doorslaggevend kunnen zijn in de strijd tegen Rusland. De VS hebben zich tot dusver terughoudend opgesteld. Oekraïne zou zo gemakkelijker doelen kunnen aanvallen in Rusland. Dit zou Russische represailles kunnen uitlokken tegen de VS, meldt CNN op basis van regeringsbronnen. Daarom wordt volgens de zender nu overwogen om bij de systemen munitie te leveren met een kleiner bereik.
Rusland heeft Oekraïne er de afgelopen weken meermaals van beschuldigd doelen in Rusland te hebben beschoten. Oekraïne ontkent noch bevestigt die aanvallen.
Zelenski: internationale gemeenschap reageert te traag
01:17 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft donderdagavond in zijn dagelijkse toespraak uitgehaald naar de internationale gemeenschap. Volgens Zelenski reageert die te traag op de Russische agressie tegen zijn land. Als voorbeeld noemde hij de tot dusver vergeefse pogingen van de Europese Unie om een zesde sanctiepakket tegen Rusland in te stellen.
'Natuurlijk, ik ben onze vrienden die nieuwe sancties willen dankbaar. Maar wanneer kregen zij die het zesde pakket tegenhouden zoveel macht? Waarom hebben ze nog steeds zoveel te zeggen, ook in intern-Europese aangelegenheden?' De Europese Commissie wil in het zesde sanctiepakket een verbod op de import van Russische olie opnemen. Met name Hongarije, maar ook Slowakije, Tsjechië en Bulgarije verzetten zich daartegen. Het gevolg is volgens Zelenski dat Rusland dagelijks nog bijna een miljard euro verdient aan energieleveranties.
Volgens Zelenski heeft de internationale gemeenschap sinds het begin van de oorlog drie maanden geleden talrijke kansen gehad om Rusland aansprakelijk te stellen en te zeggen 'nu krijgt Rusland de volle rekening voor wat het doet tegen Oekraïne, tegen de Europese eenheid en tegen de vrijheid als zodanig.'
Zelenski zei ook dat hij donderdag met premier Mark Rutte heeft gesproken over hoe de verdediging van Oekraïne verder kan worden versterkt.