Wang Yi's marathon
De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi reist tussen 26 mei en 4 juni door de Pacific om een tiental staten warm te krijgen voor een breed samenwerkingsverband op het gebied van veiligheid en economie. Wang landde donderdag op de Salomonseilanden waarmee hij zijn tiendaagse tour aftrapte die hem langs Kiribati, Samoa, Fiji, Tonga, Vanuatu, Papoea-Nieuw-Guinea en Oost-Timor zal voeren.
Tijdens zijn rondreis zal Wang ook deelnemen aan de tweede bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken van China en de eilanden in de Stille Oceaan in Fiji. Naar verwachting zal hij daar aandringen op een vijfjarig actieplan en een gezamenlijk communiqué. Volgens Reuters, dat de hand wist te leggen op dat communiqué, staat daarin hoe China en de landen in de Stille Oceaan 'de uitwisseling en samenwerking op het gebied van traditionele en niet-traditionele veiligheid kunnen versterken'.
Lees ook | Sino-Europese relaties verkillen zienderogen
Beijings Masterplan
Het Chinese masterplan voor de Stille Zuidzee behelst onder meer een vrijhandelszone tussen China en de eilanden in de Stille Oceaan, de zogeheten China-Pacific Islands Free Trade Area, maar ook afspraken over het opleiden van politie-agenten, wetshandhavingsoperaties en een nauwe samenwerking op het gebied van datanetwerken, cyberveiligheid en slimme douanecontroles. Op deze drie laatste thema's zou een centrale rol zijn weggelegd voor de Chinese techreus Huawei dat in dat kader haar 5G-netwerk Pacific-breed kan uitrollen.
Alvast één eilandenstaat heeft het Chinese plan verworpen en roept de andere staten op datzelfde te doen: de Federale Staten van Micronesië, een trouwe bondgenoot van de VS. President David Panuelo van de Federatie waarschuwde zijn collega-staatshoofden per brief het communiqué niet te ondertekenen omdat het Beijing te veel macht in de regio zou geven.
Koude Oorlog in Pacific
In de brief, die door persbureau Reuters is ingezien, waarschuwde de president voor een nieuwe Koude Oorlog in de Pacific tussen Beijing en Washington en toonde hij huiverig dat China massaal de burgers en douanegegevens van de eilanden in de Stille Oceaan zou gaan controleren. Panuelo gaf in de brief echter ook Australie een flinke veeg uit de pan: de president noemt het gebrek aan Australische betrokkenheid bij de Stille Oceaan een belangrijke reden waarom China voet aan de grond heeft gekregen in sommige landen in de regio. Zoals op de Salomonseilanden waarmee Beijing eerder dit jaar een veiligheidspact tekende.
Een geschrokken Australië lijkt die kritiek nu ter harte te nemen. Op de tweede dag van haar reis benadrukte Wong immers dat Australië wilde laten zien dat het een betrouwbare partner is, en ook dat het 'vastbesloten is om goed te maken' wat zij als 'een verloren decennium op het gebied van klimaatactie' omschreef. Een inhaalrace nu Australie de Chinezen in zijn achtertuin ontwaart.
Zalvende woorden
De Chinese ambassade in Canberra liet vrijdag echter weten dat China niet streefde naar een 'invloedssfeer' en dat het de mening is toegedaan dat de Stille Zuidzee 'geen slagveld voor geopolitieke manoeuvres mag zijn'. Sterker nog, de ambassade benadrukt dat de samenwerking tussen China en de eilandstaten in de Stille Oceaan 'de mensen een echt gevoel van succes en geluk heeft gebracht. China heeft zich nooit bemoeid met de interne aangelegenheden van eilandlanden, noch heeft het een zogenaamde 'invloedssfeer' in de regio nagestreefd', zei een woordvoerder van de ambassade.
Lees ook | VS sluiten militair ingrijpen Salomonseilanden niet uit
De woordvoerder voegde er verder aan toe dat China 'de historische en traditionele banden tussen Australië en de eilandlanden in de Stille Oceaan' respecteert en zei dat China en Australië 'hun eigen unieke sterke punten en voordelen hebben die moeten worden gezien als complementaire krachten om de eilandlanden in de Stille Oceaan te helpen een snellere en betere ontwikkeling te realiseren. China en Australië zouden de handen ineen moeten slaan en nauw moeten samenwerken om dat doel te bereiken met de unieke bijdragen van elk van ons.'
Tijdens haar bezoek aan Fiji benadrukte ook Penny Wong dat Australië het respecteert dat de Stille Zuidzee-landen zelf beslissen met wie ze op welke gebieden willen samenwerken. Wel voegde ze eraan toe dat Australië de 'partner bij uitstek' wil zijn.
Salomonseilanden
Meer gealarmeerd van toon was Wong over de veiligheidsovereenkomst tussen de Salomonseilanden en China: 'Uiteraard hebben wij publiekelijk onze bezorgdheid geuit over de veiligheidsovereenkomst tussen de Salomonseilanden en China. De reden waarom we die bezorgdheid hebben geuit, is dat we denken dat er, net als andere landen in de Stille Oceaan, consequenties aan verbonden zijn. We denken dat het belangrijk is dat de veiligheid van de regio wordt bepaald door de regio en historisch gezien is dat het geval geweest en we denken dat het een goede zaak is.'
Volgens Wong zet de nieuwe Australische regering van premier Anthony Albanese in op een reeks beleidslijnen waaronder strengere klimaatmaatregelen en betere arbeidsregelingen, die illustratief moeten zijn voor wat zij 'een sterk verlangen om onze rol in de Pacific-familie te spelen en sterkere relaties op te bouwen' noemt.
Lees ook | Australië beschuldigt China van spionage