Grootste deel Severodonetsk in Russische handen
19:50 | Russische troepen hebben een groot deel van de Oost-Oekraïense stad Severodonetsk onder controle gekregen, zegt de gouverneur van de regio Loehansk. Volgens hem is de stad niet volledig omsingeld, maar door de bombardementen is het onmogelijk mensen te evacueren of humanitaire hulp de stad in te krijgen.
Een opslagplaats van salpeterzuur is geraakt. Het advies aan inwoners is om vanwege de giftige dampen ondergrondse schuilplaatsen niet te verlaten.
Het hoofd van het stadsbestuur zei in de middag nog dat de stad voor de helft in Russische handen was. Eerder op de dag meldde de leider van de afvallige regio Loehansk, Leonid Pasetsjnik, al dat Russische militairen delen van de stad hadden ingenomen. De aanval duurde volgens hem wel langer dan gehoopt.
Severodonetsk is de enige grote stad in de regio Loehansk die nog niet helemaal in handen is van de Russen. De stad was al enige tijd vrijwel omsingeld en werd hevig beschoten. Het Russische leger heeft Severodonetsk grotendeels verwoest, volgens Oekraïne voor 90 procent. Voor de oorlog woonden er zo'n 100.000 mensen, maar dat zouden er nu nog zo'n 12.000 zijn.
Shell en Ørsted krijgen ook geen Russisch gas meer (2)
18:40 | Shell en het Deense Ørsted zijn de volgende bedrijven die geen Russisch gas meer krijgen. Beide bedrijven weigeren hun rekeningen aan Gazprom in roebels te voldoen. Bij Shell gaat het om gas dat aan klanten in Duitsland zou worden geleverd, meldt Gazprom. Dat ging om 1,2 miljard kubieke meter gas per jaar. Voor Ørsted ging het om 1,9 miljard kubieke meter gas per jaar, zo'n 80 procent van alle import in Denemarken.
Shell laat in een reactie weten gas te blijven leveren aan zijn Europese klanten en dat dit gas uit diverse bronnen komt. Het bedrijf was de afname van Russische olie en gas al aan het afbouwen vanwege de oorlog in Oekraïne en gaat daar ook mee door.
Ørsted had maandag al gewaarschuwd voor een einde aan de gasleveringen uit Rusland toen de Nederlandse gashandelaar GasTerra bekendmaakte dat Gazprom de gaskraan dicht zou draaien. De stap van Gazprom komt een dag voordat de Deense bevolking in een referendum stemt over deelname aan het gemeenschappelijke Europese veiligheids- en defensiebeleid. De afgelopen decennia wilde Denemarken daar geen deel van uitmaken, maar de Russische inval in Oekraïne heeft voor een verandering gezorgd.
Eerder sloot Gazprom Finland al af van Russisch gas. Dat gebeurde nadat dat land besloten had toe te willen treden tot de NAVO. Ook Polen en Bulgarije krijgen geen gas meer van Gazprom.
Zelenski: nieuwe EU-sancties hadden er veel eerder moeten zijn
18:30 | De nieuwe EU-sancties tegen Rusland zijn welkom, maar het heeft veel te lang geduurd voordat de 27 lidstaten er een akkoord over bereikten, vindt de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Hij noemde het wekenlange uitstel onaanvaardbaar. 'Als er meer dan vijftig dagen liggen tussen het vijfde en zesde sanctiepakket is dat niet acceptabel voor ons.'
De regeringsleiders van de EU-landen sloten afgelopen nacht een akkoord over een invoerverbod van Russische aardolie die via zee naar de EU wordt aangevoerd. Het was vooral Hongarije dat lange tijd dwars lag, en daardoor is de boycot minder omvangrijk dan velen hadden gewenst. De boycot van Russische olie die in tankers wordt verscheept, goed voor twee derde van de totale EU-import, moet eind dit jaar van kracht zijn. De Russische olie die via de Droezjba-pijpleiding naar Hongarije, Slowakije en Tsjechië stroomt wordt voorlopig uitgezonderd.
De nieuwe sancties voorzien ook in het afsluiten van de grootste bank van Rusland, de Sberbank, en twee andere banken van SWIFT, de internationale communicatiedienst voor banken. Ook worden drie Russische staatszenders geweerd in de EU en komen het hoofd van de Russisch-orthodoxe kerk en een aantal andere Russen op de Europese sanctielijst.
Rutte: animo voor volgende sancties tegen Rusland niet bekoeld
17:30 | Nederland blijft ook na het moeizame akkoord over nieuwe EU-sancties tegen Rusland aandringen op nog extra strafmaatregelen. Ook al waarschuwen andere EU-landen dat het voorlopig uit moet zijn met het aanpakken van de import van Russische fossiele brandstoffen. 'De animo is niet bekoeld', verzekert premier Mark Rutte.
Na vijf razendsnel door de EU-landen goedgekeurde sanctiepakketten stuitte het zesde, dat een boycot van Russische aardolie bevatte, op taai verzet met een uiteindelijk verwaterde uitkomst. Onder anderen de Belgische premier heeft na de zware onderhandelingen voorlopig zijn bekomst van energiesancties. Het beperken van de import van Russisch aardgas, dat de EU nog veel meer pijn zou doen dan die van aardolie, lijkt ver weg.
Maar Rutte ziet nog genoeg mogelijkheden om het Kremlin pijn te doen in de hoop het tot inkeer te brengen. 'We hebben echt nog wel wat dingen in de mouw zitten. Meer van hetzelfde kan', zoals het aanpakken van banken, handel en verkeer en persoonlijke sancties voor mensen dicht bij het Kremlin. 'Er zijn ook nog terreinen die we nog niet hebben betrokken waar je mee kunt starten. En daarnaast kun je verder kijken wat nog mogelijk is op het gebied van fossiele brandstoffen.'
Severodonetsk, humanitaire ramp met hoge symbolische waarde
17:25 | Hoewel de Russen claimen dat ze de stad voor 90 procent in handen hebben, blijft Oekraïne troepen sturen naar Severodonetsk. 'Opmerkelijk', zegt defensiespecialist Peter Wijninga van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. 'Ze liepen het risico omsingeld te worden. Meer ze vertrouwen erop daar wel stand te kunnen houden.'
Eurojust trapt af met vervolging Russische oorlogsmisdadigers
16:40 | Het Internationaal Strafhof in Den Haag gaat samen met juristen uit zes landen gecoördineerd Russische oorlogsmisdadigers opsporen. Het gaat om 15.000 oorlogsmisdaden, volgens Oekraïne komen daar dagelijks 300 bij. De onderzoeken en juridische inspanningen worden gecoördineerd door het European Union Agency for Criminal Justice Cooperation, Eurojust. 'We hebben dit ontzettend snel opgezet', zegt woordvoerder Ton van Lierop van Eurojust.
Kroatië bereid meer olie aan Hongarije te leveren
16:35 | Kroatië staat klaar om via een oliepijpleiding meer olie te leveren aan Hongarije en Slowakije als de import uit Rusland verstoord raakt. Dat zei de Hongaarse minister van Buitenlandse zaken Peter Szijjártó na het akkoord tussen lidstaten van de Europese Unie over een boycot van Russische olie.
Tussen Kroatië en Hongarije loopt de Adria-pijplijn. De landen hebben afgesproken dat er meer olie via die verbinding naar Hongarije gaat als via de oliepijpleiding Droezjba II, die Hongarije met Rusland verbindt, minder olie het land binnenkomt.
Regeringsleiders van de EU-landen bereikten na weken overleg een compromis over een verbod op de import van de meeste olie uit Rusland, dat zo financieel gestraft wordt voor de inval in Oekraïne. Hongarije is samen met enkele andere Oost-Europese landen uitgesloten van het importverbod omdat ze erg afhankelijk zijn van Russische olie en geen zeehavens hebben om de grondstof elders te halen.
Het Hongaarse energiebedrijf MOL overlegt deze week verder met Kroatische functionarissen over de afspraken. Het olie- en gasconcern werkt veel met Russische olie uit de Droezjba II-pijpleiding, die goed is voor 65 procent van alle olie die Hongarije verbruikt.
Oekraïense ombudsman voor mensenrechten afgezet
16:25 | Het Oekraïense parlement heeft de ombudsman voor de mensenrechten, Ljoedmila Denisova, afgezet. De partij van president Volodimir Zelenski had genoeg stemmen bijeen voor een motie van wantrouwen en dinsdag was er een meerderheid om haar weg te sturen.
De parlementariërs vinden dat Denisova zich sinds de Russische invasie in Oekraïne niet voldoende heeft ingezet voor de mensenrechten. Ze zou tekortgeschoten zijn bij het creëren van humanitaire corridors om burgers te laten vluchten voor het oorlogsgeweld. Daarnaast wordt de ombudsman verweten te weinig te hebben gedaan voor kinderen die seksueel zijn misbruikt en soldaten die gevangen zijn door het Russische leger.
Denisova was sinds 2018 in dienst als ombudsman voor de mensenrechten. Wie haar gaat opvolgen is nog niet bekend.
Olieboycot jaagt prijzen de hoogte in, voorspelt oliebranche
15:20 | Olie wordt hoe dan ook duurder door een olieboycot van de Europese Unie tegen Rusland. Dat land heeft zijn olie-export zo sterk ingericht op Europa als afzetmarkt dat het voor de Russen niet gemakkelijk zal zijn om net zulke grote volumes te slijten in andere delen van de wereld. Daardoor valt een deel aan olie weg op de wereldmarkt waardoor de prijzen verder zullen stijgen, verwacht de Vereniging Nederlandse Petroleum Industrie (VNPI).
'Ga er maar vanuit dat het duurder wordt. Ik zeg niet dat het gebeurt, maar er zijn meerdere reële scenario’s dat de prijs voor een vat olie verder stijgt naar 200 dollar', zegt een woordvoerder van de VNPI. Nu koerst een vat Brentolie, maatgevend voor aardolieprijzen in Europa, het Midden-Oosten en Afrika, nog rond de 124 dollar.
Onder andere door een gebrek aan geschikte schepen is het voor Rusland moeilijk om alle olie die niet naar Europa gaat te slijten in landen zonder sancties, met India en China als voornaamste markten. Een belangrijke vraag voor de olie-industrie is hoe groot dat wegvallende deel zal zijn, aldus de zegsman van de VNPI.
Voor het verleggen van de Europese olie-import uit andere delen van de wereld, zoals het Midden-Oosten, de VS of Nigeria, zijn de obstakels in Nederland minder groot. Dat komt omdat er met de havens in Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen in België veel mogelijkheden zijn om verschillende olietankers te laten aanmeren.
Voor de in Nederland actieve oliebedrijven is het volgens de belangenvereniging voor de oliesector vooral de vraag welke contracten of deals ze achter de hand hebben om buiten Rusland olie te importeren, maar dit zijn strikte bedrijfsgeheimen. Wel is bekend dat de grote raffinaderijen van Shell, BP en ExxonMobil in het gebied rond Rotterdam zijn gestopt met het verwerken van Russische olie. Daar komen bij het ingaan van de nieuwe sancties nieuwe partijen bij die ook meedingen naar partijen olie uit andere delen van de wereld.
De VNPI verwacht dat de hogere prijzen uiteindelijk kunnen worden doorberekend aan vervoerders en de industrie, wat uiteindelijk neerkomt bij de consument. 'Oorlog is nooit gratis. We vinden de gevolgen allemachtig vervelend, maar we steunen het volledig dat we Rusland hard raken in zijn verdienmodel.'
Drie landen helpen onderzoek naar oorlogsmisdaden in Oekraïne
14:45 | Estland, Letland en Slowakije sluiten zich aan bij een internationaal onderzoek naar vermeende oorlogsmisdaden tijdens de oorlog in Oekraïne. In dat gezamenlijke onderzoeksteam (JIT) zitten al Oekraïne, Polen, Litouwen en het Internationaal Strafhof in Den Haag. De samenwerking moet helpen om verdachten te vervolgen.
Rusland viel eind februari buurland Oekraïne binnen. Sindsdien zijn berichten naar buiten gekomen over massagraven, standrechtelijke executies en verkrachtingen door Russische militairen.
Oekraïne heeft sinds het begin van de oorlog 15.000 oorlogsmisdaden geregistreerd. Daarvoor zijn meer dan 600 verdachten in beeld, zei de Oekraïense hoofdaanklager Irina Venediktova dinsdag tijdens de bekendmaking van de nieuwe samenwerking in Den Haag.
Vorige week kreeg een 21-jarige Russische militair een levenslange gevangenisstraf in Oekraïne voor het doodschieten van een ongewapende burger.
Nederland stuurt enkele tientallen marechaussees naar Oekraïne om het onderzoek te helpen. Ze moeten er bewijsmateriaal verzamelen voor het Internationaal Strafhof. De Europese justitiële organisatie Eurojust noemt de oorlog in Oekraïne 'het meest gedocumenteerde gewapende conflict in de geschiedenis'. Polen zegt dat er inmiddels met ongeveer 1100 mensen is gesproken over de vermeende oorlogsmisdaden. Om het onderzoek te helpen, opent de aanklager van het Internationaal Strafhof binnenkort een kantoor in de Oekraïense hoofdstad Kiev.
Hulporganisatie waarschuwt voor humanitaire ramp Severodonetsk
13:30 | In de Oekraïense stad Severodonetsk voltrekt zich een humanitaire ramp die langzaamaan steeds catastrofalere proporties aanneemt, waarschuwt de Noorse Vluchtelingen Raad (NRC). Volgens de vooraanstaande internationale hulporganisatie dreigen 12.000 burgers tussen de strijdende partijen in te komen "zonder voldoende toegang tot water, voedsel, medicijnen of elektriciteit".
In samenwerking met lokale partners deelde de NRC afgelopen week voedsel en verzorgingsmiddelen uit aan burgers die achtergebleven waren in het gebied. Door verhevigde gevechten is dat nu echter niet meer mogelijk. De onophoudelijke beschietingen dwingen burgers een heenkomen te zoeken in schuilkelders en gewone kelders. Er zijn weinig ontsnappingsroutes over om uit de stad te kunnen komen, schetst NRC-secretaris-generaal Jan Egeland de situatie. 'Onder een regen van granaten kunnen we geen levens redden.'
Severodonetsk is zwaar beschadigd door Russische artilleriebeschietingen en luchtaanvallen. Volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski is 90 procent van de woningen beschadigd en meer dan twee derde verwoest.
Rusland zegt andere afnemers te vinden voor olie na boycot EU
12:55 | Rusland zal andere afnemers vinden voor de olie die de Europese Unie niet meer afneemt. Dat heeft Michaïl Oeljanov, die Ruslands permanente afgevaardigde is bij internationale organisaties in Wenen, op Twitter gezegd. Oeljanov reageerde op het olie-embargo dat de EU heeft afgesproken voor Russische tankerolie.
De vraag daarbij is welke landen de olie afnemen. China en India zullen dat moeten doen, want veel andere Aziatische landen zoals Indonesië en Sri Lanka hebben niet de geavanceerde raffinaderijen die noodzakelijk zijn om de Russische Oeral-olie tot brandstof te verwerken. De Russische ruwe olie bevat relatief veel zwavel.
China en India zouden echter kortingen kunnen bedingen waardoor Rusland minder verdient aan zijn olie. De afgelopen tijd gebeurde dat ook al nadat veel westerse oliebedrijven hadden besloten geen olie uit Rusland meer af te nemen.
Rusland draagt lichamen uit Azovstal-fabriek over aan Oekraïne
11:55 | Rusland zegt de lichamen van Oekraïense strijders in de Azovstal-fabriek in Marioepol over te dragen aan Oekraïne. Er zijn volgens het Russische ministerie van Defensie 152 lichamen aangetroffen in het ondergrondse complex.
Het ministerie claimt dat de lichamen in een koeling lagen en dat vier mijnen onder de lichamen zijn gevonden. Deze informatie is niet onafhankelijk geverifieerd.
Heel Marioepol staat onder Russische controle sinds de laatste verdedigers van de stad zich recent overgaven. Zij verscholen zich lange tijd op het terrein van de staalfabriek. Russische troepen hadden de fabriek omsingeld en voerden er zware aanvallen op uit.
Er zijn volgens Russische informatie enkele duizenden soldaten aangehouden. De Oekraïense regering wil deze groep via een gevangenenruil vrij krijgen, maar Moskou heeft gezegd dat de militairen eerst terecht zullen staan. De justitieminister van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk heeft gezegd dat de Oekraïners kunnen worden veroordeeld tot de doodstraf.
Van de militairen in de Azovstal-fabriek hoorde een deel bij het Azov-bataljon dat een extreemrechtse achtergrond heeft. De Russische president Vladimir Poetin noemde eerder de 'denazificatie' van Oekraïne als een van de doelen van de "speciale militaire operatie" in het buurland.
Transportbranche erg bezorgd over gevolgen boycot Russische olie
11:50 | Wegvervoerders maken zich grote zorgen over de gevolgen van een verbod van de Europese Unie op de import van Russische olie over zee. Vooral diesel dreigt duur of schaars te worden door de boycot. Branchevereniging Transport en Logistiek Nederland (TLN) mist bij de Nederlandse overheid een plan dat klaarligt om de pijn te verzachten.
Volgens TLN-voorzitter Elisabeth Post heeft de Nederlandse regering nog geen analyse van de gevolgen van een olieboycot opgesteld. 'Het is wonderlijk dat we eerst akkoord gaan met maatregelen en pas daarna gaan bedenken welke gevolgen die hebben', verklaart ze. Ze wil dat de overheid bij de verdere uitwerking van het importverbod alles doet om tekorten aan diesel te voorkomen. TLN laat verder weten 'niet principieel tegen' de boycot van Russische olie te zijn.
Oekraïense rechtbank veroordeelt twee Russen voor oorlogsmisdaden
11:30 | Een Oekraïense rechtbank heeft twee Russische militairen veroordeeld tot een gevangenisstraf van elf jaar en zes maanden. Het was het tweede proces over oorlogsmisdaden sinds het begin van de Russische invasie.
De Russen Alexander Bobikin en Alexander Ivanov stonden terecht voor het beschieten van een voorstad van Charkov in Oost-Oekraïne. Daarbij zou een onderwijsinstelling zijn geraakt. Beiden hebben al gezegd schuldig te zijn. Volgens hun advocaat volgden ze een bevel op en hebben ze spijt van hun daden.
Vorige week veroordeelde de Oekraïense rechtbank voor het eerst een Russische militair voor oorlogsmisdaden. De 21-jarige Vadim Sjisjimarin kreeg levenslang voor het doodschieten van een ongewapende burger.
Oekraïne wil nog veel meer Russische soldaten vervolgen voor misdaden tijdens de oorlog. De Oekraïense hoofdaanklager Irina Venediktova onderzoekt bijna 15.000 zaken en heeft 623 verdachten in beeld.
Russen hebben helft van Severodonetsk in handen
11:25 | Russische troepen hebben ongeveer de helft van de Oekraïense stad Severodonetsk onder controle gekregen. Dat verklaarde het hoofd van het stadsbestuur dinsdag op de nationale Oekraïense televisie. Eerder op de dag meldde de leider van de afvallige regio Loehansk, Leonid Pasetsjnik, al dat Russische militairen delen van de stad hadden ingenomen. De aanval duurde volgens hem wel langer dan gehoopt.
Severodonetsk is de enige grote stad in de regio Loehansk die nog niet helemaal in handen is van de Russen. De stad was al enige tijd vrijwel omsingeld en werd hevig beschoten. Het Russische leger heeft Severodonetsk grotendeels verwoest.
'Voorlopig akkoord voor olieboycot Rusland is geen deal'
11:24 | Er komt een zesde sanctiepakket tegen Rusland met daarin een olieboycot. De sanctie, waarover de EU-landen bijna vier weken vruchteloos onderhandelden, 'snijdt een grote stroom inkomsten voor de oorlogsmachine van Rusland af', zei voorzitter Charles Michel van de raad van regeringsleiders van de EU. Maar buitenlandcommentator Bernard Hammelburg betwijfelt dat. 'Het klinkt allemaal heel mooi, maar volgens mij valt het tegen.'
‘De olieprijzen gaan voortdurend omhoog. Rusland mag misschien minder gaan leveren, maar de opbrengst zal groter zijn. En dus zullen afnemers nog steeds voor een belangrijk deel de oorlog financieren. Het klinkt allemaal heel mooi, maar volgens mij valt het tegen', zegt Hammelburg.
Premier Mark Rutte noemde de EU-top 'een hele bevalling', Hammelburg vindt het vooral geen goede deal. ‘Een olieboycot werkt alleen als je het gezamenlijk en redelijk snel doorvoert. Maar het deel dat we gezamenlijk doen gaat pas eind van dit jaar in. Daarnaast krijgen Slowakije, Tsjechië en Hongarije olie gewoon aangeleverd.’
Hammelburg noemt het ook ‘een overwinning voor Orbán'. ‘Het zat er dik in. Hij was niet te vermurwen. Als ze dit niet hadden gedaan, dan was er helemaal geen akkoord gekomen. Wat ze nu proberen te verkopen, is zeggen dat de EU een deal heeft bereikt. Maar het is geen deal. Het zijn stukjes van een deal. Het is incompleet en tijdelijk. Ik vind het allemaal niet geweldig.’
Haven Rotterdam verwacht meer olie uit andere landen door boycot
11:10 | De haven van Rotterdam verwacht dat het Europese verbod op de import van Russische tankerolie uiteindelijk geen grote invloed op de overslag zal hebben. Europa zal haar olie elders uit de wereld halen en die schepen uit bijvoorbeeld Nigeria en het Midden-Oosten meren ook aan in de zeehaven. Daarnaast is er een ruime overgangsperiode tot eind dit jaar.
'Wij voorzien vooral dat handelsstromen gaan verschuiven. Het grote voordeel van olie ten opzichte van aardgas is dat olie met tankers de hele wereld over kan worden vervoerd, terwijl gas per pijpleiding naar ons komt', zegt een woordvoerder van het Havenbedrijf Rotterdam. Volgens de zegsman zijn het vooral de economische ontwikkelingen die bepalen of er via Rotterdam meer of minder olie wordt ingevoerd. 'Gaan we meer reizen en spullen produceren en daarom meer olie importeren, of juist minder?'
Sancties tegen Russische cliënten leiden tot hoofdbrekens onder advocaten
10:26 | Advocaten met Russische cliënten lopen ondanks eerdere sussende berichten toch risico zélf te worden getroffen door de sancties. Dat schrijft Het Financieele Dagblad. Het leek erop dat juridische bijstand aan (indirect) gesanctioneerde klanten geoorloofd was na afkondiging van de sancties. Maar door ‘een halfslachtige opstelling’ van de Europese Commissie is daarover inmiddels serieuze twijfel gerezen, waarschuwen de toezichthouder op de advocatuur en sanctie-experts in de krant.
Een van de advocaten waarmee FD-journalist Joris Polman sprak vergeleek het met de Marengo-zaak, waarin gevaarlijke criminelen ook door advocaten worden bijgestaan. ‘Waarom zou je een Russische gesanctioneerde zakenman dan niet bijstaan als hij daar behoefte aan heeft? Dat is een terechte vraag', vindt Polman.
Eerste vrachtschip verlaat ingenomen haven Marioepol
08:51 | Het eerste vrachtschip heeft de haven van Marioepol verlaten sinds de inname van de Oekraïense stad door Rusland. De separatistenleider in de regio laat via Telegram weten dat 2500 ton metaal wordt vervoerd naar Rusland.
Het schip legt een route van 160 kilometer af naar Rostov aan de Don. Deze Russische plaats ligt ten oosten van de Zee van Azov, waar zowel Rusland als Oekraïne aan grenst. In Oekraïne werd direct gesproken van plundering toen het transport vorige week werd aangekondigd. Rusland wordt door de Oekraïense autoriteiten ook beschuldigd van diefstal van Oekraïens graan.
Aanval op Severodonetsk duurt langer dan Rusland wil
05:55 | Russische troepen hebben ongeveer een derde van Severodonetsk veroverd, maar de aanval op de Oost-Oekraïense stad duurt wel langer dan gehoopt. Dat stelt Leonid Pasetsjnik, de leider van de afvallige Oekraïense regio Loehansk, tegenover het Russische staatspersbureau TASS. Volgens Patrick Bolder, defensie-analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, ziet het er wel slechter uit voor Oekraïne. 'Severodonetsk lijkt wel echt te gaan vallen.'
'We kunnen nu al zeggen dat we een derde van Severodonetsk onder controle hebben', zei Pasetsjnik. 'Maar wel willen in de eerste plaats dat de infrastructuur van de stad behouden blijft.'
Russische beschietingen hebben een groot deel van Severodonetsk verwoest en troepen zijn de stad via het zuidoosten en noordoosten binnengedrongen, maar de Russische campagne in de Donbas-regio heeft vertraging opgelopen door de Oekraïense verdediging. Volgens staatspersbureau TASS werd de vooruitgang van de Russische troepen bemoeilijkt door de aanwezigheid van meerdere chemische fabrieken in het gebied.
Het is Russische troepen uiteindelijk maandag gelukt om Severodonetsk binnen te trekken, nadat de stad al een aantal weken werd omsingeld en hevig werd beschoten. Het is de enige grote stad in de regio Loehansk die nog niet in handen is van de Russen.
Missie Nederlandse F35's ten einde
03:50 | Aan de eerste buitenlandse missie van de Nederlandse F-35's komt dinsdag een einde. Sinds begin april zijn vier gevechtsvliegtuigen op de luchtmachtbasis Graf Ignatievo in Bulgarije gestationeerd om het luchtruim van het Oost-Europese land te bewaken.
Ze zijn daarheen gestuurd om de oostflank van het NAVO-gebied te versterken. Daartoe besloot het bondgenootschap na de Russische inval in Oekraïne op 24 februari. Verlenging van de uitzending van de F-35's zoals Bulgarije graag wilde, zat er niet in.
Op 2 juni keren de vliegtuigen terug naar Nederland, laat een woordvoerder van Defensie weten. Ongeveer honderd mannen en vrouwen zijn als ondersteuning mee met de vliegtuigen. Nederlandse mariniers zijn verantwoordelijk voor de bewaking.
Instanties overleggen over oorlogsmisdaden
03:40 | De Europese opsporingsorganisatie Eurojust en het Internationaal Strafhof (ICC) overleggen dinsdag in Den Haag over mogelijke oorlogsmisdaden die zijn gepleegd in Oekraïne. Daarna wordt een persconferentie gehouden, waarbij ook de Oekraïense, Poolse en Litouwse openbaar aanklagers aanwezig zijn. Wat er precies wordt besproken, is nog niet bekend.
De hoofdaanklager van het ICC Karim Khan was eerder al in Oekraïne om te kijken naar mogelijke oorlogsmisdaden, onder meer in de stad Boetsja waar honderden burgers zijn gedood door Russische soldaten. Vorige maand zei Khan dat het tijd is voor daden van het ICC. Het Strafhof kiest volgens hem geen partij, maar het kiest 'de wet die de mensheid moet beschermen'.
De hoofdaanklager voegde daaraan toe dat we ons 'moeten schamen' dat in 2022 nog zoveel delen van de wereld te maken krijgen met genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsgeweld.
EU komt met miljardensteun
02:50 | De EU zal Oekraïne met 9 miljard euro helpen lopende rekeningen te betalen, zijn de EU-leiders op hun top in Brussel overeengekomen. Met het geld kan de regering renteverplichtingen aflossen, pensioenen en salarissen betalen en de kosten van ziekenhuizen dekken, bijvoorbeeld. Het land heeft maandelijks bijna 5 miljard euro nodig, heeft het Internationaal Monetair Fonds berekend.
De leiders hebben nog niet bepaald of de financiële steun als gift of lening naar Oekraïne gaat. Onder meer Duitsland pleit voor subsidies omdat Oekraïne al gebukt gaat onder een enorme schuld. Andere landen zoals Nederland zijn terughoudender over een gift. De Europese Commissie gaat er nu naar kijken en komt binnenkort met een voorstel, is afgesproken.
Belarus voert militaire oefening uit
02:45 | Belarus gaat vanaf volgende maand oefeningen voor militaire mobilisatie uitvoeren in de zuidoostelijke streek van Gomel, meldt het Belarussische persbureau BelTA. De regio grenst in het zuiden aan Oekraïne en in het oosten aan Rusland. Ook grenst een deel van Gomel aan het gebied rondom de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl.
De oefeningen vinden plaats tussen 22 juni en 1 juli. 'Dit soort evenementen worden gebruikelijk gehouden om militaire afdelingen voor te bereiden op gevechten en mobilisatie en om de militaire kennis en praktische vaardigheden van de verantwoordelijke militairen te verbeteren', zei Andrej Krivonosov, de militaire commissaris van Gomel.
Daarnaast vindt tussen 28 juni en 16 juli een militaire training plaats voor de afdeling van het leger die verantwoordelijk is voor het verdedigen van grondgebied.
Belarus staat bekend als nauwe bondgenoot van Rusland. Het land liet in maart weten niet deel te nemen aan de 'speciale militaire operatie in Oekraïne', zoals Rusland de oorlog noemt. Wel vielen duizenden Russische troepen Oekraïne via Belarus binnen tijdens de invasie op 24 februari.
Rutte: 'Volgende sanctieronde moet het anders'
02:10 | De EU moet het anders aanpakken als zij aan een nieuw pakket strafmaatregelen voor Rusland begint, vindt premier Mark Rutte. De unie moet leren van de uiterst moeizaam gevonden overeenstemming over een boycot van Russische aardolie.
De EU-leiders gingen maandagavond akkoord met een verwaterde versie van het embargo dat de Europese Commissie al bijna vier weken geleden voorstelde. Hongarije, Slowakije en Tsjechië bedongen uitzonderingen waarvan de technische finesses nog moeten worden uitgewerkt.
Rutte en enkele van zijn collega's hebben volgens hem bepleit de volgorde voortaan om te draaien. 'Als we aan een zevende pakket gaan werken moeten we eerst een debat over de techniek hebben', zoals het regelen van alternatieven en het ombouwen van raffinaderijen, 'voordat we beginnen te spreken over hoe het sanctiepakket er eigenlijk uit moet zien'.
Nederland wil zo gauw mogelijk door met zo'n zevende pakket, maar 'daarvan weet je dat het nog moeilijker wordt', zei Rutte. Het zou bijvoorbeeld maatregelen kunnen bevatten om de invoer van Russisch gas te verminderen, voor heel wat EU-landen nog altijd een taboe.
Referendum over toetreding bij Rusland uitgesteld
00:40 | Het referendum in Zuid-Ossetië, een provincie van Georgië, over toetreding van de zelfverklaarde republiek tot Rusland gaat voorlopig niet door. De nieuwe leider Alan Gaglojev heeft de volksraadpleging uitgesteld totdat er overleg met Moskou is geweest over alle kwesties die bij de verdere integratie van de regio tot Rusland komen kijken. Het referendum was uitgeschreven door zijn voorganger Anatoli Bibilov.
Als reden voor het uitstel geeft Gaglojev 'onzekerheid over de juridische gevolgen van de aan het referendum voorgelegde kwestie'.
Gaglojev won begin mei de verkiezingen in Zuid-Ossetië. Hij liet toen direct weten een 'signaal' van Moskou af te wachten voor hij het volk zou vragen of het bij Rusland wil horen. Enkele dagen later meldde Bibilov dat de organisatie al geregeld was tijdens zijn presidentschap en dat het referendum plaats zou vinden op 17 juli.
Voor Georgië is een referendum onacceptabel, omdat het Zuid-Ossetië met zo'n 60.000 inwoners nog altijd als deel van het land beschouwt. Moskou erkent de Georgische regio's Zuid-Ossetië en Abchazië sinds 2008 als onafhankelijke republieken. Rusland trok toen Georgië binnen en veroverde Zuid-Ossetië binnen een dag. Rusland zei die oorlog te beginnen vanwege genocide op de Russische bevolking. De Russische invasie in Oekraïne begon met een vergelijkbare redenering.