Zaterdag 4 juni
NAVO-topman: 'Oorlog gaat lang duren'
14:10 | De oorlog in Oekraïne gaat lang duren, misschien wel een jaar. Dat zegt NAVO-topman en luitenant-admiraal Rob Bauer in BNR's De Wereld. Volgens Bauer lijkt de oorlog niet alleen op een combinatie van de Eerste en Tweede Wereldoorlog, hij is er op dit moment nog niet van overtuigd dat Poetin alleen voor de Donbas gaat. 'We zien niet dat hij zijn strategische doelstellingen aanpast.'
Polen ontving tot nu toe 3,8 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne
10:50 | Sinds het begin van de Russische aanval op Oekraïne heeft de Poolse grenswacht ruim 3,8 miljoen vluchtelingen uit het buurland geregistreerd. Vrijdag zijn ruim 22.000 mensen de Oekraïens-Poolse grens overgestoken, zo heeft de Poolse grenswacht bekendgemaakt.
In tegenovergestelde richting staken diezelfde dag ruim 25.000 mensen de grens van Polen naar Oekraïne over. Sinds enkele weken zijn er dagelijks meer terugkeerders dan binnenkomers. In totaal zijn sinds het begin van de oorlog op 24 februari ongeveer 1,8 miljoen mensen vanuit Polen naar Oekraïne gereisd. Volgens de autoriteiten zijn dit grotendeels Oekraïense burgers.
Zij reizen meestal naar gebieden die het Oekraïense leger heeft heroverd op Rusland. Er is geen officiële informatie over hoeveel oorlogsvluchtelingen in Polen zijn gebleven en hoeveel naar andere EU-landen zijn doorgereisd. Oekraïne telde meer dan 44 miljoen inwoners voor de Russische invasie op 24 februari. Polen en Oekraïne zijn met elkaar verbonden door een ruim 500 kilometer lange grens.
De Poolse grenswacht constateerde vrijdag 14 pogingen tot illegale grenspassage vanuit Belarus. Onder hen waren burgers uit Ghana, Guinee, Egypte en India. Mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International beschuldigen Polen van discriminatie van vluchtelingen die niet uit Oekraïne komen.
De Poolse autoriteiten ontkennen schendingen van de mensenrechten en verdedigen hun restrictieve aanpak van vluchtelingen uit Belarus. Zij beschuldigen het land ervan opzettelijk migranten uit niet-Europese landen naar de Poolse grens te sturen.
Philharmonisch Orkest verdedigt concerten met Russische musici
10:30 | Het Nederlands Philharmonisch Orkest verdedigt het geven van twee concerten met een dirigent en pianist van Russische afkomst. De ambassadeur van Oekraïne liet vrijdag weten "diep teleurgesteld" te zijn over de inzet van pianist Nikolai Lugansky.
Volgens ambassadeur Maksym Kononenko heeft Lugansky 'actief' samengewerkt met pro-Russische separatisten. 'Ik vind het zeer verontrustend dat een persoon als Lugansky mag optreden in Nederland, een land dat trots is op het hooghouden van de waarden waarvoor Oekraïens hun bloed vergieten', zo stelt hij. Als het orkest dan echt Russische artiesten wil blijven inzetten, dan had er gekozen kunnen worden voor degenen die zich 'actief verzetten tegen de daden van hun land'. Lugansky zou dat volgens de ambassadeur nog niet hebben gedaan.
Volgens het Nederlands Philharmonisch Orkest is er de afgelopen weken door onder meer kaartverkopers en de Stichting Oekraïners in Nederland op aangedrongen te onderzoeken of zowel Luganksy als ook dirigent Stanislav Kochanovsky 'wel aan de juiste zijde staan'. Ook werd opgeroepen de samenwerking met Lugansky stop te zetten. De organisatie zegt deze oproepen 'zeer serieus' te hebben genomen.
Op basis van gesprekken met 'deskundigen en met betrokkenen' concludeert de organisatie dat 'er juist reden is deze musici een podium te bieden en zich in muziek met elkaar en met ons publiek te verbinden. Wij hebben geen onderbouwing gehoord of gevonden die het annuleren van Nikolai Lugansky of Stanislav Kochanovsky legitimeert en daarom vinden de concerten met beide musici doorgang zoals gepland.'
Ook is er overleg geweest met het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Cultuur, aldus het orkest. Dat leidde tot hetzelfde oordeel. 'De kracht van kunst en cultuur bestaat precies in de verbindende rol die ze over de grenzen van tijd en cultuur heen kan spelen en ook gespeeld heeft. Ze is niet de uitdrukking van één bepaald politiek regime'.
Oekraïne: zeker 80.000 Russische soldaten gesneuveld
09:50 | Volgens Oekraïne zijn in de oorlog met Rusland tot nu toe in totaal zeker 80.000 Russische soldaten, pro-Russische separatisten en leden van het door Moskou betaalde Wagner huurlingenleger om het leven gekomen.
Dat zegt Michailo Podoljak, topadviseur van de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Hij schat dat de bloedige strijd tussen zijn land en Rusland nog "tussen de twee en zes maanden" zal duren. Oekraïne raamde onlangs zijn eigen verliezen op maximaal 100 doden en 500 gewonden per dag.
Er zullen volgens Podoljak alleen vredesonderhandelingen komen als "de situatie ter plaatse zou veranderen en Rusland niet langer het gevoel zou hebben dat het de voorwaarden kon dicteren". Hij waarschuwde dat territoriale concessies aan Rusland geen einde zullen maken aan de oorlog. Sommige steden, zoals Marioepol en nu Severodonetsk, waar de hevigste gevechten plaatsvinden, bestaan feitelijk niet meer, zei hij.
Het onderhandelingsproces tussen Oekraïense en Russische vertegenwoordigers is tot stilstand gekomen. Moskou zei vrijdag dat het niet van plan is de "militaire operatie" te beëindigen totdat alle doelen zijn bereikt. Met de bezetting van een deel van het land zijn volgens het Kremlin al resultaten behaald.
Vrijdag 3 juni
Gouverneur Loehansk claimt herovering deel Severodonetsk
22:15 | Het leger van Oekraïne heeft een deel van de Oost-Oekraïense stad Severodonetsk heroverd op de Russen, zegt de gouverneur van Loehansk Sergej Gaidai. Het Russische leger heeft een groot deel van de stad in handen, maar volgens de gouverneur hebben de Oekraïners weer een deel van het verloren gebied terug.
Gaidai zei dat de Russen urenlang Oekraïense posities in Severodonetsk hebben beschoten. Ze rukten langzaam op, maar de Oekraïense soldaten konden ze terugdringen, waarna de beschietingen opnieuw begonnen. Volgens de gouverneur vernietigen de Russen alles met beschietingen en bommen, maar maken ze geen vorderingen. Gaidai wacht op genoeg westerse langeafstandswapens om de stad definitief te heroveren. 'Geloof me, dan zal de Russische infanterie vluchten.'
Al dagen is de omsingelde stad het toneel van bloedige straatgevechten. Als de Russen Severodonetsk innemen, hoeven ze alleen de naastgelegen stad Lisitsjansk te veroveren om heel de regio Loehansk te controleren. Het Britse ministerie van Defensie schreef vrijdag dat de Russen de regio naar verwachting binnen twee weken hebben veroverd.
Dan kunnen de Russische troepen zich focussen op Donetsk, de andere helft van de Donbas-regio. Volgens het Oekraïense leger maken de Russen zich al klaar voor een aanval op Slovjansk. Ten noorden van die stad, niet ver van Severodonetsk, zouden zich nu tussen de zeshonderd en achthonderd soldaten verzamelen.
In Severodonetsk zijn zo'n tien buitenlandse strijders aangekomen om de stad te verdedigen. Een 22-jarige Georgiër zei tegen een verslaggever van Reuters dat ze de Russen terug willen dringen, hoelang het ook duurt. 'Wij staan aan de goede kant van de geschiedenis.' Een ander sprak Portugees en wil de bevolking beschermen. 'Ik zal alleen vertrekken met een overwinning.'
Poetin: graanexport uit Oekraïne via Belarus 'geen probleem'
20:40 | De Russische president Vladimir Poetin zegt dat de graanexport uit Oekraïne 'geen probleem' is. In een interview op de Russische televisie zei hij vrijdag dat het voedsel het eenvoudigst via Belarus uit Oekraïne kan worden gehaald. De president ontkende dat sprake is van een blokkade en denkt dat het Westen zijn land alleen als zondebok aanwijst, omdat het zelf niet verantwoordelijk wil zijn voor de voedselcrisis in de wereld.
Volgens Poetin zijn de tekorten op de voedselmarkt ontstaan door westerse sancties en zal de situatie verslechteren zolang de strafmaatregelen van kracht blijven. Om de voedselcrisis op te lossen zouden de sancties moeten worden opgeheven, iets wat westerse leiders niet van plan zijn. Ook tegen Belarus, volgens Poetin de beste mogelijkheid om het graan te exporteren, gelden sancties. President Aleksandr Loekasjenko heeft al gezegd bereid te zijn graan door te voeren naar Europa.
Rusland heeft een groot deel van de Oekraïense kust en de Zwarte Zee in handen, waardoor schepen het land niet kunnen verlaten. In Oekraïne ligt zo'n 20 miljoen ton aan graan, een te grote hoeveelheid om via treinen en vrachtwagens te verplaatsen. Volgens deskundigen is de export via schepen noodzakelijk.
Eerder op de dag sprak Poetin met de voorzitter van de Afrikaanse Unie Macky Sall over de voedselcrisis. Door de verminderde voedseltoevoer dreigen vooral in Afrika tekorten te ontstaan. Na het gesprek zei Sall gerustgesteld te zijn.