Internationaal15 jun '22 12:01Aangepast op 14 sep '22 13:10

EU sleept Britten voor rechter om Noord-Ierland

Auteurs: Julian Verbeek en Mark van Harreveld

De Europese Commissie neemt juridische stappen tegen het Verenigd Koninkrijk nadat de Britse regering plannen bekendmaakte om eenzijdig enkele Brexit-afspraken aan te passen over Noord-Ierland. 'De maat voor de EU is vol', zegt Europa-correspondent Stefan de Vries.

(Bron ANP / EPA)

'De Britse overheid heeft wederom het voornemen getoond het internationale recht te gaan breken. Je hoeft geen advocaat te zijn om te weten dat het eenzijdig aanpassen van een afspraak fout is', pent persbureau Reuters van een bron bij de EU. Er worden vanuit Brussel twee zaken aangespannen tegen de Britten en er wordt een zaak hervat die tijdelijk was gepauzeerd. Deze procedures zouden kunnen resulteren in boetes voor het VK van het Europees Hof, maar een uitspraak laat naar alle waarschijnlijkheid meer dan een jaar op zich wachten.

Lees ook | EU maakt weer knieval voor Britten

Geen details

Volgens De Vries is de reactie van de EU vooral interessant omdat de details van het Britse voorstel nog niet eens bekend zijn. 'De Europese Commissie kiest hier duidelijk voor de strategie dat de aanval de beste verdediging is. Dit is illegaal, zei eurocommissaris Šefčovič een half uur geleden op zijn persconferentie in Brussel. Europa is not amused over de Britse plannen om het Noord-Ierland-Protocol eigenhandig aan te passen terwijl er jaren en jaren over onderhandeld is'.

Het is Londen een doorn in het oog dat Noord-Ierland met het ene been in de EU staat en met het andere in het Verenigd Koninkrijk. Want dat betekent dat alle producten die vanuit het eiland Groot-Brittannië naar Noord-Ierland vervoerd worden aan Europese standaarden moeten voldoen. En dat is weer tegenstrijdig met take back control, de slogan waarmee Boris Johnson de Brexit forceerde.

Zero control

Groot-Brittannië wil dus het liefst helemaal geen controles meer, wat dan als gevolg heeft dat producten die niet aan Europese normen voldoen via Noord-Ierland Ierland - en daarmee de EU - binnen komen. Kortom: Noord-Ierland wordt daarmee het lek in de interne Europese markt en de Douane-unie. 'Het is een slang die in zijn eigen staart bijt. Het is onmogelijk om een oplossing te vinden die voor iedereen acceptabel is, maar dat heeft Groot-Brittannië wel gedaan. Er is jarenlang onderhandeld, Johnson heeft zelf zijn handtekening gezet onder dat protocol. Dat 'ie dat nu weer wil openbreken, dat wordt in Brussel als een affront gezien.'

De Vries noemt de Britse stappen in strijd met internationaal recht 'en dat is het punt dat de Unie maakt, dit is illegaal. Maar het heeft te maken met de binnenlandse politiek in Groot-Brittannië. Boris Johnson wil laten zien dat hij van Brexit nog steeds een succes kan maken, dat hij in charge is en dat niet de EU het voor het zeggen heeft'.

3 procedures

En nu? Volgens De Vries kan het allemaal best lang gaan duren, niet in de laatste plaats omdat er maar liefst drie procedures zijn aangespannen. Waarvan overigens eentje al best gedateerd is, maar die door de EU in de pauzestand is gezet om de Britten tegemoet te komen. Dat betreft een inbreukprocedure omdat Groot-Brittannië eenzijdig de periode had verlengd om geen controles meer uit te voeren aan de grens. 'Toen had de EU besloten geen procedure aan te spannen, juist om de goede vrede te bewaren. Vandaag zei Šefčovič ook dat Europa nog steeds bereid is het protocol aan te passen als er praktische voorstellen zijn. Maar het Brexitverdrag gaat echt niet open, en dat is iets dat Boris Johnson graag zou willen.'

Het Hof, of niet

Als Groot-Brittannië niet binnen twee weken antwoord geeft of het wetsvoorstel intrekt, dan kan de Europese Commissie naar het Europees Hof stappen. Wat De Vries echter waarschijnlijker acht 'is dat de voorstellen van de Britse regering het helemaal niet redden in het Lager en Hogerhuis want veel Britse parlementariërs willen het risico op een handelsoorlog met de EU niet lopen en die voelen ook wel haarfijn aan dat Groot-Brittannië hier iedere geloofwaardigheid verspeelt als het gaat om internationale verdragen. En dat kan natuurlijk impact hebben op het land in de geopolitiek'.

Lees ook | Britse regering wil handelsregels Noord-Ierland opheffen: EU noemt voorstel 'onwerkbaar'


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen