Internationaal14 jun '22 14:21

Oorlog, voedselcrisis en corona: 'WTO-top in Genève wordt uitdagend'

Auteur: BNR Webredactie

Deze week vindt de twaalfde ministeriële vergadering van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) plaats in Genève. Op deze top komen de handelsministers van de 164 WTO-leden samen om de huidige economische uitdagingen aan te pakken. Uitdagingen als de oorlog in Oekraïne, sancties tegen Rusland, de voedselcrisis en het coronavirus stapelen zich op. 'Het klinkt misschien heel sullig, maar je zou denken dat als er een voedseltekort dreigt in de wereld dat alle landen alles op alles zetten om de handelsregels te versoepelen, maar in de praktijk is dat toch veel lastiger', zegt Tristan Kohl, hoofddocent Internationale Economie aan de Rijksuniversiteit Groningen.

(EPA)

'Het klopt dat er inderdaad veel uitdagingen op de agenda staan die eigenlijk door de actualiteit in de schoot van de WTO zijn geworpen.' Maar daarnaast is achterstallig onderhoud ook een probleem, zo stelt Kohl; de WTO zelf en het functioneren daarvan staat namelijk ook ter discussie. 'Met name hoe het gaat met het oplossen van handelsgeschillen. Dat is een onderwerp op de agenda dat moeilijk op te lossen zal zijn. Maar de algemene stemming is gematigd positief. Men heeft de verwachting dat er op een aantal deelgebieden overeenkomsten kunnen worden bereikt deze week. Het wordt uitdagend.'

India

Normaal gesproken liggen de VS en de EU elkaar vaak dwars in de onderhandelingen, stelt Kohl. Maar deze keer is het juist India dat zich behoorlijk opwerpt als tegenligger. 'India heeft allerlei bezwaren, bijvoorbeeld als het gaat om vrijstelling van intellectuele eigendomsrechten om coronavaccins te kunnen produceren. India heeft daar samen met Zuid-Afrika een heel groot discussiepunt van gemaakt de afgelopen jaren. Zij willen toegang hebben tot de westerse patenten vanuit de VS en de EU om onze eigen vaccins te kunnen produceren.' Al verwacht Kohl wel dat de landen eruit zullen komen.

Lees ook | Graantekort: WTO waarschuwt voor hongersnood

Visserij

'Maar op andere gebieden is het nog wat lastiger om te voorspellen hoe het zal lopen', vervolgt Kohl. Een van de punten waar al jaren over 'gesteggeld' wordt, is het afschaffen van schadelijke visserijsubsidies. 'Die discussie loopt al twintig jaar. Bij de vorige top in 2017 kwam men er niet uit, dat was een grote mislukking. Dus mensen voelen ook druk om het deze keer wel tot een succes te brengen.'

Heel veel verder dan een akkoord over dit onderwerp zal het echter niet komen, stelt Kohl. 'De bal zal wel weer vooruit worden geschoven, want de belangen zijn veel ingewikkelder. China blijft graag vissen, dat is een belangrijke industrie voor ze. Maar tegelijkertijd beschuldigt de VS China ervan dat er sprake is van gedwongen arbeid in die sector.'

Oorlog Oekraïne

'Een interessant fenomeen is dat Rusland nog wel aan tafel zit.' Een aantal WTO-leden heeft ervoor gezorgd dat Rusland inmiddels als WTO-lid geen voorkeursbehandeling meer krijgt, maar Rusland zit nog formeel wel in de WTO. Ook is er een delegatie aanwezig in Genève. 'Maar zoals dat wel vaker in de diplomatieke kringen gaat, zie je dat niet iedereen aanschuift als Rusland het woord krijgt. Dus ze zullen wel geboycot worden daar.'

Voedselcrisis

Wat voedselzekerheid betreft is er wel degelijk sprake van een initiatief tussen de WTO-leden om de voedselcrisis aan te pakken. 'Het klinkt misschien heel sullig: je zou denken dat als er een voedseltekort dreigt in de wereld, alle landen alles op alles zetten om de handelsregels te versoepelen, maar in de praktijk is dat toch veel lastiger.' Juist omdat het om agrarische producten gaat, gelden er allerlei handelsbelemmerende maatregelen in verschillende landen. En je moet ze eigenlijk allemaal overtuigen om dat in ieder geval tijdelijk af te bouwen. Om die grootste tekorten op te kunnen lossen, zo betoogt Kohl.

Lees ook | Minister Schreinemacher: 'Lijkt erop dat Poetin uithongeren als oorlogstactiek gebruikt'

Ook wat betreft de voedselcrisis is India bijvoorbeeld een dwarsligger volgens Kohl. 'India heeft een poos geleden bepaald dat zij graan niet meer gaan exporteren, behalve naar een paar landen waar ze een goede relaties mee hebben. De internationale gemeenschap heeft daar verrast op gereageerd. Er is een behoorlijk tekort aan graan, en nu legt India een graanexportverbod op. Die twee dingen rijmen niet met elkaar. Dus ook daar kan je verwachten dat ook de nodige veranderingen moeten plaatsvinden', aldus Kohl.


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen