Doden bij luchtaanval
19:29 | Door een Russische luchtaanval op de Oost-Oekraïense stad Lisitsjansk zijn ten minste vier burgers om het leven gekomen. Volgens gouverneur Serhi Haidai hadden zij hun toevlucht gezocht in een pand dat werd getroffen door een bom. Er zijn tevens zeven personen gewond geraakt.
De vrees bestaat dat er meer doden zijn gevallen. 'De reddingsoperatie is nog aan de gang', schreef Haidai donderdagavond op Telegram. Hij liet tevens weten dat door een ander bombardement een sanatorium is ingestort. Over eventuele slachtoffers is nog niets bekend. 'Het is waarschijnlijk dat er mensen onder het puin liggen.'
Lisitsjansk ligt net aan de andere kant van de rivier Severski Donets, niet ver van Severodonetsk. In deze regio wordt al wekenlang hevig gevochten.
Stagiair blijkt Russische spion
18:22 | Een Russische inlichtingenofficier die voor de Russische militaire inlichtingendienst GROe werkt, heeft geprobeerd te infiltreren bij het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. De man wilde onder valse Braziliaanse identiteit bij het ICC aan de slag als stagiair. Hij was al aangenomen, maar kon op Schiphol worden opgepakt. Zelden wordt een inlichtingenofficier 'van dit kaliber' opgepakt, zegt Erik Akerboom, directeur-generaal van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).
Hij geeft aan dat 'alle alarmbellen' afgingen en benadrukt dat er in potentie een zeer grote dreiging van de man uitging als het hem daadwerkelijk was gelukt bij het ICC aan de slag te gaan. 'Hij had toegang kunnen krijgen tot informatie en mensen die voor de GROe zeer interessant zijn.' Ook had hij mogelijk strafzaken binnen het ICC kunnen beïnvloeden.
Grote EU-landen steunen EU-kandidatuur Oekraïne
17:30 | Frankrijk, Duitsland, Italië en Roemenië zijn voorstander van 'onmiddellijke' kandidaatstelling van Oekraïne als toekomstig lid van de Europese Unie. Dat heeft de Franse president Emmanuel Macron gezegd. Hij was donderdag op bezoek in Kiev in gezelschap van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, de Italiaanse premier Mario Draghi en de Roemeense president Klaus Iohannis.
'Wij vieren steunen de status van Oekraïne als kandidaat-lid van de EU', aldus Macron. Scholz bevestigde dat. Hij zei erbij dat ook Moldavië op termijn kan toetreden. Iohannis pleitte ervoor bij de EU-top van volgende week niet alleen de kandidatuur van Oekraïne te bespreken maar ook die van Moldavië en Georgië. 'We zijn op een keerpunt van de Europese geschiedenis beland. Buitengewone tijden vragen om buitengewone strategische en visionaire antwoorden.'
Macron bevestigde nog eens tijdens een persconferentie dat Oekraïne kan rekenen op hulp van zijn bondgenoten. Hij gaf zelf het voorbeeld door president Volodimir Zelenski toe te zeggen 'zes extra Caesars' te sturen, houwitsers voor de langere afstand. Parijs heeft al twaalf stuks van dit zware geschut geleverd. Hij zei tevens een of ander communicatiekanaal met de Russische president Vladimir Poetin open te willen houden.
Gasprijs stijgt fors
15:22 | De Europese gasprijs is fors gestegen nadat Gazprom de leveringen van gas aan Duitsland en Italië heeft beperkt. Op de beurs van Amsterdam werd gas ruim een vijfde duurder. Deze week kwam er al bijna de helft bovenop de prijs.
Gazprom schroefde deze week de hoeveelheid gas die Duitsland via de Nord Stream-pijplijn krijgt eerst met 40 procent terug. Daarna werd dat verder teruggebracht, waardoor Duitsland nu 60 procent minder gas ontvangt via de pijpleiding dan een week eerder. Het Italiaanse olie- en gasconcern Eni liet weten dat Gazprom 15 procent minder gas zou leveren. De Italianen claimen echter nog minder te hebben gekregen, namelijk zo'n twee derde van wat er was afgesproken.
Zelenski bedankt Europese leiders voor bezoek
15:15 | De leiders van Frankrijk, Duitsland, Italië en Roemenië hebben een bezoek gebracht aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Ze hebben elkaar donderdag ontmoet in het Mariinski Paleis in Kiev. Zelenski schrijft op Telegram dat hij blij is met bezoek en waardering heeft voor 'de solidariteit met ons land en ons volk'.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft Zelenski bedankt voor het open gesprek en benadrukte dat Europa aan de kant van Oekraïne blijft staan. Macron zei van tevoren al dat dit een belangrijk moment is. Hij wilde bij Zelenski 'een boodschap van Europese solidariteit' overbrengen. Vrijdag geeft de Europese Commissie een advies over het Oekraïense verzoek om lid te worden van de Europese Unie. Zelenski hoopt dat zijn land versneld toe kan treden, maar landen als Nederland en Duitsland hebben nog twijfels of Oekraïne kandidaat-lid mag worden.
Ook vraagt Zelenski al lang om meer en zwaardere wapens vanuit het Westen. Vooral Scholz zou te lang treuzelen bij de leveringen. Woensdag zegde Duitsland toe om drie raketwerpers te sturen. Het Kremlin reageerde door te zeggen dat nieuwe westerse wapens 'nutteloos' zijn en alleen maar voor meer schade zorgen in Oekraïne.
Ook Tsjechië en Oostenrijk krijgen minder gas van Rusland
14:30 | Na Duitsland melden ook Tsjechië en Oostenrijk verminderde gasleveringen uit Rusland. Dat schrijft het Duitse Tagesschau. Een woordvoerder van het Tsjechische nutsbedrijf CEZ zei dat er beperkingen waren in verband met technische problemen. Een woordvoerder van het Oostenrijkse olie- en gasconcern OMV zegt dat het door de Russische leverancier Gazprom is geïnformeerd over een verlaging.
Dinsdag liet Gazprom weten dat de leveringen aan Duitsland via de Nord Stream-pijplijn 40 procent kleiner zouden zijn dan normaal. Dat zou komen door de reparatie van onderdelen door het Duitse bedrijf Siemens. Volgens persbureau Bloomberg gebeurde dat in Canada en kon de turbine door sancties niet meer terug na de reparatie.
Italië kreeg woensdag ook minder gas geleverd door Gazprom. Volgens het Italiaanse olie- en gasconcern Eni ging het om ongeveer 15 procent minder gas dan normaal. Redenen voor het besluit gaf Gazprom volgens Eni niet. Het is ook niet duidelijk of de gaskraan na woensdag wel weer volledig open gaat. Italië is een van de grootste gebruikers van Russisch gas in Europa.
De Europese gasprijs is na de leveringsbeperkingen van Gazprom flink gestegen. Op de toonaangevende beurs van Amsterdam werd gas ruim een vijfde duurder. Deze week kwam er al bijna de helft bovenop de prijs.
Groot-Brittannië komt met nieuwe sancties tegen Rusland
13:13 | Groot-Brittannië komt met een nieuwe ronde sancties tegen Russische personen. Het nieuwe pakket richt zich specifiek op Maria Lvova-Belova, de Russische Commissaris voor Kinderrechten. De Britten houden haar verantwoordelijk voor 'de gedwongen verplaatsen en opgeven voor adoptie van Oekraïense kinderen'.
'We richten ons op de daders en aanjagers van Poetin's oorlog die onbeschrijfelijk leed hebben toegebracht aan Oekraïne', aldus de Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss.
Oekraïne heeft Rusland er al meerdere keren van beschuldigd dat het kinderen ontvoerd uit Oekraïne en deze naar Rusland brengt. In de oorlog zouden tot nu toe zeker 313 kinderen zijn omgekomen.
Ook wordt het hoofd van de Russische orthodoxe kerk, patriarch Kirill, op de sanctielijst gezet vanwege zijn steun voor de oorlog in Oekraïne. De patriarch stond oorspronkelijk ook op de lijst van het zesde sanctiepakket van de Europese Unie, maar werd daar twee weken geleden op het laatste moment vanaf gehaald vanwege Hongaarse bezwaren.
Verder staan vier hoge militairen op de lijst. Volgens Londen maakten zij deel uit van een eenheid die burgers heeft 'gedood, verkracht en gemarteld' in de Oekraïense stad Boetsja.
Europese leiders bezoeken door de oorlog zwaargetroffen Irpin
13:04 | De Europese leiders die donderdag bij de Oekraïense president Volodimir Zelenski langsgaan, zijn in de ochtend eerst naar de stad Irpin gegaan. In die voorstad van Kiev is aan het begin van de oorlog zwaar gevochten. Na het vertrek van de Russische troepen eind maart hebben de Oekraïners daar bijna driehonderd gedode burgers teruggevonden.
De Franse president Emmanuel Macron zei dat er in Irpin oorlogsmisdaden zijn gepleegd. Hij prees het Oekraïense leger omdat daar de opmars van de Russen richting de hoofdstad gestopt is. "Deze plek vertegenwoordigt de heldhaftigheid van het leger en het Oekraïense volk, maar daarnaast zijn er sporen van barbaarsheid."
Macron liep langs de beschadigde gebouwen, samen met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, de Italiaanse premier Mario Draghi en de Roemeense president Klaus Iohannis. Ze luisterden naar Oleksi Tsjernisjov, de speciale gezant voor Oekraïense toetreding tot de Europese Unie. Het normale leven in Irpin is grotendeels teruggekeerd.
De vier leiders zullen met Zelenski spreken over het leveren van meer zware wapens en de Oekraïense aanvraag van het EU-lidmaatschap. Eerder reisden al veel internationale leiders naar Kiev, zoals Boris Johnson van het Verenigd Koninkrijk en de voorzitters van de Europese Commissie en de Europese Raad.
Premier Mark Rutte reisde sinds het uitbreken van de oorlog nog niet af naar Oekraïne. Hij zegt steevast dat hij niet voor alleen de foto naar Kiev wil, maar alleen als hij echt wat te bespreken of te bieden heeft. Niettemin heeft een bezoek symbolische waarde, erkende ook defensieminister Kajsa Ollongren donderdag. "Natuurlijk willen wij ook graag naar Kiev, ook om die morele steun te geven."
'Steeds lastiger voor Westen om wapens te leveren'
11:54 | Het wordt steeds lastiger voor Westerse landen om nog extra wapensystemen aan Oekraïne te leveren. De bereidheid is groot, maar de arsenalen in Westerse landen zijn niet eindeloos. Dat zegt defensiespecialist Dick Zandee van het Clingendael Instituut. De Verenigde Staten kondigde in Brussel aan opnieuw voor 1 miljard euro aan wapens te leveren aan Oekraïne. Nederland gaat antischeepsraketten leveren.
Nu Rusland gestaag voortgang boekt bij het veroveren van de Donbas, vraagt Oekraïne steeds vaker om extra leveringen van zware wapens vanuit het Westen. In de aanloop naar het overleg van de contactgroep van landen die Oekraïne steunen, gaf een belangrijke adviseur van president Zelenski eerder deze week aan dat het land maar liefst 300 raketsystemen, 500 tanks en 1000 houwitsers nodig heeft om Rusland te kunnen verslaan. De tot nu toe toegezegde wapens en leveranties zijn slechts een fractie daarvan.
Ollongren dringt aan op snelle NAVO-toetreding Zweden en Finland
11:12 | De toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO kan eigenlijk geen uitstel verdragen, vindt defensieminister Kajsa Ollongren. Hun aansluiting bij het bondgenootschap maakt hen, maar vooral ook de NAVO zelf, sterker tegenover Rusland. Verzet van Turkije houdt de verwelkoming van de twee Noordse landen op, maar 'een te lang proces is in deze context echt niet verstandig', waarschuwt Ollongren.
Zweden en Finland hielden zich altijd afzijdig van militaire allianties, maar denken sinds de Russische inval in Oekraïne veiliger te zijn binnen het westerse bondgenootschap dan erbuiten. Hun aanvraag stuit echter op bezwaren van Turkije, dat onder meer vindt dat met name Zweden harder moet optreden tegen de Koerdische terreurorganisatie PKK. Zweden en Finland hebben de instemming van alle lidstaten nodig.
'Iedereen mag natuurlijk bezwaren hebben', zei Ollongren voor ze in Brussel zou overleggen met haar NAVO-collega's. Maar 'we moeten wel in ons achterhoofd houden dat er wat aan de hand is'. Zweden en Finland willen lid worden wegens 'een ernstige dreiging voor de veiligheid van Europa' vanuit Rusland. Het is welbegrepen eigenbelang voor de NAVO om hen snel toe te laten. Dat 'moet meer de overhand krijgen in de discussie' en is volgens haar ook precies de reden waarom NAVO-chef Jens Stoltenberg zich inmiddels met de botsing tussen lidstaat Turkije en de aspiranten bemoeit.
Zweden en Finland gaan niet heel anders om met de Koerden dan bijvoorbeeld Nederland, is Ollongrens indruk. 'Daarom heb ik ook wel het vertrouwen dat we eruit komen.' Waarnemers suggereren dat Turkije eigenlijk uit is op toezeggingen van de Amerikanen om bijvoorbeeld gevechtsvliegtuigen te leveren, maar daar wil de minister het niet in zoeken. 'Ik denk niet dat je het moet zien als één grote koehandel, dat lijkt me ook niet prettig. Ik denk dat je moet zeggen: jullie hebben vragen over Zweden en Finland, dan ligt ongetwijfeld daar ook gewoon de oplossing.'
Geef de Zweden en Finnen nu gewoon de kandidaat-status, maant Ollongren in de aanloop naar de NAVO-top in Madrid over twee weken waar de landen hopen groen licht te krijgen. Met die status moeten de twee landen toch allerlei stappen doorlopen en kunnen de Turkse zorgen worden weggenomen, heeft ze ook haar collega's voorgehouden.
Luchtalarm gaat af in Kiev na aankomst van Europese leiders
11:11 | In Kiev is donderdag het luchtalarm afgegaan, kort nadat de leiders van Frankrijk, Duitsland en Italië daar arriveerden. Ook in andere delen van het land klonk het luchtalarm.
Het is de eerste keer dat de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Italiaanse premier Mario Draghi Oekraïne bezoeken sinds de Russische invasie.
De burgemeester van Kiev Vitali Klitsjko zei donderdag dat de Russische raketten nog steeds elk moment kunnen inslaan in zijn stad. Hij is "blij en trots" dat de Europese leiders desondanks het risico hebben genomen om naar Kiev te komen. 'Dit bezoek is bovenal symbolisch van belang', aldus Klitsjko.
De drie leiders kwamen donderdagochtend aan in Kiev, na de nachttrein in Polen te hebben genomen. Ze zullen met president Volodimir Zelenski spreken over de levering van wapens en de Oekraïense aanvraag voor het lidmaatschap van de Europese Unie.
Ook Roemeense president brengt bezoek aan Kiev
10:50 | Behalve de leiders van Frankrijk, Duitsland en Italië is ook de Roemeense president Klaus Iohannis donderdagochtend in Kiev aangekomen. Hij wil net als zijn Europese collega's 'volledige solidariteit' tonen aan zijn buurland Oekraïne. De president schrijft op Twitter dat 'de illegale Russische agressie moet stoppen!'
Iohannis kwam aan met de trein, maar niet via dezelfde route als de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Italiaanse premier Mario Draghi. Iohannis was dinsdag nog in Den Haag om met premier Mark Rutte en leiders van andere NAVO-landen de wapenhulp aan Oekraïne te bespreken. Na afloop werd beloofd meer zware wapens te leveren, maar zonder concrete toezeggingen.
Iohannis en de drie andere leiders zullen het met de Oekraïense president Volodimir Zelenski hebben over de levering van wapens en de Oekraïense aanvraag voor het lidmaatschap van de Europese Unie. Iohannis zei woensdag voorstander te zijn van een Oekraïense kandidaat-status voor de EU.
Roemenië ligt net als Oekraïne aan de Zwarte Zee, waar ook veel gevochten wordt. Het land is ook lid van de Europese Unie en de NAVO.
'Nieuw geboren kinderen in provincie Kherson krijgen automatisch Russisch paspoort'
09:44 | Kinderen die in de door Rusland bezette regio Kherson zijn geboren sinds de inval op 24 februari krijgen automatisch een Russisch paspoort. Dat schrijft de Britse krant The Guardian op basis van een statement van de door Rusland geïnstalleerde nieuwe regering. Volgens de nieuwe regering zouden al duizenden burgers in het gebied een Russsisch paspoort hebben aangevraagd.
Oekraïne heeft Rusland er al meerdere keren van beschuldigd dat het kinderen ontvoerd uit Oekraïne en deze naar Rusland brengt.
Macron, Scholz en Draghi in Kiev
09:30 | De leiders van Duitsland, Frankrijk en Italië zijn vandaag in Kiev. Olaf Scholz, Emmanuel Macron en Mario Draghi zijn per nachttrein vanuit Polen naar de Oekraïense hoofdstad afgereisd. Het is het eerste bezoek van de leiders van de belangrijkste landen van de Europese Unie sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne.
Twee Amerikaanse veteranen vermist in Oekraïne
09:28 | Twee Amerikaanse veteranen die meevochten in het oosten van Oekraïne zijn vermist, zeggen hun familieleden in The Washington Post. De familieleden gaan ervan uit dat de twee zijn gevangengenomen door Russische troepen.
Het gaat om de 39-jarige Alexander Drueke en de 27-jarige Andy Tai Huynh, allebei afkomstig uit de staat Alabama. Op 8 juni stuurden beide mannen een berichtje naar familieleden via de app Signal, waarin ze zeiden een paar dagen offline te zullen zijn voor een missie. Sindsdien is er niets meer van hen vernomen, schrijft de krant.
Zowel de moeder van Drueke als de verloofde van Huynh kreeg op maandag een telefoontje van een onbekende Amerikaan die in Oekraïne was. Hij vertelde hen dat onderschepte communicatie suggereerde dat de twee Amerikanen worden vastgehouden door Russische troepen.
Een woordvoerder van het Witte Huis liet woensdag weten geen informatie te kunnen delen en wilde ook niet zeggen of de Amerikaanse overheid ervan uit gaat dat de twee zijn gevangengenomen.
Nog 10.000 burgers in Severodonetsk
09:27 | In het omsingelde Severodonetsk zitten nog zo'n 10.000 burgers, volgens gouverneur Sergej Gaidai. Dat is een tiende van het aantal inwoners van voor de oorlog, toen de Oost-Oekraïense stad nog meer dan 100.000 mensen telde.
Severodonetsk en Lisitsjansk zijn de enige plekken in de regio Loehansk die nog niet volledig door de Russen zijn veroverd. Omdat alle drie de bruggen uit Severodonetsk zijn vernietigd, kunnen de burgers moeilijk nog naar het gebied komen dat in handen is van Oekraïne. Daardoor kunnen ook geen goederen meer naar de stad gebracht worden. De gouverneur zei maandag dat er nog wel een toegangsweg is, maar wilde niet zeggen waar die is. Oekraïense troepen controleren nog steeds een deel van de stad.
Volgens de pro-Russische separatisten houden zo'n 2000 mensen zich schuil op het terrein van de chemische Azot-fabriek. Naast strijders zouden daar ook ongeveer 1200 burgers bij zijn. Kiev schat dat er 540 tot 560 burgers schuilen. Het Russische ministerie van Defensie claimt dat Oekraïense "militanten" bewust burgers naar de fabriek Azot hebben geleid en deze mensen gebruikt als een menselijk schild.
Het Russische leger zei woensdag een humanitaire corridor te openen om de burgers te evacueren, maar wel naar gebied dat onder controle staat van Russische troepen. Volgens de Russen heeft het Oekraïense leger met beschietingen verhinderd dat de evacuatie kon doorgaan. Deze informatie is niet onafhankelijk geverifieerd, net als de Russische en Oekraïense cijfers.
HRW: Rusland gebruikt zeven soorten landmijnen in Oekraïne
0920 | In de oorlog met Oekraïne heeft Rusland zeven soorten landmijnen ingezet, zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch in een nieuw rapport.
Hoewel zowel aan Oekraïense als aan Russische zijde mijnen worden ingezet die voertuigen kunnen beschadigen, zijn de Russische troepen de enige die landmijnen inzetten die tot doel hebben personen te verwonden. Dit soort landmijnen zijn verboden in internationale verdragen, maar Rusland heeft het landmijnenverdrag uit 1997 nooit ondertekend. Oekraïne was wel een van de 164 landen die het verdrag tekende.
Een van de zeven soorten landmijnen die Rusland inzet, is in het land zelf ontwikkeld en wordt in Oekraïne voor het eerst ingezet. Het gaat om POM-3, ook bekend als 'Medallion', en is uitgerust met een bewegingsmelder om een naderende persoon te detecteren en een explosieve lading in de lucht te werpen. De daaropvolgende ontploffing kan binnen een straal van 16 meter mensen verwonden of zelfs doden. De POM-3 zou ook zijn uitgerust met een zelfvernietigingsmechanisme dat de mijn vernietigt na een vooraf ingestelde tijd, bijvoorbeeld enkele uren of dagen.
HRW kan niet vaststellen hoeveel gewonden of doden er in Oekraïne zijn gevallen door het gebruik van landmijnen.