Dit nieuwe strategische concept is een lange termijnvisie van de NAVO waarin onder andere Rusland een directe bedreiging wordt genoemd voor NAVO-leden. Dat zijn volgens de Vries ‘vrij harde bewoordingen'. Daarnaast wordt China voor het eerst benoemd als mogelijke dreiging in de toekomst. 'Het woord bedreiging wordt niet gebruikt, dat zou te hard zijn, maar we moeten wel rekening houden met een dominanter China op het wereldtoneel. Daar moeten we ons op voorbereiden', zegt De Vries.
Wankel evenwicht
Volgens De Vries is er veel tevredenheid over de NAVO-toetreding van de Finnen en de Zweden. 'Maar tegelijkertijd wordt er ook gerealiseerd dat de dreiging momenteel heel groot is. Het gaat niet goed in Oekraïne. Sommigen gaan ervan uit dat de oorlog nog jaren gaat duren.'
Hij vervolgt: 'De VS zijn nu aan het boord met Joe Biden, maar dat is een wankel evenwicht. Europa moet ervoor zorgen dat het grotendeels op eigen benen kan staan. Ze moeten veel zelfstandiger worden en minder afhankelijk zijn van de Verenigde Staten. Want je weet het maar nooit.’
Turkije
Vrijwel direct aan het begin van de NAVO-top werd de angel er al uit gehaald door Turkije, Zweden en Finland. De Turken hielden hun poot stijf wat betreft de toetreding van de Noordse landen, maar aan de start van de top bleek er toch een akkoord te zijn bereikt tussen de drie landen. Turkije heeft daarbij wel een verzoek tot uitlevering van 33 personen ingediend bij Finland en Zweden.
Lees ook | Dit krijgt Erdogan voor steun NAVO-toetreding Finland en Zweden
Of Erdogan iets gekregen heeft in ruil voor zijn steun, weet De Vries niet. 'Er is niets over gezegd. Het overleg vond plaats tussen Zweden, Finland en Turkije. De NAVO heeft zich daar niet mee bemoeid. Het is wel een overwinning voor Biden. Hij heeft zich heel erg ingezet om ervoor te zorgen dat Finland, Zweden en Turkije het eens zouden worden. Maar uiteindelijk hebben deze landen het wel zelf geregeld.’
Hele belangrijke beslissingen
Bondskanselier Olaf Scholz noemde de toetreding ‘een groot moment in de samenwerking binnen de NAVO’. 'Hij zei letterlijk: we nemen hier hele belangrijke beslissingen voor de veiligheid van Europa en van de wereld', zegt Duitsland-correspondent Derk Marseille.
‘Scholz zei ook dat het een versterking is van het bondgenootschap. Dit moest gebeuren. Ook omdat Finland en Zweden twee sterke liberale democratieën zijn, naast dat ze EU-partners en EU-lidstaten zijn. De Duitse minister van Economische Zaken Robert Habeck heeft ook gezegd dat er steeds minder liberale democratieën zijn op de wereld. De autocratie in de wereld neemt toe dus het is heel belangrijk dat dit soort landen nu ook in NAVO-verband toetreden', aldus Marseille.
Laatste dag
De NAVO-top in Madrid gaat zijn laatste dag in. Na anderhalve dag waarin vooral Rusland, Oekraïne en de dreiging uit het oosten centraal stonden, spreken de leiders van de dertig lidstaten nu onder meer over gevaren aan de Europese zuidgrens. De Vries: ‘Er zal ook nog gesproken worden over het nieuwe toekomstbeleid van de NAVO. Maar in een paar jaar kan wel veel veranderen. Rusland was in 2010 nog partnergast. Dat is helaas misgelopen.’
Lees ook | Turkije als leider van de NAVO?