Internationaal6 jul '22 18:25Aangepast op 6 jul '22 19:14

Liveblog | Medvedev zinspeelt op nucleaire oorlog; Oekraïne levert Europa kernenergie

Auteur: BNR Webredactie

De oorlog in Oekraïne gaat dag 133 in. Oekraïne levert kernenergie aan Europa, de Oost-Oekraïense stad Slovjansk ligt volgens de burgemeester zwaar onder vuur en Letland voert de dienstplicht in. Volg hier het liveblog.

Image
(ANP / Anadolu Agency)

Noodverordening in Beilen

19:14 | De gemeente Midden-Drenthe heeft per direct een noodverordening afgekondigd voor het gebied rondom het terrein van een distributiecentrum van de Jumbo in Beilen. Afgelopen maandag en dinsdag werd het distributiecentrum geblokkeerd door actievoerende boeren die het oneens zijn met het stikstofbeleid van het kabinet.

'We hebben nu twee dagen van blokkades meegemaakt en op sociale media gaan oproepen rond om opnieuw blokkades op te werpen", aldus burgemeester Cees Bijl. "Ik vind dat niet wenselijk vanwege verstoring van de doorstroming van het verkeer, de stagnatie van de voedselvoorziening en de openbare orde en veiligheid.'

De noodverordening geldt in elk geval voor vier weken. Door de maatregel is het verboden voor mensen zonder 'redelijk doel' zich op het terrein te begeven. Wie zich er niet aan houdt, kan drie maanden celstraf krijgen of een boete tot 4350 euro.

Oekraïens parlementslid gezocht voor hoogverraad

18:15 | De Oekraïense parlementariër Oleksiy Kovalyov wordt gezocht wegens hoogverraad omdat hij is benoemd tot plaatsvervangend leider van het bestuur van de door Rusland bezette zuidelijke regio Cherson. Het Oekraïense Openbaar Ministerie heeft dat bekendgemaakt. De politicus kan een levenslange gevangenisstraf krijgen.

Kovalyov overleefde vorige maand een aanslag die naar verluidt was georganiseerd door de Oekraïense inlichtingendienst. Hij werd in 2019 gekozen in het parlement namens de partij van president Volodimir Zelenski. Eind april werd hij uit de partij en de fractie gezet op verdenking van collaboratie met Rusland, waarna hij terugkeerde naar de regio Cherson, waar hij is geboren. Dat gebied is vrijwel geheel in handen van het Russische leger.

Rusland kan toch goederen naar Spitsbergen vervoeren

15:35 | Noorwegen en Rusland hebben een oplossing gevonden voor de ruzie over de bevoorrading van Spitsbergen. Het Noorse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat Russische goederen het eiland toch kunnen bereiken via Noorse schepen en voertuigen. Op die manier worden de internationale sancties omzeild.

Rusland was boos op Noorwegen omdat het bij de grens tussen beide landen essentiële goederen als voedsel en medicijnen zou weigeren. Die middelen zouden dan vanaf daar naar Spitsbergen worden verscheept. Volgens de Noorse regering hield het land zich aan de internationale sancties. De oplossing die ze nu hebben gevonden is om de spullen niet via Russische maar via Noorse voertuigen de grens over te krijgen. Volgens het ministerie zijn er goede besprekingen geweest met Rusland en is het positief dat er een oplossing is gevonden.

Spitsbergen ligt 700 kilometer ten noorden van Noorwegen en is officieel geen onderdeel van dat land, maar heeft sinds een internationaal verdrag uit 1920 wel een Noors bestuur. Landen die tot het verdrag toetreden kunnen er niet-militaire activiteiten ontplooien. Tegenwoordig doen alleen Noorwegen en Rusland dat. Het dorp Barentsburg is met 380 inwoners de belangrijkste Russische nederzetting op het eiland.

Bondskanselier Scholz noemt AfD Russische partij

14:40 | De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft de rechts-populistische AfD omschreven als een 'partij van Rusland'. Oppositiepartij Alternative für Deutschland haalde bij de laatste verkiezingen ruim 10 procent van de stemmen en is in grootte de vierde partij van het land.

Scholz reageerde op AfD-parlementariër Steffen Kotré die de sancties tegen Rusland tijdens het vragenuurtje 'nutteloos' noemde en opriep tot ingebruikname van de Nord Stream II-gaspijpleiding tussen Rusland en Duitsland. De regeringsleider reageerde voor zijn doen scherp. 'Ik ben ervan overtuigd dat de AfD niet alleen een rechts-populistische partij is, maar ook de partij van Rusland.'

Hij memoreerde dat Duitsland bezig is afscheid te nemen van Russische olie en gas en hiervoor infrastructuur aan het bouwen is. 'Dit is echte energiezekerheid voor Duitsland in het belang van alle burgers.'

De autoriteiten verdenken de AfD van banden met rechts-extremisten. In maart bepaalden rechters dat de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst AfD in de gaten mag houden als bedreiging voor de democratie en bijvoorbeeld gesprekken van leden mag afluisteren.

De AfD werd in 2013 opgericht uit onder meer onvrede over de euro. Door interne strijd en rivaliteit maakte de partij een verdere ruk naar rechts, tegen de islam en 'buitenlanders'. De radicaals

Medvedev waarschuwt voor nucleaire oorlog

12:50 | De voormalige president van Rusland Dmitri Medvedev heeft woensdag indirect gewaarschuwd tegen een mogelijke nucleaire oorlog als het Internationaal Strafhof Moskou gaat straffen voor vermeende misdaden in Oekraïne. 'Het idee een land met het grootste nucleaire arsenaal te straffen is op zichzelf al absurd. En bedreigt mogelijk het voortbestaan van de mensheid', schreef de naaste bondgenoot van president Vladimir Poetin op Telegram.

Medvedev, die tussen 2008 en 2012 als 'invaller' voor Poetin president van Rusland was, is nu plaatsvervangend hoofd van de Veiligheidsraad daar. Hij beschuldigde de Verenigde Staten ervan Moskou voor internationale tribunalen te willen brengen, terwijl het land zelf nooit geconfronteerd wordt met bestraffing voor Amerikaanse oorlogen, die volgens Medvedev, wereldwijd 20 miljoen mensen het leven kostten. 'De hele Amerikaanse geschiedenis, beginnend met de onderdrukking van de Indianen, bestaat uit bloedige vernietigingsoorlogen', stelde de 56-jarige Medvedev.

Sinds Poetin troepen naar Oekraïne stuurde heeft Medvedev op sociale media geregeld uitgehaald naar het Westen en mensen die kritiek hebben op Moskou. Vorige week maandag waarschuwde hij nog dat als de NAVO het schiereiland de Krim binnendringt, Rusland dat op zal vatten als oorlogsverklaring. Dat zou tot een Derde Wereldoorlog kunnen leiden, aldus Medvedev.

'Geen operationele pauze Russen in Oekraïne'

11:00 | De berichten over een operationele pauze van Rusland in de oorlog in Oekraïne zijn een westerse interpretatie van wat president Poetin heeft gezegd. Elke pauze die ze nu zouden inlassen, zou in het voordeel van de Oekraïners werken. Dat stelt defensiespecialist Peter Wijninga van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. 'Ik zie nog geen operationele pauze.'

Lavrov bekritiseert Frans lek gesprek tussen Macron en Poetin

09:45 | Frankrijk heeft de regels van de internationale diplomatie geschonden met een lek van een onderhoud tussen president Emmanuel Macron en president Vladimir Poetin, aldus de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. Je kan volgens Lavrov niet eenzijdig besluiten opnames van een diplomatiek gesprek naar media te lekken.

Lavrovs klacht vloeit voort uit een Franse documentaire van omroep France2 over onder meer de bemiddelingspogingen van Macron, kort voordat Rusland in februari Oekraïne binnenviel. In de documentaire komt een telefoongesprek van 9 minuten voor tussen de twee leiders. Volgens Lavrov brengt het gesprek het Kremlin niet in verlegenheid, maar in de internationale diplomatie is dit iets dat niet kan.

Lavrov is op bezoek in Vietnam. Hij is donderdag op Bali voor de tweedaagse ministersconferentie van de G20. Half november is daar de topconferentie van de G20. Dat is sinds 1999 een internationaal financieel economisch overlegorgaan waar negentien landen en de EU lid van zijn. In de G20 komen in de regel de ministers van Financiën van de lidstaten, presidenten van de centrale banken en de voorzitter van de EU samen. De lidstaten zijn goed voor naar schatting 80 procent van de wereldhandel en twee derde van de wereldbevolking.

Westerse landen: Russen en Belarussen uit mondiale sportbesturen

09:10 | Westerse landen willen dat internationale sportbonden Russische en Belarussische afvaardigingen uit hun bestuur verwijderen. Vanwege de oorlog in Oekraïne hebben veel Russische en Belarussische sporters en teams al te maken met beperkingen, maar een groep van 35 landen inclusief Nederland wil dat er op bestuurlijk niveau meer consequenties komen. Dat komt naar voren in een verklaring van de Amerikaanse overheid.

Ook onder meer Australië, Groot-Brittannië, Zuid-Korea en veel lidstaten van de Europese Unie ondertekenden de verklaring. China, India en landen in Latijns-Amerika en Afrika ontbraken in de lijst met ondertekenaars, die sportorganisaties ook oproepen te stoppen met het uitzenden van hun wedstrijden in Rusland en Belarus. Internationale sportbonden, ook het Internationaal Olympisch Comité (IOC), zouden afvaardigingen uit die landen op bestuurlijk niveau moeten weren. Nu heeft het IOC nog twee stemgerechtigde leden uit Rusland en twee ereleden uit het land.

De Russische ambassade in de VS noemde de oproep "Russofoob". "Sport moet buiten de politiek blijven."

Oost-Oekraïense stad Slovjansk 'zwaar onder vuur'

04:00 | De Oost-Oekraïense stad Slovjansk ligt volgens de burgemeester zwaar onder vuur. Na Severodonetsk en Lisitsjansk lijkt die stad nu het volgende doelwit van de Russen te zijn. De burgemeester van Slovjansk schreef gisteren op Facebook dat Russische troepen het centrum en het noorden van de stad beschieten. Hij roept iedereen daar op een schuilplaats te zoeken.

De gouverneur van de regio Donetsk roept burgers ook op weg te gaan. Gouverneur Kyrylenko roept de 350.000 mensen die nog in het gebied zijn op te vertrekken. Hij wijst erop dat het Russische leger de aanvallen op het Oost-Oekraïense gebied heeft opgevoerd en zegt dat iedereen weg moet om te voorkomen dat er onnodig slachtoffers vallen. Het vertrek van de mensen moet ook ruimte maken voor het Oekraïense leger om de Russen aan te vallen. 'Het lot van het hele land wordt in Donetsk bepaald', zei hij. Volgens Kyrylenko is de situatie chaotisch en hebben de Russen geen doelen. Volgens hem willen ze alleen burgerdoelen en woonwijken aanvallen.

Oekraïne levert Europa kernenergie

04:00 | Oekraïne exporteert sinds een week kleine hoeveelheden kolen- en atoomstroom naar de Europese Unie. Dat schrijft het FD vanmorgen. 'Dit is slechts de eerste fase', zei president Zelensky van Oekraïne afgelopen week. 'We willen meer gaan exporteren.' De stroomuitvoer kan uiteindelijk volgens hem een belangrijk deel (17 procent) vervangen van het Russische gas dat Europeanen verbruiken. 'Het is niet alleen een kwestie van exportinkomsten voor ons land, maar ook een kwestie van leveringszekerheid voor heel Europa.'

Oekraïne kan de komende jaren jaarlijks ruim 2 miljard euro verdienen met de export van stroom naar de EU, stelt de Oekraïense premier Denys Shmyhal. De stroomnetwerken van de EU en Oekraïne zijn sinds vorige week aan elkaar gekoppeld. Dat maakt het netwerk in Oekraïne betrouwbaarder en geeft het land mogelijkheden voor export.

Schepen in beslag

03:00 | Door Rusland gesteunde separatisten uit de Donetsk-republiek hebben twee buitenlandse schepen in de oostelijke havenstad Marioepol in beslag genomen. Deze schepen zijn door hen als ‘staatsbezit’ gemarkeerd. Dat meldt Reuters. Het is de eerste dergelijke actie tegen de commerciële scheepvaart. De Volksrepubliek heeft desbetreffende scheepvaartbedrijven via haar ministerie van Buitenlandse Zaken per mail geinformeerd over de actie. Zij lieten tevens weten dat de eigenaren niet zullen worden gecompenseerd, zo blijkt uit de e-mails die deels in handen zijn van Reuters.

Een van de schepen behoort toe aan het Liberiaanse bedrijf Smarta Shipping, het andere schip komt uit Panama. Een woordvoerder van Smarta noemt de actie ‘onwettig en tegen alle normen van het internationaal recht.’

Letland voert dienstplicht in om spanningen met Rusland

02:00 | Letland voert de militaire dienstplicht opnieuw in, meldt de Letse minister van Defensie, Artis Pabriks. Dat doet het Baltische land in reactie op de toenemende spanningen met buurland Rusland om de oorlog in Oekraïne. Sinds 2007 bestaat het Letse leger uit beroepsmilitairen en vrijwilligers van de Nationale Garde. De nieuwe dienstplicht geldt alleen voor mannen en wordt volgend jaar van kracht.

Letland is lid van de EU en de NAVO, en grenst aan zowel Belarus als Rusland. Op een kleine 2 miljoen inwoners heeft het momenteel slechts 7500 actieve beroepsmilitairen en leden van de Nationale Garde, die in het weekend parttime bij de infanterie dienen. Zij worden ondersteund door 1500 NAVO-troepen.

Pabriks kondigde ook plannen aan om een militaire basis te bouwen in de buurt van de zuidoostelijke stad Jekabpils, die dichter bij de Russische grens ligt dan de bestaande Adazi-basis.

In Nederland bestaat nog steeds een militaire dienstplicht voor mannen en vrouwen vanaf 17 tot 45 jaar. Maar in 1997 is wel de opkomstplicht afgeschaft. Daarom roept het ministerie van Defensie dienstplichtigen niet meer op. Er zijn ook geen plannen om dat weer te gaan doen.


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen