Matarella heeft de voorzitters van beide kamers van het parlement ontboden in het Quirinaalpaleis in Rome om vervolgstappen te bespreken. Zij worden vanaf 16.30 uur verwacht, melden Italiaanse media.
'De drie rechtse partijen die tegen stemden willen graag gaan regeren', zegt Italië-correspondent Pauline Valkenet. 'Met zijn drieën vormen ze een rechts blok en ze willen samen de verkiezingen in. Ze staan er op dit moment heel goed voor in de opiniepeilingen, dus zij ruiken winst. Zij denken dat ze aan de macht komen als er verkiezingen komen. Dan is de ongekozen premier Draghi verdwenen, en dat is voor hun natuurlijk winst.'
Volgens Valkenet is de kans groot dat Italië een rechtse regering krijgt als er in oktober verkiezingen zouden komen. 'Die drie partijen doen het goed in de peilingen. En daar speelt bovendien mee dat de concurrentie van het linkse blok, dat is in feite de Vijfsterrenbeweging en de centrumlinkse democratische partij, niet zo sterk is. De Vijfsterrenbeweging deed het bij de vorige verkiezingen in 2018 heel goed, dat werd de grootste partij met meer dan 30 procent van de stemmen. Maar die partij is helemaal weggegleden, die kan nog rekenen op misschien 10 procent van de stemmen. Dus wat dat betreft heeft het rechtse blok nog nauwelijks concurrentie.'
EU-noodfonds
Draghi werd in februari 2021 aangesteld als premier van Italië om afgesproken hervormingen door te voeren. Die hervormingen zijn nodig om aanspraak te maken op gelden uit het EU-herstelfonds, en dat geld kan Italië goed gebruiken. 'Dat plan is gemaakt voor vijf jaar en loopt tot 2026', aldus Valkenet. 'Daarin zitten allerlei deadlines in dat Italië steeds een zak geld krijgt als ze bepaalde hervormingen doorvoeren. In principe ligt dat plan er en staan die drie rechtse partijen daar ook achter, want het betekent dat Italië gemoderniseerd zal worden.'
Toch is het bepaald geen zekerheid dat een volgende regering alle nodige hervormingen daadwerkelijk doorvoert. 'Draghi denkt daar heel anders over dan die rechtse partijen. Bijvoorbeeld moet hier meer concurrentie komen in bepaalde sectoren, zoals de taxibranche of de branche van de strandtenten. Dat is met Brussel afgesproken, maar de LEGA van Salvini is daar tegen. Dus wat gaat daar mee gebeuren?'
Politieke crisis
Vorige week had Draghi door vertrouwensproblemen ook al zijn ontslag aangeboden. Dat werd toen door president Sergio Mattarella geweigerd. Draghi moest proberen zijn regering van nationale eenheid te redden, luidde de opdracht.
Vorige week was het één coalitiepartner die weigerde het vertrouwen uit te spreken. Deze woensdag waren het drie regeringspartijen die de stemming boycotten. Met het vertrek van Draghi, die in februari vorig jaar aantrad, bevindt Italië zich weer midden in een politieke crisis en worden vervroegde verkiezingen waarschijnlijk, melden waarnemers.
Vertrouwen
Draghi had eerder woensdag nog gezegd dat hij bereid is aan te blijven als premier, maar alleen als er eenheid is binnen de coalitie en het vertrouwen is hersteld. Vorige week wilde hij opstappen omdat de coalitiepartner de Vijfsterrenbeweging weigerde deel te nemen aan een stemming over miljarden aan steunmaatregelen. Draghi stelde toen dat er een vertrouwenspact was verbroken.
'Zijn de partijen en jullie parlementariërs klaar om dit pact te herstellen?' vroeg Draghi in zijn toespraak in het hogerhuis van het parlement. Hij voegde eraan toe dat dit is wat de Italiaanse bevolking eist. Burgemeesters, vakbondsleiders en werkgeversorganisaties hebben de oud-president van de Europese Centrale Bank massaal opgeroepen om aan te blijven als regeringsleider.
Genoeg steun
Draghi had in principe genoeg steun om zonder de Vijfsterrenbeweging te blijven regeren. Hij heeft die optie echter afgewezen, omdat hij aanvankelijk de opdracht kreeg om een coalitie te leiden met partijen uit het hele politieke spectrum. Niet alleen de Vijfsterrenbeweging stemde woensdag niet mee, maar ook de rechtse partijen die deel uitmaken van de coalitie, Lega en Forza Italia. Deze twee partijen willen alleen in de regering blijven zonder de Vijfsterrenbeweging, een eis die Draghi eerder heeft uitgesloten.
