'De solidariteit is nu ver te zoeken', zegt Europaverslaggever Stefan de Vries. 'Het gaat natuurlijk allemaal om het plan 'Save gas for a safe winter' van de Europese Commissie, en dat is niet bij iedereen in de smaak gevallen. Met name in het zuiden van Europa. 'We kunnen ons niet opofferen als er niet eens om een advies is gevraagd', zegt Portugal. De Spanjaarden zeggen dat zij, in tegenstelling tot andere landen, op energiegebied niet boven hun stand hebben geleefd. Dat is een duidelijke sneer naar Duitsland en andere landen in Europa. Dit plan was misschien een goed idee, maar waarschijnlijk doen we het niet.'
Principebezwaar
Griekenland heeft laten weten het eigen gasverbruik helemaal niet met 15 procent te willen verminderen. 'Ze hebben een principebezwaar', aldus De Vries. 'Dit is de Europese Commissie die besluit over iets nationaals. De Grieken hebben voorstellen ingediend, daar is niks mee gedaan, en ze zijn ervan overtuigd dat die oplossingen kunnen bieden voor de crisis die we aan zien komen. Bovendien zijn er te weinig pijpleidingen die de Europese landen onderling verbinden, dus zelfs als Spanje en Griekenland gas zouden besparen, dan kan dat niet per se naar Duitsland vervoerd worden.'
Lees ook | Nord Stream 1 tóch weer open, maar voor hoe lang?
De Vries vermoedt dat deze kwestie voor Griekenland ook een soort 'zoete wraak' is voor de Eurocrisis in 2015, toen het land zwaar moest hervormen onder druk van onder andere Duitsland. 'Nu zijn de rollen omgedraaid. Duitsland is de junk, verslaafd aan Russisch gas, en Griekenland heeft op dat gebied zijn zaakjes op orde.'
Crisissituatie
De Europese Commissie heeft juridisch gezien het recht om in een crisissituatie de besparing van 15 procent verplicht te stellen. Of dat ook verstandig is, valt volgens De Vries nog te bezien. 'Dan jaag je heel veel lidstaten tegen je in het harnas, en uiteindelijk bepalen zij toch wat er gebeurt. Dus dat is een hele riskante politieke weg. Maar het is een crisissituatie, het is oorlog, je weet nooit wat er gaat gebeuren. Maar ik denk dat het politiek niet haalbaar is.'
Lees ook | Europa moet anticiperen op scenario zonder Russisch gas
Om de plannen door te laten gaan moeten 15 lidstaten die samen meer dan 65 procent van de EU-burgers tellen voor stemmen. 'Frankrijk heeft nog geen standpunt ingenomen, en Duitsland, Polen, Spanje en Italië heb je ook nodig', aldus De Vries. 'Polen en Spanje hebben al gezegd niet mee te willen doen, en dan haal je dat dus niet. Hongarije doet ook niet mee, Portugal ook niet. Het wordt heel lastig om die 65 procent te halen.' Volgende week is er een buitengewone top in Brussel van de Europese energieministers. 'Dan weten we of we inderdaad de thermostaat lager moeten zetten en dikke truien moeten gaan breien.'
