Grote bedrijven zoals Boskalis, Arcadis en Bam zijn op verschillende manieren betrokken geraakt bij het WK in Qatar. Sommige bedrijven zijn benaderd en anderen hebben zelf de telefoon gepakt, vertelt Trouw-journalist Matthijs van Dam. 'Ook heeft het ministerie van Buitenlandse zaken in 2012 al een taskforce opgericht om commerciële kansen te benutten bij het wereldkampioenschap in Qatar.'
Het gaat om allerlei uitgevoerde projecten die nodig zijn om een WK te realiseren, zoals ontwerp- en bouwprojecten, maar ook het bouwen van torens en havens. 'Het zijn allemaal essentiële infrastructurele projecten die nodig zijn om zo'n evenement te organiseren'.
Toen Qatar de organisatie in 2010 toegewezen kreeg, bestond de grond nog voornamelijk uit woestijn. 'Dit evenement is voor Qatar hét moment om zich als moderne staat te presenteren aan de wereld. Daar hoort pracht en praal bij, maar ook de hulp van dit soort grote bedrijven.'
Miljoenen
Het is moeilijk om te zeggen hoeveel geld er in totaal is verdiend door Nederlandse bedrijven. 'De genoemde bedrijven zijn namelijk niet alle Nederlandse spelers die hebben meegewerkt in Qatar. Het bedrag verschilt enorm per project en bedrijf, maar het gaat zeker om tientallen miljoenen.'
Voordat Qatar de organisatie van het WK kreeg toegewezen en het ministerie van Buitenlandse zaken in 2012 de taskforce had opgericht, was al bekend dat het niet goed gesteld was met de mensenrechten en arbeidsomstandigheden in het land. 'Uit correspondentie tussen ambtenaren van het ministerie is naar voren gekomen dat ze daar ook van op de hoogte waren. Nederland wilde commerciële kansen balanceren met de mensenrechten in Qatar.'
Imagoschade
Ondanks het omstreden project in Qatar, hebben genoemde bedrijven er niet vanaf gezien. 'Waarom zij dat niet gedaan hebben is een goede vraag', zegt van Dam. 'Sommige bedrijven waren in de overtuiging dat ze een positieve bijdrage konden leveren aan de situatie. Anderen zeggen dat het geen optie was om weg te blijven van het project. Wij hebben in ons onderzoek niet kunnen aantonen of Nederlandse bedrijven hebben bijgedragen aan mensenrechtenschendingen in Qatar.'
Lees ook | Segers: Alles wat er mis is in deze wereld, komt samen in het WK in Qatar