Eerder vuurde het Chinese leger al ballistische raketten af in zee en vonden er oefeningen plaats met oorlogsschepen, straaljagers en drones. Volgens Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden, hebben we te maken met een bijzonder agressieve operatie van de Chinezen. 'Drie jaar geleden zagen we wel zo nu en dan een escalatie, maar nooit dit soort schendingen van de geografische lijnen met zóveel vliegtuigen en schepen.'
Lees ook | 'Chinese militaire oefeningen komen dichterbij de Taiwanese kust dan ooit'
Osinga denkt dat de Chinezen hebben geleerd van de Russische invasie in Oekraïne. 'China heeft gezien wat er in Oekraïne is gebeurd en wat er gebeurt als een land zich écht gaat verdedigen. Sommige mensen zeggen: dit moet niet het nieuwe normaal worden, want dit is wel héél agressief. We hebben vorig jaar al op één dag 32 vliegtuigen gezien die vanuit China het Taiwanese luchtruim binnenkwamen, maar nu zie je dat plotseling 131 vliegtuigen het Taiwanese luchtruim zijn binnengegaan. Dat is ongehoord agressief.'
Grootschaligheid
'Wat mij opvalt is de grootschaligheid en de coördinatie van de militaire operaties', zegt sinoloog Henk Schulte Nordholt. 'De vijf gebieden waar ze de oefeningen uitvoeren zijn aan weerszijden van Taiwan, het is een soort omcirkeling. Ik zie het als een generale repetitie voor een daadwerkelijke invasie. Die zal op korte termijn niet plaatsvinden, maar dat is wel de boodschap die ze willen afgeven: wij kunnen dit altijd doen als jullie je niet gedragen.'
Hoewel China er wel de middelen voor heeft, zou het volgens Schulte Nordholt nog niet meevallen om Taiwan ook echt binnen te vallen. 'Het is niet makkelijk om de wateren over te steken en het eiland in te nemen. Ze doen het liever met intimidatie, dat Taiwan zelf zegt: laten we ons maar herenigen met het glorieuze moederland, dan hebben we niet al die schade en oorlog. Maar het is ook een signaal naar de buitenwereld van: bemoei je niet met Taiwan, dit is een binnenlandse aangelegenheid. In dat opzicht zijn ze ook wel geschrokken en verontwaardigd door een uitspraak van de G7, dat er geen reden is om de militaire agressie in de Straat van Taiwan zo ver op te voeren. Ze noemen het bezoek van Nancy Pelosi aan Taiwan een excuus dat wordt aangegrepen, maar ze moeten wel oppassen hoe ver ze kunnen gaan.'
Spierballenvertoon
Ook Osinga denkt dat het bezoek aan Taiwan van Nancy Pelosi, de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, door de Chinezen als aanleiding wordt aangegrepen om hun macht te tonen. 'Zo'n politiek bezoek is niet zo'n grootschalige gebeurtenis, dat gebeurt wel vaker. Het lijkt erop dat Xi Jinping dit als een casus belli heeft gebruikt om zijn spierballen te laten zien. China houdt regelmatig oefeningen, maar nooit op een manier waarop de economische aanvoerlijnen zo worden bedreigd als nu.'
Lees ook | 'Bezoek Pelosi aan Taiwan levert Biden nóg meer gedonder op'
Sinds gisteren heeft Taiwan ook zelf schepen in de Straat van Taiwan gebracht. Dat is niet zonder risico, betoogt Osinga. 'Hier doen zich allemaal mogelijkheden voor dat er ongelukken gaan gebeuren. Heel bewust hebben de schepen van China en Taiwan elkaar opgezocht, Taiwan probeert bepaalde Chinese schepen te blokkeren, dat is begrijpelijk. Maar Taiwan beschikt ook over langeafstandsraketten en anti-schipraketten, en de Chinese schepen liggen nu binnen het bereik van die raketten. Taiwan is geen grijze muis op het militair gebied, dus hier zit ook risico aan vast voor China. En je moet er niet aan denken dat daar daadwerkelijk een keer wat fout gaat.'
