Sabotage
Dat de lekkages het gevolg zijn van sabotage, daar twijfelt eigenlijk niemand meer aan. Zweedse en Deense seismologen zijn ervan overtuigd dat er grote hoeveelheden springstof zijn gebruikt, de Deense minister-president Mette Frederiksen spreekt van een 'opzettelijke actie'.
Cruciaal
'Waar het ook vandaan mag komen, het is een duidelijk teken', zegt Correljé. 'Het schijnen vrij stevige explosies te zijn die waargenomen zijn.' De energiedeskundige wijst erop dat er meer cruciale leidingen in het gebied lopen. 'Het gaat nu om pijpleidingen uit Rusland, maar er lopen in hetzelfde gebied ook pijpleidingen uit Noorwegen en die zijn echt cruciaal voor de Europese gasvoorziening. Als daar hetzelfde mee zou gebeuren, dan hebben we echt een heel groot probleem.'
Lees ook | Zware explosies gemeten voor lekkage Nord Stream
Zorg
Volgens Correljé is de onderzeese infrastructuur moeilijk te beveiligen. 'Het maakt het wel lastig te beschermen, je moet verder denken aan andere pijpleidingen en andere onderzeese faciliteiten: denk aan de verbindingen van windparken die ook met kabels over de zeebodem lopen. Ook datakabels, dat is een punt van zorg.'
Sancties uit het Kremlin
Intussen legt Moskou mogelijke sancties op aan het Oekraïense staatsgasbedrijf Naftogaz. Daarvoor waarschuwde het Russische Gazprom. Door de dreiging steeg de Europese gasprijs kort voor sluiting van de beurs met bijna 20 procent. 'Die gestegen prijs is deel paniekflipperen', zegt Correljé.
Correljé nuanceert de uitspraak dat de gaskraan dichtgedraaid wordt: 'De vraag is of je het dichtdraaien kunt noemen. Het gas wordt door Naftogaz getransporteerd door Oekraïne naar Europa. Naftogaz ontvangt geld voor het transpoort, als Russen niet kunnen betalen, mogen ze het gas niet transporteren. Ze hebben juridisch wel een poot om op te staan, er wordt telkens naar overmacht gezocht om dat te doen'.
Heel veel betekent het afsluiten niet voor Europa, denkt Correljé: 'Het zijn niet meer de gigantische hoeveelheden die normaal door de pijpleidingen stromen.' Maar, zegt Correljé, de Russische bijdrage is weliswaar gering, maar ook substantieel als je kijkt naar wat je in de winter nodig hebt. De gestegen prijs noemt hij deels paniekflipperen, de gasbeurs staat immers onder hoogspanning.