'Het is ongelooflijk complex. De gasprijs moet verder omlaag maar wel op een manier dat we het gas wel blijven krijgen. En niet dat ze afbuigen naar Azië of naar Latijns-Amerika. We moeten het hier hebben', aldus Rutte.
De EU-leiders werden het nog niet eens over de maximumprijs voor gas die veel EU-landen willen. Ook niet over de flexibele limiet voor hoge prijspieken die de commissie had voorgesteld, zo meldde Rutte. 'We kijken wel of je bij hele rare zaken de prijs kunt afvijlen. Dat is ingewikkeld en moet nog nader worden bestudeerd en uitgewerkt door de ministers die over energie gaan.'
Dringend
Dat moet wel 'dringend' gebeuren. En dan moet er ook echt een 'concreet' plan liggen waarover de EU-landen kunnen besluiten, hebben de leiders afgesproken. De Franse president Emmanuel Macron, een van de pleitbezorgers van het begrenzen van de gasprijs, rekent er zelfs op dat er 'binnen twee à drie weken' maatregelen kunnen worden genomen. Tot dusver vroegen de leiders telkens om nader onderzoek of uitwerking van bijvoorbeeld gasprijsplafonds, waarvoor sommige lidstaten al voor de Russische inval in Oekraïne en de escalatie van de energiecrisis begonnen te pleiten.
Lees ook | 'Europees prijsplafond werkt alleen met hulp van Japan en Zuid-Korea'
Er komt voorlopig geen verplichte gezamenlijke inkoop van gas. Dat plan, waardoor de EU-landen een lagere prijs zouden moeten kunnen bedingen, stuitte op verzet van vooral Hongarije. Toch is Rutte naar eigen zeggen niet teleurgesteld. Hij verwacht dat er genoeg animo zal zijn om vrijwillig gezamenlijk de markt op te gaan. 'Ik merk eigenlijk dat alle collega's zeggen: als we dit snel kunnen omzetten in de praktijk dan heeft iedereen er belang bij om eraan mee te doen.'
Meer Europees geld
Italië en een aantal medestanders vroegen met klem om meer Europees geld om burgers en bedrijven te helpen die hun gas- en stroomrekening niet meer kunnen betalen. Maar eerst moeten bestaande potjes leeg, houdt Rutte vol. De commissie kan extra geld voorstellen, maar 'dat is op dit moment niet logisch omdat er zo vreselijk veel geld beschikbaar is'. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen denkt daar echter anders over. Al heeft ze nog 40 miljard op de plank liggen. 'Daarmee willen we de zwaarst getroffenen door de energiecrisis helpen. Maar zeker, er is meer nodig om kleine bedrijven maar ook grotere industrie te helpen met de energieprijzen om te gaan.'
Lees ook | Aanpak energiecrisis centraal op Europese top
Ingewikkeld
'Het is een enorm ingewikkeld vraagstuk waarbij soms ook principes op tafel liggen die bepaalde landen niet willen loslaten', zegt Europa-verslaggever Stefan de Vries. ‘De landen die bijvoorbeeld huiverig zijn voor marktingrijpen, zoals Duitsland en Nederland, vinden dat ook een principiële kwestie. Dus je moet praten, praten, praten en uiteindelijk komt er dan een oplossing. Maar die oplossing is er vandaag nog niet. Misschien bij de energieministers volgende week.’