Dit liveblog wordt niet meer bijgewerkt. Volg het liveblog van woensdag 26 oktober voor de laatste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne
Zara verkoopt Russische winkels aan bedrijf uit Emiraten
19:25 | Ook modeketen Zara zegt Rusland vaarwel. Het Spaanse moederconcern Inditex verkoopt zijn activiteiten in Rusland aan Daher, een retailbedrijf uit de Verenigde Arabische Emiraten.
De meer dan vijfhonderd winkels in Rusland waren zeven maanden geleden al gesloten, omdat Inditex toen niets meer van Rusland wilde weten omdat het land Oekraïne was binnengevallen. Ook de onlineverkoop werd er stilgelegd.
Door de deal met Daher kan nog een 'substantieel aantal' banen worden gered, staat in een verklaring. Verder worden er geen cijfers en bedragen genoemd met betrekking tot de overeenkomst.
Daher zal de winkels straks onder de andere merknaam gaan uitbaten. Toch sluit Inditex niet uit ooit nog terug te keren naar Rusland. Met Daher is afgesproken dat dit eventueel zou kunnen via een franchiseregeling met Daher.
Inditex voegt zich met het vertrek uit Rusland bij een lange lijst westerse bedrijven die het land de rug hebben toegekeerd. Onlangs werd bekend dat ook Yum Brands, het moederbedrijf van kipketen KFC, zijn Russische activiteiten van de hand doet. Die worden overgenomen door een KFC-franchisenemer waarmee Yum in het land samenwerkte. De Russische KFC's krijgen een andere naam op de gevel.
Brussel vraagt om hulp voor kapotgeschoten stroomnet Oekraïne
18:38 | EU-landen en bedrijven moeten meer geld en andere benodigdheden op tafel leggen om de door Rusland verwoeste energievoorziening van Oekraïne te herstellen, vindt de Europese Commissie. 'Het is dringend', zegt verantwoordelijk Eurocommissaris Kadri Simson.
De zware Russische bombardementen van de afgelopen weken hebben schakelstations, transformators en hoogspanningskabels onklaar gemaakt, hield Simson de energieministers van de EU-landen op hun vergadering in Luxemburg voor. Volgens Kiev ligt meer dan een derde van de energievoorziening in puin. Daardoor zitten tal van Oekraïners zonder stroom en verwarming. 'Het welzijn van duizenden en tienduizenden huishoudens, kwetsbare mensen, kinderen en bejaarden staat op het spel', aldus de energiecommissaris.
Overheden en bedrijven hebben al geld overgemaakt en apparatuur en andere goederen geleverd. 'Maar we hebben nu duidelijk meer nodig.'
In negende maand na invasie eist Poetin betere besluitvorming
17:20 | De Russische president Vladimir Poetin wil de besluitvorming verbeteren rond de Russische militaire operatie in Oekraïne. In een toespraak tot de nieuwe zogenoemde Coördinatieraad eiste hij een beter gestroomlijnde aanpak. De oproep kwam in de negende maand van de bloedige invasie, die minder succesvol verloopt dan het Russische regime had verwacht.
De raad is bedoeld om de steun aan de invasie te vergroten. Poetin had de instantie vorige week in het leven geroepen, toen hij de staat van beleg afkondigde voor vier Oekraïense regio's die door Rusland zijn ingepikt, hoewel niet het hele gebied is bezet.
Poetin zei dat meer coördinatie tussen overheidsinstellingen en regio's nodig is. Dat moet ertoe leiden dat er meer uitrustingen voor de troepen worden geproduceerd en dat de militairen beter worden bevoorraad en medisch ondersteund. Maar hoe dat precies in zijn werk moet gaan, zei de Russische leider niet.
De opmerkingen van Poetin en van leden van de raad kunnen worden gezien als stilzwijgende erkenning dat Rusland niet volledig was voorbereid op het verzet in Oekraïne. Zo slaagden Russische troepen er niet in de hoofdstad Kiev in te nemen. Ook moeten zij steeds meer veroverd gebied prijsgeven.
Duitse president moet schuilkelder in
15:20 | De Duitse president Frank-Walter Steinmeier heeft tijdens zijn bezoek aan Oekraïne dekking moeten zoeken na een luchtalarm. Hij voerde daarom gesprekken met Oekraïense functionarissen in een schuilkelder in de plaats Koryukivka ten noordoosten van Kiev.
Kort na zijn aankomst klonk een luchtalarm, waarop de president, de burgemeester van de stad en een groep burgers dekking zochten. 'We hebben de eerste anderhalf uur in de schuilkelder doorgebracht', zei Steinmeier. 'Dat gaf ons een bijzonder levendig beeld van de omstandigheden waaronder mensen hier leven.'
Volgens de Oekraïense luchtmacht ging het alarm af, omdat het Russische leger tien door Iran ontworpen gevechtsdrones had gelanceerd vanuit buurland Belarus.
Het is Steinmeiers eerste bezoek sinds het begin van de oorlog op 24 februari. Hij sprak bij aankomst blijvende Duitse solidariteit uit voor Oekraïne, met economische, politieke en militaire steun. Later op de dag heeft hij een ontmoeting met zijn ambtgenoot Volodimir Zelenski. Hij wil ook een beeld krijgen van de verwoesting die de Russische aanvallen hebben aangericht.
Politie Noorwegen arresteert vermeende Russische spion
14:20 | De Noorse politie heeft een man opgepakt omdat hij ervan wordt verdacht een Russische spion te zijn, melden media in Noorwegen. Hij zou zich hebben voorgedaan als een Braziliaanse staatsburger.
De man werkt als wetenschapper voor een universiteit in Tromsø, in het noorden van het land. Hij is maandag op weg naar zijn werk aangehouden. De Noorse veiligheidsdienst PST denkt dat hij een Rus is die voor de Russische inlichtingendienst werkt. Volgens de dienst vormt de man een 'bedreiging voor de fundamentele nationale belangen' en zou hij daarom het land moeten worden uitgezet, bericht de Noorse omroep NRK.
Rutte zou Israëlische wapenleveranties aan Oekraïne toejuichen
13:15 | Premier Mark Rutte zou het 'toejuichen' als Israël wapens gaat leveren aan Oekraïne in de strijd tegen Rusland. Dat zei hij tegen verschillende media tijdens een bezoek aan Israël.
Hij wilde niet zo ver gaan om zijn Israëlische ambtsgenoot Yair Lapid op te roepen dat te doen, omdat ieder land volgens Rutte 'soeverein' is bij de beslissing aan wie het wel of geen wapens geeft. 'Maar ik heb wel gezegd: de hele Westerse en beschaafde wereld zou dat goed nieuws vinden'. Rutte zegt niet wat de reactie van Lapid daarop was.
Oekraïne wordt bestookt met Russische raketten, maar ook met Iraanse drones. Israël heeft veel ervaring op het gebied van luchtafweer en ziet bovendien Iran als aartsvijand. Om zich te beschermen tegen raketten van Hamas, heeft Israël de zogeheten 'Iron Dome', of 'ijzeren koepel', ontwikkeld. Dit systeem schiet vijandige raketten uit de lucht.
Tot dusver is het land echter terughoudend geweest in het leveren van wapens, ondanks verzoeken van Oekraïne. Israël wil niet de banden met Rusland op het spel zetten. Wel heeft het onder meer al humanitaire steun gegeven, benadrukte ook Rutte.
Meloni: toegeven aan Poetins energiechantage heeft geen zin
11:55 | Het heeft volgens de nieuwe premier van Italië geen zin om toe te geven aan de 'chantage' van de Russische president Vladimir Poetin, alleen om de brandstofrekeningen omlaag te brengen. 'Dat lost de energiecrisis niet op, maar zal hem slechts verdiepen', aldus Giorgia Meloni in haar eerste toespraak voor het Italiaanse parlement. Ze zei verder dat de NAVO aan haar regering een 'trouwe bondgenoot' zal hebben.
Italië is wat Meloni betreft 'volledig onderdeel van Europa en de westerse wereld'. Ze sprak opnieuw haar steun uit voor Oekraïne. Ze ziet het niet zitten om Poetin zijn zin te geven, om de hoge energiekosten maar te drukken. Volgens de premier zal hij dan alleen maar meer en meer eisen gaat stellen. De negatieve gevolgen zullen 'nog groter zijn dan die we in de laatste maanden hebben gezien'.
De vooruitzichten voor de Italiaanse economie zijn niet goed, erkende de premier. Ze acht een recessie volgend jaar onvermijdelijk. Toch zei ze weinig te zien in grootschalige bezuinigingen om de staatsschuld omlaag te brengen. Het is volgens Meloni beter om 'stabiele en duurzame groei' te bewerkstelligen.
Von der Leyen benadrukt belang hulp Oekraïne
11:20 | Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie sprak tijdens de top in Berlijn met klem over de noodzaak Oekraïne te helpen bij de wederopbouw, vooral met het oog op de toetreding van het land tot de Europese Unie.
Zelenski: hulp nodig bij begrotingstekort van 38 miljard dollar
11:05 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft op een conferentie over de wederopbouw van zijn land in Berlijn gevraagd om extra financiële steun. Hij verwacht dit jaar een begrotingstekort van 38 miljard dollar (ruim 38 miljard euro) en hoopt 'nog op deze conferentie' een besluit te vernemen over hulp uit het buitenland.
Zelenski zei via een videoverbinding ook dat hij nog 'geen cent' heeft gezien voor het eerste deel van het herstelplan voor zijn land. Begin september had de Oekraïense premier Denys Sjmyhal nog tegen de Europese Commissie gezegd dat daar 17 miljard dollar (euro) voor nodig is, waarvan bijna een vijfde nog dit jaar. De Wereldbank schat dat de totale schade aan het land zo'n 350 miljard euro bedraagt.
EU-president Ursula von der Leyen herhaalde dinsdag op de conferentie dat er snel steun nodig is voor Oekraïne. 'We hebben geen tijd te verliezen. De schaal van de verwoesting is verbijsterend.' Ze pleitte voor internationale samenwerking en zegde toe dat de EU wil helpen die te coördineren. Dit moet 'zo snel mogelijk, liefst voor het eind van het jaar of begin volgend jaar' gebeuren.
De Duitse Bondskanselier en gastheer van de conferentie, Olaf Scholz, zei dat Oekraïne grootschalige financiële ondersteuning nodig heeft, zoals Europa na de Tweede Wereldoorlog geholpen werd met het Marshallplan. Hij noemde de schade in Oekraïne de 'opgave voor een generatie'.
Zelenski zei op de bijeenkomst dat Rusland ongeveer een derde van de Oekraïense energievoorziening heeft vernietigd met raketten en drones. Bij de eendaagse conferentie zijn de landen uit de Groep van Zeven (G7) vertegenwoordigd, evenals de Europese Unie.
BBC: Rusland saboteerde Oekraïens waterleidingnet
10:20 | Russische troepen hebben in april de watervoorziening van de Zuid-Oekraïense stad Mikolajiv opzettelijk vernietigd, blijkt volgens de BBC uit satellietbeelden en onderzoek. De bewoners van de stad die voor de oorlog bijna een half miljoen inwoners telde, zitten al een halfjaar zonder schoon kraanwater en moeten daar sindsdien uren voor in de rij staan. Aangezien de door Russische militairen bezette stad nabij de frontlinie ligt en vaak wordt beschoten is dat erg gevaarlijk.
Het vernietigen van hulpbronnen die essentieel zijn voor burgers wordt algemeen beschouwd als een schending van het internationaal humanitair recht. Rusland heeft de afgelopen weken echter aanhoudend aanvallen uitgevoerd op de stroom- en waterinfrastructuur van Oekraïne, wat leidde tot tekorten in het hele land.
In het geval van Mikolajiv kwam een Oekraïens medium in april al met foto's die zouden aantonen dat de enige waterpijpleiding naar Mikolajiv door het Russische leger werd gesaboteerd. De BBC heeft deze aantijging met eigen onderzoek kunnen staven. Voordat de toevoer werd afgesneden lekte naar schatting 40 miljoen liter water, aldus de Britse omroep. Die heeft vastgesteld dat de leiding op een andere plek ook is afgesneden terwijl er Russische troepen in de buurt waren.
Vanwege de militaire situatie was reparatie geen optie. De verbannen Oekraïense gouverneur van de regio Cherson vertelde de BBC dat ondanks onderhandelingen de bezetter 'het reparatieteam niet toeliet de plek te betreden'. Sowieso moet het gebied bij de pijpleiding worden ontmijnd voordat de ingenieurs de beschadigde delen kunnen repareren.
Marco Sassòli, hoogleraar humanitair recht aan de Universiteit van Genève, zegt tegen de omroep dat sprake is van schending van het internationaal humanitair recht. 'Vernietiging van objecten die onmisbaar zijn voor het voortbestaan van de burgerbevolking is verboden.'
Greep Russen op Cherson lijkt te verzwakken
08:20 | De greep van Rusland op de stad Cherson lijkt steeds brozer te worden. De Russische troepen lijken zich voor te bereiden op de terugtrekking van de oostelijke oever van de Dnjepr, waardoor een nieuwe evacuatie van burgers wordt bevolen en de basis wordt gelegd voor het mogelijke verlies van de stad Cherson zelf. Alle burgers kregen dit weekend het bevel onmiddellijk te evacueren in het licht van het oprukkende Oekraïense tegenoffensief.
Alle in Cherson achtergebleven mannen zijn uitgenodigd zich aan te sluiten bij een nieuw gevormde plaatselijke militie. In een bericht op Telegram zeiden de bezettingsautoriteiten dat mannen de 'mogelijkheid' hadden om zich aan te sluiten bij territoriale verdedigingseenheden als zij uit vrije wil in Cherson wilden blijven. Burgers dwingen om te dienen in de strijdkrachten van een bezettingsmacht wordt beschouwd als een schending van de Conventies van Genève.
Rusland brengt nieuwe militaire eenheden naar Cherson in voorbereiding op de verdediging van de stad tegen het oprukkende Oekraïense tegenoffensief, aldus het hoofd van de Oekraïense veiligheidsdienst. Kyrylo Budanov zei ook dat Rusland de opmars van de Oekraïense troepen in het zuiden slechts met ongeveer twee weken zou vertragen als het de Kakhovka hydro-elektrische dam bij Cherson zou opblazen.
Wereldbank keert half miljard extra uit aan Oekraïne
08:00 | De Wereldbank heeft naar eigen zeggen 500 miljoen dollar extra uitbetaald om Oekraïne te helpen te voorzien in dringende uitgaven die door de oorlog zijn ontstaan.
De financiering door de Internationale Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling, de belangrijkste kredietverstrekker van de bank, werd ondersteund door 500 miljoen dollar aan leninggaranties van het verenigd Koninkrijk die op 30 september werden aangekondigd, aldus de bank op maandag.
Voorzitter David Malpass van de Wereldbankgroep, zei dat in een verklaring:
'De Russische invasie blijft massale vernietiging van de Oekraïense infrastructuur veroorzaken - waaronder water, sanitaire voorzieningen en elektriciteitsnetwerken - net nu de winter nadert, waardoor de Oekraïense bevolking verder in gevaar komt.
Het nieuwe deel van de vandaag uitbetaalde financiering zal worden gebruikt om essentiële overheidsdiensten in stand te houden. Wij staan pal achter het Oekraïense volk in deze ongekende crisis.'
Russische minister van Defensie: 'ongecontroleerde escalatie' dreigt
07:30 | De Russische minister van Defensie, Sergei Shoigu, heeft zijn westerse collega's verteld dat de oorlog in Oekraïne afstevent op een 'ongecontroleerde escalatie', nu er aanwijzingen zijn dat het Kremlin zich afvraagt hoe het zal reageren op de zoveelste verwachte nederlaag op het slagveld rond de belangrijke zuidelijke stad Kherson.
Nu de Russische troepen ook nieuwe verdedigingswerken opzetten voor een nieuw Oekraïens offensief in Luhansk in het oosten van het land, lijkt Moskou de weg te bereiden voor nog een verdere escalatie, met beweringen dat Kiev mogelijk een 'vuile bom' voorbereidt als een 'schijnoperatie' om Rusland de schuld te geven.
De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, weerlegde de Russische bewering in een interview op maandag: 'De bewering dat Oekraïne voorbereidingen treft om vuile bommen te gebruiken in Oekraïne is absurd.'
Onafhankelijke Russische tv-zender naar Amsterdam
07:30 | De laatste onafhankelijke tv-zender van Rusland, TV Rain, is in Amsterdam neergestreken. Een week na het begin van de Russische oorlog in Oekraïne ging de zender op last van het Kremlin op zwart, nu zit de redactie in het DPG Media-gebouw in Amsterdam. Dat werd gisteravond live gevierd op YouTube, dat het Kremlin niet zomaar kan blokkeren. 'Dat zal voor de Russen lastig zijn om te verbieden', zegt media-ondernemer Derk Sauer.
Duits president Steinmeier brengt verrassingsbezoek aan Oekraïne
06:50 | De Duitse president Frank-Walter Steinmeier brengt dinsdag een verrassingsbezoek aan Oekraïne. Daar zal hij in de loop van de dag ook een ontmoeting hebben met de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Op andere plekken wil Steinmeier de verwoesting die de Russische aanvallen hebben aangericht opmeten. Het is Steinmeiers eerste bezoek sinds het begin van de oorlog op 24 februari.
Bij zijn aankomst in Kiev op dinsdagochtend heeft de bondspresident Oekraïne blijvende solidariteit vanuit Duitsland beloofd. 'Mijn boodschap aan de Oekraïners is: we staan niet alleen aan uw kant, maar we zullen Oekraïne ook blijven steunen - economisch, politiek en militair.'
'Laten we niet vergeten wat deze oorlog betekent voor de mensen hier in Oekraïne, hoeveel lijden, hoeveel verwoesting er is. De mensen van Oekraïne hebben ons nodig', was zijn boodschap aan de Duitsers thuis.
Het is inmiddels de derde poging van de bondspresident om naar Oekraïne af te reizen. Vorige week was dit om veiligheidsredenen uitgesteld. De Duitse federale recherche, die verantwoordelijk is voor zijn bescherming, schreef op Twitter dat 'gezien de huidige risicosituatie werd aanbevolen de geplande reis van bondspresident Steinmeier naar Oekraïne uit te stellen'.
Vorige week heeft Rusland herhaaldelijk de Oekraïense infrastructuur aangevallen met raketten en drones, waardoor de elektriciteit- en warmtevoorziening ernstig beschadigd werd. Ook de hoofdstad Kiev werd gebombardeerd.
Eigenlijk wilde Steinmeier al half april naar Kiev afreizen - samen met de presidenten van Polen, Letland, Litouwen en Estland. Vlak voor de trip kwam echter bericht uit Kiev dat Steinmeier niet gewenst was. Voormalig buitenlandminister Steinmeier heeft veel kritiek geoogst voor de Duitse toenadering tot Rusland van de voorbije jaren. Het 'nee' uit Kiev werd in Berlijn gezien als een ongekende diplomatieke en politieke belediging. De situatie werd pas gelijmd na een telefoongesprek tussen de twee presidenten begin mei.
Volgens het kabinet van de bondspresident willen Steinmeier en Zelenski nu een gezamenlijk beroep doen op Duitse steden en gemeenten om op korte termijn nieuwe partnerschappen aan te gaan met Oekraïense gemeenten en de mensen daar de winter door te helpen. Laatstgenoemden hebben te lijden onder de vernietiging van de energie-infrastructuur als gevolg van de recente Russische bombardementen.
Zelenski: Russische agressie faalt acht maanden na invasie
00:15 | Precies acht maanden na het begin van de Russische invasie heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski de oorlog 'een mislukking over de hele linie' genoemd. Volgens hem is de militaire invloed van Rusland uitgedoofd.
'Oekraïne breekt het zogenaamde op een na sterkste leger ter wereld', aldus Zelenski in een videoboodschap. 'In Rusland wordt het gevoel van een nederlaag sterker.'
Ooit had het land politiek gewicht, tegenwoordig raakt het internationaal steeds meer geïsoleerd, zei Zelenski verder. Moskou heeft zijn invloed kwijtgespeeld voor de 'waanzin' van een oorlog tegen Oekraïne en de hele vrije wereld. Het land moet Iran smeken om drones. Verder verzint Moskou allerlei onzin over Oekraïne in de hoop op concessies van het Westen, aldus de president.
Rusland beweert bijvoorbeeld dat Oekraïne van plan is een 'vuile', met radioactief materiaal gevulde bom te gebruiken. Kiev zou dan beweren dat het een Russische bom was en daarmee Moskou willen beschuldigen van oorlogsmisdaden. Oekraïne spreekt dat met klem tegen en vreest juist dat de Russen een dergelijke bom willen inzetten als voorwendsel voor verdere escalatie.