Volgens de Duitse bondskanselier moet er voor de wederopbouw van Oekraïne gedacht worden aan een strategie die in lijn ligt met het Marshallplan, dat na de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt voor de wederopbouw van Europa. En dat betekent dus heel veel geld, zo denkt hoogleraar Economie Sweder van Wijnbergen van de Universiteit van Amsterdam. 'Een betere vergelijking zou je kunnen maken met de wederopbouw van Bosnië, eind jaren '90', stelt hij. 'Je moet eerst weten wát er allemaal kapot is, en die balans kun je pas opmaken als de oorlog goed en wel voorbij is.'
Lees ook | Rutte: 'Israël moet wapens leveren aan Oekraïne'
Op basis van de conclusies daarvan, moet er een herstelplan worden geformuleerd, zo stelt Van Wijnbergen. 'En daar zullen ook bepaalde bedrijven bij horen, en daarna is het vissen naar geld.'
Niet gek
Van Wijnbergen, die zelf betrokken was bij de wederopbouw van Bosnië na de burgeroorlog aldaar, noemt het dan ook geen gek fenomeen dat er tijdens de oorlog al geconfereerd wordt over de toekomst. 'Vlak voor het tekenen van de Dayton-akkoord, in de laatste maanden van de oorlog, hadden we al geraamd wat er kapot zou zijn en wat er opgebouwd zou moeten worden. Natuurlijk, in delen waar men écht gevaar zou lopen zou je zoiets niet doen, maar op het gegeven moment is er wel door de Wereldbank geprobeerd om in de veilige delen een inschatting te maken.'
Lees ook | 'Olaf Scholz wil Oekraïne Europa in trekken'
Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg vond de vergelijking van Scholz met het Marshallplan ook niet bijster verstandig. 'Dat ging namelijk om één land dat om eigen politieke- en geopolitieke redenen heel veel geld gaf aan zestien landen in Europa', stelt hij, waarbij hij benadrukt dat het nu alleen om Oekraïne gaat. 'De enige vergelijking die je zou kunnen maken, is dat het net als toen ging over het versterken van de westerse landen aan onze kant van het toen bedachte IJzeren Gordijn. En je zou kunnen zeggen dat het voor Oekraïne ook een beetje geldt. Als we zorgen dat dat veilig en beschermd is, kun je het een beetje opvatten als iets dat bescherming heeft van het Westen. Verder heeft het veel weg van een symbooluitdrukking.'
'Correct voorspeld'
Hoewel de Amerikanen de grote geldschieter waren in het Marshallplan en derhalve ook veel invloed 'kochten' in Europa, verwacht Hammelburg niet dat er iets soortgelijks zal plaatsvinden als de Verenigde Staten - zoals beloofd - de meeste steun zullen geven. 'Wat je de Amerikanen moet nageven, is dat ze de oorlog correct voorspeld hebben', vervolgt Hammelburg. 'De rest van de wereld, inclusief Zelenski, zat er naast. En wat je de Amerikanen ook moet nageven, is dat áls ze gaan nadenken over hulp, dat er meteen karrenvrachten geld komen.'
Lees ook | 'Het is nog de vraag of álle Russische troepen weggaan uit Cherson'
En daar hoeft een hulpbehoevende niet lang op te wachten, zo benadrukt Hammelburg. 'Die komen ook meteen. Oekraïne had hulp nodig met de begroting, en de Verenigde Staten leverden eigenlijk direct. Hetzelfde geldt voor de wapens die Oekraïne nodig had; de VS leverden meteen. Wij moeten er in Europa vooral heel veel over praten, en besteden tijd om wegen te zoeken om de toegezegde gelden op eigen rekeningen te laten staan en het in plukjes over te maken.'
350 miljard euro
Hoeveel geld het precies gaat kosten om de wederopbouw van Oekraïne te bewerkstelligen, durft nog niemand te zeggen. Een schatting van de Wereldbank raamt de directe schade aan de Oekraïense infrastructuur op zo'n 155 miljard euro, maar de totale kosten van de wederopbouw zou rond de 350 miljard euro bedragen.