Internationaal10 nov '22 06:07Aangepast op 10 nov '22 06:30

Liveblog | Trump noemt midterms 'erg grote overwinning' voor hemzelf

Auteur: BNR Webredactie

In de Verenigde Staten vinden tussentijdse verkiezingen plaats. Volg dit liveblog voor het laatste nieuws.

Biden wil ongeacht einduitslag samenwerken met Republikeinen

23:02 | De Amerikaanse president Joe Biden heeft duidelijk gemaakt dat hij de komende twee jaar wil samenwerken met de Republikeinen in het Congres, wat de einduitslag van de tussentijdse verkiezingen ook wordt. Hij zal daartoe later deze maand, na de G20 in Indonesië, leiders van beide partijen op het Witte Huis uitnodigen, zo beloofde hij in zijn toespraak over de verkiezingen.

Op het moment dat Biden sprak vanuit het Witte Huis, wachtte men nog op de uitslagen van drie races om Senaatszetels en 44 races om zetels in het Huis van Afgevaardigden. De verwachting is dat de Republikeinen een meerderheid in het Huis zullen behalen. Wie de controle krijgt over de Senaat is moeilijker te voorpellen. Om ook in die kamer een meerderheid te krijgen dienen de Republikeinen twee van de drie nog onbesliste, nipte races te winnen.

Voor de midterms hadden de Democraten nog meerderheden in beide kamers. Biden sprak desalniettemin van een 'goede dag' voor de Democraten omdat de verwachte 'rode golf' was uitgebleven, en voor de democratie in het algemeen, omdat de verkiezingen zonder noemenswaardige incidenten waren verlopen. De vooraf gevreesde beschuldigen door Republikeinen over verkiezingsfraude waren minimaal en konden vrij eenvoudig worden weerlegd.

De president gaf aan dat hij van de Republikeinen verwacht dat ook zij bereid zijn om met hem samen te werken, want dat heeft 'het Amerikaanse volk volgens mij duidelijk gemaakt', zei hij. Maar Biden zei ook dat hij zijn veto zal uitspreken tegen eventuele Republikeinse pogingen om een nationaal verbod op abortus in de wet te verankeren of om de door zijn voorganger Donald Trump ingevoerde belastingverlagingen voor de hoogste inkomensgroepen permanent te maken.

Een besluit over een nieuwe kandidatuur voor het presidentschap zei Biden pas in 2023 te willen nemen. Hij herhaalde dat hij van plan is zich opnieuw kandidaat te stellen, maar dat het een beslissing die hij samen met zijn familie neemt. Enigszins raadselachtig besloot hij met: 'Ik heb een groot respect voor het lot.'

Overleden politicus herkozen in Pennsylvania

22:20 | Een vorige maand overleden lokale volksvertegenwoordiger in de Amerikaanse staat Pennsylvania is met een grote meerderheid herkozen. Tony DeLuca, een Democraat die een voorstad van Pittsburgh vertegenwoordigde in het lagerhuis van de staat, stierf op 9 oktober op 85-jarige leeftijd aan lymfeklierkanker. Het was te laat om zijn naam van het stembiljet te verwijderen voor de midterms van afgelopen dinsdag.

DeLuca behield zijn zetel met 86 procent van de stemmen, met 98 procent van de stemmen geteld. Er zullen nu speciale verkiezingen worden gehouden om te beslissen wie zijn zetel krijgt. 'Hoewel we ongelooflijk bedroefd zijn door het verlies van volksvertegenwoordiger Tony DeLuca, zijn we er trots op dat de kiezers hun vertrouwen in hem en in zijn toewijding aan Democratische waarden ook postuum hebben getoond', verklaarde de Democratische Partij in Pennsylvania.

Trump noemt midterms 'erg grote overwinning' voor hemzelf

21:38 | De Amerikaanse oud-president Donald Trump heeft voor het eerst van zich laten horen sinds het sluiten van de laatste stembureaus in de nacht van dinsdag op woensdag. Op zijn eigen sociale medium Truth Social noemt hij de eerste resultaten van de tussentijdse verkiezingen 'ietwat teleurstellend' voor zijn Republikeinse Partij. Vanuit zijn 'persoonlijk oogpunt' zijn ze echter 'een erg grote overwinning', schrijft hij, zonder daarover uit te weiden.

De Republikeinen maken op basis van de eerste resultaten goede kans de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden terug te winnen. Maar van de verwachte 'rode golf' was geen sprake, en dat in een politiek klimaat dat gekenmerkt wordt door onzekerheid over inflatie en de economie in het algemeen - sentimenten die doorgaans in het voordeel van de oppositiepartij werken. Bovendien wint de oppositiepartij traditioneel veel zetels bij de eerste tussentijdse verkiezingen van een nieuwe president, in dit geval de in 2021 aangetreden Democraat Joe Biden. In de Senaat moet zelfs nog maar blijken of de Republikeinen überhaupt een meerderheid hebben behaald.

Trump heeft zich actief bemoeid met deze midterms, onder meer door campagne te voeren en nadrukkelijk zijn steun uit te spreken voor bepaalde Republikeinse kandidaten in staten waarvan verwacht werd dat de verschillen tussen Democraten en Republikeinen er klein zouden zijn. Veelal steunde hij kandidaten die publiekelijk de resultaten van de presidentsverkiezingen van 2020 weigeren te erkennen, ook wel 'election deniers' (verkiezingsontkenners) genoemd.

Trumps kandidaten hadden gemengd succes. Zo won de rechts-populistische J.D. Vance, tevens auteur van het boek Hillbilly Elegy, een senaatszetel in Ohio, die daardoor in Republikeinse handen bleef. Maar in Pennsylvania verloor de door Trump enthousiast gesteunde Dr. Oz van de Democraat John Fetterman, die nota bene tijdens de verkiezingscampagne een beroerte had gehad. In het zuidelijke Georgia, niet bepaald een Democratische staat, wist de oud-American football-ster Herschel Walker de zittende Democratische senator Raphael Warnock niet te verslaan. Hun race, die mogelijk bepalend is voor de controle over de Senaat, wordt begin december in een tweede ronde beslist omdat geen van beide kandidaten de in Georgia vereiste 50 procent van de stemmen behaalde.

Amerika Podcast midterms-editie 'Even geduld a.u.b.'

21:00 | Bernard Hammelburg en Jan Postma praten je helemaal bij over de stand van zaken deze midterms. Een special editie van de podcast voor het eerst op Twitter Spaces te beluisteren.

'Biden is niet vleugellam, voldoende steun voor Oekraïne-beleid'

19:54 | De impact van de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten zullen ook van invloed zijn op de geopolitieke agenda. Niet voor niets wordt er vanuit alle hoeken van de wereld goed gekeken naar het verloop van de verkiezingen.

'In Rusland ziet men wel dat als de Republikeinen winnen, er niet zomaar een blanco cheque wordt gegeven aan Oekraïne. Dat is voor Rusland heel gunstig, maar ze zijn ook realistisch genoeg om te beseffen dat er binnen de Republikeinen consensus is om Oekraïne (voorlopig) te blijven steunen', ziet Rusland-correspondent Joost Bosman.

Georgia moet opnieuw naar stembus, zegt CNN

18:51 | Volgens CNN moeten de burgers van Georgia opnieuw naar de stembus voor een 'run-off'. Daarbij moeten de twee kandidaten met de meeste stemmen het opnieuw tegen elkaar opnemen. Op dit moment zijn dat Herschel Walker (Republikeinen) en de huidige senator Raphael Warnock, van de Democraten. Warnock staat op dit moment voor in ten opzichte van zijn twee tegenstanders. Maar doordat geen van de drie kandidaten minstens 50 procent van de stemmen wist te behalen, moet er nog een stemronde komen.

VS blijft investeren in groen, ondanks Republikeinse winst

18:48 | Volgens Speciaal klimaatgezant John Kerry zal de VS blijven investeren in groene technologieën, ondanks dat de Republikeinse partij zetels heeft gewonnen in het Congres. Kerry was namens de Democraten Senator en presidentskandidaat.

Kevin McCarthy hoopt opvolger Nancy Pelosi te worden

18:07 | De huidige Republikeinse leider in het Huis van Afgevaardigden Kevin McCarthy hoopt Nancy Pelosi (Democraat) op te volgen als voorzitter van het Huis. Inmiddels zouden hij en zijn team al druk aan het rondbellen zijn met partijgenoten, om zo een meerderheid te kunnen krijgen voor zijn voorzitterschap, meldt CNN.

Die meerderheid is wel lastig te verkrijgen, doordat de winst voor de Republikeinen in het Huis nihil lijkt te worden. Verschillende Amerikaanse media verwachten dat de Republikeinen slechts enkele zetels meer zullen krijgen ten opzichte van de Democraten, waardoor een meerderheid vormen lastiger wordt.

Republikeinen behouden Senaatszetel in Wisconsin

17:35 | De Republikein Ron Johnson heeft zijn Senaatszetel namens Wisconsin behouden, zo stelt CNN vast op basis van de laatste uitslagen. Daarmee bouwen de Republikeinen hun aantal zetels in de Senaat uit naar 49 op dit moment. Er zijn nog drie staten waar definitieve uitslagen op zich laten wachten.

Door zijn zege op de Democratische luitenant-gouverneur Mandela Barnes, een rijzende ster binnen de Democratische Partij, houdt de 67-jarige Johnson de Republikeinse hoop in leven om de controle over de Senaat te winnen. Daarvoor dient de partij nog twee van de drie niet-besliste Senaatsraces te winnen, in Arizona, Georgia of Nevada. In die drie verkiezingen gaan de drie Democratische kandidaten vooralsnog aan de leiding.

Beleggers op scherp door nipte verkiezingsuitslagen

17:00 | Beleggers hebben moeite met de onduidelijke uitkomst van de Amerikaanse midterm verkiezingen, meldt persbureau Reuters. Nu de Democraten het beter doen dan verwacht in de uitslagen, heerst er onduidelijkheid over bepaalde vooruitzichten voor kwesties als regelgeving en fiscale uitgaven.

De Amerikaanse aandelenindexen openden lager, omdat de onzekerheid over de verkiezingsuitslag de boventoon voerde. De aandacht van de beleggers verschoof tegelijkertijd naar het belangrijke rapport over de consumentenprijsindex van oktober. De Amerikaanse dollar bleef stabiel.

Volgende ronde nodig in Georgia

16:55 | Bij de Senaatsverkiezing in de Amerikaanse staat Georgia is vrijwel zeker een nieuwe ronde nodig. Volgens een lokale functionaris is het 'veilig' om te zeggen dat de twee kandidaten het op 6 december nog eens tegen elkaar op moeten nemen, omdat geen van beiden nu de benodigde 50 procent behaalt.

De Democraat Raphael Warnock leidt volgens de voorlopige uitslag met 49,4 procent van de stemmen, maar het ligt erg dicht bij elkaar. Zijn Republikeinse uitdager Herschel Walker heeft tot nog toe 48,5 procent van de stemmen behaald, maar volgens CNN zijn er nog maar weinig stemmen te tellen. In Georgia volgt volgens de wet een beslissende tweede ronde als niemand meer dan 50 procent haalt.

Trump niet blij met uitslagen

16:01 | Volgens CNN-journalist Jim Acosta is voormalig president Donald Trump 'ziedend' over de uitslagen van de midterms. Ondanks Republikeinse winsten bleef de verwachte rode golf uit, vooral Trump-getrouwen stelden teleur. Trump zou volgens een van zijn adviseurs hebben gezegd dat 'het allemaal slechte kandidaten' waren.

Trump niet de toekomst Republikeinen

De tegenvallende kandidaten uit de Trumpvleugel van de partij steken schril af bij de overtuigende herverkiezingen van de gouverneur van Florida Ron DeSantis. Dit zet de New York Post ertoe aan niét Trump, maar DeSantis aan te wijzen als de de toekomst van de Republikeinse Partij.

Kentucky stemt tegen anti-abortuswet

15:57 | De staat Kentucky stemt in een referendum tegen een wet alle grondwettelijke rechten voor abortus zou afschaffen. Desondanks is het in Kentucky alsnog nagenoeg onmogelijk om een abortus te ondergaan. Het Hooggerechtshof van Kentucky kan het recht erop na dit referendum alsnog verankeren in de grondwet.

Amerikaanse verkiezingsuitslag betekent 'slechte dag voor Poetin'

14:27 | De magere winst van de Republikeinen bij de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten zal een hard gelag zijn voor de Russische president Vladimir Poetin. Dat denkt Mart de Kruif, luitenant-generaal buiten dienst van de Koninklijke Landmacht. 'Hij had gehoopt dat Trump veel kiezerswinst zou kunnen boeken, maar dat is niet gebeurd. De rode golf blijft uit, maar ook veel Republikeinen die Trump niet steunen, hebben zetels gewonnen.'

Voor Poetin komt dit hard aan, omdat het voor hem goed zou uitkomen als er binnen de Amerikaanse politiek minder steun zou komen voor wapenleveranties aan Oekraïne. 'Het is al met al een slechte dag voor Poetin. Je zag bij zowel de Republikeinen als de Democraten wel een stroom ontstaan dat die steun niet oneindig moet zijn. Maar de huidige resultaten wijzen de andere kant op en dat die steun wel aanhoudt.'

Staten verbieden slavernij

14:20 | De kiezers van de Amerikaanse staten Tennessee en Vermont hebben in een referendum overtuigend gekozen voor het verbieden van alle vormen van slavernij. Ruim 150 jaar na het afschaffen van de slavernij in de Verenigde Staten hadden die staten nog uitzonderingen in de grondwet staan, waardoor gevangenen vaak werken voor weinig of geen geld.

De uitslagen van de referenda bieden hoop voor de veroordeelden die zich verzetten tegen dwangarbeid. Juristen vertellen aan de krant The New York Times dat de referenda geen directe gevolgen hebben, maar wel de positie versterken van de mensen in de gevangenis.

In Louisiana werd een voorstel om slavernij te verbieden juist verworpen. Het voorstel zou volgens tegenstanders dermate vaag zijn, dat het slavernij juist in meer gevallen mogelijk zou maken. In Alabama stemden de mensen voor het schrappen van racistisch en ouderwets taalgebruik - een overblijfsel uit de slaventijd - uit de grondwet.

Republikeinen koersen zonder 'rode golf' af op meerderheid in Huis

14:18 | De Republikeinen stevenen af op een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden, daar zijn Amerikaanse media het over het algemeen wel over eens. Ook is er consensus dat een 'rode golf', de kleur van de Republikeinen, is uitgebleven. De strijd om controle over de Senaat is nog niet beslist, zodat nog niet goed is te voorspellen wat de gevolgen van de stembusgang zijn voor de komende twee jaar.

De Democraten van president Joe Biden hebben nu een meerderheid in beide huizen van het parlement. In het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden koersen de Republikeinen volgens The New York Times (NYT) af op 224 van de 435 zetels, 6 meer dan nodig voor een meerderheid. Dat is volgens de krant het zwakste resultaat bij tussentijdse verkiezingen van een partij die niet de president levert sinds 2002.

'Tegenvallend voor Trump'

13:30 | Geheel tegen de verwachting in lijkt de Republikeinse overwinning tijdens de tussentijdse verkiezingen een stuk minder groot. Het is bijna duidelijk dat de zeggenschap in het Huis van Afgevaardigden naar de Republikeinen gaat, maar voor de Senaat is de verdeling nog verre van duidelijk. 'Wat er ook de komende uren gaat gebeuren, de uitslag is een ontzettend slecht resultaat voor de Republikeinen', zegt Amerikadeskundige Raymond Mens.

Lees ook | 'Voor Biden valt het heel erg mee, voor Trump valt het heel erg tegen'

Politieke verdeeldheid en economische risico's

13:00 | Econoom Edin Mujagic maakt is bezorgd over de Amerikaanse economie nu de politiek daar nog meer verdeeld lijkt te gaan worden. Al bleef een 'rode tsunami' uit, toch lijkt het er nog wel op dat de Republikeinen één van de twee huizen in het Congres in handen gaan krijgen. 'Stel dat dat gebeurt, dan kom je in de situatie volgend jaar dat er een begroting aangenomen moet worden, wat nog stroever gaat', verwacht Mujagic.

Lees ook | Politieke verdeeldheid VS zorgt voor economische risico's

Woke's Waterloo

12:50 | Florida is waar de woke-beweging gaat sterven, die belofte deed de rechtse gouverneur Ron DeSantis van Florida gisterenavond voor een juichende menigte in Tampa na het tellen van de stemmen. DeSantis versloeg zijn Democratische rivaal Charlie Christ met 59,4 procent van de stemmen tegen 40 procent. DeSantis wordt gezien als een mogelijke uitdager van Donald Trump voor de Republikeinse presidentsnominatie in 2024.

Lees ook | DeSantis: Florida wordt Woke's Waterloo

Verdeeldheid in staatsreferenda

11:15 | Bij de Amerikaanse tussentijdse verkiezingen stonden in veel staten ook referenda op het stembiljet, onder meer over abortus en stemrechten. De Amerikanen lijken bij die thema's net zo verdeeld te stemmen als bij de landelijke verkiezingen.

Sinds Donald Trump de rechtmatigheid van de presidentsverkiezingen in 2020 in twijfel trok, staat dat onderwerp hoog op de agenda in veel staten. In sommige staten konden burgers kiezen voor strengere wetten om het kiesproces te beschermen, in andere staten ging het juist om het vereenvoudigen van het stemproces, zodat iedereen zijn of haar stem kan uitbrengen.

Ohio stemde bijvoorbeeld tegen het recht voor buitenlanders die permanent in de staat wonen om te mogen stemmen bij lokale verkiezingen en in Nebraska willen de burgers dat iedereen zich met een foto moet identificeren voordat die mag stemmen. In Michigan en Connecticut moet het juist makkelijker worden om te stemmen, door bepaalde stembureaus al dagen eerder te openen.

Op het gebied van abortus stemden California, Michigan en Vermont voor het opnemen van abortusrechten in de grondwet van de staat. Dat is een belangrijke opsteker voor mensen die zich daar hard voor maken, nadat het Hooggerechtshof het landelijke abortusrecht dit jaar had afgeschaft. In Kansas konden mensen kiezen om die bescherming juist af te schaffen, maar dat willen de mensen in die staat niet. Andere staten wachten nog op de uitslagen van hun referenda op abortus.

Verder stemden de inwoners van Maryland en Missouri voor het legaliseren van marihuana, maar in Arkansas en North Dakota werd dat weggestemd. In Iowa wil een meerderheid het recht op wapenbezit in de grondwet van de staat verankeren.

Nog vier staten onbeslist

10:00 | Waar de Republikeinen de meerderheid in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden lijken over te nemen, is dat voor de Senaat nog niet duidelijk. Volgens CNN is het in vier staten nog spannend of een Democraat of een Republikein verkozen zal worden in de tussentijdse verkiezingen. De Republikeinen moeten in drie van de vier staten winnen als ze de controle over de Senaat willen krijgen.

Het gaat om de staten Wisconsin, Nevada, Arizona en Georgia, waar de twee kandidaten dusdanig dicht bij elkaar liggen dat het zelfs mogelijk is dat er geen winnaar komt. Als geen van beiden de grens van 50 procent haalt, volgt volgens de regels van de staat een nieuwe stemronde op 6 december.

Als de Republikeinen twee van de vier staten winnen en de Democraten de andere twee, hebben beide partijen vijftig zetels in de Senaat. In dat geval geeft de stem van de vicepresident de doorslag en behouden de Democraten dus de meerderheid.

Republikeinse winst, Trumpkandidaten stellen teleur

9:36 | Het ziet er naar uit dat de Republikeinen het Huis van Afgevaardigden winnen, zegt buitenlandcommentator Bernard Hammelburg. Maar het is niet met de enorme meerderheid die zelf hadden voorspeld. 'Ze halen het, maar ze halen het met de hakken over de sloot, en eigenlijk wordt de situatie zoals 'ie was, maar dan omgekeerd. In de Senaat wordt het helemaal spannend.' Opmerkelijk: veel kandidaten met een Trumpiaans profiel doen het niet zo goed als voorspeld. Lees meer.

Michigan legaliseert abortus met referendum

9:26 | Er wordt niet alleen gestemd voor het Congres, de Senaat en gouverneurs. In sommige staten worden ook referenda gehouden. Na de controversiële afschaffing van het federale recht op abortus door het Hooggerechtshof, hebben de inwoners van Michigan in een referendum abortus in hun staat gelegaliseerd.

De voltallige 'Squad' herkozen

9:03 | De leden van de uiterst progressieve groep 'The Squad' hebben hun zetels in het Congres weten te behouden. Alexandria Ocasio-Cortez, Ilhan Omar, Ayanna Pressley, Rashida Tlaib, Jamaal Bowman en Cori Bush blijven nog twee jaar in het Congres. Ondanks hun geringe aantal oefenen de leden van de Squad veel invloed uit op de Democratische Partij. Ze vertegenwoordigen het jonge, diverse en vooral progressieve smaldeel van de Amerikaanse samenleving.

Trump waarschuwt potentiële rivaal

8:31 | De schaduw van oud-president Donald Trump hangt over de uitslag van de Republikeinen. Over een paar dagen komt Trump met 'een grote aankondiging' die zich laat raden. De man die wordt gezien als een van zijn sterkte potentiële Republikeinse tegenkandidaten voor het presidentschap in 2024, Ron DeSantis, won gemakkelijk herverkiezing als gouverneur van Florida.

Trump laat er geen gras over groeien en waarschuwt DeSantis op Fox News. 'Ik kan jou dingen over hem vertellen die niet heel mooi zijn - ik ken hem beter dan iedereen behalve, misschien, zijn vrouw.' Eerder verzon Trump al op karakteristieke wijze een bijnaam voor DeSantis, 'Ron DeSanctimonious' (Ron de Verhevene').

Zetelverdelingen op dit moment

08:00 | De stembureaus zijn gesloten, maar van witte rook is nog geen sprake. Dit is de zetelverdeling tot nu toe.

Huis van Afgevaardigden (435 zetels, 218 nodig voor een meerderheid)

Democraten: 163

Republikeinen: 192

Senaat (100 zetels, 50 nodig voor een meerderheid)

Democraten: 48

Republikeinen: 48

'Klein vlaggetje kan uit bij Republikeinen'

08:00 | De Republikeinen stevenen af op een overwinning in het Congres, maar het blijft razend spannend in de Senaat. Van een enorme rode golf is geen sprake. Buitenlandcommentator Bernhard Hammelburg zegt 'de vlag kan uit bij de Republikeinen, maar het is een klein vlaggetje'.

Lees ook | 'Klein vlaggetje kan uit bij Republikeinen'

Democraten winnen in Pennsylvania

6:59 | Grote nieuwszenders CNN Fox News, MSNBC en NBC stellen dat Democraat John Fetterman de Senaatszetel in Pennsylvania gaat winnen. Fetterman claimt op Twitter de winst. Dat is een enorme opsteker voor de Democraten, dit werd gezien als een van de meest spannende verkiezingen.

Trump-adept Ryan wint in Ohio

6:48 | JD Vance ligt op koers om een Senaatszetel in Ohio te winnen van de Democraat Tim Ryan. Een gevoelige tik vopr de Democraten dat Ryan, die de zetel sinds 2013 bezette, verliest van een Trump-getrouwe. Ze vochten een keiharde verkiezingsstrijd uit, waarbij Vance openlijk loerde naar extra steun van Trump. De oud-president gaf zelfs toe dat Vance tegen hem aanschurkte in ruil voor extra campagnesteun.

Democratische Huis-voorzitter Pelosi herkozen

06:40 | De Democratische voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi is herkozen, voorspellen Amerikaanse media. Mochten de Republikeinen tijdens deze midterms de meerderheid in het Huis terugwinnen, dan wordt grote druk op de 82-jarige Pelosi verwacht om op te stappen als leider van de Democratische Partij in het Huis.

In oktober werd Pelosi's echtgenoot Paul aangevallen en zwaar verwond door een politiek gemotiveerde aanvaller die het op haar had voorzien in haar woning in San Francisco.

Zetelverdelingen op dit moment

06:00 | De stembureaus zijn gesloten, maar van witte rook is nog geen sprake. Dit is de zetelverdeling tot nu toe.

Huis van Afgevaardigden (435 zetels, 218 nodig voor een meerderheid)

Democraten: 121

Republikeinen: 173

Senaat (100 zetels, 50 nodig voor een meerderheid)

Democraten: 46

Republikeinen: 46

Republikeinse oppositieleider Kevin McCarthy herkozen

06:00 | De Republikeinse oppositieleider in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Kevin McCarthy is herkozen, melden Amerikaanse media. Mochten de Republikeinen tijdens deze midterms de meerderheid in het Huis terugwinnen, dan is de verwachting dat McCarthy de volgende voorzitter van het Huis wordt, de op twee na hoogste positie in de Amerikaanse politiek achter de president en vicepresident.

Na de bestorming van het Capitool door aanhangers van oud-president Donald Trump in januari 2021 toonde McCarthy zich aanvankelijk zeer kritisch over de rol die Trump bij de bestorming speelde. Later sprak hij alsnog zijn steun uit voor Trump.

Problemen met stemcomputers

05:50 | Problemen met stemcomputers in de felbevochten Amerikaanse staat Arizona worden aangegrepen door de Republikeinse oud-president Donald Trump en zijn medestanders als bewijs van kiesfraude door Democraten.

Volgens kiesautoriteiten was op enig moment ongeveer twintig procent van de stemcomputers defect in Maricopa County, de dichtstbevolkte county van de staat, en waren technici nodig om het probleem te verhelpen. Het probleem was dat de machines stembiljetten niet naar behoren konden lezen. Toch zouden alle stemmen geteld worden, aldus de leidinggevende verkiezingsambtenaar van Maricopa County.

Op zijn eigen sociale medium Truth Social riep Trump zijn aanhangers op zich niet neer te leggen bij de situatie. 'Er komen berichten binnen uit Arizona dat de stemmachines niet goed werken in overwegend Republikeinse/conservatieve gebieden', schreef Trump, eraan toevoegend: 'Alweer? De mensen zullen het niet pikken!!'

Democraat Joe Biden versloeg Trump in 2020 nipt in Arizona. De staat stond centraal in de beweringen van Trump en zijn volgelingen dat de presidentsverkiezingen hem waren ontfutseld. Alle belangrijkste Republikeinse kandidaten van Arizona dit jaar zijn verkiezingsontkenners, onder wie de voormalige tv-presentatrice Kari Lake.

Trump-medestander J.D. Vance wordt senator voor Ohio

05:40 | Republikein J.D. Vance behoudt voor de Republikeinen een senaatszetel in de staat Ohio. Zijn winst verhoogt volgens Amerikaanse media de kans dat de Republikeinen controle over de Senaat terugnemen van de Democraten.

Toen Donald Trump in 2016 aan zijn campagne begon noemde Vance hem nog 'Amerika's Hitler', sindsdien heeft de 38-jarige zich ontpopt als toegewijde medestander van de oud-president. Trump sprak voor deze verkiezingen zijn steun uit voor Vance. Voor zijn senaatsrace ontving de populistische kandidaat aanzienlijke campagnebijdragen van de libertaire miljardair en techondernemer Peter Thiel, een medestander van Donald Trump.

Vance is fel tegenstander van militaire steun aan Oekraïne.

Lees ook | 'Republikeinse winst in midterms heeft directe gevolgen voor Europa'

Texaanse gouverneur krijgt derde termijn

05:30 | Republikein Greg Abbott begint straks aan een derde ambtstermijn als gouverneur van Texas nadat hij makkelijk zijn Democratische uitdager Beto O'Rourke versloeg bij de verkiezing in de Amerikaanse grensstaat.

De 64-jarige Abbott, die de steun geniet van oud-president Donald Trump, werkte zich recentelijk in de schijnwerpers door met zijn Republikeinse ambtgenoot van grensstaat Arizona duizenden migranten met bussen naar steden te brengen die in Democratische handen zijn. Zo liet Abbott migranten afzetten voor de residentie van vicepresident Kamala Harris in Washington. Ook voerde de behoudsgezinde Abbott in Texas een van de strengste abortusverboden van de VS in.

Na een dodelijke schietpartij in een Texaanse school afgelopen mei verweet het 50-jarige oud-congreslid O'Rourke Abbott niets te doen aan het wapenbezit in de Amerikaanse staat. Door beveiligers werd hij toen de zaal uitgeleid. De Democratische oud-president Barack Obama had zijn steun uitgesproken voor O'Rourke en samen met hem campagne gevoerd.

Too close to call

05:00 | Er is nog veel onduidelijk over de samenstelling van het Huis van Afgevaardigden en een deel van de Senaat. In belangrijke swing states is sprake van een nek-aan-nekrace. Zo liggen in de staten Pennsylvania, Nevada en Georgia de getelde stemmen te dicht bij elkaar om een uitspraak te kunnen doen over wie de Senaatsverkiezingen gaan winnen.

Volgens exitpolls zijn zorgen over de economische situatie in het land leidend in de keuze van veel kiezers bij de tussentijdse verkiezingen in de VS. Ongeveer een derde van de ondervraagden noemde inflatie als belangrijkste kwestie op basis waarvan ze hun keuze maken. Het onderwerp abortus stond met 27 procent op de tweede plaats, gevolgd door misdaad, immigratie en wapenbeleid.

Omdat veel kiezers in de afgelopen weken al per post hebben gestemd, kan het nog vele uren duren voordat de resultaten bekend zijn, in sommige staten wellicht zelfs dagen. Dat komt doordat per post uitgebrachte stemmen pas op de verkiezingsdag zelf worden geteld, vaak buiten het geautomatiseerde telproces om. Dat laatste verschilt per staat. Landelijk hebben volgens het US Elections Project naar schatting 24 miljoen mensen per post gestemd.

Lees ook | Wanneer weet je wie de midterms heeft gewonnen?

Ex-Trump-woordvoerster gouverneur Arkansas

03:00 | Een voormalige woordvoerster van het Witte Huis onder toenmalige president Donald Trump, Sarah Huckabee Sanders, wordt de nieuwe gouverneur van de zuidelijke Amerikaanse staat Arkansas. Dat melden diverse Amerikaanse media op basis van eerste stemmentellingen en exitpolls. De 40-jarige Republikeinse, dochter van voormalig presidentskandidaat Mike Huckabee, versloeg haar Democratische tegenstander Chris Jones.

In het conservatieve Arkansas was de overwinning van de door Trump gesteunde Huckabee Sanders geen verrassing. Ook haar vader was gouverneur van Arkansas (1996-2007). Zelf was Huckabee Sanders van 2017 tot 2019 de woordvoerster van het Witte Huis. In die periode werd ze herhaaldelijk beschuldigd van het verspreiden van onware of misleidende verklaringen.

Massachusetts kiest lesbische gouverneur

02:45 | Maura Healey wordt de nieuwe gouverneur van de noordoostelijke staat Massachusetts. De 51-jarige Democraat wordt volgens The New York Times de eerste openlijk lesbische vrouw die tot gouverneur in de Verenigde Staten is gekozen. Mogelijk blijft ze niet lang de enige: in Oregon maakt de Democraat Tina Kotek goede kans om tijdens deze midterms tot gouverneur te worden gekozen.

Maura Healey's medekandidaat ('running mate') Kim Driscoll wordt luitenant-gouverneur van Massachusetts, dat daarmee als eerste Amerikaanse staat twee vrouwen in de hoogste staatsambten krijgt.

Republikein DeSantis herkozen in Florida

02:30 | Republikein Ron DeSantis heeft als verwacht de gouverneursverkiezingen in de Amerikaanse staat Florida gewonnen. De tv-stations CNN, Fox News en NBC hebben DeSantis als winnaar uitgeroepen over zijn Democratische tegenstander Charlie Crist bij de stemming in de dichtbevolkte staat in het zuidoosten van het land.

DeSantis (44) werd in 2018 voor het eerst tot gouverneur van Florida gekozen, destijds met een kleine marge. DeSantis wordt beschouwd als een mogelijke presidentskandidaat voor 2024 en de grootste Republikeinse concurrent van oud-president Donald Trump.


Berichtgeving dinsdag 8 november

Lees hier de berichtgeving van gisteren, dinsdag 8 november, over de midterms, de Amerikaanse tussentijdse verkiezingen


Trump stemt op concurrent DeSantis

21:30 | Oud-president Donald Trump heeft zijn stem bij de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten naar eigen zeggen uitgebracht op de gouverneur van Florida, Ron DeSantis. De 76-jarige Republikein verscheen met zijn vrouw Melania op het stembureau van Palm Beach bij zijn landgoed Mar-a-Lago in Florida.

'Republikeinen winnen Congres en Senaat'

20:48 | De gezaghebbende peilingswebsite FiveThirtyEight van Nate Silver voorspelt dat de Republikeinse Partij de grootste kans maakt om zowel het Congres als de Senaat te winnen. De Republikeinen hebben volgens FiveThirtyEight een kans van 84 procent om het Congres te winnen. De strijd om de Senaat is veel spannender, volgens Silver krijgen de Republikeinen hier een kans van 59 om een meerderheid van de zetels te winnen. Een Democratische meerderheid in de Senaat is dus niet totaal ondenkbaar.

Aanvankelijk gaven politico's in Amerika geen stuiver voor de kansen van Bidens Democraten. Toch leken de hun kansen de afgelopen wekend toe te nemen, met de controversiële afschaffing van het federale recht op abortus als een van de aanleidingen. Desalniettemin is de slotpeiling van Silver vrijwel identiek aan de peiling aan het begin van de campagne. Dus concludeert Silver dat hij zijn computer net zo goed de afgelopen weken uit had kunnen laten.

In de Verenigde Staten vinden vandaag de tussentijdse verkiezingen plaats. Volg dit liveblog voor het laatste nieuws.
In de Verenigde Staten vinden vandaag de tussentijdse verkiezingen plaats. Volg dit liveblog voor het laatste nieuws. (Unsplash)

'Directe gevolgen voor Europa'

18:00 | Terwijl de meeste stembureaus in de Verenigde Staten open zijn voor belangrijke tussentijdse verkiezingen, is de kans groot dat de Republikeinen er met de winst van door gaan. Zonder controle in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat heeft zittend president Joe Biden moeilijke jaren voor de boeg. De gevolgen voor Europa zijn aanzienlijk, verwacht BNR's buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.

Lees ook | 'Republikeinse winst in midterms heeft directe gevolgen voor Europa'

Podcast: uur van de waarheid

17:00 | Na een buitengewoon harde en vileine campagne is dan eindelijk de dag van de midterms aangebroken. De kiezer heeft gesproken, de stemmen worden geteld, victorie voor de democratie, toch? Was het maar zo eenvoudig. Meer dan honderd Republikeinen hebben al voorspeld dat er zal worden gesjoemeld en dat ze hun verlies niet zullen erkennen.

Luister ook | Amerika Podcast EXTRA: Uur van de waarheid

Midterms - Hoe, wat, wanneer

16:30 | Wees voorbereid op een lange nacht en misschien dagen wachten voordat het duidelijk is of de Republikeinen of de Democraten van president Joe Biden de tussentijdse verkiezingen hebben gewonnen. Een korte handleiding van de midterms.

Lees ook | Wanneer weet je wie de midterms heeft gewonnen?

Wall Street begint licht hoger aan verkiezingsdag

16:00 | De aandelenbeurzen in New York zijn dinsdag licht hoger begonnen aan een belangrijke verkiezingsdag in de Verenigde Staten. Amerikanen kunnen hun stem uitbrengen voor onder meer het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Deze zogeheten tussentijdse verkiezingen vinden twee jaar na de laatste presidentsverkiezingen plaats. De grote vraag is of de Democraten van president Joe Biden hun nipte meerderheid in beide kamers kunnen behouden.

Volgens de opiniepeilingen hebben de Republikeinen een goede kans om de meerderheid van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden over te nemen. Over het lot van de Senaat zijn de peilingen minder eenduidig, hoewel de Republikeinen ook daar in het voordeel lijken te zijn. Wanneer de Democraten hun meerderheid in beide kamers zouden verliezen wordt het voor Biden een stuk lastiger om nieuw beleid uit te voeren.

De Dow-Jonesindex noteerde kort na aanvang van de handel 0,3 procent hoger op 32,934 punten. De brede S&P 500 won een fractie tot 3808 punten en techgraadmeter Nasdaq steeg 0,1 procent tot 10.571 punten.

VS verwacht geen inmenging in verkiezingssysteem

15:40 | Volgens een cybersecurity-beambte in de Verenigde Staten is er geen enkele reden om te geloven dat er tijdens de tussentijdse verkiezingen gefraudeerd zal worden. Dat zei hij tegen journalisten voordat de stembussen opengingen.

Verkiezingsveiligheid is sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016, nadat veiligheidsbeambten aldaar ontdekten dat Rusland zich met de uitslag van die verkiezingen bemoeide. De Russen deden dat met hacks en propaganda, om zo de campagne van Hillary Clinton te schaden in haar strijd tegen de uiteindelijke winnaar Donald Trump.

Oekraïne roept VS op tot blijvende steun

13:30 | De Oekraïense president Zelenski roept de Verenigde Staten op om eensgezind zijn land te blijven steunen, ook na de tussentijdse parlementsverkiezingen in de VS. Zelenski kwam met zijn oproep omdat er vragen rijzen over de Amerikaanse steun na de verkiezingen. 'Ik roep u op de onwankelbare eenheid te bewaren, zoals het nu is, tot die dag waarop we allemaal die belangrijke woorden horen waarvan we hebben gedroomd ... Totdat we horen dat de vrede eindelijk is hersteld. Democratieën mogen niet stoppen op hun weg naar de overwinning', zei Zelenski.

Liveblog | Dag 258 van de oorlog in Oekraïne

Eerste stembureaus geopend

12:30 | In de Verenigde Staten zijn de eerste stembureaus geopend voor de tussentijdse verkiezingen. Onder andere in Maine, New York en Virginia is het stemmen voor de zogeheten 'midterms' begonnen.

Volgens de recentste opiniepeilingen hebben de Republikeinen een goede kans om 10 tot 25 zetels meer in het Huis te halen. Dat zou ruim genoeg zijn om in dat orgaan de meerderheid van de Democraten over te nemen. Over het lot van de Senaat zijn de peilingen minder eenduidig, hoewel de Republikeinen ook daar in het voordeel lijken te zijn. Ze hebben er slechts één extra zetel nodig voor de meerderheid, terwijl de senaatsraces in Pennsylvania, Nevada, Arizona, Georgia, Wisconsin, New Hampshire en Ohio stuk voor stuk beide kanten kunnen opgaan.

De eerste stembureaus sluiten om middernacht (Nederlandse tijd), de laatste woensdag om 06.00 uur. Afgaande op 2020 hebben woensdag rond 09.00 uur zo'n veertig staten resultaten gerapporteerd. Acht staten deden er dat jaar langer over, waaronder zes staten met competitieve senaatsraces die de machtsverhoudingen in het volgende Congres kunnen bepalen.

Midterms uitgelegd

08:00 | De zogeheten 'midterms' vinden twee jaar na de laatste presidentsverkiezingen plaats. Alle 435 leden van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden worden gekozen. Hetzelfde geldt voor een derde van de leden van de Senaat. Dit jaar zijn dat 35 leden. Ook worden in diverse staten gouverneurs en andere lokale volksvertegenwoordigers verkozen.

De grote vraag is dit keer of de Democraten van president Joe Biden hun nipte meerderheid in beide kamers kunnen behouden.

Luister ook | Amerika Podcast EXTRA: midterms voor dummies

VS trappen af met midterms

07:00 | In de Verenigde Staten vinden vandaag de tussentijdse verkiezingen plaats. Er staat in deze midterms veel op het spel, het is de vraag of de Democraten van president Joe Biden hun nipte meerderheid behouden in zowel het Huis van Afgevaardigden als in de Senaat. De Democraten zetten zich schrap, Biden is niet populair, zegt Amerika-correspondent Jan Postma. De midterms gelden over het algemeen als een referendum over de zittende president.

Lees ook | VS trappen af met midterms


Dit moet je lezen of luisteren om de midterms te begrijpen


Geen feestje

De avond van de Amerikaanse midterm-verkiezingen wordt geen feest voor de Democraten. Dat denken Amerikadeskundigen Koen Peters en Jan Postma. Beiden denken dat de Democraten het Huis van Afgevaardigden kwijt zijn en dat het in de Senaat erom gaat spannen. Dit wijten zij aan de impopulariteit van president Joe Biden.

Lees ook | Midterms worden geen feestje voor de Democraten


Democratisch geschut

In Amerika is de eindsprint begonnen voor de midterms, de tussentijdse verkiezingen. Het epicentrum van de strijd is de staat Pennsylvania. Daar zou wel eens kunnen beslist worden welke partij de meerderheid in de senaat krijgt. Correspondent Jan Postma was bij de Democratische rally in Pennsylvania waar ook Biden en Obama waren.

Luister ook | Amerika Podcast - Zwaar Democratisch geschut in Pennsylvania


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen