Je vindt de allernieuwste updates in het liveblog van woensdag 7 december.
VN slaan alarm over humanitaire crisis Oekraïne
19:24 | De Verenigde Naties hebben alarm geslagen over de aanvallen van het Russische leger op Oekraïense burgerdoelen zoals elektriciteitscentrales. De organisatie vreest dat de humanitaire crisis verder verergert. Het vermogen van burgers om te overleven wordt bedreigd, aldus de VN, daarbij ook wijzend op de ijskoude temperaturen in de winter.
Door de aanvallen op de energie-infrastructuur, onder meer op elektriciteitscentrales en verwarmingsinstallaties, hebben miljoenen mensen geen verwarming, elektriciteit en water. 'Dat voegt een nieuwe gevaarlijke dimensie toe aan de humanitaire crisis die door de oorlog is veroorzaakt', stellen de VN. Verder blijven Oekraïners verstoken van gezondheidszorg en kunnen kinderen niet naar school. De Russen vielen al ruim zevenhonderd ziekenhuizen en andere zorginstellingen aan.
Kaag betreurt veto Hongarije voor miljardensteun aan Oekraïne
16:50 | Minister Sigrid Kaag (Financiën) vindt het 'meer dan betreurenswaardig' dat Hongarije weigert in te stemmen met een EU-steunpakket van 18 miljard euro voor Oekraïne volgend jaar. 'Dit is een verantwoordelijkheid die wij als Europese Unie hebben en een belofte die we gedaan hebben', zei ze na afloop van een vergadering in Brussel met haar EU-collega's waar Hongarije de afspraak blokkeerde. 'Het kan toch niet zo zijn dat die wordt opgehouden door één lidstaat.'
Kaag wil het woord koehandel of chantage niet gebruiken maar 'Hongarije is in ieder geval een lidstaat die alle middelen inzet om niet mee te werken', zei ze. 'Er zijn heel veel zaken die spelen waarbij Hongarije zich eigenlijk buiten de afspraken van de unie stelt.'
De EU-leiders spraken afgelopen zomer af het door oorlog geteisterde Oekraïne te blijven helpen om de lopende uitgaven voor bijvoorbeeld ziekenhuizen en scholen te kunnen betalen. Voor dit jaar werd daarvoor 9 miljard euro uitgetrokken, waarvan 6 miljard daadwerkelijk is gestort. Vorige maand kwam de Europese Commissie met het voorstel voor een nieuw pakket voor 2023 van in totaal 18 miljard euro aan gunstige leningen, waarbij de resterende 3 miljard van dit jaar worden meegeteld. Kiev hoeft tot 2033 geen rente en aflossing aan de EU te betalen.
De commissie wil het geld in vaste termijnen gaan uitkeren, bijvoorbeeld per maand of per kwartaal, en dat van tevoren met de lidstaten regelen zodat niet bij elke uitkering een lange goedkeuringsprocedure moet worden gevolgd. Maar daar is Hongarije tegen. De ministers hebben de commissie nu gevraagd of er zo snel mogelijk een plan b als oplossing kan worden bedacht. Een optie is het dan maar met 26 in plaats van 27 lidstaten te regelen. Of 'Hongarije ruimte te geven om tot inkeer te komen', aldus Kaag.
Rusland wil bodemprijs voor olie na Europees prijsplafond
16:25 | Nadat G7-landen een prijsplafond voor Russische olie hebben ingevoerd, wil Rusland mogelijk een bodemprijs voor hun olie invoeren. Dat meldt Bloomberg. Naast een bodemprijs zou Rusland ook maximale kortingen overwegen voor Russische olie, zo melden bronnen tegenover Bloomberg.
Rusland bezorgd over toenemende personeelstekorten
15:33 | De Russische overheid maakt zich zorgen over de toenemende personeelstekorten in Rusland door de oorlog in Oekraïne en vreest dat daardoor het economisch herstel ondermijnd kan worden. Dat zei de Russische economieminister Maxim Reshetnikov op de staatstelevisie.
Rusland had al te maken met een sterk vergrijzende en krimpende bevolking maar door de mobilisatie van 300.000 mannen om te vechten in Oekraïne is de krapte op de arbeidsmarkt verder toegenomen. Ook zijn honderdduizenden Russische mannen naar het buitenland gevlucht om te voorkomen dat ze naar het front gestuurd worden. Het gaat dan vooral om jongere mannen.
Uit een recente studie van een Russisch economisch onderzoeksinstituut kwam al naar voren dat veel Russische bedrijven kampen met personeelstekorten. Het gaat bijvoorbeeld om vrachtwagenchauffeurs, tractorbestuurders en fabrieksmedewerkers maar ook om bouwvakkers, IT-specialisten en straatvegers.
Die personeelstekorten baren beleidsmakers in het Kremlin grote zorgen, aldus Reshetnikov. 'We zijn natuurlijk erg bezorgd over de arbeidsmarkt. Want het aanbod is krap en dit is een beperking voor de economie', aldus de minister.
De Russische economie zal volgens het ministerie dit jaar naar verwachting met 2,9 procent krimpen onder druk van de harde westerse sancties vanwege de oorlog. Verwacht wordt dat de economie volgend jaar opnieuw krimpt.
Russische staatsbank gehackt
13:50 | De Russische staatsbank VTB zegt getroffen te zijn door een 'ongekende cyberaanval vanuit het buitenland', naar eigen zeggen de grootste cyberaanval in haar geschiedenis.
In een verklaring zei de bank dat ze de DDoS-aanval (Distributed Denial of Service) aan het afslaan was en waarschuwde ze voor tijdelijke problemen bij de toegang tot haar mobiele app en website:
'De technologische infrastructuur van de bank ligt onder een ongekende cyberaanval vanuit het buitenland. Een analyse van de DDoS-aanval geeft aan dat deze gepland en grootschalig was, en dat het doel was om de activiteiten van bankdiensten te verstoren', aldus VTB.
De meeste verzoeken om bankdiensten tijdens de aanval zijn afkomstig van buitenlandse segmenten van het internet, hoewel er ook kwaadaardig verkeer vanaf Russische IP-adressen is geweest.
Rusland en Oekraïne wisselen zestig krijgsgevangenen uit
13:45 | Rusland en Oekraïne hebben opnieuw krijgsgevangenen uitgewisseld. Beide strijdende partijen hebben zestig gevangen militairen vrijgelaten, bevestigen Moskou en Kiev.
De vrijgelaten Russische soldaten worden met militaire transportvliegtuigen naar Moskou gevlogen voor medische en psychologische zorg. Aan de kant van Oekraïne gaat het om 58 mannen en twee vrouwen van de Nationale Garde en de grenswacht, meldde topadviseur Andriy Yermak op Telegram.
Hij prees hen als helden en zei dat er tientallen waren die standhielden in Marioepol en de belegerde staalfabriek in die stad, tot Rusland hen in mei dwong zich over te geven. 'Sommigen zijn gewond en zullen alle nodige hulp krijgen in Oekraïne', aldus Yermak.
Het betreft de vierde gevangenenruil in korte tijd. De afgelopen maanden zijn honderden gevangenen uitgewisseld. Contact tussen Kiev en Moskou op andere gebieden zijn opgeschort.
Oekraïense ambassades ontvangen weer 'bloederige pakketten'
12:57 | De Oekraïense ambassades in Roemenië en Denemarken hebben in navolging van andere ambassades in Europa ook 'bloederige pakketten' ontvangen. Dat meldt de minister van Buitenlandse zaken van Oekraïne Dmitro Koeleba. Vorige week ontvangen ook de Oekraïense ambassades in Hongarije, Polen, Kroatië, Italië, Spanje en Nederland pakketjes met een bloederige inhoud.
Oppositie roept Poetin op demobilisatiedecreet te tekenen
12:55 | Russische oppositiepolitici doen een beroep op president Vladimir Poetin om een decreet uit te vaardigen om een einde te maken aan de 'gedeeltelijke mobilisatie' waarbij honderdduizenden mannen zijn opgeroepen om in Oekraïne te vechten.
Het Russische ministerie van Defensie kondigde in oktober het einde aan van het militaire mobilisatiebevel dat Poetin de maand ervoor had afgekondigd, maar volgens juridische activisten en media heeft alleen de Russische leider de bevoegdheid om de mobilisatie te beëindigen.
Het ontbreken van een formeel decreet om de mobilisatie te annuleren betekent volgens juristen en plaatselijke politici dat degenen die al waren opgeroepen de strijdkrachten niet kunnen verlaten. Tegen Reuters vertellen militaire advocaten dat in ten minste twee gevallen commandanten geweigerd hebben om ondergeschikte militairen te ontslaan.
In de oproep aan Poetin, die afkomstig is van politici uit de regio's Moskou, Sint-Petersburg, Pskov en Veliky Novgorod staat dat het ontbreken van een decreet 'rechtsonzekerheid schept' en 'militaire commandanten in staat stelt burgers hun ontslag uit de dienst te weigeren'.
Kremlin: 'Nu geen zicht op vredesbesprekingen'
12:30 | Tijdens zijn reguliere briefing aan verslaggevers zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov dat hij het eens met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken die een duurzame vrede in Oekraïne noodzakelijk vindt. Moskou heeft echter 'op dit moment' geen uitzicht op besprekingen.
In een interview met de Wall Street Journal zei Blinken gisteren dat president Vladimir Poetin 'deze oorlog is begonnen; hij kan hem morgen beëindigen' en dat er 'altijd een uitweg' is om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. In reactie op Blinkens opmerkingen zei Peskov 'dat het resultaat een rechtvaardige en duurzame vrede moet zijn - daar kan men het mee eens zijn. Maar wat betreft de vooruitzichten voor een soort onderhandelingen, die zien we op dit moment niet'.
Hij zei ook dat Rusland de doelstellingen van zijn 'speciale militaire operatie' moet verwezenlijken om gesprekken met potentiële partners mogelijk te maken. Peskov werd ook gevraagd naar berichten dat Rusland op het punt staat een nieuwe mobilisatie van manschappen af te kondigen, dat ontkende Peskov niet.
Rusland: positieve dynamiek bij overleg over centrale Zaporizja
11:45 | Rusland ziet een 'positieve dynamiek' bij het overleg met het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) over de Oekraïense kerncentrale Zaporizja, meldt persbureau TASS dinsdag. De gesprekken gaan over de invoering van een veiligheidszone rondom de door Rusland bezette centrale in Oekraïne.
IAEA-chef Rafael Grossi wil zo snel mogelijk een oplossing vinden voor het aanhoudende geweld bij de kerncentrale, de grootste van Europa. Hij hoopt dat dit jaar nog een overeenkomst wordt gesloten, zei hij vrijdag tegen de Italiaanse krant La Repubblica. De topman sluit overleg met de leiders van Rusland en Oekraïne niet uit.
Rusland beschuldigt Oekraïne van 'nucleair terrorisme'
11:15 | De Russische minister van Defensie Sergei Sjojgoe heeft gezegd dat Oekraïne de kerncentrale van Zaporizja blijft beschieten en daarmee een mogelijke nucleaire ramp dichterbij brengt.
Sjojgoe zei dat de Russische strijdkrachten 'alle maatregelen' nemen om de veiligheid van de centrale, de grootste van Europa, te waarborgen. Oekraïne ontkent de beschieting van de centrale, die sinds de eerste dagen van de oorlog onder controle staat van Russische troepen, en heeft Rusland ervan beschuldigd erop te hebben geschoten.
'Onze eenheden nemen alle maatregelen om de veiligheid van de kerncentrale in Zaporizjia te garanderen', zei Sjojgoe tegen zijn militaire chefs in een conferentiegesprek, waarvan het ministerie van Defensie een ingekort verslag publiceerde.
Volgens Sjojgoe heeft Oekraïne de afgelopen twee weken 33 granaten van groot kaliber op de centrale afgevuurd. De meeste zijn onderschept door de Russische luchtafweer, zei hij. 'We classificeren deze aanvallen van Oekraïense troepen als nucleair terrorisme.'
Toezichthouder Letland trekt licentie Russische tv-zender in
09:30 | De Letse omroeptoezichthouder heeft dinsdag de vergunning van de Russische onafhankelijke televisiezender TV Rain ingetrokken, aldus de voorzitter van de toezichthouder. 'In verband met de bedreiging van de nationale veiligheid en de openbare orde heeft (de toezichthouder) vanmorgen een besluit genomen om de uitzendlicentie van TV Rain nietig te verklaren', zei Ivars Abolins op Twitter, eraan toevoegend dat de uitzendingen donderdag zullen worden gestaakt.
Oorlog Oekraïne leidt tot snellere energietransitie: 'Effectiever dan klimaattoppen'
09:25 | De energiecrisis die de oorlog in Oekraïne heeft veroorzaakt, heeft de transitie naar hernieuwbare energie een boost gegeven. Daardoor neemt de hoop toe dat de ambitieuze doelstellingen tegen de opwarming van de aarde kunnen worden gehaald, aldus het Internationaal Energieagentschap IEA in een rapport.
Israëlische satellietbeelden tonen schade Russische vliegveld
09:20 | Het Israëlische satellietbedrijf ImageSat International deelde beelden waarop brandplekken en objecten te zien waren in de buurt van een Tu-22M vliegtuig op de vliegbasis Dyagilevo.
Opnieuw drone-aanval op Russisch vliegveld
09:15 | Door een drone-aanval op een vliegveld in de Russische regio Koersk is een olieopslagtank in brand gevlogen. Dat zegt gouverneur Roman Starovoyt. Het is de derde keer dat Russische doelen diep in Rusland worden aangevallen met drones. 'Waarschijnlijk is het loitering ammunition, rondhangende munitie', zegt BNR's buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.
Rusland plaatst raketsystemen op eilanden nabij Japan
09:00 | Het Russische ministerie van Defensie heeft gezegd dat het mobiele kustverdedigingsraketsystemen heeft ingezet op een noordelijk eiland van de Koerilen, dat deel uitmaakt van een strategisch gelegen keten van eilanden tussen Japan en het Russische Kamchatka-schiereiland.
Japan maakt aanspraak op de in 1945 door de Sovjet Unie bezette zuidelijke Koerilen-eilanden, die Tokio de Noordelijke Gebieden noemt. De Russische Bastion-systemen, met raketten met een vliegbereik tot 310 mijl, werden ingezet op het eiland Paramushir, zei het Russische ministerie van Defensie maandag.
'Kustwachters van de Pacific Fleet zullen de klok rond de wacht houden om het aangrenzende watergebied en de zeestraten te controleren', aldus het ministerie.
De Japanse kabinetschef Hirokazu Matsuno zei dinsdag tijdens een persconferentie dat de regering de Russische militaire activiteiten nauwlettend in de gaten zal houden. Hij voegde eraan toe dat de activiteiten in de regio's van het Verre Oosten zijn toegenomen in combinatie met de invasie van Moskou in Oekraïne.
Drone-aanval treft vliegveld Koersk in Rusland, zegt gouverneur
06:35 | Door een drone-aanval op een vliegveld in de Russische regio Koersk is een olieopslagtank in brand gevlogen, dat zei een plaatselijke gouverneur dinsdag. Het bericht kon niet geverifieerd worden. 'Er zijn geen slachtoffers gevallen. De brand is plaatselijk. Alle hulpdiensten werken op de locatie', zei Roman Starovoyt, de gouverneur van de regio, op de berichtenapp Telegram.
Canada helpt Oekraïne om landmijnen op te ruimen
02:35 | Canada gaat Oekraïne helpen bij het opruimen van landmijnen en niet-geëxplodeerde munitie. De regering in Ottawa kondigde maandag aan dat het voor 15 miljoen Canadese dollar (ruim 10 miljoen euro) aan uitrusting beschikbaar stelt. Het gaat onder meer om beschermende pakken en geavanceerde systemen die in grote gebieden zoals velden en akkers mijnen van op afstand tot ontploffing kunnen brengen.
Volgens de Oekraïense autoriteiten ligt bijna een derde van het grondgebied dat in Oekraïense handen is bezaaid met mijnen. Russische troepen leggen niet alleen mijnen ter verdediging van hun stellingen, maar laten ze ook vaak achter in de gebieden waaruit ze zich terugtrekken. Alleen al in de onlangs bevrijde delen van Cherson en Mykolajiv moet een gebied van 8000 vierkante meter worden ontmijnd, iets wat maanden gaat duren.
In augustus stelden de Verenigde Staten al 89 miljoen dollar beschikbaar om honderd teams van mijnenopruimers uit te rusten en te trainen. Ook Nederland en Duitsland leidden Oekraïense soldaten op in het onschadelijk maken van landmijnen en blindgangers.
VN: meer dan 6700 burgerdoden in Oekraïne en ruim 10.000 gewonden
00:45 | Het oorlogsgeweld in Oekraïne heeft al aan zeker 6702 burgers het leven gekost. Ook raakten sinds de Russische inval in het land op 24 februari minstens 10.479 burgers gewond. Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk aanzienlijk hoger, waarschuwt de speciale mensenrechtenmissie van de Verenigde Naties in het land die de jongste cijfers maandag bekendmaakte. Uit sommige gebieden waar momenteel zwaar gevochten wordt zijn nog geen betrouwbare gegevens bekend.
De meeste burgerslachtoffers vielen in de oostelijke regio's Donetsk en Loehansk, in de zogeheten Donbas. In de door Oekraïne gecontroleerde gebieden zijn 3978 burgers omgekomen en 5452 gewond geraakt. In de door het Russische leger bezette delen van de Donbas vielen 467 burgerdoden en raakten 1568 mensen gewond.
De meeste slachtoffers vielen door lucht- en raketaanvallen en beschietingen door zware artillerie. In de eerste vier dagen van december kwamen zeventien burgers om het leven en vielen er zestig gewonden, aldus de VN.
Maandag 5 december
Poetin rijdt over deels beschadigde brug naar de Krim
16:45 | De Russische president Vladimir Poetin heeft maandag een bezoek gebracht aan de brug die het door Rusland ingelijfde schiereiland de Krim verbindt met het Zuid-Russische vasteland. Sinds hij zijn troepen op 24 februari Oekraïne liet binnenvallen, was de 70-jarige leider nog niet zo dicht bij de frontlinie geweest.
De beschadigde brug over de Straat van Kertsj is de enige landverbinding tussen Rusland en de Krim en is daarom van levensbelang voor de bevoorrading van de Russische troepen in Oekraïne. De brug werd in 2018, vier jaar na de annexatie van de Krim, ingehuldigd door Poetin en raakte in oktober beschadigd door een ontploffing.
Poetin reed maandag in een Mercedes over de 19 kilometer lange brug nadat de verbinding weer was opengesteld voor het verkeer, zo was te zien op de staatstelevisie. Hij werd door vicepremier Marat Choesnoellin bijgepraat over de reparatiewerkzaamheden en sprak ook met bouwvakkers. Poetin liep ook een stukje, om nog zichtbaar verschroeide delen van de brug te inspecteren.
Moskou heeft Oekraïne de schuld gegeven van de aanval waardoor de brug deels werd verwoest. Kiev heeft de verantwoordelijkheid nooit opgeëist, maar adviseurs van president Volodimir Zelenski hebben wel gehint op betrokkenheid van Oekraïne.
De Russische regering wil dat de herstelwerkzaamheden aan de brug uiterlijk in juli volgend jaar zijn voltooid. Oekraïne heeft bezworen de Krim weer in bezit te krijgen.
Russische aanklagers eisen 9 jaar cel tegen oorlogscriticus
16:00 | De Russische oppositiefiguur Ilja Jasjin kan een jarenlange celstraf krijgen voor zijn kritiek op president Vladimir Poetin en de oorlog in Oekraïne. De aanklagers hebben negen jaar gevangenisstraf tegen hem geëist, zo staat te lezen op het Telegramkanaal van Jasjin.
Jasjin gold tot afgelopen zomer als een van de laatste bekende Kremlincritici die in Rusland nog op vrije voeten was. De meeste andere oppositieleden hebben het land verlaten of zitten vast. Jasjin staat terecht voor zijn uitspraken over de moord op burgers in Boetsja, de voorstad van Kiev waar het Russische leger oorlogsmisdaden zou hebben begaan. Hij noemde het een 'bloedbad' en wordt nu verdacht van het verspreiden van 'nepinformatie' over Rusland, een wet die is ingesteld na de inval in Oekraïne.
Het oppositielid, dat ook in de gemeenteraad van Moskou zit, verwierf vooral bekendheid door de grote protesten tegen Poetin in 2011 en 2012. Hij organiseerde toen grote bijeenkomsten van Kremlincritici en is daarbij meerdere keren opgepakt. Ook in de jaren daarna organiseerde Jasjin samen met de bekendste criticus Aleksej Navalni demonstraties en heeft hij een aantal keer kort vastgezeten. De laatste jaren worden steeds meer oppositieleden gearresteerd en Navalni zit momenteel een straf uit van 11,5 jaar.