Weliswaar omschreef Poetin de gesprekken tussen Rusland en Belarus als 'zeer productief' na zijn een-op-een-gesprek met Alexander Loekasjenko, en benadrukte hij dat Rusland zijn buurland niet wil absorberen, de relatie blijft ongemakkelijk.
Lees ook | Waarom Belarus eigenlijk moeite heeft met het bezoek van bondgenoot Poetin
Bilaterale samenwerking
De gesprekken zouden volgens Rusland-correspondent Bosman vooral gaan over de bilaterale samenwerking tussen beide landen. 'Dan moet je vooral denken aan de gezamenlijke gasmarkt die beide landen willen creëren. Rusland levert gas aan Wit-Rusland en daar is altijd nog een dispuut over dat Wit-Rusland voor de langere termijn daar afspraken over wil maken en ook lagere prijzen wil.'
Het O-woord
Opmerkelijk: in de gezamenlijke persconferentie na afloop van de gesprekken viel het woord 'Oekraïne' niet één keer. 'Dat lijkt bijna verdacht zou je zeggen, niet in de laatste plaats omdat de Russische minister van defensie Sjojgoe ook aanwezig was samen met minister Lavrov van Buitenlandse Zaken.' Maar, zegt Bosman, het zou ook over de veiligheidssituatie in de regio zijn gegaan. De kans is dan ook levensgroot dat het Oekraïense olifant in de kamer binnenskamers wel degelijk over de tong is gegaan.
Lees ook | 'Geen Russische dreiging vanuit Belarus'
90 procent is tegen
Gevraagd of het Belarussische leger mogelijk nog een enige rol van betekenis gaat spelen in de oorlog in buur land Oekraïne, zegt Bosman dat te betwijfelen. 'Het Wit-Russische leger is niet zo groot, zo'n dertig- tot vijftigduizend man en het is in slechte staat, een nog slechtere staat dan het Russische. Loekasjenko zit er zelf niet op te wachten, hij weet dat zijn eigen bevolking voor ongeveer negentig procent tegen de operatie in Oekraïne is'.
Volksopstand
Loekasjenko zit dus tussen de spreekwoordelijke twee vuren: aan de ene kant zijn machtige broodheer die hem bij zijn avonturen wil betrekken en zijn land eigenlijk wil incorporeren in een groter Rusland, aan de andere de tijdbom van sociale onvrede onder zijn eigen bevolking. In de zomer van 2020 overspoelde een golf van democratiseringsprotesten Belarus, Loekasjenko kon die ternauwernood de kop indrukken, met hulp en instemming van Moskou. Dat maakt een venture in Oekraine gevaarlijk, denkt Bosman.
'Als hij toch besluit om onder druk van Poetin actief troepen te sturen, dan zou hij weleens met een nieuwe volksopstand te maken kunnen krijgen. Sterker nog, misschien wel met een opstand binnen het leger, want ook binnen het korps van generaals en officieren zijn ze tegen medewerking aan de operatie.'
Lees ook | Poetin bespreekt strategie oorlog in Oekraïne met militaire top
Moeizame relatie
Poetin heeft volgens Bosman altijd een moeizame relatie gehad met Loekasjenko, maar ook Poetin is afhankelijk van zijn ambtsgenoot. Een opstand in een buurland is immers wel het laatste dat Poetin nu kan gebruiken. Loekasjenko heeft ook ditmaal weer de Belarussische onafhankelijkheid benadrukt, de praktijk weerspiegelt dat niet: 'Militair gezien heeft Moskou het al voor het zeggen in Wit-Rusland; het bouwt er bases, het laat zijn troepen toe die vanuit Wit-Rusland Oekraïne binnenvallen.'
Volg de ontwikkelingen in Oekraïne hier in ons liveblog
Bosman wijst ten slotte op de 'ereschuld' die Loekasjenko heeft uitstaan bij zijn buurman: 'Twee jaar geleden heeft Poetin Loekasjenko geholpen met het neerslaan van de democratisering, sindsdien is Loekasjenko als was in de handen van het Kremlin en doet hij alles wat hij wil. Hij probeert af en toe onafhankelijkheid uit te stralen, maar de facto is het militair en politiek Moskou dat de dienst uitmaakt.'
Lees ook | Weer massale demonstraties in Minsk