Eurocommissaris wil podium voor uitgeweken Russische journalisten
17:59 | De Europese Commissie wil uitgeweken Russische journalisten helpen om het op te nemen tegen de Russische propaganda. Ze start een 'Radio Free Russia', naar het voorbeeld van Radio Free Europe dat in de Koude Oorlog vanuit het Westen de censuur in het Oostblok omzeilde.
Rusland maakt het onafhankelijke journalisten en media al jaren moeilijk, maar sinds de inval in Oekraïne maakt het land ze het werk echt onmogelijk. Heel wat journalisten hebben Rusland verlaten en hun heil bijvoorbeeld in de Baltische staten gezocht.
Dat biedt 'een unieke kans', zegt Eurocommissaris Vera Jourova op bezoek in de Estse hoofdstad Tallinn. Ze wil hen 'helpen om schaalvoordeel te krijgen en de gaten te dichten. Zodat ze meer content kunnen maken en die breder kunnen verspreiden zonder redactionele tussenkomst. We moeten ervoor zorgen dat ze hun werk kunnen doen en hun Russische publiek het verhaal kunnen vertellen van de EU zoals zij die waarnemen en beleven.'
Hoeveel geld of welke andere middelen Jourova voor het project wil uittrekken laat ze in het midden. Ze denkt niet aan een echt nieuw radiostation, zoals Radio Free Europe ooit.
'We hebben een morele plicht om ook in Rusland democratische idealen te steunen', vindt de Tsjechische Eurocommissaris. 'Niet met wapens, maar met woorden. We moeten hen steunen die geloven dat het Russische volk een keuze moet hebben.' Dat is ook in het belang van Europa, stelt ze.
Britse inlichtingendienst stelt vraagtekens bij Russische progressie
15:59 | De Britse inlichtingendienst stelt vraagtekens bij de progressie die de Russen in Oekraïne de afgelopen tijd claimen te maken. 'Zij zeggen dat er een grote kans is dat alle verhalen die Russische militaire bronnen de afgelopen dagen hebben verspreid over successen die ze hebben geboekt, waarschijnlijk niet kloppen', zegt BNR's buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.
Er zou volgens de Britten helemaal geen sprake zijn van Russische doorbraken op verschillende plaatsen die Oekraïne had geprobeerd terug te winnen. 'Het is de zoveelste keer dat we worden gecorrigeerd in hoe we dit hele conflict beoordelen', aldus Hammelburg. 'Het betekent ook dat het conflict nog steeds heen en weer millimetert. Het afschuwelijke is dat bij dat heen en weer millimeteren strategisch niks gebeurt, maar er komen wel honderden of soms duizenden mensen bij om.'
Trump zegt als president Oekraïne-oorlog snel te kunnen stoppen
15:42 | Ex-president Donald Trump heeft de 'snel escalerende oorlog in Oekraïne' een 'tragische verspilling van mensenlevens' genoemd en zei dat hij, als hij de president was, 'de gruwelijke oorlog in 24 uur van onderhandelen' zou kunnen beëindigen. Deze oorlog was volgens hem helemaal nooit uitgebroken als hij staatshoofd van de VS was geweest.
Trump heeft er pas nog bij president Joe Biden op aangedrongen 'deze krankzinnige oorlog te stoppen en niet te verhevigen door tanks aan Oekraïne te leveren'. Volgens Trump dreigt een kernoorlog als de oorlog in Oekraïne verder escaleert: 'First come the tanks, then come the nukes' (eerst komen de tanks dan komen de kernwapens). Washington heeft net besloten Oekraïne ruim dertig Abrams M1-tanks te sturen.
Volgens Rusland is de recent aangekondigde levering van moderne Duitse en Amerikaanse aanvalswapens een escalatie en weer een bewijs dat de NAVO-landen direct deelnemen aan de strijd. Het Westen zou de oorlog slechts willen aanwakkeren. De Russische ambassadeur in Washington, Anatoli Antonov, noemde de levering van de tanks aan Oekraïne 'een schandelijke provocatie'. Het is volgens hem duidelijk dat 'de VS Rusland een strategische nederlaag willen toebrengen'. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock zei op een bijeenkomst van de Raad van Europa in Straatsburg van de week dat 'de landen van Europa in oorlog zijn met Rusland, niet met elkaar'. Het heeft tot woedende reacties in Moskou geleid.
Nederlandse F-35's in Polen voor bescherming oostgrens van NAVO
15:35 | De eerste drie Nederlandse F-35 gevechtsvliegtuigen zijn vrijdag in Polen aangekomen om daar de komende twee maanden het oostelijk deel van het NAVO-luchtruim te bewaken. De rest volgt later deze dag. In totaal worden acht straaljagers van de Koninklijke Luchtmacht op de vliegbasis Malbork gestationeerd.
Twee toestellen worden ingezet voor de bewaking van het luchtruim, twee andere straaljagers staan als reserve klaar voor deze taak. Woensdag zijn ze volgens het ministerie van Defensie gereed om aan deze opdracht te beginnen. De andere vier F-35's worden ingezet voor een trainingsprogramma met bondgenoten.
Vorig jaar werden kort na de Russische inval in Oekraïne ook al Nederlandse F-35's ingezet boven Polen. Toen opereerden de vliegtuigen nog vanaf hun basis in Nederland. In april en mei vorig jaar stonden Nederlandse F-35's op luchtmachtbasis Graf Ignatievo in Bulgarije om daar op verzoek van de NAVO het luchtruim in de gaten te houden.
De NAVO heeft zijn aanwezigheid aan de oostflank flink opgevoerd sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne bijna een jaar geleden.
Bombrieven Spanje moesten steun aan Oekraïne stoppen
14:06 | Een man die twee maanden terug een reeks bombrieven verstuurde naar ministeries en ambassades in Spanje wilde met zijn acties de Spaanse regering onder druk zetten om de steun aan Oekraïne te beëindigen. De onderzoeksrechter noemt dat als het motief van de 74-jarige man, die deze week werd opgepakt.
De verdachte, genaamd Pompeyo Gonzalez Pascual, wordt mogelijk vervolgd voor zwaar terrorisme. Hij blijft in voorlopige hechtenis zitten, omdat hij anders wellicht naar Rusland zou kunnen vluchten. De rechter wijst op het gebruik van Russische berichten-apps en versleutelde mails als aanwijzingen voor dat vluchtrisico. Er zijn geen aanwijzingen dat de man heeft samengewerkt met anderen of deel is van een terroristische organisatie.
Lees ook | Spanje arresteert man die mogelijk bombrief naar Oekraïense ambassade stuurde
Inzamelingsactie voor slaapzakken voor Oekraïne
13:30 | Hulporganisatie Cordaid en de Sheltersuit Foundation beginnen samen op 8 februari een inzamelingsactie om geld op te halen voor drieduizend zogenoemde Shelterbags voor Oekraïne. Door de oorlog zijn veel huizen verwoest waardoor veel Oekraïners deze winter in de vrieskou moeten doorbrengen, meldt Cordaid. De Shelterbag is een slaapzak met een ingebouwde matras en tent ineen.
Tijdens de landelijke actie, die bijna twee weken duurt, wordt opgeroepen om via ikgeefwarmte.nl geld te doneren. In aanloop naar de campagne worden de eerste vijfhonderd Shelterbags volgende week dinsdag naar dorpen in de buurt van Mykolajiv gebracht, een stad die in de buurt van Odessa in het zuiden van Oekraïne ligt. Daar worden de Shelterbags uitgedeeld aan mensen die het zwaarst getroffen zijn door de oorlog, zoals ouderen.
Aan de campagne doen ook onder andere actrice Victoria Koblenko, presentator Charles Groenhuijsen, documentairemaker Sinan Can en presentatrice Dionne Stax mee.
Poetin op Holocaustherdenkingsdag: neonazi's in Oekraïne
13:07 | De Russische president Vladimir Poetin heeft opnieuw gezegd dat in Oekraïne criminele neonazi's aan de macht zijn. Dit zei hij in een verklaring die naar buiten werd gebracht op de dag waarop wereldwijd de Holocaust wordt herdacht.
'Als we de lessen uit het verleden vergeten zullen tragedies zich herhalen', zei Poetin. Hiermee doelt hij op wat hij ziet als een opleving van nazisme in Oekraïne. Eerder gebruikte hij deze claim al om de Russische inval in Oekraïne te rechtvaardigen.
Rusland is niet uitgenodigd en daarom vrijdag niet aanwezig bij de herdenkingsceremonie in Auschwitz. Hier wordt herdacht dat het Russische leger het concentratie- en vernietigingskamp 78 jaar geleden bevrijdde op nazi-Duitsland. 'Als de oorlog in Oekraïne is afgelopen zal Rusland veel moeten doen om weer te kunnen deelnemen aan bijeenkomsten van de beschaafde landen', zei een woordvoerder van het Auschwitz-museum tegen persbureau AFP.
VN-vluchtelingenchef: Rusland schendt rechten van kinderen
13:01 | Rusland schendt de 'fundamentele principes van kinderbescherming' in oorlogstijd door Oekraïense kinderen Russische paspoorten te geven en ze voor adoptie af te staan, zegt VN-vluchtelingenchef Filippo Grandi. 'Dit is iets wat in Rusland plaatsvindt en niet mag gebeuren.'
Om hoeveel kinderen het gaat, is niet bekend. De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) kan geen schatting maken wegens beperkte informatie uit Rusland, ondanks herhaalde pogingen om inzage te krijgen.
Grandi deed zijn uitspraken na een zesdaagse reis door Oekraïne. Hij zei dat president Volodimir Zelenski, met wie hij woensdag een ontmoeting had, zijn organisatie had gevraagd om "meer te doen" voor kinderen in bezette gebieden waar de Russische praktijken zouden plaatsvinden. Rusland ontkent dat het kinderen zou ontvoeren.
Kiev beschuldigt Moskou ervan Oekraïense burgers naar Rusland te deporteren. Volgens Amerikaanse cijfers gaat het om mogelijk tot wel 1,6 miljoen personen, inclusief 260.000 kinderen. Zelenski roept op mogelijkheden in het leven te roepen om zowel volwassenen als kinderen te beschermen tegen deportatie en de verantwoordelijken daarvoor te straffen.
Rusland wil opheldering over Duitse 'oorlogsverklaring'
12:02 | Rusland eist opheldering van Duitsland over de 'oorlogsverklaring aan Rusland' door minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock eerder deze week tijdens een bijeenkomst in Straatsburg. De woordvoerster van het Russische ministerie zei dat de Duitse ambassadeur in Moskou hier uitleg over moet komen geven.
De Duitse regering zegt geen conflictpartij in Oekraïne te zijn, maar minister Baerbock zei aan het slot van de bijeenkomst bij de Raad van Europa dat 'de landen van Europa in oorlog met Rusland zijn en niet met elkaar'. Wat bedoelt de Duitse regering nu eigenlijk, vroeg de Russische woordvoerster Maria Zacharova zich af.
Het Kremlin stelt al tijden dat westerse mogendheden feitelijk deelnemen aan de strijd in Oekraïne, ook al beweren ze dat dat niet zo is. De uitspraak van Baerbock was volgens Duitse media waarschijnlijk een verspreking, maar Rusland ziet in de uitspraak een teken dat de minister al of niet per ongeluk de werkelijkheid verwoordde.
Russen kunnen niet meer makkelijk Kazachstan binnenkomen
11:00 | Als Rus verhuizen naar Kazachstan wordt vanaf vandaag ingewikkeld. Het land scherpt de regels aan waardoor het voor de Russen niet makkelijk zal zijn om het land binnen te komen. 'Kazachstan past op z'n tellen', verklaart hoogleraar Hans van Koningsbrugge van Rijksuniversiteit Groningen.
Polen stuurt naast Leopards ook andere tanks naar Oekraïne
11:00 | Polen stuurt naast veertien Leopard 2-tanks ook zestig andere tanks naar Oekraïne, zo heeft premier Mateusz Morawiecki bekendgemaakt. Die zijn van Poolse makelij. Het land leverde afgelopen zomer als eerste land tanks aan het Oekraïense leger, ongeveer 250 stuks.
'Op dit moment zijn we er klaar voor om zestig van onze gemoderniseerde tanks, waaronder dertig van het Poolse type PT-91, te sturen', aldus de premier in gesprek met de Canadese nieuwszender CTV National News. De Oekraïense president Volodimir Zelenski bedankt het buurland voor de nieuwe levering van tanks.
Polen drong er eerder bij Duitsland op aan om de levering van de Duitse Leopards aan Oekraïne mogelijk te maken. Berlijn gaf woensdag onder toenemende druk groen licht. 'Beter laat dan nooit', stelt Morawiecki in het interview met de zender. De premier noemde het besluit om Leopards naar Oekraïne te sturen eerder al 'een grote stap in de richting van het stoppen van Rusland'.
België levert geen tanks: kunnen niet meer geven dan we hebben
02:30 | Dat België geen tanks aan Oekraïne levert, terwijl andere Europese landen dit wel beloven te doen, heeft één simpele reden. Het land heeft zelf geen tanks meer. 'We kunnen niet meer geven dan we hebben', zei de Belgische minister van Defensie Ludivine Dedonder er donderdagavond over aan tafel bij het tv-programma Terzake.
'Toen ik minister werd, waren onze voorraden zo goed als uitgeput', aldus Dedonder. 'Zo hebben we geen tanks meer om aan Oekraïne te geven.' Volgens VRT verkocht België de laatste tanks in 2014 aan wapenhandelaren.
De tanks werden volgens de minister destijds voor zo'n 15.000 euro per stuk verkocht. De regering heeft geprobeerd de gevechtsvoertuigen terug te kopen, maar handelaren vragen er nu volgens Dedonder 'tot 500.000 euro voor'. Zij noemt dit 'extreem duur"', vooral omdat de tanks 'nog in dezelfde slechte staat als destijds' zijn.
Een van de wapenhandelaren die de tanks tegenwoordig bezit, Freddy Versluys, legt aan VRT uit dat het bedrag dat hij voor de tanks vraagt niet onrealistisch is. 'Nieuwe rupsbanden? 120.000 euro. De motor laten nakijken? 185.000 euro. Nieuwe schokdempers? 36.000 euro. Vuurleidingssysteem? 500.000 euro. Wat wil je, wil je ze voor niets meenemen?', aldus Versluys tegenover de Belgische zender.
Vandaag maakt België bekend met wat voor extra militaire steun het komt voor Oekraïne. Volgens de Belgische zakenkrant L'Echo gaat het om een wapenlevering ter waarde van 90 miljoen euro. Dat zou een verdubbeling zijn van de steun die België tot nu toe geleverd heeft. Het gaat onder meer om AMRAAM-raketten, schrijft de Belgische krant.