NAVO: Rusland houdt zich niet aan nucleair ontwapeningsverdrag
14:39 | De NAVO roept Rusland op zich weer te houden aan de laatste resterende afspraken over nucleaire ontwapening. 'We merken met bezorgdheid op dat Rusland heeft nagelaten aan zijn verplichtingen onder het Nieuwe START-verdrag te voldoen', zegt de westerse militaire alliantie. De NAVO maant Moskou om weer inspecties toe te laten en weer aan te schuiven bij het overleg over de uitvoering van het verdrag.
Het verdrag uit 2010 is de opvolger van de afspraken die de Verenigde Staten en Rusland na de Koude Oorlog hebben gemaakt over het verminderen van hun kernwapenarsenaal. 'Het draagt bij aan de internationale stabiliteit' en is 'een essentiële bijdrage' aan ieders veiligheid, brengen de VS, de andere 29 NAVO-lidstaten en de twee kandidaat-landen Zweden en Finland in herinnering. Maar de verstandhouding tussen het Kremlin en het Westen is de afgelopen jaren zo verzuurd dat er nauwelijks meer wordt overlegd, laat staan samengewerkt.
Sinds Rusland Oekraïne is binnengevallen en, geconfronteerd met westerse tegenstand, weer geregeld schermt met zijn atoomwapens is de vrees voor 'de bom' weer gegroeid.
Rusland beweert dat juist de VS zich niet aan het verdrag houden en het daarom zijn medewerking heeft opgeschort. Maar dat spreekt de NAVO tegen.
Netbeheerder: te weinig gas bespaard
14:35 | Volgens de Duitse toezichthouder voor de energievoorziening moet het gasverbruik in Duitsland sneller omlaag. Het verbruik moet snel omlaag om zo het wegvallen van Russische gasleveringen te compenseren en de voorraden voor volgende winter voldoende te kunnen vullen.
Lees ook | Duitsers moeten nóg sneller van gas af
Oekraïne begint strafzaak tegen Wagner
14:20 | Oekraïne begint een strafzaak tegen de baas van het huurlingenleger van de Russische Wagner Group. Het Openbaar Ministerie in Kiev wil daarnaast strijders van het huurlingenbedrijf van Jevgeni Prigozjin die naar het buitenland vluchten opsporen en vervolgen. Huurlingen van alle rangen zullen rekenschap moeten afleggen, aldus justitie.
Het bedrijf van Prigozjin, die nauwe banden heeft met de Russische machthebbers, heeft vele duizenden strijders en gevangenen gerekruteerd om te vechten in Oekraïne. 'Het hoofd van deze groep is direct verantwoordelijk voor duizenden oorlogsmisdaden. Hij geeft openlijk zijn rol toe in de oorlog tegen Oekraïne en lost, met toestemming van het Kremlin, personeelsproblemen op door tienduizenden gevangenen te rekruteren', aldus de Oekraïense procureur-generaal Andriy Kostin.
Lees ook | Dit is Wagner Group: extreem gewelddadige Russische huurlingen
Hij heeft Prigozjin op de hoogte gebracht van de verdenkingen, waaronder aantasting van de territoriale integriteit van Oekraïne en het voeren van een agressieve oorlog. Kostin is ervan overtuigd dat 'elke crimineel die naar ons land kwam' samen met internationale partners ter verantwoording zal worden geroepen, evenals hun beschermheren.
De militiechef verwierp vorige maand de Amerikaanse beschuldiging dat de Wagner Groep wreedheden begaat en mensenrechten schendt. Washington heeft Wagner tot internationale criminele organisatie bestempeld en sancties opgelegd. De Amerikanen schatten dat ongeveer 50.000 Wagner-manschappen zijn ingezet in Oekraïne.
Duitsland stuurt ook oudere Leopard-tanks
12:30 | Duitsland heeft besloten Oekraïne ook oudere Leopard-tanks te leveren, nadat onlangs al de knoop werd doorgehakt over het sturen van modernere Leopard-versies. De oudere Leopard 1-tanks komen uit voorraden van bedrijven en moeten worden opgeknapt voordat ze weer zijn in te zetten. De Duitse regering gaf toestemming voor de export.
Het zou om tientallen exemplaren gaan. Problemen zijn er nog wel met de benodigde munitie want daar is een tekort aan, melden Duitse media. Brazilië, dat ooit veel Leopards verwierf, beschikt weliswaar over een grote voorraad maar wil die niet vrijgeven.
Luchtalarm in Oekraïne bij begin top met Europese Unie
10:10 | In verband met een mogelijke Russische aanval is in Oekraïne het luchtalarm afgegaan. De sirenes gingen ook in de hoofdstad Kiev af kort voor het begin van een top met leiders van de Europese Unie daar.
Rusland nationaliseert Oekraïens bezit op Krim
10:05 | De Russische autoriteiten op de Krim hebben vrijdag gezegd dat zij ongeveer 500 eigendommen op het schiereiland hebben genationaliseerd, waaronder enkele van hooggeplaatste Oekraïense politici en zakenlieden. Dat meldt Reuters.
In een verklaring op Telegram zei voorzitter Vladimir Konstantinov van het Krimparlement, dat het decreet gericht was tegen 'handlangers van het regime in Kiev' en dat tot de genationaliseerde eigendommen ook banken en toeristische en sportinfrastructuur behoorden.
Reuters meldt dat volgens een document dat op een website van de Krimregering is gepubliceerd, onder meer eigendommen van de voormalige Oekraïense premier Arseniy Yatsenyuk en zakenlieden Igor Kolomoisky, Rinat Akhmetov en Serhiy Taruta in beslag zijn genomen.
De Krim, die internationaal wordt erkend als deel van Oekraïne, wordt door Moskou gecontroleerd sinds 2014, toen Rusland het schiereiland eenzijdig annexeerde.
Oekraïne gaat Wagner-baas vervolgen
09:25 | Het openbaar ministerie van Oekraïne heeft strafrechtelijke vervolging ingesteld tegen Jevgeni Prigozjin, hoofd van de Wagner-groep van huurlingen die aan Russische zijde in Oekraïne vechten. Dat meldt The Guardian. De verklaring van het openbaar ministerie is gepubliceerd in het staatsblad Uriadovyi Kuryer.
Prigozhin is beschuldigd van aantasting van de territoriale integriteit en onschendbaarheid van Oekraïne (artikel 110, lid 3, van het Oekraïense wetboek van strafrecht) en van het voeren van een aanvalsoorlog tegen Oekraïne (artikel 437 [artikel 2]).
In een grimmige video die tijdens de jaarwisseling werd vrijgegeven, werd Prigozjin - een langdurige bondgenoot van Poetin - gefilmd terwijl hij een kelder bij het oostelijk front in Oekraïne bezocht vol met de lichamen van zijn strijders, waaronder veel veroordeelden, die waren gedood tijdens de bittere gevechten om de stad Bakhmut, een belangrijk Russisch doel.
Duitsers hebben weinig vertrouwen in krijgsmacht
05:00 | Slechts één op drie Duitsers heeft vertrouwen in de Bundeswehr, de Duitse krijgsmacht. Met name op het gebied van materieel zijn er grote zorgen, zo komt naar voren uit onderzoek in opdracht van de Duitse publieke omroep ARD.
Slechts 8 procent van de respondenten vindt het huidige militaire materieel toereikend om een mogelijke aanval op NAVO-grondgebied af te slaan. Toch zijn de Leopard 2-tanks die door verschillende landen aan Oekraïne worden geleverd en als een van de beste tanks ter wereld worden gezien van Duitse makelij. Van de ondervraagden denkt 38 procent dat de Bundeswehr in staat is samen met haar partners zo'n aanval af te slaan.
Daarnaast meent 60 procent dat de Duitse strijdmacht in de eigen gelederen onvoldoende optreedt tegen extreemrechtse ideeën. Onder de vermeende samenzweerders van een recente extreemrechtse poging tot staatsgreep in Duitsland bevonden zich een Duitse militair en meerdere reservisten.
In de Duitse strijdmacht als geheel heeft slechts 35 procent van de bevraagden echt vertrouwen. De resultaten zijn volgens de ARD de slechtste sinds 1998, toen zulke onderzoeken voor het eerst plaatsvonden. In 2020 had nog 59 procent veel of zeer veel vertrouwen in de Bundeswehr.
Het onderzoek werd uitgevoerd tussen 30 januari en 1 februari en had 1328 respondenten en een foutmarge van twee tot drie procentpunten.
Ongemakkelijke EU-Oekraïnetop midden in oorlogstijd
04:00 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski ontvangt in Kiev twee kopstukken van de EU. De top met Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de voorzitter van de raad van regeringsleiders Charles Michel zal 'niet de gemakkelijkste worden', zegt een hoge EU-functionaris.
Terwijl de Russische agressie nog in volle gang is, moet de EU laveren tussen nog meer steun (humanitair, militair, financieel) bieden en het temperen van misschien te hoge verwachtingen over snelle toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie. Niemand wil de boeman spelen, zeker Von der Leyen en Michel, die namens de 27 EU-leiders aanzit, niet. Maar het toetredingsproces duurt doorgaans vele jaren en hoewel Oekraïne in volle oorlog bewonderenswaardige stappen heeft gezet om aan de eisen van de EU te kunnen voldoen, is het land er nog lang niet.
Waar de gesprekken precies plaatsvinden en hoe laat ze beginnen en eindigen, wordt om veiligheidsredenen geheim gehouden. Er zal na afloop een gezamenlijke verklaring worden vrijgegeven en er is een persconferentie die niet live wordt uitgezonden, maar pas 'wanneer dat kan', aldus betrokkenen.
EU zegt Oekraïne 450 miljoen euro steun toe
02:00 | De Europese Unie gaat Oekraïne een nieuw hulppakket van 450 miljoen euro en andere steunmaatregelen schenken. Dat meldt Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, aan de vooravond van een topontmoeting met de Oekraïense regering in Kiev op vrijdag.
'De Europese Unie stuurt vandaag een zeer duidelijke boodschap naar Oekraïne en daarbuiten over onze collectieve kracht en vastberadenheid tegenover de meedogenloze agressie van Rusland', zei Von der Leyen in een verklaring. Van de nieuwe financiële hulp is 145 miljoen euro bestemd voor humanitaire hulp en 305 miljoen voor het herstel van beschadigde infrastructuur.
Door de Russische invasie is er enorme schade aangericht aan onder meer infrastructuur in het land. Volgens één schatting zal Oekraïne mogelijk 750 miljard dollar (688 miljard euro) aan steun voor wederopbouw nodig hebben, op voorwaarde dat de oorlog niet lang aansleept. De Wereldbank schatte in september de kosten voor wederopbouw van het land op 349 miljard dollar (320 miljard euro).
Josep Borrell, hoofd Buitenlandse Zaken van de EU, kondigde aan dat de EU-landen ook nog van plan zijn in totaal 30.000 Oekraïense soldaten op te leiden, een verdubbeling van het doel van de huidige militaire trainingsmissie van de EU, die eerder op 15.000 stond. Oekraïense soldaten zullen een gespecialiseerde training krijgen voor nieuw materieel, waaronder Leopard 2-tanks, zei Borrell op Twitter.
De economische, humanitaire en militaire steun van de EU aan Oekraïne beloopt tot nu toe bijna 50 miljard euro, aldus Von der Leyen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski ontvangt vrijdag in Kiev behalve Von der Leyen ook de voorzitter van de raad van Europese regeringsleiders Charles Michel. Die top zal 'niet de gemakkelijkste worden', zegt een hoge EU-functionaris tegen ANP. Terwijl de Russische agressie nog in volle gang is, moet de EU schipperen tussen nog meer steun bieden en het temperen van misschien te hoge verwachtingen over snelle toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie.