Wapenleveranties mogen gerust een heet hangijzer worden genoemd in de oorlog. Oekraïne blijft om vliegtuigen vragen, maar het Westen houdt de boot af. Volgens oud-ambassadeur Ron Keller, die in Oekraïne, Rusland en Turkije gestationeerd was, doet het Westen er goed aan om iedere vorm van leveranties goed af te wegen. 'Iedere dag opnieuw afvragen of een wapenleverantie ten eerste nodig is', aldus Keller. 'En of hij ook inzetbaar met zich meebrengt. Je kunt niet ieder wapen zomaar naar een ander land verschepen.'
Lees ook | 'Oekraïners dankbaar voor westerse steun'
Daarnaast is het volgens Keller belangrijk dat iedere mogelijke reactie van de Russen wordt overwogen. 'Je ziet dan ook dat er sprake is van een bepaalde geleidelijkheid bij het opvoeren van die leveranties', concludeert hij. Er zou namelijk steeds een afweging gemaakt moeten worden. Keller vindt dat er 'scherp' gekeken moet worden naar de voor- en nadelen.
Niets is zeker
Hij benadrukt tevens dat de houding van Biden en het Westen met betrekking tot leveranties van vliegtuigen nog kan veranderen. Zeker als men kijkt naar het begin van de oorlog, toen de militaire steun van het Westen nog bestond uit helmen en scherfvesten. 'Het kan blijven schuiven', zegt hij. 'Als het omgekeerd was geweest, was het veel erger geweest.'
Lees ook | Oekraïne verwacht nieuw Russisch offensief, 'race tegen de klok'
De grote vraag is echter of de wapenleveranties op tijd zullen komen. Militaire experts spreken voortdurend over de start van een groot offensief op 24 februari, als de oorlog officieel één jaar duurt. Keller zelf denkt dat er inderdaad iets staat de gebeuren na de winter. 'Zowel van Russische als Oekraïense kant', zegt hij. 'Het is onwaarschijnlijk dat de huidige situatie de eindsituatie is.'
Heldere doelstellingen
Hoe de eindsituatie er precies uit komt te zien, is volgens Keller onmogelijk te zeggen, al zijn de doelstellingen voor beide landen duidelijk. 'De Russen willen de vier oblasten 'bevrijden', en de Oekraïners willen iedere Rus van hun grondgebied halen', aldus Keller. 'Dus dat op zichzelf is niet zoveel nieuws. We zullen moeten wachten op het offensief.'
Lees ook | Oekraïense strijdkrachten overwegen terugtrekking uit Bachmoet
Ondanks het uitblijven van een groot offensief, eist de oorlog nog dagelijks levens aan weerskanten. Dat zou volgens Keller mogelijk kunnen leiden tot een heroverweging van het besluit over de gevechtsvliegtuigen.
Opleiden
Mocht het Westen echter besluiten tot het leveren van straaljagers, moeten er wel Oekraïense piloten worden opgeleid om met zo'n westers toestel te kunnen vliegen. Ook daar heeft Keller een mogelijke oplossing voor. 'Het is zeer waarschijnlijk dat er eerst een tussenoplossing wordt gevonden, waarbij Russische vliegtuigen - die nog op NAVO-grondgebied staan - worden doorgeschoven naar Oekraïne', voorziet Keller. 'En dat landen als Polen, Roemenië en Bulgarije nieuwe F-16's krijgen. En ook rustig de tijd om hun piloten daarvoor op te leiden. Oekraïense piloten kunnen namelijk wél in de Russische MiG's vliegen, maar niet in F-16's.'