Internationaal7 feb '23 21:56Aangepast op 8 feb '23 08:24

Liveblog | Buitenlandcommissie Tweede Kamer in Kiev

Auteur: BNR Webredactie

Het is dag 349 van de oorlog in Oekraïne. Volg het laatste nieuws over de oorlog en alle gevolgen ervan in dit liveblog.

VS wil HIMARS-materiaal aan Polen verkopen

21:52 | De Verenigde Staten is van plan om Polen voor zo'n 10 miljard dollar aan HIMARS-materiaal te voorzien. Zowel raketwerpers als munitie voor het accurate wapensysteem zouden in de verkoop opgenomen zijn.

Lees ook | De liveblog van dag 350 van de oorlog in Oekraïne.

In hetzelfde pakket biedt de VS ook het ATACMS-raketsysteem aan, alsmede het Guided Multiple Launch Rocket System volgens experts. Het Amerikaanse Congres is inmiddels op de hoogte gesteld van de aankoop, die onder de Foreign Military Sales-wet valt.

Nederland koopt met Denemarken en Duitsland 100 Leopard 1-tanks voor Oekraïne

18:07 | Nederland koopt samen met Duitsland en Denemarken 'ten minste' honderd Leopard 1A5-gevechtstanks voor Oekraïne. Verder zorgen ze voor de nodige munitie en reserveonderdelen. Ook wil Nederland de opleiding gaan verzorgen van Oekraïense tankbemanningen.

De gemoderniseerde tanks worden direct gekocht bij de Duitse industrie. Daar staan ze in de opslag, schrijven ministers Kajsa Ollongren (Defensie) en Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer. Volgens de Duitsers worden tot de zomer nog 20 tot 25 tanks geleverd.

Oekraïense president is geruchten over zijn regering beu

17:01 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski zegt dat 'geruchten en nepnieuws' de eenheid van Oekraïne in gevaar brengen. Het voorbije weekend had een parlementslid gemeld dat defensieminister Oleksii Reznikov een stap opzij zou zetten. Maar dat klopt niet, stelt Zelenski.

De bal ging aan het rollen nadat een corruptieschandaal was uitgebroken binnen het ministerie van Defensie. Minister Reznikov reageerde daarop met de mededeling dat hij zijn ministerie ging laten doorlichten. Maar kort daarna leek het erop dat de minister zelf ook zou moeten opstappen. Het was voor het eerst sinds de Russische invasie dat het zo rommelde binnen de regering van Zelenski.

Met een toespraak aan het parlement probeert de president nu een einde te maken aan die onduidelijkheid. Reznikov mag gewoon op zijn plek blijven zitten, aldus Zelenski. Hij zegt wel steeds te evalueren hoe hij zijn defensiebeleid kan bijsturen, en daar horen ook personeelswissels bij. Maar als er beslissingen vallen, zal hij daar zelf over communiceren, aldus de president.

De speculatie van de voorbije week is funest voor de oorlogsinspanning tegen Rusland, vindt Zelenski. 'We mogen de vijand niet met onze emoties laten spelen en we moeten er alles aan doen om onze strijders meer wapens te bezorgen zodat we Oekraïens succes kunnen garanderen.'

Vraagtekens bij bezoek Zelenski aan Brussel na veiligheidszorgen

16:47 | Het mogelijke bezoek van de Oekraïense president Volodimir Zelenski staat op losse schroeven vanwege veiligheidszorgen. Italiaanse media en het Twitteraccount van de Europese Volkspartij verwelkomden Zelenski al, terwijl de trip in het diepste geheim wordt voorbereid. Dat levert risico's op.

Volgens de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, is de Oekraïense president al ruim een jaar lang welkom bij het Europees Parlement, maar van een daadwerkelijk bezoek kwam het nog niet. Er gingen geruchten rond dat dat aanstaande donderdag zou gebeuren, en hoewel de premature welkomstboodschap - die inmiddels verwijderd is - een hint zou kunnen geven, weigert Michel de komst van Zelenski te bevestigen noch te ontkennen.

'Russische nepnieuwscampagne lijkt op aanloop invasie'

14:15 | Rusland heeft, net als in de aanloop naar eerdere grote offensieven, de verspreiding van misleidende informatie over Oekraïne opgevoerd. Die waarneming van EU-deskundigen baart zorgen, zeggen hoge EU-bronnen.

De patronen doen denken aan de maanden voor de Russische inval in Oekraïne, zeggen ingewijden over de bevindingen van de dienst van de Europese Unie die de verspreiding van nepnieuws en andere informatie die bedoeld is om te misleiden volgt en probeert tegen te gaan. De experts zien niet per se een toename van zulke propaganda en twijfelzaaierij, want dat is nauwelijks te meten. De retoriek zou vooral scherper van toon en tegelijkertijd breder en ongerichter zijn dan voorheen.

'Wat we nu zien, en dat is dus eerder gebeurd, is dat ze alles eruit gooien op zoveel mogelijk manieren en op zoveel mogelijk platforms', aldus een bron. 'We noemen dat modder tegen de muur gooien en hopen dat er wat blijft plakken.'

Deskundigen zouden de term 'info shum' gebruiken, wat staat voor zoveel mogelijk desoriënterende herrie maken. 'Als het afschilderen van Oekraïners als nazi's niet aanslaat, dan val je misschien wel voor desinformatie over laboratoria voor biologische wapens of voor een verzinsel over een operatie onder valse vlag.'

Kiev: meer dan 1000 Russische soldaten gedood in een dag

12:45 | Het Oekraïense leger zegt dinsdag in de afgelopen 24 uur 1030 Russische militairen te hebben gedood. Volgens de Oekraïense autoriteiten was dit het dodelijkste etmaal voor de Russische troepen tot nu toe. In totaal zou Oekraïne nu 133.190 Russen hebben omgebracht.

Het leger meldt ook dat in de afgelopen twee dagen 25 Russische tanks zijn vernietigd. De cijfers uit Oekraïne zijn niet door Rusland bevestigd. Het Kremlin ontkent dat het Russische leger grote verliezen lijdt, maar deelt sinds het uitbreken van de oorlog nauwelijks cijfers over omgekomen soldaten.

Lees ook | Kiev: 1000 Russen gedood in 24 uur

'Russen niet welkom op Spelen zolang oorlog duurt'

11:30 | Russische atleten zijn volgend jaar niet welkom bij de Olympische Spelen in Parijs als de oorlog in Oekraïne dan nog steeds bezig is. Dat meldt Anne Hidalgo, de burgemeester van Parijs, dinsdag op Twitter.

'Zolang Rusland oorlog blijft voeren tegen Oekraïne, wil ik niet dat er een Russische delegatie aanwezig is bij de Olympische Spelen', aldus Hidalgo. 'Ik zou dat onfatsoenlijk vinden.'

Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) liet vorige week weten te onderzoeken of atleten uit Rusland en Belarus onder neutrale vlag en met allerlei voorwaarden toch kunnen meedoen aan de Spelen. President Volodimir Zelenski van Oekraïne had de Franse president juist verzocht om Rusland en Belarus volledig te weren van de Spelen in Parijs.

Russische bankier erkent dat Westerse sancties helpen

10:05 | Westerse sancties leggen delen van de Russische financiële sector lam. Dat zegt de CEO van Ruslands op een na grootste bank VTB, Andrei Kostin. Volgens Kostin heeft zijn bank dankzij alle sancties zoveel verliezen geleden.

De sancties vielen VTB zwaarder dan andere banken omdat VTB een sterke exposure heeft op internationale markten en meer dan 20 procent van haar kredietportefeuille in buitenlandse valuta heeft.

In een interview met de staatstelevisiezender Rossiya 24 zei Kostin dat de bank erin geslaagd was haar kredietportefeuilles voor particulieren en bedrijven te laten groeien, maar dat sancties de oorzaak zijn van alle verliezen van de kredietverstrekker.

VN: meer dan 8 miljoen mensen gevlucht uit Oekraïne

09:05 | Meer dan 8 miljoen mensen zijn gevlucht uit Oekraïne sinds het begin van de oorlog met Rusland bijna een jaar geleden. Dat heeft VN-noodhulpcoördinator Martin Griffiths gezegd tijdens een vergadering van de VN-Veiligheidsraad in New York.

Nog eens 5,3 miljoen mensen zijn intern op de vlucht geslagen. De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) noemt het 'de grootste vluchtelingenstroom sinds de Tweede Wereldoorlog'.

Volgens officiële VN-cijfers zijn meer dan 7000 burgers omgekomen sinds de inval van Rusland op 24 februari 2022. Griffiths vermoedt dat het daadwerkelijke dodental hoger ligt.

Bijna 40 procent van de Oekraïense bevolking, 17,6 miljoen mensen, heeft humanitaire noodhulp nodig. Later deze maand presenteert Griffiths in Genève zijn noodhulpplan voor Oekraïne voor dit jaar. Voor dit plan zou zo'n 3,9 miljard dollar (circa 3,6 miljard euro) nodig zijn.

Oekraïne verwijdert Russischtalige boeken uit bibliotheken

08:45 | Oekraïne heeft afgelopen november 19 miljoen boeken uit zijn bibliotheken verwijderd die afkomstig waren uit het Sovjettijdperk of die in het Russisch waren. Dat meldt Reuters op basis van wat Yevheniya Kravchuk, plaatsvervangend hoofd van de Oekraïense parlementaire commissie voor humanitair en informatiebeleid, heeft gezegd.

'Sommige Oekraïens-talige boeken uit de Sovjettijd zijn ook afgeschreven', zei Kravchuk volgens een verklaring die op de website van de Verkhovna Rada, het parlement van het land, is gepubliceerd. 'Er zijn ook aanbevelingen om boeken af te schrijven en te verwijderen waarvan de auteurs gewapende agressie tegen Oekraïne steunden.'

Toen Rusland in 2014 de Krim annexeerde, perkte Kiev steeds meer het gebruik in van Russische boeken. Die 'de-russificatie' kwam in een stroomversnelling toen Rusland bijna een jaar geleden het land binnenviel.

Midden 2022 beperkte Oekraïne de distributie van Russische boeken, in een poging de culturele banden tussen de twee buurlanden verder te verbreken en het beleid ongedaan te maken dat volgens de autoriteiten in Kiev de Oekraïense identiteit eeuwenlang heeft onderdrukt.

'In het algemeen is de verhouding tussen het aantal boeken in het Russisch en het aantal in het Oekraïens in onze bibliotheken zeer bedroevend', zei Kravtsjoek. 'Dus nu hebben we het erover dat het noodzakelijk is om zo snel mogelijk fondsen te vernieuwen en boeken in de Oekraïense taal aan te schaffen.'

Buitenlandcommissie Tweede Kamer in Kiev

07:30 | Nederlandse Kamerleden van de Buitenlandcommissie hebben gisteren Kiev bezocht. Dat meldt het presidentieel bureau van president Zelenski. 'Je ziet een foto van Nederlandse Kamerleden van de Buitenlandcommissie die in ieder geval gisteren in Kiev zijn geweest om in het kantoor van Zelenski te praten', zegt Europa-verslaggever Geert Jan Hahn tegen BNR.

Britse ministerie van Defensie: Rusland mist munitie en eenheden voor succesvolle offensieven

06:45 | Rusland beschikt nu vrijwel zeker niet over de munitie en manoeuvre-eenheden die nodig zijn voor succesvolle offensieven. Dat schrijft het Britse ministerie van Defensie in een update: 'het blijft onwaarschijnlijk dat Rusland de strijdkrachten kan opbouwen die nodig zijn om de uitkomst van de oorlog in de komende weken wezenlijk te beïnvloeden'.

Volgens het ministerie hebben Russische troepen 'slechts enkele honderden meters grondgebied per week kunnen winnen. Dit komt vrijwel zeker doordat Rusland nu niet over de munitie en manoeuvre-eenheden beschikt die nodig zijn voor succesvolle offensieven. Hoge commandanten maken waarschijnlijk plannen waarbij onbemande, onervaren eenheden onder politieke en professionele druk onrealistische doelstellingen moeten bereiken'.

Volgens de update is het zeer waarschijnlijk dat Rusland sinds begin januari van dit jaar probeert opnieuw offensieve operaties in Oekraïne te beginnen, en vrijwel zeker met het doel de resterende Oekraïens bezette delen van de oblast Donetsk in te nemen.

Rusland: beschermingsconstructies kerncentrale Zaporizja bijna klaar zijn

06:10 | De bouw van beschermingsconstructies voor belangrijke faciliteiten in de kerncentrale van Zaporizja in het zuidoosten van Oekraïne nadert zijn voltooiing, dat meldt Reuters op basis van berichtgeving van het Russische staatspersbureau Tass.

De kerncentrale van Zaporizja, de grootste van Europa, werd in maart vorig jaar door Russische troepen veroverd, in de eerste dagen van Moskou's invasie in Oekraïne. De centrale ligt nog steeds dicht bij de frontlinies en is herhaaldelijk onder vuur genomen, waardoor de vrees voor een nucleaire ramp is ontstaan.

Tass citeerde Renat Karchaa van de Russische exploitant van kerncentrales Rosenergoatom:

'De bouw van engineering- en constructiestructuren, die bedoeld zijn om extra bescherming te bieden aan belangrijke infrastructuurfaciliteiten van de kerncentrale, waaronder die voor de opslag van radioactieve materialen, is in het stadium van voltooiing.'

Oekraïne: Rusland loopt zich warm voor offensief

06:00 | Rusland heeft versterkingen naar Oost-Oekraïne gestuurd in de aanloop naar een nieuw offensief dat volgende week zou kunnen beginnen langs een front waar al maandenlang onophoudelijke gevechten plaatsvinden. Dat meldt persbureau Reuters dat een Oekraïense gouverneur citeert.

'We zien dat er steeds meer Russische reserves in onze richting worden ingezet, we zien dat er meer materieel wordt aangevoerd ... ', zegt Serhiy Haidai, Oekraïens gouverneur van de voornamelijk door Rusland bezette provincie.

'Ze brengen munitie mee die anders wordt gebruikt dan voorheen - het is niet meer 24 uur per dag beschieten. Ze beginnen langzaam te sparen, zich klaar te maken voor een grootschalig offensief', zei Haidai tegen de Oekraïense televisie.

'Het zal hen waarschijnlijk tien dagen kosten om reserves te verzamelen. Na 15 februari kunnen we (dit offensief) elk moment verwachten.'

Dit is de stand van zaken op dinsdag 7 februari 2023

Volgens Oekraïne proberen Russische troepen de Oekraïense strijdkrachten vast te zetten door middel van gevechten in de oostelijke Donbas-regio. Naar verluidt verzamelt Moskou daar extra troepen voor een verwacht offensief in de komende weken, wellicht gericht op de regio Luhansk. 'De gevechten om de regio nemen toe', zei Pavlo Kyrylenko, de gouverneur van Donetsk. In Luhansk zei collega-gouverneur Serhiy Haidai dat de beschietingen daar zijn afgenomen omdat 'de Russen munitie hebben opgespaard voor een grootschalig offensief'.

Rond de stad Bachmoet en de nabijgelegen steden Soledar en Vuhledar werd nog wekenlang hevig gevochten, aldus het Oekraïense presidentiële bureau. Volgens het Britse ministerie van Defensie blijft Rusland kleine vorderingen maken in zijn pogingen om de Donbas-stad Bachmoet te omsingelen. 'Terwijl meerdere alternatieve aanvoerroutes over het land beschikbaar blijven voor de Oekraïense strijdkrachten, wordt Bachmoet steeds meer geïsoleerd', zei het ministerie op Twitter.

Het westelijke gebied van de regio Luhansk zal waarschijnlijk het middelpunt zijn van een eventueel nieuw Russisch offensief, aldus Kyrylo Budanov, het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst, die wordt getipt om het ministerie van Defensie over te nemen. In een interview met de Financial Times zei hij dat het offensief hoogstwaarschijnlijk zal worden ingezet door 'echte gemechaniseerde brigades' in plaats van de slecht getrainde reservisten en huurlingen van Wagner, die in recente gevechten zware verliezen hebben geleden.

Oekraïne heeft deze winter te kampen gehad met temperaturen van -20°C en tegelijkertijd met een humanitaire crisis doordat Rusland belangrijke civiele infrastructuur heeft getroffen, zo blijkt uit analyses. Gebieden in Dnipro, Donetsk en Kharkiv zijn volgens onderzoek bijzonder kwetsbaar. Sommige gebieden huisvesten tienduizenden ontheemden tijdens de winter, terwijl cruciale infrastructuur - waaronder energie en huisvesting - het doelwit is van Russische raketten en artillerie.

Een eventuele vervanging van de Oekraïense minister van Defensie, Oleksii Reznikov, zal niet deze week plaatsvinden, zei David Arakhamia, het hoofd van de partij van Volodymyr Zelenski, gisteren. 'We wachten op de benoeming van de hoofden van het ministerie van binnenlandse zaken en de veiligheidsdienst van Oekraïne', schreef hij op sociale media. Zondagavond zei Arakhamia dat Kyrylo Budanov Reznikov zou vervangen als minister van Defensie. De aankondiging kwam na een grootschalig corruptieschandaal in het ministerie van Defensie.

De secretaris-generaal van de VN, António Guterres, heeft gewaarschuwd dat de wereld een 'grotere oorlog' over Oekraïne tegemoet gaat. In een toespraak tot de algemene vergadering van de VN, enkele weken voor de eerste verjaardag van de Russische invasie van Oekraïne op 24 februari, zei Guterres: 'De vooruitzichten voor vrede blijven afnemen. De kans op verdere escalatie en bloedvergieten blijft toenemen'.

De wetgevende macht van de EU bereidt plannen voor om Volodymyr Zelenski te ontvangen, mocht hij besluiten naar Brussel te komen om een EU-top later deze week bij te wonen, aldus berichten. De Oekraïense leider zal naar verwachting een speciale zitting van het Europees Parlement toespreken, schrijft de Financial Times, die eraan toevoegt dat het voorgestelde plan onderhevig is aan veiligheidsproblemen die de reis van Zelenski kunnen doen ontsporen.

Het plan van Duitsland om snel twee bataljons Leopard 2-tanks van Europese bondgenoten te verzamelen en naar Oekraïne te sturen, vordert langzamer dan verwacht. Verschillende staten moeten nog beslissen of ze voertuigen uit hun eigen voorraden kunnen missen. In Europa hebben, behalve Berlijn, tot nu toe alleen Polen en Portugal concrete toezeggingen gedaan om Leopard 2-tanks bij te dragen. Oekraïense soldaten zouden vanaf deze week in Duitsland en Polen worden opgeleid op Leopard 2-tanks. 'De toezegging van Duitsland blijft overeind', zei regeringswoordvoerder Wolfgang Büchner maandag.

De premier van Noorwegen, Jonas Gahr Støre, heeft voorgesteld dat zijn land over een periode van vijf jaar ongeveer 75 miljard Noorse kronen aan hulp verleent aan Oekraïne. In 2023 zal de helft van de hulp bestemd zijn voor de financiering van de militaire behoeften van Kiev en de rest voor humanitaire doeleinden. De aankondiging komt nadat de regering van Støre onder druk kwam te staan om de steun voor Oekraïne te verhogen, nadat zij miljarden aan extra olie- en gasinkomsten heeft verdiend door de oorlog in Rusland.

Canada's minister van Defensie, Anita Anand, deelde een beeld van de eerste Canadese gedoneerde Leopard tank die in Polen aankomt. 'Samen met onze bondgenoten zullen we binnenkort de strijdkrachten van Oekraïne trainen in het gebruik van dit materieel', tweette ze.

Het hoofd van de nucleaire waakhond van de VN, Rafael Grossi, zal president Vladimir Poetin niet ontmoeten tijdens zijn bezoek aan Moskou deze week, heeft het Kremlin gezegd. Grossi zal naar verwachting functionarissen van het Russische staatskernbedrijf Rosatom en het ministerie van Buitenlandse Zaken ontmoeten, zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov, en voegde eraan toe dat Moskou een 'inhoudelijke dialoog' verwacht.

De olie- en gasinkomsten van Rusland zijn in januari met 46 procent gedaald ten opzichte van dezelfde maand in 2022, onder invloed van het prijsplafond voor de olie-export dat door de westerse bondgenoten is opgelegd na de inval van Moskou in Oekraïne. Het Russische ministerie van Financiën zei dat de begrotingsinkomsten in januari 35% lager waren dan in dezelfde maand in 2022, de laatste maand voordat Rusland troepen naar Oekraïne stuurde.

De Russisch-orthodoxe patriarch Kirill, een nauwe bondgenoot van president Vladimir Poetin, werkte in de jaren zeventig voor de Sovjet-inlichtingendienst toen hij in Zwitserland woonde. Onder de codenaam 'Michailov' en officieel in Genève als vertegenwoordiger van de Russisch-orthodoxe kerk bij de Wereldraad van Kerken (WCC), was het Kirill's missie om de raad te beïnvloeden en ertoe aan te zetten de VS en haar bondgenoten te veroordelen, meldden de kranten.


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen