Dit is het belangrijkste nieuws
- Koelwater kerncentrale Zaporizja bijna op: 'Rampzalige gevolgen'
- Kiev: 'Leopard 2-tanks in april - mei naar slagveld'
- 'Rusland bereidt recrutering 400.000 mensen voor'
Dit liveblog wordt niet meer geupdate, voor de nieuwste ontwikkelingen volg ons liveblog van vrijdag 31 maart
Oekraïne: controle over nog maar een derde van Bachmoet
20:07 | Oekraïne heeft nog maar de controle over een derde van Bachmoet, bevestigt een adviseur van de president na meldingen van internationale waarnemers. De stad in het oosten van het land is al maanden het toneel van een bloedige strijd met de Russen.
De adviseur ontkent dat de stad wordt omsingeld door Russische troepen. Onder anderen Jevgeni Prigozjin van het Russsiche huurlingenbedrijf Wagner Groep had verklaard dat Bachmoet 'praktisch omsingeld' was. Vorige week zei Prigozjin dat 70 procent van de stad was ingenomen.
Oekraïne meldde vorige week dat de situatie rond Bachmoet was gestabiliseerd en dat het leger snel met een tegenoffensief begint. De stad had voor de Russische invasie ongeveer 70.000 inwoners. De meeste mensen zijn vertrokken en de stad is door de oorlog grotendeels verwoest.
NAVO-toetreding Finland kwestie van uren
20:00 | De jarenlange neutraliteit van Finland komt ten einde. Het Turkse parlement stemt vandaag over de toetreding van Finland tot de NAVO, en het heeft er alle schijn van dat het er door komt. Dat denkt Scandinavië-correspondent Jeroen Visser.
Gelekte documenten tonen Russische geheime plannen in cyberoorlog
17:47 | Gelekte Russische documenten bieden een zeldzame kijk op hoe Rusland cyberaanvallen uitvoert, desinformatie verspreidt en het internet in de gaten houdt, meldt een internationale groep media. Zij wisten de hand te leggen op ruim 5000 pagina's vertrouwelijke bedrijfsdocumenten van de in Moskou gevestigde onderneming Vulkan die tools maakt voor de Russische cyberoorlog tegen bijvoorbeeld vliegvelden, energiecentrales en overheden. De geheime gegevens geven 'voor het eerst inzicht in hun wapenarsenaal, en onthullen hun strategie', aldus het Duitse Der Spiegel.
De wereld ziet de destructieve effecten van Russische hacking- en desinformatiecampagnes al lang, maar er is zelden veel inzicht geweest in hoe deze operaties plaatsvinden, aldus de Amerikaanse krant The Washington Post. Bij de zogenoemde Vulkan Files gaat het om informatie over computerprogramma's en databases waarmee Russische inlichtingendiensten en hackgroepen beter kwetsbaarheden kunnen vinden, aanvallen kunnen coördineren en online activiteiten kunnen controleren.
De anonieme persoon die de Vulkan Files aan een Duitse verslaggever gaf, zei dat te doen omdat hij boos en verontwaardigd was over de Russische invasie in Oekraïne. De documenten werden gedeeld met de groep nieuwsorganisaties, waaronder de Duitse Paper Trail Media en Der Spiegel en The Washington Post. De media bogen zich ruim een jaar over de documenten van het software- en cyberbeveiligingsbedrijf Vulkan dat commerciële en overheidsklanten heeft
IOC-voorzitter Bach slaat terug na kritiek op besluit over Russen
15:25 | Voorzitter Thomas Bach betreurt alle reacties op de aanbeveling van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) om sporters uit Rusland en Belarus weer te laten meedoen aan internationale evenementen. Zowel vanuit Rusland als het door oorlog geteisterde Oekraïne kwamen afkeurende reacties op de beslissing die het IOC dinsdag nam. Politici uit Polen, Duitsland en Tsjechië leverden eveneens felle kritiek op het olympisch comité.
'Aan beide kanten zijn partijen niet tevreden, om het diplomatiek te zeggen', aldus Bach op de persconferentie waarmee hij het driedaagse bestuursoverleg in Lausanne afsloot. 'Dat betekent wel dat wij een soort middenweg hebben gevonden, zodat we allemaal vooruit kunnen.'
De Duitser baalt vooral van de overheidsbemoeienis. 'Sport wordt zo politiek gemaakt, daar zijn we heel bezorgd over. Overheden willen beslissingen over sportdeelname overnemen. Het is betreurenswaardig dat sommige overheden niet respecteren wat een meerderheid van de olympische beweging en zijn stakeholders wil. Ze respecteren de autonomie van de sport niet en hanteren een dubbele standaard. We hebben ze nooit gehoord over een van de zeventig andere gewapende conflicten in de wereld. Het is niet aan overheden om te beslissen welke sporters aan welke evenementen meedoen. Dat zou het einde van de mondiale sport betekenen.'
Het IOC riep de internationale sportbonden dinsdag op om, onder voorwaarden, sporters uit Rusland en Belarus weer toe te laten. 'Het is aan de bonden of ze deze weg willen volgen', aldus Bach. Het olympisch comité schuift zelf een beslissing over deelname van beide landen aan de Spelen van volgend jaar in Parijs voor zich uit. Het IOC wacht af hoe de situatie zich in de komende periode ontwikkelt.
Het Russische olympisch comité noemde de criteria voor Russen om aan internationale toernooien mee te doen, zoals dat ze dat onder neutrale vlag moeten doen, onaanvaardbaar. 'In Rusland worden we agenten van de Verenigde Staten genoemd', zei Bach. 'En in Oekraïne worden we neergezet alsof we samenspannen met de Russen. Terwijl wij de Russische invasie in Oekraïne vanaf het begin hebben veroordeeld en onze solidariteit met Oekraïne en de olympische gemeenschap daar laten zien.'
Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken komt naar Brussel
15:00 | De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken is van plan om van 3 tot 5 april in Brussel de bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO bij te wonen, waar hij de nadruk zal leggen op voortdurende Amerikaanse steun voor Oekraïne en trans-Atlantische veiligheid, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Daar zal hij de topdiplomaat van de EU, Josep Borrell, de secretaris-generaal van de Navo, Jens Stoltenberg, en de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dymtro Kuleba, ontmoeten, aldus Reuters in een verklaring op donderdag.
Russische economie 'verchineest'
14:50 | Na een driedaags staatsbezoek van Xi Jinping aan zijn ambtsgenoot Vladimir Poetin halen beide landen de diplomatieke en economische banden nóg verder aan. Op het eerste gezicht een Sino-Russische win-win-situatie, maar Moskou lijkt op de langere termijn toch het onderspit te delven en steeds afhankelijker van Beijing te worden.
Volgens nieuwszender Al Jazeera draait het allemaal om Russische energie, de Chinese export en het losweken van Rusland uit de dollareconomie. Qua handel profiteert China ontegenzeggelijk het meest van de nieuw ontstane situatie en heeft Moskou weinig keuze - het moet linksom of rechts de gevolgen van de westerse economische sancties ondervangen.
China heeft zich in ijltempo ontpopt tot een van de belangrijkste afnemers van de sterk afgeprijsde Russische olie en gas. Importeerde China vorig jaar 1,57 miljoen vaten Russische olie per dag, in 2023 waren dat er al 1,94 miljoen. Ook de Chinese invoer van Russisch pijpleidinggas en vloeibaar aardgas is vorig jaar meer dan verdubbeld terwijl de import van Russische steenkool met 20 procent steeg. Overigens is China niet de enige die Rusland helpt de sancties te omzeilen. De twee andere belangrijke afnemers van Russische energie zijn India en NAVO-lid Turkije. Analisten verwachten dat de verkoop blijft stijgen naarmate de oorlog in Oekraïne voortduurt.
'Chinese valuta zet dollar op zijspoor'
14:45 | Tijdens het bezoek van de Chinese president Xi Jinping aan de Russische president Vladimir Poetin is ook gesproken over het toenemende gebruik van de Chinese yuan. Volgens macro-econoom Edin Mujagic hebben beide landen nieuwe afspraken gemaakt om samen minder afhankelijk te worden van de Amerikaanse dollar.
En die afspraken zijn niet alleen gemaakt tussen China en Rusland, weet Mujagic. Ook elders in de wereld lijken landen minder afhankelijk te willen worden van de Amerikaanse dollar. 'Steeds meer landen doen mee aan het spel waarin de handel tussen landen in steeds grotere mate wordt afgerekend in de Chinese yuan', zegt hij. 'Waardoor de dollar een beetje op een zijspoor wordt gezet.'
Wagner Group-chef potentieel uitdager van Poetin in 2024
13:55 | Jevgeni Prigozjin, zakenman en financier van het Russische huurlingenleger Wagner Group, loopt zich mogelijk warm voor de Russische presidentsverkiezingen in 2024. Dat meldt de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) op basis van een interview dat Prigozjin op 14 maart gaf aan journalisten van Russia Today, RIA Novosti en Federal News Agency.
Volgens ISW gebruikt Prigozjin mogelijk zijn invloed in het Russische medialandschap om zichzelf te positioneren als kanshebber voor de Russische presidentsverkiezingen van 2024. Prigozjins eigen Federal News Agency publiceerde een interview dat hij op 14 maart hield met Russische journalisten van Russia Today, RIA Novosti en Federal News Agency.
Finse geheime dienst: Russische inlichtingenoperaties sterk ingeperkt
13:45 | De Finse inlichtingendienst (SUPO) heeft gezegd dat de Russische inlichtingenoperaties in het land het afgelopen jaar 'in de verdrukking' zijn gekomen door uitwijzingen van Russische inlichtingenofficieren en visumweigeringen. Dat meldt The Guardian op basis van berichtgeving van Associated Press.
De Russische inlichtingendienst in Finland is vorig jaar gekrompen tot ongeveer de helft van zijn vroegere omvang. Het afnemende aantal Russische inlichtingenofficieren en de beperkingen op reizen over de grens in verband met de oorlog van Rusland in Oekraïne hebben de werkomstandigheden voor Russische spionnen in Finland aanzienlijk ondermijnd, aldus SUPO.
Operaties onder diplomatieke dekking zijn van oudsher het belangrijkste instrument van de Russische inlichtingendienst in het buitenland, zei het agentschap, en voegde eraan toe dat Moskou probeert cyberspionage te gebruiken om het tekort aan menselijke inlichtingen te compenseren. Het agentschap zei eerder dat het toekomstige lidmaatschap van de NAVO een interessanter doelwit wordt voor Russische inlichtingen- en beïnvloedingsoperaties.
Moskou blijft VS inlichten over raketproeven
13:20 | De Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, Sergei Ryabkov, heeft gezegd dat Moskou de VS vooraf zal blijven inlichten over zijn raketproeven, ondanks de opschorting van zijn deelname aan het kernwapenverdrag van de New Start.
Ryabkov zei gisteren dat Moskou alle informatie-uitwisseling met Washington over zijn nucleaire activiteiten, waaronder de lancering van rakettesten, in het kader van de overeenkomst van 2011 had stopgezet. Maar de hoge diplomaat zei vandaag dat Rusland zich wil houden aan zijn belofte van vorige maand om de VS te blijven informeren over raketproeven, overeenkomstig een Amerikaans-Sovjetakkoord van 1988.
Het New Start-verdrag van 2010, het laatst overgebleven kernwapenverdrag tussen de VS en Rusland, beperkt het aantal strategische kernkoppen dat elke partij mag inzetten. De VS en Rusland bezitten samen bijna 90 procent van alle kernkoppen ter wereld.
Vladimir Poetin kondigde vorige maand aan dat Rusland zijn deelname aan het verdrag opschortte en beschuldigde Washington ervan Rusland een 'strategische nederlaag' toe te brengen in Oekraïne. Het Witte Huis zei dinsdag dat de VS Rusland had verteld dat het zou stoppen met het uitwisselen van bepaalde gegevens over zijn nucleaire strijdkrachten na de weigering van Moskou om dat te doen.
Wall Street Journal ontkent spionage
12:50 | De Wall Street Journal 'ontkent ten stelligste' de beschuldigingen van spionage tegen haar verslaggever, Evan Gershkovich, die door de Russische federale veiligheidsdienst (FSB) is gearresteerd, aldus de krant in een verklaring.
'The Wall Street Journal ontkent ten stelligste de beschuldigingen van de FSB en streeft naar de onmiddellijke vrijlating van onze vertrouwde en toegewijde verslaggever, Evan Gershkovich.'
'Wij zijn solidair met Evan en zijn familie.'
Woordvoerder Dmitry Peskov van het Kremlin zei weliswaar dat de arrestatie 'een zaak voor de FSB' was, maar hij zei te hebben begrepen dat Gershkovich 'op heterdaad betrapt' was.
Bankiers in Zwitserland veroordeeld voor helpen vriend van Poetin
12:40 | Vier bankiers zijn in Zwitserland veroordeeld voor het helpen van een goede vriend van de Russische president Vladimir Poetin. De concertcellist Sergej Roldoegin maakte miljoenen franken over via de Gazprombank in Zürich, maar aanklagers denken dat dat geld niet van Roldoegin zelf was, die door de Zwitsers 'Poetins portemonnee' wordt genoemd.
De rechter verwijt de bankiers onzorgvuldigheid bij het uitzoeken waar het geld vandaan kwam. Het gaat om drie Russen en een Zwitser die Roldoegin tussen 2014 en 2016 hielpen met zijn transacties, ter waarde van zo'n 30 miljoen frank (ongeveer gelijk aan 30 miljoen euro). De vier zijn schuldig bevonden en hebben voorwaardelijke boetes gekregen van in totaal honderdduizenden franken.
Volgens de aanklagers symboliseert de zaak hoe Poetin 'stromannen' zoals Roldoegin gebruikt om zijn geld te verbergen. Roldoegin is een goede vriend van Poetin en zelfs de peetvader van zijn oudste dochter Maria. De aanklagers denken dat het onwaarschijnlijk is dat Roldoegin zelf zoveel geld kon hebben.
In Zwitserland zijn banken verplicht de samenwerking te verbreken als er twijfels zijn over de herkomst van geld. Het Kremlin ontkent dat er gefraudeerd is en zegt dat Poetins financiën altijd transparant zijn. Sinds de Russische invasie in Oekraïne staat Roldoegin op de Zwitserse sanctielijst.
Rusland: 'VS negeert START-verdrag'
11:12 | Rusland beschuldigt de Verenigde Staten van het schenden van het START-verdrag. Volgens de Russen hebben de Amerikanen hen niet tijdig geïnformeerd van testlanceringen van raketten. Dat moet volgens een verdrag dat de twee landen in 1988 hebben getekend.
Extreemrechtse Oostenrijkse parlementsleden lopen weg bij toespraak Zelenski
10:35 | Parlementariërs van de pro-Russische, extreem-rechtse Vrijheidspartij zijn donderdag tijdens een toespraak van de Oekraïense president Volodymyr Zelenski uit het lagerhuis van het Oostenrijkse parlement weggelopen uit protest tegen het feit dat de toespraak in strijd was met de neutraliteit van Oostenrijk.
Reuters meldt dat Zelenski de kamer via een videoverbinding toesprak en Oostenrijk bedankte voor zijn humanitaire hulp en hulp bij projecten zoals het opruimen van landmijnen. Oostenrijk zegt dat het door zijn neutraliteit niet militair bij het conflict kan worden betrokken en hoewel het Oekraïne politiek steunt, kan het het land geen wapens sturen in zijn strijd tegen de Russische invasie.
De Vrijheidspartij (FPO) had echter dagen tevoren gewaarschuwd dat zij een of andere vorm van protest tegen de toespraak zou houden. Haar parlementsleden woonden het begin van de toespraak bij en vertrokken daarna.
Kiev: 'Leopard 2-tanks in april - mei naar slagveld'
10:35 | Oekraïne plant dit voorjaar in verschillende gebieden een tegenoffensief, in april of mei zet het Oekraïense leger Leopard 2-tanks in op het slagveld. Dat meldt Sky News op basis van een optreden van de Oekraïense minister van Defensie Oleksii Reznikov op de Estse televisiezender ERR. Volgens Reznikov moet Oekraine zich verdedigen tegen de Russen en ze indammen. 'Daarna gaan we in het tegenoffensief.'
'Voor iedere dode Oekraïense militair, gaan er tien Russen dood'
10:00 | Voor iedere Oekraïense militair die omkomt aan het front bij Bachmoet, overlijden tien Russische militairen. Dat stelt de Oekraïense defensie. Desondanks zeggen de autoriteiten wel dat de Russen successen boeken aan het oostfront.
Al maanden woedt een hevige strijd om de Oekraïense stad. Hoewel er nog maar weinig overeind staat, willen beide strijdende partijen de stad in handen hebben. Dat er inmiddels tien russen sterven tegenover één Oekraïense omgekomen militair, noemt Europaverslaggever Geert Jan Hahn bijzonder. 'De veiligheidsadviseur van Zelenski zei eerder dat het er één op zeven waren in Bachmoet. Dat stijgt dus alleen maar.'
Wel benadrukt Hahn dat omgekomen soldaten voor Oekraïners zwaarder wegen dan voor de Russen. 'Oekraïne heeft hun mensen harder nodig dan de Russen. Ook moet je kijken naar de kwaliteit van de militairen aan het oostfront. Want bij Russen vechten er voornamelijk Wagner-troepen in Bachmoet. Daar zitten ook veel gevangenen tussen.'
Rusland arresteert Amerikaanse journalist wegens spionage
09:40 | Rusland heeft een Amerikaanse journalist van The Wall Street Journal gearresteerd op verdenking van spionage. Dat meldt persbureau Interfax. Het zou gaan om WSJ-correspondent Evan Gershkovich. Gershkovich is in de Russische stad Jekaterinenburg aangehouden op verdenking van spionage. Naar verluidt verzamelde hij informatie over een Russisch militair-industrieel complex. Op spionage staat 20 jaar kamp.
Kiev: Russisch voorzitterschap VN Veiligheidsraad is slechte grap
09:05 | De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dymtro Kuleba uit op Twitter kritiek op het feit dat Rusland op 1 april het voorzitterschap van de VN-Veiligheidsraad overneemt. Hij schrijft:
'Het Russische voorzitterschap van de VN-Veiligheidsraad op 1 april is een slechte grap. Rusland heeft zich zijn zetel toegeëigend; het voert een koloniale oorlog; zijn leider is een oorlogsmisdadiger die door het Internationaal Strafhof wordt gezocht voor het ontvoeren van kinderen. De wereld kan niet veilig zijn met Rusland in de VN-Veiligheidsraad.'
Rusland zat in februari 2022 voor het laatst in de Veiligheidsraad. Het voerde zijn laatste invasie van Oekraïne uit op 24 februari.
Koelwater kerncentrale Zaporizja bijna op: 'Rampzalige gevolgen'
09:00 | Er komt mogen een akkoord om meer beschermingsmaatregelen te nemen bij de kerncentrale van Zaporizja. Sinds de start van de Russische invasie van Oekraïne is de kerncentrale in handen van Rusland. Maar al meermaals is de centrale compleet uitgevallen, vanwege aanvallen over en weer. 'Er wordt een ramp voorzien', zegt buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.
Het akkoord moet gaan over de bescherming van de kerncentrale, zegt Hammelburg. 'Daarnaast moet er onderhoud en toezicht plaatsvinden, onder leiding van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).' Er is echter nog weinig gebeurd om de bescherming te verzekeren, terwijl de gevaren groter worden.
Mede daarom is Rafael Grossi, topman van het IAEA, afgereisd naar de centrale. Hij heeft al meermaals zijn bezorgdheid geuit over de toestand rondom de centrale. 'De centrale is nu al zes keer uitgevallen. Dan moet die overschakelen op generatoren, want de reactoren in de fabriek moeten gekoeld blijven.'
Advocaat bevestigt detentie Russische man veroordeeld tot gevangenisstraf na anti-oorlogsfoto dochter
08:30 | Alexei Moskalyov, een Russische man die tot twee jaar gevangenisstraf werd veroordeeld omdat hij de Russische strijdkrachten in diskrediet bracht en wiens dochter werd opgepakt, is vastgezet nadat hij uit huisarrest was gevlucht. Dat meldt persbureau Reuters op basis van wat zijn advocaat Dmitry Zakhvatov zegt.
Eerder werd gemeld dat hij in Minsk was gearresteerd, nadat hij zijn huisarrest was ontvlucht. Moskalyo is gescheiden van zijn 13-jarige dochter sinds hij begin maart onder huisarrest is geplaatst en zij is overgebracht naar een staatsopvangcentrum.
Moskalyo werd tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld als straf voor zijn kritiek op het beleid van het Kremlin in berichten op sociale media. De politie stelde een onderzoek tegen hem in nadat zijn dochter weigerde deel te nemen aan een les op haar school en een aantal tekeningen had gemaakt waarop raketten werden afgevuurd op een gezin dat onder een Oekraïense vlag staat en een andere met de tekst 'Eer aan Oekraïne!'.
'Rusland bereidt recrutering 400.000 mensen voor'
08:15 | Het Britse ministerie van Defensie meldt, op basis van Russische media, dat de autoriteiten een grote rekruteringscampagne voorbereiden om 400.000 nieuwe troepen te rekruteren voor de strijd in Oekraïne.
08:00 | Oekraïense vrijwilligers die burgers hebben geëvacueerd uit de frontlinies van de oorlog met Rusland, zeggen dat sommige ouders hun kinderen in kelders hebben verstopt om te voorkomen dat ze worden meegenomen, melden Isobel Koshiw en Oleksiy Savechnko van The Guardian.
Hoewel de ouders verschillende redenen hebben opgegeven, schrijven de meeste vrijwilligers het verschijnsel toe aan een combinatie van armoede en de psychologische toestand van de gezinnen, die al maanden onder bombardementen leven.
Begin maart gaf de Oekraïense regering de plaatselijke autoriteiten in de oostelijke stad Bachmoet, waar een van de langste en bloedigste veldslagen van de Russische oorlog heeft plaatsgevonden, toestemming om kinderen gedwongen te evacueren.
Momenteel geldt dit alleen voor nederzettingen die onder Russische bezetting dreigen te komen, wat volgens de regering beperkt is tot Bakhmut. Er zijn geen wettelijke bevoegdheden voor gebieden die net zo kwetsbaar zijn langs de 600 mijl lange frontlijn van Oekraïne, zoals Avdiivka, een stad ten zuiden van Bachmoet.