De afkorting van het voorstel - ASAP - kan haast niet toepasselijker zijn, want er is flink wat haast geboden bij het opschroeven van de productie. Oekraïne gaat snel door zijn voorraden heen, en kijkt naar het Westen voor steun. 'We hebben de eerste twee tranches van steun al gehad', stelt Zandee, doelend op de eerdere twee financieringen van respectievelijk 1 en 2 miljard euro over compensatie van geleverde munitie en de aankoop van nieuwe munitie. 'Nu gaat het om een structurele aanpak, waarbij de industriële productie omhoog moet en waar vanuit het EU-budget fondsen voor beschikbaar worden gesteld.'
Zware artillerie
Volgens Zandee gaat het met name om zware artilleriemunitie van 155 millimeter en om raketartillerie - die bedoeld zijn voor de lange afstand. 'Over welke verhoudingen het precies gaat, is nog onduidelijk', vervolgt Zandee. 'Het hangt natuurlijk vooral af van het verzoek van Oekraïne zelf.'
‘Het hangt af van het verzoek van Oekraïne’
De Europese Commissie trekt zelf een half miljard uit voor de verhoging van de productie en verwacht van individuele lidstaten dat zij zelf een bijdrage leveren, waardoor het totale bedrag op een miljard euro komt te liggen. Maar of dat genoeg is, is nog maar de vraag volgens Europa-correspondent Stefan de Vries. Hij noemt het specifieke bedrag nogal arbitrair. 'Wat je precies kunt maken voor een miljard euro is niet helemaal duidelijk', stelt hij. 'Het is ook niet gespecificeerd. Behalve dat het naar munitie gaat, maar hoeveel kost één granaat?'
Stimulans
Volgens De Vries geldt het in ieder geval als stimulans om de vijftien munitiefabrieken die Europa rijk is meer te doen produceren. Waar Nederland geen actieve munitiefabriek meer heeft, daar hebben Griekenland, Duitsland, Frankrijk en Spanje bijvoorbeeld nog wel fabrieken. 'Er zijn dus genoeg fabrieken met voldoende capaciteit, maar nu er meer geld komt, kunnen ze meer produceren.'
Lees ook | Europa zet zich schrap en schroeft munitieproductie op
Zandee denkt dan ook niet dat de extra fondsen ervoor zorgen dat er meer wapenfabrieken bijkomen in Europa. 'Dat is niet nodig - het gaat om het opvoeren van de productie in de bestaande fabrieken', zegt hij. Volgens Zandee is het eveneens nodig om de benodigde grondstoffen voor de munitie een voorkeursbehandeling te geven richting de defensie-industrie: 'Het kan namelijk zijn dat anderen op de wereldmarkt meer bieden, en dan komen de grondstoffen niet terecht waar ze terecht moeten komen.'
Interessant
En dat is een interessant aspect, vindt Zandee. Daarmee zou er namelijk een soort oorlogseconomie worden geïntroduceerd, zegt hij. 'Het moet natuurlijk nog allemaal uitgewerkt worden, maar het is op zich een belangrijke ontwikkeling', vervolgt Zandee. 'Dat defensie-industrie voorrang krijgt op bepaalde grondstoffen.'
Lees ook | 'De Russen hebben de overhand'
En daar zijn speciale wetten voor nodig, benadrukt Zandee. Het druist immers in tegen de wetten van de open economische markt. 'En zulke wetten kunnen een poos duren', besluit hij. 'Maar als het zou gebeuren, is er sprake van een echte verandering.'