Liveblog | 'Nederland gaat F-16's leveren aan Oekraïne'

Dit liveblog wordt niet meer bijgewerkt.

Het belangrijkste nieuws

• 'Nederland gaat F-16's leveren aan Oekraïne'
• Rusland begonnen met verplaatsing kernwapens naar Belarus
• Wagner-baas Prigozjin lijkt te waarschuwen voor staatsgreep
• Duitse bondskanselier overweegt gesprek met Poetin

President Vladimir Poetin heeft zijn Braziliaanse ambtgenoot Luiz Inacio Lula da Silva vrijdag in een telefoongesprek laten weten dat Rusland openstaat voor een dialoog over Oekraïne, aldus het Kremlin, kort nadat minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov een Chinese vredesgezant in Moskou had verwelkomd.

Rusland heeft herhaaldelijk verklaard open te staan voor hervatting van de vredesbesprekingen met Kiev, die enkele maanden na de Russische inval in Oekraïne begin vorig jaar vastliepen, en heeft bemiddelingspogingen van zowel Brazilië als China verwelkomd.

De Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva zei vrijdag dat hij een telefoongesprek had met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin. Daarbij herhaalde hij dat zijn land bereid is met beide partijen in de oorlog in Oekraïne te praten om vrede te stichten.

Lula tweette dat hij Poetin ook had bedankt voor een uitnodiging om een economisch forum in Sint-Petersburg bij te wonen, maar dat hij die moest afslaan omdat hij 'Rusland momenteel niet kan bezoeken"'.

Polen zal tot nader order de grens met Belarus sluiten voor in Belarus en Rusland geregistreerde vrachtvoertuigen, volgens een ontwerpverordening die vrijdag door het ministerie van Binnenlandse Zaken is gepubliceerd.

Het is waarschijnlijk dat Nederland F-16's aan Oekraïne gaat leveren, laat defensieminister Kajsa Ollongren vrijdag doorschemeren na afloop van de ministerraad. Nederland heeft al toegezegd Oekraïense piloten te trainen in de toestellen 'en dan ga je ervan uit dat Oekraïne op enig moment ook gaat vliegen met de F-16. Dat vergt wel nog een apart besluit'.

Nederland gaat waarschijnlijk F-16's leveren aan Oekraïne, zodra de training van Oekraïense piloten is afgerond. Dat melden twee anonieme bronnen aan Bloomberg. Donderdagavond maakte defensieminister Ollongren bekend dat Nederland en Denemarken de F-16-trainingen gaat leiden, deze beginnen komende zomer.

Lees ook | 'Nederland gaat F-16's leveren aan Oekraïne'

Volgens Bloomberg heeft de Nederlandse regering de afgelopen weken gesprekken gevoerd met de Amerikaanse regering. De gesprekken moeten drukzetten op de regering van president Biden, zo melden betrokkenen aan het persbureau. De Amerikanen moeten toestemming geven voor het leveren van F-16's, omdat de gevechtsvliegtuigen van Amerikaanse makelij zijn.

Nederland gaat samen met Denemarken de F-16-trainingen voor Oekraïense militairen leiden. Dat maakte de Amerikaanse minister van Defensie gisteravond bekend. Kort daarna werd het nieuws bevestigd door zijn Nederlandse ambtsgenoot Kajsa Ollongren. Deze volgende stap in het F-16-traject van Oekraïne was slechts een kwestie van tijd, zegt defensiespecialist Patrick Bolder van het HCSS. 'Dit zagen we wel aankomen.'

Lees ook | Nederland en Denemarken gaan F-16-trainingen voor Oekraïne leiden

De trainingen beginnen komende zomer en starten waarschijnlijk in Denemarken. Ook België en het Verenigd Koninkrijk werken mee aan de trainingen, maakte het Nederlandse ministerie van Defensie woensdag al bekend. Op de G7-top van vorige week in Hiroshima gaven de Amerikanen groen licht voor Europese F-16-training. Dat was nodig, omdat de vliegtuigen van Amerikaanse makelij zijn.

Het wapenbedrijf Kalashnikov verlegt de focus van de beroemde AK-47-wapens naar kamikaze-drones. Die drones worden op dit moment massaal door Rusland ingezet in de oorlog in Oekraïne.

Rusland put op dit moment met name uit de voorraad kamikaze-drones die Iran levert. Het land wil echter ook een eigen productielijn opzetten, om zo minder afhankelijk te worden van de Iraanse Shahed-drones. 'Kalashnikov begint met de nieuwe productie van UAV's', zegt het grootste wapenbedrijf van Rusland in een statement.

De Chinese gezant voor Euraziatische Zaken Li Hui is in Moskou gearriveerd voor een overleg met de Russische buitenlandminister Sergei Lavrov. Zijn bezoek komt na een recente ontmoeting met de Oekraïense president Volodimir Zelenski in Kiev.

De diplomaat was deze maand ook voor besprekingen in Frankrijk, Duitsland en Polen. Zijn reis door Europa wordt gezien als een poging om vredesgesprekken onder Chinese bemiddeling te promoten. China stelt zich als een neutrale partij op als het gaat om de oorlog in Oekraïne, maar critici vinden dat het land te veel met Rusland optrekt.

Volgens de Russische gouverneur van de regio Krasnodar zijn er twee drones in de gelijknamige stad neergestort. Daarbij zouden er geen gewonden zijn gevallen. Op beelden is te zien hoe één van de drones neerstort middenin een woonwijk. Volgens de gouverneur is er schade aan woningen en kantoren, maar zou belangrijke infrastructuur niet zijn geraakt.

Bij een Russische raketaanval op een kliniek in de Oost-Oekraïense stad Dnipro zijn vrijdag ten minste één dode en 15 gewonden gevallen, aldus president Zelenski. 'Russische terroristen bevestigen opnieuw hun status van strijders tegen alles wat menselijk en eerlijk is', schreef Zelenski op Telegram.

'Een raketaanval op een kliniek in de stad Dnipro. Vanaf nu werd één persoon gedood en raakten er 15 gewond. De nasleep van de beschieting wordt geëlimineerd en de slachtoffers worden gered.' Ook twee kinderen van drie en zes jaar oud zouden slachtoffer zijn van de aanval, meldt The Kyiv Independent.

Rusland is begonnen met het installeren van kernwapens in buurland Belarus. Volgens het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW) betekent dat niet dat de nucleaire dreiging hoger is. Daarnaast stelt het ISW dat het sowieso onwaarschijnlijk is dat Rusland kernwapens zal inzetten tegen Oekraïne of andere doelen.De denktank wijst erop dat Rusland nu al in staat is om verschillende doelen te raken. Daarvoor was het niet nodig om de wapens naar Belarus te verhuizen. Volgens het ISW is het voornamelijk een manier om Belarus verder in te lijven in de Russische invloedssfeer.

Het Westen onderschat 'serieus' het risico op een nucleaire oorlog vanwege de situatie in Oekraïne. Dat zegt vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad Dmitri Medvedev. 'Er zijn onomkeerbare oorlogswetten. Als Oekraïne nucleaire wapens krijgt van het Westen, zal er een 'preventieve aanval komen', stelt de voormalig president van Rusland tegenover Russische media.

Het is niet voor het eerst dat Rusland, en zeker Medvedev, waarschuwen voor een escalatie van de oorlog. Rusland, dat verreweg de meeste nucleaire wapens in bezit heeft, waarschuwde eerder dat als het Westen zich actief mengt in de oorlog, het kan ontaarden in een groter conflict. Poetin-loyalist Medvedev stelt met name angstig te zijn voor het geval het Westen kernwapens toestaat in Oekraïne. 'Dat zou betekenen dat een raket met nucleaire lading naar hen toekomt.'

Volgens Russische inlichtingendiensten heeft Oekraïne een raket en een drone richting Russisch grondgebied afgevuurd. De raket werd onderschept door de Russische luchtafweersystemen.

In de zuidelijk gelegen Russische stad Krasnodar raakten eveneens een flatgebouw en een kantoorgebouw beschadigd door een ontploffing, meldt Reuters, al is niet bekend waardoor de ontploffing werd veroorzaakt. Volgens Russische media zou het komen door een drone, die op - onbevestigde - beelden op sociale media.

Oekraïne claimt tien Russische raketten en 25 drones vannacht uit de lucht geschoten te hebben boven Kiev, Dnipro en oostelijk gelegen regio's.

Volgens de Oekraïense luchtmacht gaat het om raketten die vanaf de Kaspische Zee werden gelanceerd, 23 Shahed-drones van Iraanse makelij en twee verkenningsdrones.

De Europese Unie heeft een akkoord gegeven om de importrestricties op goederen uit Oekraïne met een jaar te verlengen, nadat enkele lidstaten een importverbod poogden in te stellen om eigen boeren te beschermen. Dat meldt Reuters.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski bedankte de EU en zei te blijven werken aan de toelatingseisen van de Europese Unie, om zich uiteindelijk bij de EU te kunnen voegen.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft op termijn plannen om te spreken met de Russische president Vladimir Poetin. Daarmee zet Scholz de deur op een kier voor diplomatieke mogelijkheden, nadat de landen iedere vorm van communicatie de facto van tafel veegden.

'Mijn laatste telefoongesprek met Poetin is alweer een tijdje terug', aldus Scholz in de Keulse krant Kölner Stadt-Anzeiger. 'Maar op termijn zal ik weer met hem praten.'

Rusland heeft vannacht enkele raketten op de Oekraïense hoofdstad Kiev afgevuurd. Het is de dertiende aanval op de stad deze maand. Hoewel er geen doden zijn gevallen, is er wel schade aangebracht aan een winkelcentrum.

'Weer een aanval midden in de nacht', aldus een woordvoerder van Kiev. 'De X-101-raketten werden naar alle waarschijnlijkheid vanaf de Kaspische Zee afgevuurd door Tu-95MS-bommenwerpers.'

Gisteren is Wagner Group-baas Jevgeni Prigozjin begonnen met de terugtrekking van zijn troepen uit het zwaarbevochten Bachmoet. Tegelijkertijd uitte hij snoeiharde kritiek op de Russische elite en het Russische leger, waarbij hij ook waarschuwde voor een nieuwe revolutie 'als de elite haar kinderen blijft afschermen van de militaire dienst'.

En dat heeft alles te maken met tactiek, denkt Rusland-correspondent Joost Bosman. 'Het is een crimineel, het is een vreselijk harde man, maar het is ook een realist', duidt hij. 'Hij zegt waar het op staat, en ik denk dat hij vindt dat de Russische operatie in Oekraïne daar het best mee bediend is.'

Japan gaat de tegoeden bevriezen van 78 groepen en 17 individuen, onder wie legerofficieren, in Rusland. Ook stopt het land met de export naar 80 Russische instellingen zoals laboratoria die banden hebben met het Russische leger. Dat heeft de Japanse kabinetschef Hirokazu Matsuno vrijdag bekend gemaakt.

De sancties vloeien voort uit de top van de G7 afgelopen weekend, waar wereldleiders extra hulp aan Oekraïne aanboden en meer maatregelen aankondigden tegen Rusland. Op de top, die werd gehouden in het Japanse Hiroshima, was ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky twee dagen aanwezig.

Rusland is begonnen met de verplaatsing van kernwapens naar Belarus. Dat heeft de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko gezegd, meldt het Russische staatspersbureau TASS. De samenwerking werd twee maanden geleden aangekondigd.

De Russische president Vladimir Poetin zei bij de aankondiging eind maart dat de opslag in Belarus op 1 juli klaar zou zijn. Hij verklaarde ook dat Belarus geen controle krijgt over de nucleaire wapens. Belarus zei de kernwapens te gaan huisvesten, omdat het zichzelf daarmee wil beschermen tegen het Westen.