Liveblog | Brand in olieraffinaderij na mogelijke droneaanval

Dit liveblog wordt niet meer geupdatet. Ga voor de nieuwste updates naar ons liveblog van donderdag 1 juni 2023.

Het Witte Huis heeft nieuwe hulp voor Oekraïne aangekondigd, met daarin tot 300 miljoen dollar aan luchtverdedigingssystemen, munitie en ander defensiematerieel.

Het gaat om het 39e pakket uit voorraden van het ministerie van Defensie, aldus het Pentagon. Het omvat onder meer munitie voor de Patriot-luchtverdedigingssystemen, Stinger-luchtafweersystemen en tankmunitie.

De Franse president Emmanuel Macron heeft op veiligheidstop Globsec in Bratislava gezegd dat Europa geografisch 'te allen tijde' een positie moet innemen die noopt om niet naïef te zijn, en klaar moet zijn om zichzelf te verdedigen tegen Rusland. Daarnaast riep Macron op tot een Europese defensie-industrie en meer samenwerking tussen Europese legers, aldus Europacorrespondent Stefan de Vries.

En Macron laat er geen gras over groeien, duidt De Vries. De Franse president organiseert 19 juni namelijk een defensietop in Parijs voor alle ministers van Defensie. 'Niet alleen van de Europese Unie, maar ook van andere Europese landen', aldus De Vries. 'Morgen volgt er een grote top in Moldavië, waar ook leiders van Europese landen van buiten de Europese Unie bij zijn.'

Bij een Oekraïens bombardement op de Russische provincie Belgorod zijn vandaag vier gewonden gevallen. Derhalve heeft Rusland - dat de dreiging nu behoorlijk serieus neemt - besloten om kinderen uit het gebied te evacueren. Dat mag volgens oud-commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif gerust gezien worden als voorbereiding op het lenteoffensief.

Dat zit hem volgens De Kruif in het feit dat alle gebeurtenissen in het grensgebied geregisseerd worden. 'Of het nou om Belgorod gaat, of om de aanvallen op Krasnodar of de flanken van Bachmoet', duidt hij. 'Het is er allemaal op gericht om de Russen zoveel mogelijk in onzekerheid te houden en ze geen veilig gebied te geven in de gebieden achter het front.'

De Verenigde Naties heeft een nieuw voorstel gedaan inzake de Oekraïense graandeal. Oekraïne, Rusland en Turkije zouden moeten beginnen met voorbereidend werk zodat Russisch ammoniak ook vanuit Oekraïne geëxporteerd kan worden. Daarmee wil de VN de graandeal meer veiligheid geven.

Er zijn nog zo'n 500 mensen woonachtig in Bachmoet, dat de afgelopen maanden zwaar onder vuur werd genomen door Russische troepen. Dat meldt de burgemeester van Bachmoet, Oleksii Reva.

Het getal staat in schril contrast met het aantal inwoners dat de oostelijk gelegen stad kende aan het begin van de oorlog: 70.000.

Een woordvoerder van de Duitse overheid, Steffen Hebestreit, heeft gezegd dat Oekraïne 'alle recht heeft' om Russisch grondgebied aan te vallen, als het onder zelfverdediging valt.

Hij deed de uitspraken in een interview met de Duitse krant Deutsche Welle. Hebestreit vond overigens niet dat Duitse wapens bij die aanvallen gebruikt zouden moeten worden.

Volgens de Oekraïense autoriteiten worden meer dan 27.000 Oekraïners op Russisch grondgebied vastgehouden. Dat zei Oekraïens parlementariër Dmytro Lubinets. 'Zij worden bewust gevangengehouden door de Russen.'

Rusland is niet van plan een staat van beleg af te kondigen, na de grootschalige droneaanval op Moskou. Dat heeft Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov gezegd.

Hij deed de uitspraken nadat enkele hooggeplaatste Russische politici bij de Russische president Vladimir Poetin aandrongen om dat wel te doen.

Het hoofd van de Russische huurlingengroep Wagner, Jevgeni Prigozjin, heeft gezegd dat hij aanklagers heeft gevraagd een onderzoek in te stellen naar 'misdaden' die zijn begaan door hoge Russische defensieambtenaren voor en tijdens de Russische invasie in Oekraïne.

Prigozjin heeft maandenlang openlijk ruzie gemaakt met de Russische minister van Defensie Sergej Sjoigoe en andere topambtenaren, die hij ervan beschuldigde het Russische leger door incompetentie te saboteren.

Het hoofd van het Russische huurlingenleger Wagner Group Jevgeni Prigozjin heeft opnieuw felle kritiek geuit op de Russische militaire en politieke elite. Dat naar aanleiding van de drone-aanval op Moskou waarbij twee gewonden vielen. In niet mis te verstane bewoordingen haalde Prigozjin uit naar 'wereldvreemde ambtenaren' die in de welvarende buitenwijken van Moskou wonen.

Prigozjin richtte zijn woede in het bijzonder op de machtige bewoners van de chique wijk Roebljovka in de westelijke buitenwijken van Moskou. Hij noemde hen 'uitschot' en 'zwijnen' die rustig blijven zitten terwijl Moskou wordt aangevallen. In Roebljovka woont een groot deel van Ruslands politieke, zakelijke en culturele elite.

De Duitse regering trekt de vergunningen in van vier van de vijf Russische consulaten in het land. Volgens persbureau Reuters heeft een woordvoerder van het ministerie dat vandaag laten weten.

De maatregel is een reactie op het besluit van Moskou om het aantal Duitse ambtenaren in Rusland te beperken tot 350, aldus de woordvoerder, die eraan toevoegde dat de intrekking tegen het einde van het jaar moet zijn afgerond. De Duitse consulaten in Kaliningrad, Ekaterinburg en Novosibirsk zullen worden gesloten, zodat alleen de Duitse ambassade in Moskou en het consulaat in Sint-Petersburg nog operationeel zijn, voegde de woordvoerder eraan toe.

Moldavië, het armste land van Europa en kandidaat voor het EU-lidmaatschap, maakt zich op voor het grootste politieke evenement uit zijn geschiedenis. Donderdag komen bijna vijftig Europese regeringsleiders en staatshoofden in het buurlandje van Oekraïne bijeen. Het betekent een ongeziene logistieke en veiligheidsoperatie voor het onervaren voormalige Sovjetland met een oppervlakte van ongeveer driekwart dat van Nederland.

De leiders komen voor hun tweede top van de zogenoemde Europese politieke gemeenschap (EPC), waarin nagenoeg heel Europa minus Rusland en bondgenoot Belarus zijn verenigd. Vorig jaar werd de bijeenkomst voor het eerst, in oktober in Praag gehouden, als signaal van Europese eenheid naar de Russische president Vladimir Poetin. Er kwamen toen 44 leiders, de verwachting is nu nog een paar meer.

Op de top van de Europese Politieke Gemeenschap in Moldavië morgen is een prominente rol voor premier Rutte weggelegd. Rutte is door Moldavië gevraagd om één van de openingssprekers te zijn, evenals de Oekraïense president Zelenski. Het gaat om de tweede editie van de Europese Politieke Gemeenschap, een top waar leiders van heel Europa bijeenkomen - op Rusland en Belarus na.

Op die top hoopt Nederland samen met Denemarken de formele aftrap te geven van de F16-steun aan Oekraïne, zegt Europaverslaggever Geert Jan Hahn. 'Nederland trekt de kar van de F16-coalitie. Door in Moldavië een formeel moment te creëren, hoopt Rutte dat andere landen zich aansluiten bij de training van Oekraïense gevechtspiloten. Een aansporing dus.'

Rosneft, het grootste olieconcern van Rusland, heeft in het eerste kwartaal van dit jaar een fors hogere winst geboekt dan in de voorgaande periode ondanks de harde westerse sancties tegen de Russische olie-industrie over de oorlog in Oekraïne. Rosneft profiteerde onder meer van een hogere productie van ruwe olie en gas en verlaagde zijn kosten voor het winnen van fossiele brandstoffen.

De nettowinst ging op kwartaalbasis met bijna 46 procent omhoog tot 323 miljard roebel, omgerekend 3,7 miljard euro. Daarmee viel de winst hoger uit dan analisten hadden verwacht. De totale productie van olie en gas klom met 1,3 procent tot het equivalent van 5,6 miljoen vaten (van 159 liter) per dag. Volgens Rosneft werd die groei vooral gestuwd door het grote olie- en gasproject Sakhalin-1 in het uiterste oosten van het land.

Rusland stelt het laatste grote oorlogsschip van Oekraïne maandag te hebben vernietigd. De Russische luchtmacht zou het schip genaamd Joeri Olefirenko met een precisieaanval hebben verwoest, zeggen de Russische autoriteiten woensdag.

Het schip was ten tijde van de aanval gestationeerd in de haven van Odesa, in het zuiden van Oekraïne. Het is niet duidelijk of Oekraïense militairen zijn omgekomen bij de aanval op het schip. Oekraïense autoriteiten hebben het bericht nog niet bevestigd.

Rosneft, het grootste olieconcern van Rusland, heeft in het eerste kwartaal van dit jaar een fors hogere winst geboekt dan in de voorgaande periode ondanks de harde westerse sancties tegen de Russische olie-industrie over de oorlog in Oekraïne. Rosneft profiteerde onder meer van een hogere productie van ruwe olie en gas en verlaagde zijn kosten voor het winnen van fossiele brandstoffen.

De nettowinst ging op kwartaalbasis met bijna 46 procent omhoog tot 323 miljard roebel, omgerekend 3,7 miljard euro. Daarmee viel de winst hoger uit dan analisten hadden verwacht. De totale productie van olie en gas klom met 1,3 procent tot het equivalent van 5,6 miljoen vaten (van 159 liter) per dag. Volgens Rosneft werd die groei vooral gestuwd door het grote olie- en gasproject Sakhalin-1 in het uiterste oosten van het land.

Rusland gaat honderden kinderen evacueren uit plaatsen aan de grens met Oekraïne. De veiligheidssituatie in de westelijke regio Belgorod zou steeds verder verslechteren. 'De eerste driehonderd kinderen worden vandaag overgebracht naar Voronez', zei gouverneur Vjatsjeslav Gladkov via berichtendienst Telegram.

Gladkov sprak in zijn bericht over de verslechterende situatie in de Russische grensplaats Sjebekino. Die plaats zou in een week tijd zeker drie keer zijn bestookt met artillerie, met schade en slachtoffers tot gevolg. De gouverneur deelde een foto van uitgebrande auto's in de buurt van een speeltuin en een raket die is neergekomen op een weg.

Het Kremlin zei woensdag dat president Vladimir Poetin en zijn Turkse ambtgenoot Recep Tayyip Erdoğan elkaar binnen afzienbare tijd zullen ontmoeten, hoewel nog niet is afgesproken wanneer en waar de ontmoeting zal plaatsvinden.

Poetin feliciteerde zijn "goede vriend" Erdoğan na diens overwinning bij de Turkse presidentsverkiezingen op zondag.

Ursula von der Leyen stelde tijdens de veiligheidsconferentie in Bratislava voor dat de NAVO-leden Oekraïne veiligheidsgaranties zouden kunnen geven op weg naar het NAVO-lidmaatschap.

Met het oog op een NAVO-top in Vilnius in juli wordt het debat geïntensiveerd over de vraag welke vorm van veiligheidsgaranties aan Oekraïne kan worden geboden zonder dat het land volledig lid wordt. Oekraïne wil een duidelijk tijdschema en mijlpalen, maar de VS aarzelen om een dergelijke toezegging te doen.

De autoriteiten in door Rusland bezette gebieden in Oekraïne zeggen dat zeker vijf doden zijn gevallen bij een Oekraïense aanval op een dorp. Oekraïense troepen zouden een boerderij in de provincie Loehansk hebben geraakt met een Amerikaanse HIMARS-raketsysteem.

Bij de aanval in het dorp Karpaty raakten volgens de autoriteiten ook negentien mensen gewond. Rusland beschuldigt de Oekraïners ook van een nieuwe artilleriebeschieting op de Russische plaats Sjebekino, op zo'n 7 kilometer van de grens met het buurland. Daar moesten volgens de gouverneur van het gebied twee mensen naar het ziekenhuis. Woongebouwen en een school zouden schade hebben opgelopen.

Plaatsvervangend voorzitter Dmitri Medvedev van de Russische Veiligheidsraad noemt het Verenigd Koninkrijk de 'eeuwige vijand' van Moskou en zegt dat alle Britse functionarissen die de oorlog in Oekraïne faciliteren als legitieme militaire doelwitten kunnen worden beschouwd.

Medvedev reageert hiermee op de opmerking van de Britse minister van Buitenlandse Zaken James Cleverly dat Oekraïne het recht heeft om buiten zijn eigen grenzen geweld te gebruiken. Hij zei dat de Britse 'onnozele ambtenaren' zich zouden moeten realiseren dat Groot-Brittannië 'als oorlogsvijand' kan worden aangemerkt.

Bij Oekraïense beschietingen van een dorp in de door Rusland gecontroleerde Oost-Oekraïense regio Loehansk zijn vijf doden en 19 gewonden gevallen, aldus een door Moskou ingesteld coördinatiecentrum. Het centrum zei op de berichtendienst Telegram dat Oekraïense troepen HIMARS-raketwerpers hadden gebruikt om een pluimveebedrijf in het dorp Karpaty aan te vallen. Persbureau Reuters kon het bericht niet onafhankelijk verifiëren.

De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, zegt optimistisch te zijn dat Zweden in de komende maanden tot het bondgenootschap zal worden toegelaten.

Vorig jaar dienden Zweden en Finland een formeel verzoek in om tot de NAVO toe te treden nadat Rusland de Oekraïne was binnengevallen. De toetreding is afhankelijk van de unanieme goedkeuring van alle leden en Turkije heeft Zweden tegengehouden, nadat het enkele maanden geleden Finland had toegelaten. Turkije heeft Zweden ervan beschuldigd dat het leden van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) toestaat zich in zijn land te vestigen. De groep is in Turkije verboden.

De drone-aanval op Moskou maakt internationaal veel los gemaakt. Zo is Rusland kwaad omdat de VS de aanval goedkeuren door het niet te veroordelen. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, James Cleverly, vindt juist dat Oekraïne er goed aan doet door te verdedigen. Volgens correspondent Joost Bosman hebben de Russische veiligheidsdiensten echter 'hoe dan ook een probleem'.

Emmanuel Macron zal een diplomatieke stap zetten om de Midden- en Oost-Europese landen ervan te overtuigen dat Frankrijk begrijpt dat de veiligheidsomgeving van het continent blijvend is veranderd door de Russische invasie in Oekraïne.

In een toespraak tot een veiligheidsforum in de Slowaakse hoofdstad Bratislava op woensdag zal Macron oproepen tot een 'strategisch ontwaken' en de nadruk leggen op het werk dat Frankrijk heeft gedaan om de oostflank van de NAVO te beschermen, waaronder het stationeren van 1.250 Franse troepen in Roemenië en 300 in Estland. Hij zal ook de nadruk leggen op de Franse rol bij het vrijmaken van de levering van gevechtstanks aan Oekraïne.

Het Witte Huis heeft gezegd dat het nog steeds informatie aan het verzamelen is over de drone-aanval van dinsdag op Moskou, maar kon aanvallen binnen Rusland niet goedkeuren. 'Wij steunen geen aanvallen binnen Rusland. Dat is het. Punt', zei Karine Jean-Pierre, perschef van het Witte Huis, tijdens een briefing.

Washington is een belangrijke leverancier van wapens aan Oekraïne - op voorwaarde dat het land het gebruikt om zichzelf te verdedigen en om Oekraïens grondgebied dat door Russische troepen is bezet, te heroveren. Amerikaanse functionarissen hebben herhaaldelijk gezegd dat Oekraïne ermee heeft ingestemd geen door de VS geleverde wapens te gebruiken voor aanvallen op Russisch grondgebied.

Bij een olieraffinaderij in de Russische regio Krasnodar is brand uitgebroken die waarschijnlijk is veroorzaakt door een drone. Dat meldt de gouverneur van de regio op Telegram. Er zijn volgens hem geen slachtoffers gevallen. Krasnodar, een gebied met veel olie-industrie, ligt ten oosten van het door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim.

Vorige week richtten twee drones nog materiële schade aan in de stad Krasnodar. En begin deze maand werd volgens het Russische staatspersbureau TASS de nabijgelegen olieraffinaderij in het plaatsje Ilski getroffen door een drone, waarop een opslagtank in brand vloog.

In de nacht van maandag op dinsdag was de Russische hoofdstad Moskou nog het doelwit geweest van droneaanvallen. Het Kremlin zei begin mei twee drones te hebben neergehaald die Oekraïne wilde gebruiken voor een aanslag op de Russische president Vladimir Poetin.

Tara Reade, de vrouw die tijdens de Amerikaanse presidentsrace van 2020 Joe Biden beschuldigde van aanranding, wil Russisch staatsburger worden. Reade, sinds dinsdag in Moskou, zei dit dinsdag in een interview met tv-zender Sputnik. Reade zei als vakantieganger naar Rusland te zijn gekomen.

'Maar toen ik in Moskou uit het vliegtuig stapte, voelde ik me voor het eerst sinds lange tijd veilig', zei ze. 'Ik zie Rusland niet als een vijand en veel van mijn Amerikaanse medeburgers ook niet.' Reade had één 'groot' verzoek: 'Ik zou graag bij president Vladimir Poetin het staatsburgerschap van Rusland aanvragen. Ik beloof dat ik een goede burger zal zijn.' Haar Amerikaanse staatsburgerschap wil ze wel behouden, voegde ze eraan toe.

Dit liveblog komt onder meer tot stand op basis van berichtgeving door eigen BNR-correspondenten en -redacteuren, The Guardian, ANP, Al Jazeera, Reuters, Associated Press, CNN, BBC, CNBC en Agence France-Presse. Ook maakt BNR online gebruik van berichten van de persbureaus Tass en RIA Novosti (Rusland) en Belta (Belarus). Omdat berichtgeving van deze bureaus niet verifieerbaar is en niet als onafhankelijk gekwalificeerd kan worden, wordt in deze gevallen expliciet vermeld waar de berichtgeving vandaan komt.