Liveblog | Legerchef Belarus: militairen klaar met training kernwapens

• Hongaars parlement twijfelt aan NAVO-toetreding Zweden
• Legerchef Belarus: militairen klaar met training kernwapens
• VN: mensenrechtensituatie Rusland verslechtert
• Explosies bij overheidskantoor in Donetsk

Dit liveblog wordt niet meer bijgewerkt, ga voor de nieuwste updates naar ons liveblog van dinsdag 19 september

De Oekraïense president Volodimir Zelenski is aangekomen in de Verenigde Staten voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York, waar hij dinsdag een toespraak houdt. Hij heeft aan de zijlijn ontmoetingen met meerdere wereldleiders en na afloop van de top reist hij door naar Washington voor een gesprek met de Amerikaanse president Joe Biden.

Het Witte Huis had al bevestigd dat Zelenski fysiek naar de VS zou komen en niet via een videoverbinding zou spreken. Volgens een woordvoerder spreekt hij ook enkele politieke leiders tijdens zijn bezoek aan Washington, zoals Kevin McCarthy, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Volgens het Witte Huis kan Kiev een dezer dagen ook een nieuw militair steunpakket verwachten.

Duitsland komt met een nieuw steunpakket voor Oekraïne in de strijd tegen Rusland. Het land maakt nog eens 400 miljoen euro vrij voor wapens en hulp, zei de minister van Defensie Boris Pistorius tegen het Duitse tabloid Bild.

'We leveren extra munitie', zei Pistorius een dag voorafgaand aan een bijeenkomst van bondgenoten van Oekraïne in het Duitse Ramstein. 'Munitie is wat Oekraïne het meest nodig heeft in zijn defensieve strijd', maar Duitsland helpt ook met 'gepantserde voertuigen en mijnopruimingssystemen.' Verder stuurt Duitsland kleding en generatoren. 'In totaal zal het pakket 400 miljoen euro waard zijn', aldus Pistorius.

Het Oekraïense leger heeft door een belangrijke Russische verdedigingslinie weten te breken bij de stad Bachmoet, zei een Oekraïense topgeneraal maandag. De doorbraak zou te danken zijn aan de herovering van de dorpen Klisjtsjiivka en Andriivka.

In het weekend meldde Oekraïne al dat de twee dorpen waren ingenomen. 'Deze nederzettingen, op het eerste gezicht klein, waren belangrijke elementen in de verdedigingslinie van de vijand, die zich uitstrekte van Bachmoet tot Horlivka' zei generaal Oleksandr Syrsky, via Telegram. Horlivka ligt zo'n 30 kilometer ten zuiden van Bachmoet.

De Bulgaarse explosievenopruimingsdienst heeft een drone met explosieven vernietigd die was aangetroffen bij een toeristische plaats aan de Zwarte Zee. 'We kunnen zeker aannemen dat dit te maken heeft met de oorlog die Rusland is begonnen in Oekraïne', zei de minister van Defensie over het incident. Het is onduidelijk waar de drone precies vandaan komt en hoe die daar terecht is gekomen.

De drone landde zondag bij Tyulenovo, op zo'n 200 kilometer van Oekraïne. Daartussen ligt ook nog Roemenië, dat de afgelopen weken ook meerdere keren resten van drones gevonden heeft op het grondgebied. Roemenië heeft maatregelen genomen om het luchtruim beter te beveiligen voor de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. De Bulgaarse defensieminister denkt dat 'deze oorlog onvermijdelijk gepaard gaat met toenemende risico's voor onze veiligheid'.

De nieuwe minister van Defensie van Oekraïne Rustem Umerov heeft al zijn onderministers de laan uitgestuurd. Umerov werd twee weken geleden aangesteld omdat zijn voorganger te weinig zou hebben gedaan om corruptie binnen het ministerie aan te pakken.

Het gaat om zes ontslagen onderministers, en dus mag er vanuit gegaan worden dat het een kwestie van schoon schip maken is, aldus defensiespecialist Patrick Bolder van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. 'We wisten natuurlijk al dat de vorige minister van Defensie, Reznikov, problemen had', duidt hij. 'De verhalen over opgeroepen worden voor de dienstplicht, maar eronderuit kunnen komen door de betaling van een hoog bedrag zijn bekend.'

Georgië beschuldigt een hoge ambtenaar van de Oekraïense militaire contraspionagedienst ervan een complot te beramen om de regering in Tbilisi omver te werpen, door onrust onder de bevolking te zaaien. Volgens de Georgische veiligheidsdiensten beraamde het plaatsvervangend hoofd van de dienst, Giorgi Lortkipanidze, plannen voor 'destabilisatie gericht op het gewelddadig omverwerpen van de regering'. Lortkipanidze was eerder onderminister van Binnenlandse Zaken in Georgië.

De Georgische autoriteiten zeggen dat er antiregeringsprotesten zijn gepland voor oktober en december, wanneer de Europese Commissie met een beoordeling komt over de Georgische aanvraag voor het EU-lidmaatschap. Deze zouden worden 'uitgevoerd met de coördinatie en financiering van een vreemd land'.

Rusland houdt nog ruim 18 miljard dollar aan tegoeden van westerse bedrijven gegijzeld. Dat meldt The Financial Times. Het gaat vooral om winsten die het afgelopen jaar in Rusland zijn geboekt, waar de bedrijven nu niet bij kunnen. Rusland vindt namelijk dat ze uit 'onvriendelijke landen' komen.

Toch is het niet zo dat bedrijven naar hun gelden kunnen fluiten, meent sanctierechtadvocate Heleen over de Linden. 'Een ondernemer zoekt altijd naar oplossingen, en deze bedrijven zullen daarin geen uitzondering zijn', zegt ze. 'Maar het is wel heel lastig omdat het om 'niet-bevriende landen' gaat.'

Polen wil de sancties tegen Belarus gelijktrekken met die tegen Rusland om het omzeilen van sancties tegen te gaan. Al sinds het begin van de oorlog wordt Belarus gebruikt door Rusland voor militaire aanvallen.

Ook dient Polen voorstellen in voor sancties tegen de import van Russische diamanten en LPG. Verder moet er een verbod komen op het leveren van communicatietechnologie aan Russische organisaties, inclusief software voor computers en ander ICT-diensten. Volgens Polen is een eerder ingestelde verbod op IT-diensten niet breed genoeg.

Er hebben explosies plaatsgevonden bij het hoofdkantoor van de lokale overheid in het door Rusland bezette deel van Donetsk. Daarbij zijn geen gewonden gevallen, zo meldt de door de Russen aangestelde gouverneur Denis Pushilin.

Op beelden op sociale media zijn wel rookwolken en aanzienlijke schade te zien aan een gebouw. Door de burgemeester van de stad wordt gemeld dat de stad onder vuur ligt.

Rusland heeft kruisraketten afgevuurd tijdens marineoefeningen in de wateren tussen het Russische vasteland en de Amerikaanse staat Alaska. Het Russische ministerie van Defensie zegt dat doelen zijn beschoten die vijandige schepen in de Beringzee moesten voorstellen.

Aan de exercities deden marineschepen, onderzeeërs, helikopters en vliegtuigen mee. Er waren volgens het ministerie zo'n 10.000 militairen bij betrokken.

Het afgelopen weekend ging het gerucht dat Kadyrov in een coma zou zijn geraakt na een niertransplantatie. Maar wat later dook er een filmpje op waarin hij door een park lijkt te lopen. 'Het is onduidelijk wat er precies aan de hand is', zegt Patrick Bolder, verbonden aan het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.

Kadyrov en groepen Tsjetsjeense strijders zijn ook actief in Oekraïne. Daar staan ze ook wel bekend als de 'TikTok-strijders', vanwege hun opvallende aanwezigheid op sociale media.

Lees ook | 'Als Tsjetsjeen Kadyrov wegvalt is dat extra kopzorg voor Poetin'

Rusland eiste maandag in het Vredespaleis in Den Haag dat een zaak wordt verworpen over de oorlog in Oekraïne. Die draait om de Russische bewering dat het genocide wilde voorkomen in het buurland. Oekraïne noemt het misbruik van internationale afspraken om dat als rechtvaardiging voor een invasie te gebruiken.

Oekraïne stapte vorig jaar naar het Internationaal Gerechtshof in het Vredespaleis, enkele dagen na het begin van de Russische invasie. De Russische president Vladimir Poetin had beweerd dat inwoners van Oost-Oekraïne te maken kregen met onderdrukking en genocide door de pro-westerse machthebbers in Kiev.

De Oekraïense regering ontslaat zes onderministers van Defensie. Het gaat om onder anderen Hanna Maliar, die regelmatig updates gaf over de Russische invasie in het land. Het is niet duidelijk waarom ze worden weggestuurd.

Kiev stelde deze maand Roestem Oemjerov aan als de nieuwe defensieminister. Oemjerov is de vervanger van Oleksiy Reznikov, die voor de oorlog het hoofd van Defensie werd. Er werd geen officiële reden gegeven voor de belangrijkste wisseling in de Oekraïense defensietop sinds Rusland Oekraïne in februari 2022 binnenviel.

Dankzij eerdere EU-beperkingen konden Polen, Bulgarije, Hongarije, Roemenië en Slowakije de binnenlandse verkoop van Oekraïense tarwe, maïs, koolzaad en zonnebloempitten verbieden, maar de doorvoer ervan wel toestaan.

Omdat de Europese Commissie aankondigde het verbod niet te zullen verlengen, kondigden Polen, Slowakije en Hongarije vrijdag hun eigen beperkingen op de Oekraïense graanimport af. 'Het is belangrijk om te bewijzen dat deze acties juridisch fout zijn. En daarom zullen we morgen een juridische procedure starten', reageerde de Oekraïense handelsvertegenwoordiger Taras Kachka.

De Oekraïense president Zelenski reist deze week naar de Verenigde Staten en rekent op een nieuw steunpakket, inclusief raketten met een bereik tot 300 kilometer. Mogelijk heeft Washington intussen voldoende vertrouwen om die te leveren, denkt defensiespecialist Peter Wijninga.

Volgens een rapport van de Verenigde Naties is de mensenrechtensituatie in Rusland aanzienlijk verslechterd sinds het land in februari vorig jaar Oekraïne binnenviel en worden maatschappelijke organisaties 'systematisch aangepakt'. 'De Russische autoriteiten hebben de vrijheid van vereniging, vreedzame vergadering en meningsuiting, zowel online als offline, ernstig beknot en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de garanties voor een eerlijk proces fundamenteel ondermijnd', aldus een kopie van het rapport dat door Reuters is ingezien.

'Een reeks administratieve sancties wordt willekeurig toegepast tegen andersdenkenden en er wordt geweld gebruikt tegen vreedzame demonstranten', aldus het rapport.

The Guardian meldt dat volgens de gouverneur van de Russische regio Belgorod, Vyacheslav Gladkov, de stroomtoevoer naar de dorpen Glotovo en Bezymeno bij de grens met Oekraïne is afgesneden na beschietingen. Hij zei dat er geen slachtoffers waren. Eerder meldde Roman Starovoyt, gouverneur van de naburige regio Koersk in Rusland, op Telegram dat een vrouw gewond was geraakt door grensoverschrijdend vuur in het dorp Tetkino.

De beweringen konden niet onafhankelijk geverifieerd worden.

De Oekraïense president Zelenski reist deze week naar de Verenigde Staten en rekent op een nieuw steunpakket, inclusief raketten met een bereik tot 300 kilometer. Mogelijk heeft Washington intussen voldoende vertrouwen om die te leveren, denkt defensiespecialist Peter Wijninga.

Wanneer president Zelenski donderdag met de Amerikaanse president Joe Biden om tafel zit, hoopt hij op de toezegging van een nieuw wapenpakket. 'Een van de grotere dingen op het lijstje van de Oekraïense president zijn de zogenoemde ATACMS-raketten', zegt Wijninga, verbonden aan het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. 'Dat zijn raketten met een bereik tot 300 kilometer die door de HIMARS-raketlanceerder kunnen worden afgevuurd.'

Oekraïne beweert dat het alle 17 kruisraketten heeft neergeschoten die vannacht door Rusland zijn afgevuurd. De luchtmacht meldde ook dat 18 van de 24 'Shahed' drones zijn neergehaald.

Suspilne, de Oekraïense staatsomroep, meldt ook dat vier mensen gewond zijn geraakt bij een busstation in Beryslav in de regio Kherson, en dat een recreatiefaciliteit in de regio Odesa in brand is gestoken tijdens een aanval, maar dat er geen gewonden zijn gevallen. In de regio Mykolaiv raakten brokstukken van een neergestorte drone een woongebouw, maar er vielen geen gewonden.

De Hongaarse parlementsvoorzitter zegt er 'niet zeker van te zijn' dat het Zweedse NAVO-lidmaatschapsverzoek moet worden goedgekeurd. Dat heeft het lid van de regeringspartij verklaard tegenover de lokale nieuwszender HirTV. Een stemming over de Zweedse toetreding lijkt nu mogelijk opnieuw vertraging op te lopen.

De regering van premier Viktor Orbán hekelt Zweedse kritiek over de staat van de Hongaarse democratie. De Hongaarse buitenlandminister waarschuwde vorige week nog dat Zweden daarmee zijn uitzicht op toetreding tot de NAVO kan verpesten.

Hongarije heeft volgens NAVO-bronnen meermaals gezegd dat het niet blijft dwarsliggen als alle andere lidstaten instemmen. Naast Hongarije moet ook Turkije nog akkoord gaan. Dat land weigerde eerder omdat het vond dat Zweden te weinig deed tegen groepen die Ankara als terroristen beschouwt, maar uiteindelijk staakte president Recep Tayyip Erdogan zijn verzet. Het Turkse parlement stemt naar verwachting deze herfst over de Zweedse toetreding.

De Oekraïense onderminister van Defensie Hanna Maliar heeft een lange update gegeven waarin ze beweert dat de Oekraïense strijdkrachten Russische aanvallen hebben afgeslagen in een aantal gebieden, waaronder in de richtingen Kupyansk, Bakhmut en Marinka. Dat meldt The Guardian op basis van wat Maliar op Telegram schrijft.

Ze beweerde dat de successen die Oekraïne naar eigen zeggen heeft geboekt in Andriivka en Klishchiivka 'zijn uitgevoerd door de strijdkrachten waarmee we onszelf verdedigen. Dat wil zeggen, zonder de oprichting van een offensieve groep, zonder het gebruik van extra middelen en materiële middelen'. Ze zei dat 'de vijand uit alle macht probeert verloren posities terug te winnen' in die gebieden.

Het Bulgaarse ministerie van Defensie zegt dat het een speciale eenheid heeft gestuurd om een drone met explosieven te inspecteren en onschadelijk te maken. Deze drone landde gisterenavond in de stad Tyulenovo aan de Zwarte Zee.

Na de inspectie zal het Bulgaarse team beslissen hoe de drone onschadelijk wordt gemaakt, aldus Reuters. Het ministerie van Defensie zei in een verklaring dat het team was gestuurd op verzoek van de regionale regering. Het toeristische stadje Tyulenovo ligt 70 kilometer van de Roemeense grens en aan de overkant van de zee van de Krim, die Rusland in 2014 bezette en eenzijdig annexeerde van Oekraïne.

De Chinese buitenlandminister Wang Yi is in Moskou om te praten met zijn ambtgenoot Sergej Lavrov. Het zal ongetwijfeld gaan over het bezoek van de Noord Koreaanse leider Kim Jong-un aan Rusland, zegt Rusland-correspondent Joost Bosman. 'Beijing is van oudsher de broodheer van Noord Korea, daar wil het Rusland niet tussen hebben.'

Belarus heeft van Rusland kernwapens ontvangen en is klaar om ze te gebruiken, mocht dat nodig zijn. Dat zei het plaatsvervangend hoofd van de generale staf van de Belarussische strijdkrachten volgens BELTA, het nationale staatspersbureau van Belarus, op een Belarussisch tv-kanaal.

De legerchef benadrukte dat Belarussische specialisten inmiddels ook de noodzakelijke training voor het gebruik van de Russische kernwapens hebben doorlopen. Zo zou er volgens hem met behulp van simulatoren en echte objecten gewerkt zijn. 'We hebben de motivatie, we zijn gereed om als het nodig is ons land te verdedigen met alle middelen die we hebben', zei hij volgens BELTA.

In juni kondigde de Russische president Vladimir Poetin aan dat hij een lading kernwapens naar Belarus had verscheept. Hoewel Amerikaanse inlichtingendiensten daar niet aan twijfelden, zag het er toen niet naar uit dat Belarus klaar was met het upgraden van de noodzakelijke opslagfaciliteiten voor tactische kernwapens.

Dit is de stand van zaken op maandag 18 september

Oekraïense troepen hebben het tactisch belangrijke dorp Klishchiivka op de zuidelijke flank van de belangrijke frontlijnstad Bachmoet heroverd, meldde de Oekraïense president gisterenavond.

Russische troepen hebben zondagavond drie Oekraïense drones neergehaald boven het zuidwesten van de Krim.

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un beëindigde zijn zesdaagse reis die wereldwijd tot bezorgdheid leidde over wapenoverdrachtdeals tussen de twee landen.

Noord-Korea kan misschien Rusland artilleriemunitie leveren, maar dat zal waarschijnlijk geen groot verschil maken, zei de hoogste Amerikaanse militair Mark Milley bij zijn aankomst in Noorwegen voor NAVO-bijeenkomsten.

De VS verwacht volgende week extra hulp aan Oekraïne aan te kondigen, zei nationaal veiligheidsadviseur Jake Sullivan, terwijl hij aankondigde dat de Amerikaanse president, Joe Biden, volgende week donderdag president Zelenski zal ontvangen in het Witte Huis.

Rusland is waarschijnlijk in staat zijn om een aanzienlijke voorraad kruisraketten te bouwen en deze te gebruiken om de Oekraïense infrastructuur tijdens de komende winter aan te vallen, zegt het Britse Ministerie van Defensie.

Dit liveblog komt onder meer tot stand op basis van berichtgeving door eigen BNR-correspondenten en -redacteuren, The Guardian, ANP, Al Jazeera, Reuters, Associated Press, CNN, BBC, CNBC, Sky News en Agence France-Presse. Ook maakt BNR online gebruik van berichten van de persbureaus Tass, RIA Novosti en Interfax (Rusland) en Belta (Belarus). Omdat berichtgeving van deze bureaus niet verifieerbaar is en niet als onafhankelijk gekwalificeerd kan worden, wordt in deze gevallen expliciet vermeld waar de berichtgeving vandaan komt.