De EC droeg de Ierse fiscus op om 13 miljard euro terug te vorderen van Apple, in verband met onterecht toegekend belastingvoordeel. De ambitie van de Europese Commissie is om door harmonisatie van de vennootschapsbelasting een level playing field te creëren, zegt Douma, en dat is op zich een goed idee. 'Het Europees recht gaat boven het nationale recht, maar hier ligt nog een ander vraagstuk onder, dat betrekking heeft op de bevoegdheidsverdeling: wat is de bevoegdheid van de Unie en wat is de bevoegdheid van de lidstaten?'
Solidariteit
Maar volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver is sprake van gerechtigheid. 'Grote bedrijven betalen veel te weinig belasting en dat moet veranderen. De EC treedt eindelijk op, met het grootste bedrag in de geschiedenis van de EU.' Dat zou nog niet zo'n punt zijn, als het de solidariteit niet zou ondermijnen. 'Ergens moeten onze scholen en wegen van betaald worden en als grote bedrijven niet meebetalen, moeten gewone burgers en kleine bedrijven meer opbrengen. Ik vind dat iedereen die hier woont moet meebetalen aan de samenleving.'
De lidstaten hechten zeer aan hun fiscale soevereiniteit, betoogt Douma. 'Ze willen heel graag zelf hun belastingregels vormgeven. Hier gaat het om regels over interne verrekenprijzen. Lidstaten willen zelf deze interpreteren, terwijl de Europese Commissie zich daar ook verantwoordelijk voor voelt. Dat is het fundamentele punt dat onder al deze onderzoeken ligt en dat verschillende lidstaten en sommige ondernemingen op dit moment bestrijden bij de Europese rechter.'
Nieuwe weg
De EC hanteert regels die in feite stammen uit 1958. Dus wat dat betreft, meent Douma, is er niet zo gek veel veranderd. Wel is de EC bij de interpretatie en toepassing van de regels over interne verrekenprijzen een nieuwe weg ingeslagen. Waar die nieuwe lijn toe zal leiden is nog ongewis, zegt Douma, maar bedrijven zullen daarmee moeten handelen. Anders zit dat volgens hem met de terugwerkende kracht van de maatregel. 'Daar ligt de kritiek op de Commissie. Met die terugwerkende kracht van tien jaar hebben bedrijven problemen.'