Ook hier mogelijk juridisch verzet tegen noodmaatregelen
Fitnessketen Basic-fit spant een procedure aan tegen de Franse overheid vanwege een tijdelijke gedwongen sluiting van 148 sportscholen. Het is mogelijk dat ook Nederland te maken gaat krijgen met dergelijke procedures, zegt noodrechtspecialist Adriaan Wierenga van de Rijksuniversiteit Groningen.
'Ondernemers proberen op allerlei mogelijke manieren te voorkomen dat hun zaak moet sluiten, zegt Wierenga. 'Eerder zagen we dat bij marktkooplui die hun kramen niet mochten opzetten en recentelijk ook een toeristische attractie die als gevolg van de anderhalvemeter-maatregel omzet kwijt raakte.'
Rechter terughoudend in bestuurlijke zaken
Hoe een rechter in zo'n geval oordeelt hangt volgens Wierenga helemaal af van het soort procedure dat loopt. 'Als je tegen de maatregel in zijn algemeenheid in bezwaar komt, dan is de rechter heel terughoudend. Als het ermee heeft te maken of je gezondheidsbelangen zwaarder laat wegen dan economische belangen, dat is echt een politiek-bestuurlijke afweging.' Kortom: de rechter gaat inhoudelijk niet op de stoel zitten van de bestuurder.
'Wel kijkt de rechter of er sprake is van willekeur. Is hier een maatregel genomen waar je in redelijkheid absoluut niet toe had had kunnen komen? Dat is een terughoudende toetsing, de rechter laat die meestal bij de bestuursorganen liggen. Als het echt gaat om dit soort afwegingen, is de de kans klein dat de rechter het beleid inhoudelijk gaat corrigeren.'
Individuele gevallen soms wel kansrijk
'Wat wél kans kan hebben in individuele gevallen is bijvoorbeeld bij de ontheffing voor bepaalde maatregelen. Het bestuursorgaan zal moeten motiveren waarom in jouw geval niet tot een ontheffing wordt overgegaan.' Ook wordt volgens Wierenga gekeken naar het evenredigheidsbeginsel en het motiveringsbeginsel: 'Hadden er geen minder ingrijpende middelen toegepast kunnen worden?'
Ten slotte moet het bestuursorgaan inzichtelijk kunnen maken waarom een bepaalde maatregel getroffen wordt. Ook de duur van de maatregel speelt een rol: in het kader van de proportionaliteit moet een maatregel in redelijke verhouding staan tot het doel dat nagestreefd wordt.
