Want zeker dertig jaar lang was de mainport-strategie de kern van het economisch overheidsbeleid. Dertig jaar lang zette Den Haag alle ballen op de internationale positie van Schiphol en de Rotterdamse haven. Vóór alles moest Nederland zich manifesteren als distributieland en de poort naar Europa. Een major hub in een wereldwijd netwerk van lucht- en scheepvaart.
En dat mainportbeleid wás ook een daverend succes. Want wie is er niet groot mee geworden? Met het idee dat ons land door Schiphol en de Haven van Rotterdam pas echt prominent op de wereldkaart werd gezet. Maar feitelijk was die hele mainportstrategie natuurlijk één genadeloze brainwash. Een voorbeeld van zeer geslaagde overheidscommunicatie. Het was nationale trots, vermengd met dikke kerosine- en dieseldampen. In al die jaren werd het mainportdenken dan ook nauwelijks ter discussie gesteld. Want met alle aandacht voor de mainport zou het achterland vanzelf meeprofiteren.
Maar aan alles komt een eind. Die eenzijdige focus van onze overheid op oude economie heeft duidelijk z’n langste tijd gehad. Genoeg transport, overslag en distributie! De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur adviseert de regering nu om mainport Schiphol en Rotterdam geen prioriteit meer te geven in het centrale overheidsbeleid. Investeringen daarin zijn volgens de Raad niet langer vanzelfsprekend. Want de wereld is veranderd. Groei alleen is niet meer voldoende. Het gaat vooral om toegevoegde waarde. En die zit niet in het vervoer van nóg meer containers en nóg meer passagiers. Het woord mainport heeft daaarom z’n functie gehad en moet worden afgeschaft. Hoog tijd dat de regering zich meer gaat richten op nieuwe, en vooral slimmere kerngebieden, zegt het gezaghebbende adviesorgaan.
Op de drempel van een nieuwe tijd presteren andere regio’s en sectoren nu al beter dan de oude mainport. Zoals ICT in Amsterdam of high tech en design in Eindhoven. Die hebben een hogere economische groei dan Schiphol of Rotterdam. De ontwikkeling van kennis, design en technologie verdient meer aandacht dan transport en logistiek. De gevestigde belangen zijn groot, dus het verzet zal hevig zijn. En het kabinet moet nog met een standpunt komen. Maar vroeg of laat zullen we het meemaken: het einde van de mainportstrategie.
Prettige maandag!