Ontsnappen aan het Verzetsleger van de Heer
In Oeganda verspreidde Joseph Kony jaren terreur met zijn Verzetsleger van de Heer (LRA), een leger met veel kindsoldaten. Opono Opondo was een van deze kindsoldaten, maar wist na 16 jaar te ontsnappen.
Documentairemakers Ariadne Asimakopoulos en Maartje Wegdam volgden Opondo's terugkeer in de maatschappij. 'We wilden vooral zien hoe je van soldaat weer burger wordt', zegt Wegdam. Opondo was 10 jaar oud toen hij werd ontvoerd. Toen hij net ontsnapt was, gaf hij een interview waarin hij zijn kameraden opriep om ook te ontsnappen. 'Dat deed hij in het come back home-programma, dat strijders wil laten weten dat ze weer een normaal leven kunnen beginnen zonder gevaar te lopen en te worden vervolgd', zegt Wegdam.
Kony 2017
Volgens Asimakopoulos wordt daarmee de propaganda van Joseph Kony en andere LRA-leiders ontkracht. De LRA is inmiddels teruggetrokken in de jungles van de buurlanden van Oeganda. Wegdam merkt wel dat het afgelopen jaar weer meer berichten over ontvoeringen zijn, maar dat Kony zich verstopt voor het Internationaal Strafhof.
Slachtoffer en dader
'De tienduizenden kinderen die door de LRA ontvoerd zijn, worden meestal eerst gedwongen om een familielid, bekende of iemand uit de gemeenschap op een gruwelijke wijze te vermoorden', zegt Asimakopoulos. 'Dat is voor de LRA ook een manier om meteen een barrière te scheppen tussen het kind en de gemeenschap. Opondo kwam in een hiërarchisch systeem terecht waarin hij in die 16 jaar flink in rang gestegen is en mogelijk veel heeft gevochten en ontvoerd. Hij is dus zowel slachtoffer als dader.'
'In hoeverre heb je een keuze om te moorden in zijn situatie?', vraagt Wegdam zich hardop af. 'Wij hebben daar nu ook nog geen antwoord op.' De documentaire 'No Place for a Rebel' gaat op zondag 26 maart in première tijdens het Movies that Matter festival in Den Haag.
