UPDATE | De toezichthouder meldt aan het eind van de middag, naar aanleiding van onze berichtgeving, dat er inderdaad een onderzoek gaat lopen naar de constructie die opgezet is door het productiehuis van Pauw, bij de opzet van Op1.
Eerder al berichtte NRC uitgebreid over deze kwestie. Nieuw is dat podcastmakers Koster & Van Dijk het omstreden salarisvoorstel in handen hebben. Dit stuk was zo vertrouwelijk dat het naar het privé-emailadres van de toenmalig BNNVARA-directeur Gert-Jan Hox werd gestuurd.
Podcast | Koster en Van Dijk
In het stuk wordt door de zakenpartner van Jeroen Pauw, mede namens de presentator, om ook in 2020 door te gaan met het programma Pauw. Daarbij zou de presentator een volledig ministersalaris krijgen, zoals vastgelegd in de Wet Normering Topinkomens, maar óók aan afnamegarantie voor zijn productiebedrijf ter waarde van 500.000 euro.
De NPO verplicht omroepen om zich ‘tot het uiterste’ in te spannen om ontwijking van het salarisplafond voor presentatoren bij de publieke omroep tegen te gaan. Bronnen bevestigen aan BNR dat BNNVARA-directeur Gert-Jan Hox om die reden aan Jeroen Pauw liet weten niet in te kunnen gaan op het zakelijke voorstel van de populaire presentator, waarin deze én een topsalaris zou ontvangen en een afnamegarantie zou krijgen voor z’n bedrijf.
Lees ook | Topambtenaar zet klokkenluider NPO in de kou, Kamerleden willen uitleg
Jeroen Pauw liet daarop weten te stoppen met zijn dagelijkse talkshow. NPO-directeur Frans Klein vroeg vervolgens aan omroep WNL om het bedrijf van Pauw, TVBV, de opdracht te geven om de productie op zich te nemen van de opvolger, Op1.
Dit tot ongenoegen van BNNVARA, dat zei het programma zelf ‘doelmatiger’ te kunnen produceren. Ook KRO-NCRV weigerde mee te werken, omdat volgens deze omroep TVBV teveel zeggenschap kregen over de inhoud.
Het artikel gaat verder onder de video.
Big deal
Jeroen Pauw en zijn zakenpartner Peter Adrichem ontkennen in een reactie dat hun voorstel is afgewezen vanwege strijdigheid met de regels. Ook benadrukken ze dat er in het geval van het presentatiecontract en de afnamegarantie sprake was van volstrekt 'gescheiden zaken'. Ook wijzen ze erop dat de voorgestelde 'deal' geen doorgang vond. ‘Big deal? Nee, no deal’ dus, zo zegt Jeroen Pauw.
Peter Adrichem van TVBV zegt over de email waarin hij het vertrouwelijke voorstel aan de omroep deed: 'Dit is een mail met een aantal voorstellen van mij, als zakelijk vertegenwoordiger van TVBV, aan de directeur van BNNVARA. Die voorstellen doe ik als vertegenwoordiger van een commercieel bedrijf in een fase van de onderhandeling. Soms vraag ik 100 en krijg ik 10, soms vraag ik 100 en krijg ik 80. Om je een idee te geven, geen van deze voorstellen heeft het gehaald. In die zin gaat het dan ook letterlijk over niks.' Overigens is de presentatie van Jeroen Pauw nooit afhankelijk geweest van welke afspraak dan ook voor het bedrijf TVBV.
Lees ook | 'Verhoor Jeroen Pauw, Humberto Tan onder ede over salarisconstructies'
Koster en Van Dijk legden hun bevindingen inclusief het zakelijke voorstel van Jeroen Pauw integraal voor aan bestuursvoorzitter Frederieke Leeflang.
Zij zegt in een reactie het Commissariaat te vragen formeel onderzoek in te stellen naar de gang van zaken: 'Ik ben van mening dat de casus die je nu aan mij voorlegt het best beoordeeld kan worden door een onafhankelijk toezichthouder. Daarom heb ik besloten om het Commissariaat voor de Media te vragen om in het recent aangekondigde onderzoek ook aandacht te besteden aan de casus die je mij hebt voorgelegd. Ik vind dit de juiste manier om de door jou verzochte helderheid te verkrijgen; ik leg het neer bij de toezichthouder die bevoegd is hier onderzoek naar te doen.'
Sensationeel
PVV-Kamerlid Martin Bosma spreekt van een sensationele onthulling. 'Ik vind deze onthulling sensationeel, ik ben al 15 jaar met dossier bezig. Al 15 jaar wordt er in de Kamer over gesproken, en 'weten' we dat het zo gaat, dat zijn hardnekkige geruchten. Het is bizar dat dit gaat via privé-mails, daar is juridisch geen enkel bezwaar tegen, maar het geeft wel aan dat hier dingen gebeuren die het daglicht niet mogen zien'.
Het sensationele is gewoon het woord 'afnamegarantie'. Dat heb ik niet eerder gezien, niemand heeft dat ooit kunnen bevestigen. En nu staat het er.'
Wet omzeilen
Juridisch is er volgens Bosma geen bezwaar tegen de constructie dat presentatoren zelf hun productiemaatschappijen inzetten, 'behalve dat de WNT bestaat, de Wet Normering Topinkomens, dat ook die presentatoren volgens de Balkenende-norm betaald worden als ze presenteren. Maar al heel lang doet het gerucht de ronde dat er met die presentatoren iets wordt verzonnen om die WNT te omzeilen'.
Die afnamegarantie is de steen des aanstoots voor Bosma. 'Je bent dus directeur van een bedrijf, Jeroen Pauw is directeur en was grootaandeelhouder van TVBV, inmiddels overgenomen door Endemol, en dus wordt tegen zijn bv gezegd: 'Dan gaan we ook een bepaalde hoeveelheid programma's van je afnemen'. En daar worden de aandeelhouders cq de directeuren gewoon beter van'.
Schimmig
'Het is heel schimmig en nu blijkt dus gewoon dat er inderdaad sprake is van twee geldstromen. Dus nu is voor het eerst boven tafel gekomen dat dit is zoals het werkt. En het gaat dan weliswaar over een voorstel dat is afgewezen, maar dit is blijkbaar hoe men communiceert in Hilversum.'
Zonnekoning Frans Klein
Een naam die steeds terugkomt is die van televisiebaas Frans Klein van de NPO die blijkbaar de afwijzing van BNN/VARA kan overrulen door tóch Op1 aan TVBV te gunnen. Volgens Bosma geeft dat twee dingen aan: 'Dat Frans Klein ongelooflijk machtig is in Hilversum, hij is gewoon de zonnekoning van het Mediapark. Hij zit in de raad van bestuur van de NPO, maar hij maakt gewoon uit wat er in Hilversum op de televisie komt en wie niet, welke presentator en wat niet, welk tijdstip en wat niet. Zijn duim gaat omhoog of zijn duim gaat naar beneden. Het is cruciaal. Het illustreert dat die omroepverenigingen niets meer voorstellen'.