Het lijkt erop dat de staatssecretaris Wilma Mansveld nu het mooiste verhaal neerzet, zegt Berghuis. Om de alertheid te vergroten heeft de vakbond haar daarom een brief geschreven, met afschrift aan de Kamerleden. "Als je de bezwaren en dilemma's niet in de testfase aan de Kamer rapporteert, ben je niet goed bezig. Het is geen autoradio die je aanschaft en waar je even mee wegrijdt."
Heftig nieuws voor spoorsector
Goed testen is daarom van levensbelang, vindt Berghuis. "Het ene spoor is het andere niet, met wissels en knooppunten en als je dat niet test, heb je wel een probleem. Ik heb niet met alle technici gesproken, maar het is heftig nieuws voor de spoorsector. Veiligheid staat op nummer één, en als er zoiets naar buiten komt, zou ik als Tweede Kamerlid wel eens wat vragen gaan stellen, aanstaande woensdag", zegt Berghuis.
Die Kamervragen zullen er komen, meldt Stientje van Veldhoven, Tweede Kamerlid voor D66. "Ik ben geschrokken van deze cijfers en ze vragen zeker om uitleg. ERTMS is een belangrijk systeem. Het laat meer treinen veiliger over ons spoor rijden. De staatssecretaris heeft eerder gezegd dat ze een een reservering maakte van 2 miljard euro voor de uitrol van het systeem. Als je deze cijfers ziet, dan moet je de Kamer daar wel over informeren."
Van Veldhoven wil allereerst van de staatssecretaris weten waarom ze dit niet met de Kamer heeft gedeeld. "Desnoods in een vertrouwelijke briefing en desnoods heel indicatief. En welke consequenties verbindt zij zelf aan deze opgelopen kostenramingen? Als het zoveel duurder wordt moeten we ons goed afvragen of we EHTMS overal in Nederland willen aanleggen, of alleen op het hoofdrailnet. Dat soort keuzes maak je mede op basis van het totale kostenplaatje en ik wil weten hoe de staatssecretaris daar zelf over denkt."
Fyra-achtige proporties
In het Volkskrantartikel wordt gesproken van een mogelijk 'debacle van Fyra-achtige proporties'. En experts die hun zorg willen uiten, zouden een spreekverbod hebben gekregen. En dan ben je wel helemaal verkeerd bezig, zegt Berghuis. "Op zo'n megaproject mensen muilkorven vind ik heel slecht. Als daar maar een beetje van waar is, moet dat aan de kaak gesteld worden."
Die mening deelt Van Veldhoven. "Het is logisch dat de staatssecretaris normaliter degene is die met de Kamer spreekt. Dat er een spreekverbod wordt opgelegd vind ik vrij extreem". Om er meteen op te wijzen dat er afgelopen week een vertrouwelijke briefing is geweest over het systeem. En daarin werd niet gerept over 'dit soort kostenoverschrijdingen'. Het is maar een proef, maar tussen 2 miljard en 5 tot 8 miljard zit zo'n groot gat, dat ze dat wel even had kunnen melden."
De NS wil niet officieel reageren op de cijfers, maar een woordvoerder meldt wel dat de Volkskrant slechts een deel van de testresultaten heeft uitgelicht.