Forens: meer asfalt en rekeningrijden géén oplossing fileprobleem

De helft van de forenzen staat wel eens in de file. Zij staan dan gemiddeld op een dag ruim 25 minuten vast op de weg. De files worden als een groot probleem ervaren bij werkend Nederland, zo zegt bijna twee derde van de mensen. Zij wijzen vooral de overheid aan als degene die de problematiek moet oplossen.

Wat forenzen zelf zouden doen

Zodra mensen gevraagd wordt in welk geval zij zélf de auto zouden laten staan voor de reis naar het werk, blijkt het verbeteren en goedkoper maken van het OV ineens een minder populaire maatregel. In beide gevallen zou maar een derde van de forenzen de auto dan laten staan. Dat komt doordat mensen hopen dat vooral voor henzelf de weg vrijgemaakt gaat worden, als anderen bijvoorbeeld met het OV gaan, zo zegt Bert van Wee, hoogleraar Transportbeleid van de TU Delft. ‘Mensen denken: als het openbaar vervoer maar beter wordt, dan gaan andere mensen wel met de trein, metro of bus, zodat zij zelf beter kunnen doorrijden.’

Werkgevers

Slechts een kwart van de werknemers verwacht dat hun werkgever een oplossing biedt om files te vermijden. Er is dan ook nog veel potentie bij werkgevers om hun werknemers op een andere manier dan met de auto naar het werk te laten gaan. Bij ruim vier op de tien forenzen heeft hun werkgever géén maatregelen getroffen zodat werknemers hun auto thuis kunnen laten, zoals een vergoeding voor het OV, een (lease)fiets of thuiswerken. Veel reizigers voelen zich dan ook gedwongen om met de auto naar het werk te gaan, omdat een derde hun werk niet op een andere manier kan bereiken.

Flexibel werken en thuiswerken

Een systeem van rekeningrijden waarbij je betaalt naar gebruik is zeer zeker bespreekbaar, zegt Frits van Bruggen, directeur van de ANWB en voorzitter van de Mobiliteitsalliantie. Maar bij een spitsheffing haakt een groot deel van de Nederlanders af, zegt hij. 'Als je aan mensen vraagt of ze in de spits meer willen betalen dan buiten de spits, dan vindt een grote meerderheid dat heel oneerlijk. Mara betalen per kilometer willen we best.'

Hoogleraar vervoerseconomie Erik Verhoef van de Vrije Universiteit onderschrijft dat er mogelijkheden liggen bij werkgevers: ‘Er is nog heel veel verbetering mogelijk. Dat zou niet alleen van de overheid moeten komen, maar ook van de werkgevers. Het is heel opvallend in het onderzoek dat de mensen aan de ene kant zeggen dat ze meer van de overheid verwachten dan van de werkgevers, maar tegelijkertijd aangeven dat ze veel geloof hebben in flexibele werktijden of mogelijkheden om vaker thuis te werken. Dat zijn zaken die in eerste instantie bij de werkgever liggen.’ Volgens Verhoef is het dan ook zaak dat de overheid samen met werkgevers de handen uit de mouwen steekt. ‘Ik denk dat werkgevers en overheden dit samen zouden moeten doen.’

Ook Van Wee ziet dat er mogelijkheden liggen bij werkgevers. ‘Werkgevers zouden bij het aannemen van personeel rekening kunnen houden met waar mensen wonen. Daar letten ze in de praktijk nu weinig op. Ze zouden ook kunnen zeggen: bij gelijke geschiktheid hebben we liever iemand die in de buurt van het bedrijf woont, want dan hebben we minder woon-werkverkeer.’

Spitsbrekers

Dit file-jaaronderzoek is onderdeel van Spitsbrekers, een initiatief van BNR Nieuwsradio in de strijd tegen de files. Spitsbrekers heeft als doel bedrijven te inspireren en te activeren om medewerkers uit de file te halen en zakelijk Nederland weer in beweging te krijgen.