De onderzoekers wijzen vooral op de bezuinigingen in het ov. 'De afgelopen tijd is het openbaar vervoer flink afgeschaald, vooral in de landelijke gebieden en rond de steden.' De gevolgen hiervan zijn dat drie op de tien ouderen binnen een half uur geen enkel ziekenhuis kan bereiken als ze geen auto bezitten. Ruim een op de tien zou het ook niet binnen drie kwartier kunnen. 'Dan hebben we het over zo'n 400.000 ouderen', zegt Bastiaanssen.
Luister ook | BNR Auto-Update - Zonder auto vaak veel langer onderweg
Bij jongeren die naar school gaan is de reistijd ook soms erg lang. Een tiende van de jongeren heeft met de fiets meer dan een half uur nodig om op zijn vmbo- of vbo-school te komen. Bij het havo en vwo is 17 procent fietsend langer dan een half uur onderweg. Met het openbaar vervoer duurt het dan vaak nog langer, aldus het PBL.
Volgens het PBL zijn de verschillen in reistijd tussen auto en ov nu te groot. 'Een gemiddelde automobilist doet er een halfuur over om op het werk aan te komen. Met het openbaar vervoer zou niet heel veel langer moeten duren.'
Lees ook | Helft van de volle treinen nu al korter dan normaal
Auto geen optie
Stimuleren van autogebruik is echter geen oplossing volgens Bastiaanssen. 'Zeker nu zijn de kosten voor gebruik en bezit van een auto erg hoog. En voor veel mensen is het geen uitkomst omdat jongeren vaak geen rijbewijs hebben en ook voor ouderen is het geen oplossing.'
Herinvesteren in openbaar vervoer is daarom belangrijk, vervolgt Bastiaanssen. 'Als je dit als overheid belangrijk vindt, dan moet je plannen voor nieuwe infrastructuur, bedrijventerreinen en woninglocaties moeten toetsen op de bijdrage aan de bereikbaarheid van verschillende groepen mensen. In de praktijk zou vervoersbeleid nu te veel beperkt zijn tot het bestrijden van files en het zorgen voor een betere doorstroming.
Maar daarmee raakt de bereikbaarheid van allerlei voorzieningen, wat ook heel belangrijk zou moeten zijn, volgens de adviseur van de overheid, naar de achtergrond. 'Bereikbaarheid is gedeeltelijk het gevolg van politieke keuzes', aldus Bastiaanssen, die wil dat beleidsmakers zich dit meer realiseren.
Lees ook| NS maakt losse treinkaartjes duurder