Het is een flagrante schending van de internationale verplichtingen van Rusland, en een verdere schending van de soevereiniteit van Oekraïne, stelt NAVO-topman Anders Fogh Rasmussen in een verklaring.
Hij veroordeelt de Russische actie, die ook zonder enige betrokkenheid van het Internationale Rode Kruis plaatsvond. Het kan de crisis in de regio alleen maar verergeren, zegt Rasmussen. Volgens hem roept de missie nieuwe vragen op over het ware doel van het hulpkonvooi: is het om burgers te steunen of om gewapende separatisten te bevoorraden?
Dekmantel
Rasmussen waarschuwde eerder al dat de Russen humanitaire hulp als dekmantel kunnen gebruiken voor steun aan de pro-Russische rebellen. Volgens hem zijn de jongste ontwikkelingen nog zorgwekkender, omdat ze samenvallen met een snel groeiende militaire betrokkenheid van de Russen bij het conflict in het oosten van Oekraïne.
De NAVO-topman wijst op de inzet van Russische militairen en de ondersteuning van de opstandelingen met artillerie vanaf Russisch grondgebied en in Oost-Oekraïne zelf. Daarnaast leveren de Russen grote hoeveelheden geavanceerde wapens, waaronder tanks en pantserwagens. De NAVO observeert ook een "alarmerende'' opbouw van Russische strijdkrachten langs de grens met Oekraïne.
Pentagon: Roep konvooi terug
De Verenigde Staten zijn "erg bezorgd'' over het Russische hulpkonvooi dat op eigen houtje de grens met Oekraïne is overgestoken. Het ministerie van Defensie heeft er bij Moskou op aangedrongen het konvooi onmiddellijk terug te roepen.
"Dit is een schending van de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Oekraïne door Rusland'', zei de woordvoerder van het Pentagon tegen journalisten. "Rusland moet zijn voertuigen en personeel onmiddellijk van het grondgebied van Oekraïne weghalen. Als het land dat niet doet, zal het daarvoor boeten en zich verder isoleren."
Loehansk
De eerste trucks van het Russische konvooi bereikten vandaag hun bestemming Loehansk, zo melden pro-Russische rebellen aan het Russische staatspersbureau Interfax. Loehansk is in handen van de rebellen. De inwoners zitten al weken zonder water en elektriciteit. Moskou zegt dat de vrachtwagens onder meer graan, medicijnen, generatoren en slaapzakken bevatten.
Volgens het Kremlin is ook Oekraïne het ermee eens dat de hulpgoederen snel moeten worden uitgedeeld. Vanuit Kiev kwamen er echter vooral protesten tegen het feit dat Rusland de hulp doordrukt, zonder goedkeuring van Oekraïne.
Volkskrant-correspondent Jan Hunin denkt overigens dat de trucks wel degelijk hulpgoederen bevatten. “Rusland heeft echt dat hulpkonvooi niet nodig om troepen of materieel de grens over te sturen, dat gebeurt daar gewoon dagelijks. Ik ben daar een paar dagen geleden aan de grens geweest. Ik heb daar gewoon gezien hoe Russische legervoertuigen, pantserwagens gewoon Oekraïne binnenrijden. Ik heb gisteren Tsjetsjeense huurlingen gesproken. Rusland maakt er nauwelijks een geheim van dat het troepen en materieel stuurt naar Oekraïne.”
Merkel
Maar Rusland kon niet langer wachten en besloot het konvooi, dat al een week bij de grens met Oekraïne stond te wachten, verder te sturen. Die uitleg gaf de Russische president Vladimir Poetin in een telefoongesprek met de Duitse bondskanselier Angela Merkel, zo laat het Kremlin weten. Poetin is wel "ernstig bezorgd'' over militaire escalatie van het conflict in Oost-Oekraïne.
Merkel gaat zaterdag naar Kiev om te praten met president Petro Porosjenko en premier Arseni Jatsenjoek. Met Poetin zou zij alvast hebben besproken wat Rusland en Oekraïne kunnen doen om een staakt-het-vuren voor elkaar te krijgen.