In november wees de verdreven president Janoekovitsj het handelsakkoord af. Dat was het begin van maandenlange protesten en uiteindelijk de huidige crisis op de Krim. "Ze willen het handelsakkoord heel graag in november ondertekenen", zegt Europa-verslaggever Anke Truijen. "In mei zijn er verkiezingen, dus als het goed is zit er in november een nieuwe regering. Om nu al een steuntje in de rug te geven komt er vanaf juni een exportvoordeel, waardoor Oekraïense producten richting de Europese markt kunnen zonder invoerrechten."
Schrapen
En dat moet jaarlijks toch een half miljard aan voordelen opleveren, naast het hulppakket van 11 miljard euro dat de Europese Commissie vorige week bij elkaar schraapte. "Zo kan ook het oosten van Oekraïne zien wat de EU in de aanbieding heeft. En ook de Krim zal volgens Europees commissaris van Handel Karel de Gucht profiteren. "De Krim is onderdeel van Oekraïne, dus het zal gebaat zijn bij de heffingsreducties. We hebben bepaalde voorwaarden ingebouwd om te voorkomen dat andere landen er misbruik van maken."
Inmiddels wordt ook hard gewerkt aan sancties tegen Rusland. "Ambtenaren van EU-buitenlandchef Ashton beraden zich op dit moment op visa-restricties, het bevriezen van rekeningen voor hooggeplaatste Russische diplomaten en politici en mogelijk ook een wapenembargo." Nadat aanstaande maandag de Europese ministers van Buitenlandse Zaken bijeenkomen, zullen op donderdag bij de top van de Europese leiders echte knopen worden doorgehakt. "Ze willen met Rusland praten, maar ze willen ze ook laten weten dat de interventie op de Krim niet kan."
Belangen in Rusland
Het blijft grotendeels bij symbolische sancties, vreest correspondent Bernard Hammelburg, al ziet hij ook niet hoe dat anders zou kunnen. "Onze belangen in Rusland en Oekraïne zijn zó enorm, dat je jezelf in de voet schiet als je met een boycot komt. Je moet ontzettend uitkijken met wat je wilt en waarom je het doet. De laatste die je ermee wilt treffen zijn gewone mensen in Oekraïne of je eigen ondernemers. Ik denk dat iedereen afwacht wat er zondag gebeurt; gaat het referendum echt door en zo ja: hoe wordt het geïnterpreteerd?"
Want het maakt nogal wat uit of de pro-Russen - die volgens Hammelburg geheid winnen - geheel onder het bewind van de Russische Federatie willen vallen, óf dat de Krim in de nieuwe constructie meer autonomie krijgt dan vroeger het geval was. "Als de Russen dat niet al te hard spelen, hebben de Europese leiders nog een heel probleem, want dan is de Krim in feite Russisch geworden, maar formeel niet helemaal, en dan moeten ze nog maar kijken wat ze dáármee doen."